اکنون که توافق هسته ای اجرا شده، روابط ایران و آمریکا بهبود پیدا می کند؟

سیدحسین موسویان در هافینگتن پست نوشت: اجرای برجام یک دستاورد تاریخی بود. ایران با اجرای تعهداتش که به تایید آژانس بین المللی انرژی اتمی رسید، توانست از مزیت رفع تحریمها برخوردارشود. با این وجود هنوز معلوم نیست که این تحول منجر به پیشرفتهای بزرگ در اقتصاد و روابط خارجی ایران، که هدف دولت روحانی بوده ،خواهد شد یاخیر.

به گزارش «انتخاب»، حضرت آیت الله خامنه ای رهبر معظم انقلاب و روحانی رییس جمهور برنده اصلی اجرای برجام هستند.اجرای برجام به ایران کمک میکند که وارد اقتصاد جهانی شود،بانکهای ایران ارتباطات جهانی خود را آغاز کنند،داراییهای بلوکه شدن ایران آزاد شود و دربهای فاینانس و سرمایه گذاری و بازرگانی جهانی بسوی ایران گشوده شود. بازگشایی سفارتهای انگلیس و کانادا در تهران و سفر هفته آتی ریئس جمهور به پاریس و رم نیز براعتبار سیاست خارجی دولت میانه رو روحانی خواهد افزود.

در عین حال بحران هسته ای هزینه های فوق العاده سنگینی برای ایران در برداشته است.آیت الله خامنه ای درپاسخ به نامه آقای روحانی توجه به   "هزینه سنگین" بحران هسته ای را مورد تاکید قرارداد.بحران هسته ای هزینه های سنگین جانی ومالی برای ایران داشته است. دانشمندان هسته ای زیادی بیرحمانه در خیابانهای تهران ترور شدند و تاسیسات هسته ای ایران مورد حملات متعدد وگسترده سایبری قرار گرفت.

بخشی از مشکلات اقتصادی ایران بخاطر تحریمها بود که منجر به رشد فرار مغزها بعد از سال 88 شد. وزیر علوم و تحقیقات و تکنولوژی ایران تصریح کرد که "هرساله 150 هزار متخصص ایران را ترک میکنند که هزینه اقتصادی سالیانه آن 150 میلیارد دلار است".بانک جهانی خسارت اقتصادی ایران از فرار مغزها از سال 88 به بعد را سالیانه  50 میلیارد دلار برآورد کرد یعنی 300 میلیارد دلار ظرف شش سال فقط از بابت فرار مغزها به اقتصاد ایران خسارت وارد شده است. در دوران ریاست جمهوری احمدی نژاد شش قطعنامه علیه ایران صادر شد. یک مقام مطلع به رسانه های ایرانی گفت که هزینه قطعنامه های تحریم 150 میلیون دلار در روز یعنی معادل 54 میلیارد دلار در سال بوده است.

اجرای موفقیت آمیز برجام نه تنها در رفع این نوع مشکلات اقتصادی ایران موثر خواهد بود بلکه به ایران و آمریکا هم برای حل برخی از مشکلات دوجانبه کمک کرده است. تبادل زندانیان در روز اجرای برجام اولین موفقیت تلاش مشترک دستگاههای امنیتی و دیپلماتیک دو کشور بود. آزادی سریع ملوانان آمریکایی که وارد آبهای ایران شده بودند هم در غیاب ارتباطات مستقیم دیپلماتیک ممکن نبود.علاوه براین پذیرش آمریکا برای پرداخت 1.3 میلیارددلار به ایران ، موجب شد یک دعوای حقوقی چند دهه ای در لاهه نیز بطورمسالمت آمیزحل شود.

تحولات مثبت چند روز گذشته، حاکی از ظرفیت برای حرکت ایران وآمریکا در مسیر سازنده است.با این وجود موانعی برسربهبود روابط وجود دارد بگونه ای که حتی ممکن است موجب افزایش خصومتهای دوکشورگردد. بلافاصله بعد ازاجرایی شدن برجام، آمریکا تحریم جدید موشکی علیه ایران اعمال کرد، فرماندار ایالت تگزاس اعلام کرد که تصمیم دولت مرکزی برای رفع تحریمها را اجراء نخواهد کرد، همه کاندیداهای ریاست جمهوری شامل خانم کلینتون تاکید دارند که علیه ایران سخت عمل خواهند کرد و بلاخره کنگره هم که بی محابا دنبال تحریمهای جدید است.

بامشاهده چنین وضعی آیت الله خامنه ای رهبر معظم انقلاب اسلامی ایران گفت آمریکا فریبکار است و نباید به خنده های آن اعتماد کرد. او به دولتمردان ایران هشدار داد که باید مراقب باشند که در صورت تخلف طرف آمریکایی از برجام، دولت ایران نیز باید مقابله به مثل کند.

لذا علیرغم دستاوردهای اخیر، که در روابط دوکشور از زمان انقلاب اسلامی 1357 ایران هم بی سابقه بوده، همچنان دیوار بی اعتمادی بین دوکشور ضخیم و سرنوشت روابط هم نامعلوم است. درچنین شرایطی اجرای کامل برجام توسط عملگرایان هردوکشوربسیار مهم خواهد بود.