رونمایی از میراث احمدی‌نژاد برای روحانی

وزیر امور اقتصاد و دارایی سرانجام رقم دقیق بدهی‌های دولتی را اعلام کرد. 540 هزار میلیارد تومان رقمی است که دفتر تعیین بدهی در خزانه کل کشور به‌عنوان بدهی کلی دولت عنوان کرده است. به گفته طیب‌نیا 380 هزار میلیارد تومان از این بدهی تنها به بدهی دولت به سیستم بانکی باز می‌گردد و 160 هزار میلیارد تومان آن مربوط به بدهی شرکت ملی نفت ایران است.

پیش از این مقامات دولتی اعداد متفاوتی را به‌عنوان بدهی دولت ایران به بخش‌های مختلف عنوان کرده بود. از 150 تا 300 هزار میلیارد تومان. اما نزدیک‌ترین عدد به بدهی واقعی که اکنون دفتر خزانه‌داری کل اعلام کرده، رقمی است که حسن روحانی سال 92 در گزارش 100 روزه خود عنوان کرده بود.

روحانی در این گزارش ‌رقم بدهی دولت به بانک‌ها را بیش از 74 هزارمیلیاردتومان، بدهی دولت به صندوق تامین‌اجتماعی و بازنشستگی را 60 هزارمیلیارد تومان و بدهی دولت به پیمانکاران و بخش‌های مختلف و خصوصی را حدود 55 هزارمیلیاردتومان، بدهی دولت به صندوق‌های بازنشستگی را بالغ بر 200 هزار میلیارد تومان ذکر کرده بود. این به آن معناست که دولت 389 هزار میلیارد تومان بدهی دارد. روحانی البته در آن گزارش از تعهد 543 هزار میلیارد تومانی دولت برای انجام تعهدات سفرهای استانی و پروژه‌های عمرانی هم اشاره کرده بود.

هنوز مشخص نیست وزیر اقتصاد هم رقم 540 هزار میلیارد تومان را با احتساب بدهی دولت به تامین اجتماعی و پیمانکاران و صندوق‌های بازنشستگی عنوان کرده و یا این رقم تنها بدهی دولت به شرکت نفت و بانک‌هاست.

علی طیب‌نیا و عباس آخوندی هم ازجمله مقاماتی بودند که هرازگاهی گزارشی در خصوص رقم بدهی‌های دولتی عنوان کرده بودند ارقامی بین 150 تا 300 هزار میلیارد تومان. اول آبان ماه هم مدیر کل مدیریت بدهی‌های وزارت اقتصاد گفته بود: بدهی‌های 16 استان احصا و مشخص شده که دولت بیش از 150 هزار میلیارد تومان بدهی دارد. اما اکنون یک ماه بعد از انتشار آن گزارش مشخص شده که رقم بدهی‌ها بیش از این است. جالب آنکه محمود احمدی‌نژاد در یکی از آخرین مصاحبه‌های تلویزیونی خود در زمان تصدی بر مقام ریاست جمهوری گفته بود «تمام بدهی تاريخی دولت را صفر كرده است».

رئیس سازمان حسابرسی اما در بیان رقم بدهی‌های دولت، تنها به طلب پیمانکاران اشاره کرده و بدهی‌های دولت به پیمانکاران بخش خصوصی را 94 هزار میلیارد تومان عنوان کرد. وزیر راه و شهرسازی بدهی وزارتخانه خود به پیمانکاران را 5 هزار میلیارد تومان دانسته، وزیر نیرو اسفند ماه سال گذشته بدهی انباشته شده بخش برق را حدود 24 هزار میلیارد تومان، مدیرعامل توانیر 30 هزار میلیارد تومان و مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران هم در نشست خبری اردیبهشت سال جاری خود رقم بدهی‌های شرکت ملی نفت ایران را حدود 50 میلیارد دلار دانسته است.

بانک مرکزی هم چندی پیش گزارشی منتشر کرد که در آن به بدهی‌های دولت به شبکه بانکی پرداخته است. بر اساس این گزارش بدهی بخش دولتی به شبکه بانکی کشور در سال 93 به 100.4 هزار میلیارد تومان رسیده است. اما در کنار بدهی‌های اعلام شده غلامرضا مصباحی مقدم، عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس از بدهی 50 هزار میلیارد تومانی دولت بابت تنخواه یارانه‌های نقدی به بانک مرکزی خبر داده است.

ریخت و پاش یکهزار‌ و 440 هزار ميليارد تومانی
اما طیب‌نیا در این گزارش روایت دیگری هم بدهی‌ها و ریخت‌وپاش‌های اقتصادی دولت قبل بیان کرده است. چون بدهی نجومی دولت قبل درحالی روی دست دولت یازدهم مانده که این سال‌ها مصادف با وفور درآمدهای نفتی است. اگر دست‌كم نرخ هزار توماني را براي نرخ دلار در دولت‌هاي نهم و دهم در نظر بگيريم، 800 هزار ميليارد تومان از محل درآمدهاي نفتي و 100 هزار ميليارد تومان از محل واگذاري‌ها براي دولت قبل به‌دست آمده است به‌جز این، 540 هزار میلیارد تومان هم از جیب بانک‌ها برداشته و در کنار این، مطالبات پیمانکاران در بخش‌های مختلف را نپرداخته و صرف اموری کرده که در این هشت سال به رفتارهای پوپولیستی مشهور شده است.

این ارقام در مجموع رقمي حدود یک‌هزار‌و 440 هزار ميليارد تومان را براي دولت قبل به ارمغان آورده است. این جمله به این معناست که رئیس دولت‌های نهم و دهم علاوه بر پول‌های هنگفت نفت از هر‌جا که می‌توانسته برای اهداف دولت خویش خرج کرده که محل صرف‌شدن آنها هم چندان مشخص نیست.