اظهارات موافقان و مخالفان لایحه ایجاد مناطق آزاد تجاری جدید

سیدسعید حیدری طیبه به عنوان نخستین مخالف این لایحه گفت: اهدافی که در مناطق آزاد در نظر داشتیم ایجاد نشده است. مناطق آزاد باید تراز مثبت صادرات داشتند که این مسأله در حال حاضر منفی است. بعلاوه سرمایه‌گذاری خارجی نیز باید در مناطق آزاد باشد و از معافیت‌های صادراتی استفاده کنیم نه اینکه این مناطق به مناطق وارداتی تبدیل شوند.

او افزود: زیرساخت‌های لازم از قبیل نیروی انسانی، بهداشت، رفاه، راه و راه‌آهن نیز باید فراهم شود و پس از آن به دنبال ساخت مناطق ویژه اقتصادی باشیم. در غیر این صورت نتیجه معکوس می‌گیریم.

همچنین مصطفی افضلی‌فر نماینده موافق این لایحه نیز عنوان کرد: تصویب این لایحه خواسته عموم مردم است و اگر درست اجرا شود منافع مردم را در بر دارد. مردم این درخواست دیرینه را به جد مطالبه می‌کنند و در برخی محافل گفته می‌شود دولت لایحه را به مجلس داده اما مجلس با آن مخالفت می‌کند.

او بر مزایای تشکیل مناطق آزاد اقتصادی از جمله ایجاد اشتغال و رشد و توسعه اقتصادی اشاره و تصریح کرد: این لایحه با برنامه پنجم توسعه مغایرت ندارد.

این نماینده مجلس افزود: همه موارد این لایحه با حضور رئیس سازمان مناطق آزاد و توافق کامل فیمابین در کمیسیون اقتصادی تصویب شده؛ از سوی دیگر اگر قانون به خوبی اجرا نمی‌شود راهکار آن انکار یا حذف مناطق آزاد نیست. محروم کردن مردم راهکار نیست؛ بلکه راهکار آن، اعمال نظارت جامع و بدون محافظه‌کاری‌های مصلحت‌اندیشانه است.

به گزارش ایسنا، در ادامه الیاس نادران نماینده مخالف این طرح،‌ گفت: نمایندگان موافق در مزیت مناطق آزاد مطالبی گفتند اما متأسفم از اینکه کمیسیون اقتصادی به وظایف قانونی و نظارتی خود در این حوزه عمل نکرد. این آقایان باید یک گزارش به صحن می‌دادند که الان چندین منطقه آزاد در کشور داریم اما در کدام یک از آنها مواردی که برشمردند محقق شده است؟ چقدر سرمایه‌گذاری خارجی جذب شد و چقدر توانستیم باعث جذب نقدینگی سرگردان شویم؟

او ادامه داد: متأسفم از اینکه می‌بینم چند منطقه محروم وجود دارد و به جای اینکه امتیازات لازم را برای برون‌رفت از عقب‌ماندگی به آنها بدهند مصوباتی پیشنهاد می‌دهند که برای اقتصاد ما زیانبار است. قرار بود در مناطق آزاد 500 هزار شغل ایجاد شود اما در همان مناطق بیش از 10 سال بعد نتوانستند بیشتر از 50 هزار شغل ایجاد کنند.

نادران گفت: در حال حاضر مناطق آزاد تبدیل به سکوی واردات و دروازه‌های واردات شدند. خود آقای ترکان زمانی که مسئولیت نداشت از این امر انتقاد کرد. ما با این تصمیم داریم کل کشور را مصیبت‌زده می‌کنیم. بی‌انضباط‌ترین حوزه اقتصادی دولت مناطق آزاد است. ما از دولت خواسته بودیم گزارشی بیاورند و دخل و خرج مناطق آزاد را ببینیم، اما هنوز که هنوز است تمکین نکرده‌اند و ما می دانیم چرا. این مناطق به یک قلک و حیاط خلوت تبدیل شده که در آنجا فعالیت‌های سیاسی انجام می‌دهند.

سلیمان عباسی نماینده دیگری بود که به عنوان موافق صحبت کرد. او بر نقش مناطق آزاد در تولید ثروت، اشتغالزایی، افزایش صادرات و رونق اقتصادی اشاره و تأکید کرد: باید کمک کنیم تا این مناطق پا بگیرد؛ چرا که باعث خروج از رکود، رونق بازار،‌ فراهم شدن زمینه‌های تولید و شرایط صادرات می‌شود. این مناطق اشتغالزایی مستقیم و غیرمستقیم برطرف می‌کند و هجمه بیکاری را تا حدودی رفع و فشار را برطرف می‌کند. فقط در منطقه آزاد اینچه‌برون 18 هزار و 500 شغل جدید ایجاد می‌شود.

او بر سایر مزایای مناطق آزاد نیز تأکید کرد و افزود: در منطقه آزاد اینچه برون استقرار راه‌آهن باعث اتصال کریدور شمال کشور می‌شود. بعلاوه در ‌آنجا فراوانی زمین وجود دارد که نکته کاملا مثبتی است. همچنین تولید مرغ مازاد داریم که از طریق مناطق آزاد می‌توانیم آنها را صادر کنیم. ممکن است مناطق آزاد نواقصی داشته باشند اما می‌توانیم کمک کنیم که رونق پیدا کنند.

به گزارش ایسنا، علیرضا خسروی آخرین مخالف این لایحه بود که از نمایندگان موافق و کسانی که برای به ثمر رسیدن مناطق آزاد اقتصادی تلاش کردند تشکر کرد و افزود: با توجه به مناطق آزاد موجود و اذعان مسئولین به عدم تحقق هیچ کدام از اهداف تعیین شده، گسترش آنها چه فایده‌ای دارد؟

او معایب مناطق آزاد از جمله عدم تولید ثروت برای بومیان، افزایش قیمت زمین، عدم تأمین زیرساخت‌ها و بالابردن هزینه‌های زندگی برای مردم منطقه را برشمرد و این سوال را مطرح کرد که چرا مناطق آزاد باعث قاچاق کالا می‌شوند؟

خسروی گفت: این مناطق صرفاً به محلی برای آسان شدن قاچاق کالا تبدیل شده‌اند؛ چرا که مناطق آزاد در کشور ما تحت نظارت گمرک نیستند. عدم نظارت در دستگاه‌های دولتی نیز مسأله دیگری است که باید به آن توجه کرد. به عنوان مثال تخلف 3000 میلیاردی از یکی از مناطق آزاد شروع شد. از سوی دیگر وجود معافیت‌های مالیاتی باعث شده که هویت بسیاری از کشورها در مناطق آزاد باشد، اما فعالیت اصلی آنها در سرزمین اصلی. بعلاوه سالیانه بیش از 8 میلیارد دلار عدم‌النفع دولت از طریق عدم پرداخت هزینه‌های گمرکی است.

احمد شوهانی نیز به عنوان موافق این لایحه متذکر شد: کسانی که با مناطق آزاد پیشنهادی دولت مخالفت می‌کنند به جز اینکه بگویند مناطق آزاد به سکوی واردات تبدیل شده دلایل دیگری ندارند. یکی از سیاستمداران چینی می‌گوید اگر پنجره‌ای را باز کنید همراه هوای مطلوب چند مگس هم وارد می‌شود. باید جلوی مگس را گرفت. در اینجا هم باید جلوی واردات را بگیریم. واردات ربطی به مناطق آزاد ندارد. باید فکری اساسی برای ‌آن بکنیم.

این نماینده مجلس در ادامه بر لزوم تشویق مردم به خالی نکردن مرزها از طریق فراهم آوردن امکاناتی چون مناطق آزاد تأکید کرد و افزود: اگر مرزنشینان ما فقیر باشند ممکن است زمینه برای سوء استفاده بدخواهان پیش آید.

به گزارش ایسنا، اکبر ترکان رئیس سازمان مناطق آزاد تجاری- صنعتی که برای دفاع از این لایحه در مجلس حاضر شده بود به انتقادات نمایندگان مخالف پاسخ داد و گفت که مناطق آزاد باید جهت‌گیری‌هایشان را اصلاح کنند.

ترکان همچنین تأکید کرد که نگاه دولت به این مناطق جدید این است که مناطق آزاد جدید قطب تعامل ایران با همسایگان شود. چرا که بیشترین تقاضای مصنوعات صنعتی کشور در همسایگان ما وجود دارد.

با وجود موافقت دولت و کمیسیون اقتصادی نمایندگان مجلس با 98 رأی موافق، 79 رأی مخالف و 25 رأی ممتنع از مجموع 221 نماینده حاضر در جلسه مجلس به کلیات این لایحه رأی موافق ندادند. در نتیجه لایحه ایجاد مناطق آزاد اقتصادی جدید با مخالفت مجلس مواجه شد.

پس از رأی مخالف نمایندگان باهنر که ریاست جلسه را بر عهده داشت گفت: شاید بتوانیم بعد از بررسی لایحه برنامه و بودجه دوباره به این لایحه رسیدگی کنیم.

انتهای پیام