پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) : رئیس مرکز مطالعات فرهنگی و آینده‌پژوهی ژرفا با ابراز نگرانی از افزایش نرخ طلاق در کشور به رقمی حدود ۲۲ درصد به عنوان یکی از مهمترین عوامل تشکیل خانواده‌های «زن‌سرپرست»، گفت: امروز حداقل ۳ میلیون خانواده زن‌سرپرست در کشور وجود دارد که حدود ۱۵ درصد ۲۲ میلیون خانواده ایرانی می‌شود.
به گزارش فارس، صالح اسکندری، رئیس مرکز مطالعات فرهنگی و آینده پژوهی ژرفا با اشاره به برخی روندهای جمعیتی در کشور، گفت: جمعیت کشور در حال پیر شدن است. افزایش سهم افراد مسن همراه با کاهش نرخ زادوولد، نشان دهنده آینده‌ای با خانواده‌های کم‌جمعیت‌تر همراه با یک یا دو بچه است.
وی گفت: افرایش مهاجرت‌ها در سطح کشور، ترکیب جمعیت ملی را به هم زده و ازدواج بین مذاهب و قومیت‌های مختلف به توسعه خانواده‌های ترکیب نژادی و مذهبی دامن زده است .
این استاد دانشگاه با تاکید بر اینکه صورت‌های جدیدی از خانواده در حال پدیدار شدن است، گفت: رشد وضعیت قطبی‌شده خانواده‌ها از نظر درآمد به این معنی که خانواده‌هایی که در آن هر دو والدین شاغل هستند، از نظر درآمدی وضعیت مطلوبی دارند اما خانواده‌های تک درآمدی یا خانواده‌های تک سرپرست، مشکلات اقتصادی بارزی بر سر راه دارند.
وی افزود: الگوهای اشتغال اعضای خانواده، چه زنان و چه مردان، در حال جدا شدن از الگوی استاندارد شاغل تمام وقت با بیمه بازنشستگی است.
اسکندری گفت: جوانان دیرتر از گذشته وارد بازار کار می‌شوند. آنها نسبت به گذشته بیشتر در خانه می‌مانند و طول مدت تحصیل آنها افزایش یافته است.
وی با اشاره به تغییر الگو های سنتی و مذهبی، گفت: نقش جنسیت‌ها در خانواده شامل هویت مردانه و زنانه در کار، خانه، الگوهای زندگی و مراقبت‌ها در حال تغییر است. به عنوان نمونه با افزایش سهم خانواده‌های هر دو والد شاغل، سهم مشارکت مردان در کارهای خانه افزایش یافته است.
رئیس مرکز مطالعات راهبردی و آینده پژوهی ژرفا افزود: سهم خانواده‌های زن سرپرست نسبت به دهه‌های پیش رشد داشته است که این به نوبه خود مخاطره فقر و برخی ناهنجاری های اجتماعی را افزایش داده است.
وی با ابراز نگرانی از افزایش نرخ طلاق در کشور به رقمی حدود 22 درصد به عنوان یکی از مهمترین عوامل تشکیل خانواده های زن سرپرست، گفت: امروز حداقل 3 میلیون خانواده زن سرپرست در کشور وجود دارد که حدود 15 درصد 22 میلیون خانواده ایرانی می‌شود.
اسکندری سهم زنان سرپرست خانوار را در سال 1385 حدود 9.5 درصد خانواده های ایرانی ذکر کرد و گفت: این روند به خصوص در کلان شهرها و مراکز استان طی 10 سال گذشته تصاعدی بوده است.
وی فوت همسر و هرگز ازدواج نکردن دختران را نیز یکی دیگر از عوامل افزایش زنان سرپرست خانوار عنوان کرد و گفت: به علت عدم تمایل به ازدواج امروز آمار تجرد دختران بالای 30 سال به بیش از یک میلیون نفر رسیده است که برخی از این دختران نیز دارای تحصیلات دانشگاهی هستند و حاضر نمی شوند پس از اتمام تحصیلات پیش خانواده‌های خود برگردند و ترجیح می‌دهند با اجاره کردن خانه های مجردی در شهرهای محل تحصیل خود که عمدتا کلان شهر هستند، زندگی کنند.
رئیس مرکز مطالعات فرهنگی و آینده پژوهی ژرفا با برشمردن برخی از مخاطرات اقتصادی و اجتماعی که زنان سرپرست خانوار را تهدید می کند، افزود: چنانچه برنامه ریزان فرهنگی و اجتماعی کشور به این روند توجه نداشته باشند در آینده‌ای نه چندان دور در این خصوص با یک بحران اجتماعی مواجه می‌شویم.
وی با اشاره به اینکه اغلب خانواده های زن سرپرست نیازمند حمایت‌های اقتصادی و اجتماعی هستند، گفت: اگر این حمایت ها از جانب نهادهای قانونی و رسمی کشور صورت نپذیرد برخی سازمان های بین المللی با هدف گذاری روی این قشر از جامعه اهداف سیاسی و فرهنگی مورد نظر خود را پیش می برند.
به گفته رئیس مرکز مطالعات فرهنگی و آینده پژوهی ژرفا، صندوق جمعیت سازمان ملل متحد پس از امضای تفاهم نامه با معاونت زنان ریاست جمهوری و با همکاری برخی وزارت خانه ها نظیر وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی به منظور اجرای برنامه های مشترک، زنان سرپرست خانوار را در ایران هدف گرفته است.
اسکندری افزود: نفوذ و دخالت های این صندوق در پشت شعارهای عوام فریبانه ای نظیر ارتقاء سطح تحصیلات زنان سرپرست خانوار، توسعۀ شبکه‌های اجتماعی حمایتگر و ارائۀ خدمات مشاورۀ تخصصی و ... پنهان شده است.
این استاد دانشگاه گفت: حداقل منفعت این نهادهای بین‌المللی در این پروژه فرهنگ سازی و وابسته کردن زنان به سازمان های غیر دولتی به منظور کسب استقلال اقتصادی و حمایت‌های اجتماعی است. در واقع این نهادها در پی آن هستند زنانی را که از خانواده جدا می شوند چون نیازمند حمایت هستند قبل از اینکه مشمول حمایت‌های دولتی شود بلافاصله به سازمان‌های غیر دولتی همسو با غرب وابسته کنند.
وی افزود: این وابستگی علاوه بر آنکه آثار مخرب فرهنگی در پی دارد به پدیده خانواده‌های زن سرپرست دامن می زند.
اسکندری با ابراز نگرانی از روند رو به افزایش زنان سرپرست خانوار در کشور، گفت: 15 درصد خانواده های ایرانی خانواده های زن سرپرست هستند که حتما در برنامه پنج ساله ششم توسعه کشور به این مسئله اجتماعی باید توجه بیشتری شود. با استخدام مشاوران بین‌المللی و مسافرت مسئولان به کشورهای غربی مشکل زنان سرپرست خانوار حل نمی شود.
اسکندری گفت: البته بخشی از این نفوذ فرهنگی و اجتماعی روی زنان سرپرست خانوار به دلیل غفلت مسئولین و برنامه ریزان کشور است و از نمایندگان مجلس خواست کاستی های قانونی برنامه پنج ساله ششم را در این زمینه جبران کنند و مانع از دخالت برخی نهادهای بین‌المللی بد سابقه در این مقوله حساس شوند.
رئیس مرکز مطالعات ژرفا با اشاره به برخی مفاد تفاهم نامه مشترک مابین معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری و صندوق جمعیت و توسعه سازمان ملل متحد، گفت: استخدام مشاوران بین‌المللی و برگزاری تور مطالعاتی به کشورهای غربی مشکل زنان سرپرست خانوار را حل نمی کند. بلکه خانواده های زن سرپرست نیازمند حمایت‌های اقتصادی، اجتماعی و حقوقی هستند و دولت اسلامی تا زمانی که ازدواج نکرده‌اند باید متکفل این زنان باشد.
وی افزود: پیش‌بینی طرح ملی حمایت از زنان سرپرست خانوار در برنامه ششم توسعه بر اساس نقشه راه صندوق جمعیت سازمان ملل متحد نه تنها هیچ کمکی به زنان سرپرست خانوار نمی کند بلکه در سال پایان اجرای برنامه باید خبر تاثر برانگیز رقم 20 درصدی این نوع خانواده‌ها و افزایش مشکلات اقتصادی و اجتماعی آنها را از زبان مسئولین بشنویم.