معاون وزیر امور خارجه و عضو تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای گفت: ما به تهدیدات آمریکا توجه نمی‌کنیم.
مجید تخت روانچی در گفت‌وگو با پرس‌تی‌وی در پاسخ به این سوال که شما فکر می‌کنید اگر ایران و 1+5 به توافق نمی رسیدند، چه اتفاقی می‌افتاد؟ گفت: نخست من باید بگویم که ایران عضو معاهده منع گسترش و عضو فعال آن است. ایران علاقه‌مند به استفاده از انرژی هسته ای برای مقاصد صلح آمیز است و ما به مانند هر عضو دیگر ان پی تی این حق را داریم تا به نحو احسن از این معاهده برای دستیابی به آنچه حق ما است، استفاده کنیم و آن دسترسی داشتن به فناوری صلح‌آمیز هسته ای است. این سیاست دولت ایران بوده است و ما سال‌ها با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی همکاری کرده‌ایم.
وی افزود : ما بر اساس آن چه در زمینه معاهده(منع گسترش) و اساسنامه آژانس بین المللی انرژی اتمی توافق کرده ایم و توافقی که با آژانس بین المللی انرژی اتمی برای اجرای مناسب معاهده(منع گسترش) داشتیم، به تعهدات خود در زمینه انرژی صلح آمیز هسته ای عمل کردیم. همانطور که می دانید تقریبا چهارده یا پانزده سال است که ایران به خطاکاری متهم شده است که ما معتقدیم در حقیقت این اتهام بی اساس است البته قصورهایی در گذشته وجود داشته است اما هیچ مدرکی وجود ندارد که بگوید ایران مسیر فعالیت های خود در زمینه انرژی هسته ای را از صلح آمیز به غیر صلح آمیز منحرف کرده است.
تخت روانچی ادامه داد : از آن زمان ، همانطور که گفتم از چهارده یا پانزده سال پیش، ما تلاش کرده ایم به افکار عمومی در سراسر جهان نشان دهیم که ایران فقط به استفاده صلح آمیز از انرژی هسته ای تمایل دارد. ما از سالهای 2003 تا 2005 با سه کشور اروپایی تعامل داشتیم تا حسن نیت خود را نشان دهیم و ثابت کنیم که ایران هیچ تخلفی انجام نداده است و ما طی این دو سال ، بیش از دو سال ، به صورت داوطلبانه پذیرفتیم فعالیت های صلح آمیز خود را تعلیق کنیم و سپس متوجه شدیم که دولت وقت آمریکا تلاش می کند روندی را که ما در آن تعامل داشتیم، منحرف کند و ما چاره ای جز دور شدن از آن روند نداشتیم و زمانی که ما متوجه شدیم طرف گفت‌وگوی ما از سوی دولت بوش برای منحرف کردن روند و دست نیافتن به چیزی که مورد قبول دو طرف باشد، تحت فشار است، چاره‌ای جز از سرگیری فعالیت های صلح‌آمیز خود نداشتیم اما ما هرگز به رفتن به مسیر تسلیحات هسته ای فکر نکردیم و همانطور که شما می‌توانید در اسناد مختلفی که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ارائه کرده است، ببینید، هیچ چیز وجود ندارد که ثابت کند ایران در فعالیت صلح‌آمیز خود کار اشتباهی انجام داده باشد. این مقدمه ای برای حرف‌هایی است که قرار است امروز درباره آن صحبت کنیم.
بر اساس گزارش خبرگزاری صدا و سیما گفت: اگر ما مذاکره و توافق نداشتیم نیز می خواستیم به جهان نشان دهیم که ایران به فعالیت‌های صلح آمیز هسته ای پایبند است. سیاست دولت جدید تعامل با دیگران و تعامل مسالمت آمیز و سازنده با کشورهای دیگر است که این شامل رویکرد ما در این موضوع پرونده هسته ای نیز می شود. بنابراین از شروع این دولت، ما خیلی آماده یافتن راه حل مسالمت آمیز برای این مشکل بودیم. ما می خواستیم نشان دهیم که ایران فقط به فعالیت های صلح آمیز هسته ای علاقه مند است و هم‌زمان می خواستیم وارد روندی شویم که در آن در حالی که حسن نیت خود را برای تمایل به داشتن فعالیت صلح آمیز هسته ای نشان می دهیم، تلاش کنیم از دست تحریم ها رها شویم که به صورت غیرقانونی بر ایران تحمیل شد. ما براساس حقوق بین الملل این تحریم ها را ناعادلانه و غیرقانونی می دانیم. بنابراین این روندی بود که در یک مسیر آن، تحریم ها برداشته خواهد شد و در مسیر دیگر، ما برای دیگران هر چیزی را که برای اثبات صلح آمیز بودن فعالیت های ما به آن نیاز دارند، فراهم می کنیم. بنابراین، این وضع برد- برد بود که ما در آن تلاش کنیم نشان دهیم فعالیت های ما صلح آمیز است و هم‌زمان بخواهیم همه تحریم های اعمال شده علیه ایران برداشته شود. به پرسش شما بر می گردم. اگر این مذاکرات نبود، ما به همین روند تعامل با دیگران و ادامه فعالیت صلح آمیز هسته ای ادامه می دادیم.
مجری پرس‌تی‌وی پرسید آمریکایی‌ها در همه مذاکرات گزینه نظامی را بر روی میز قرار می‌دادند. آیا فکر می کنید آنها در صورت نرسیدن به توافق تهدید خود را عملی می‌کردند؟
تخت روانچی گفت: من فکر می کنم این نوع لفاظی ها متعلق به گذشته است. منظورم این است که در این قرن بیست و یکم شما نمی توانید بپذیرید که این نوع لفاظی ها واقعی باشد. ما معتقدیم همه اینها شعارهای توخالی بودند و ما توجه زیادی به آن نکردیم و حتی امروز نیز به این شعارها توجه نمی‌کنیم. قطعا به خاطر این لفاظی ها نبود که ایران حرکت به سمت جلو و شروع مذاکرات را پذیرفت. در حقیقت همانطور که گفتم سیاست دولت بر این بود که به سراسر جهان نشان دهد که ما بسیار شفاف هستیم و برنامه بسیار روشن و شفافی داریم که منحصرا مربوط به فعالیت‌های صلح آمیز هسته‌ای است و این دلیل اصلی بود که ما خواستیم این روند را شروع کنیم و آن را به پایان ببریم. این ایران نبود که تغییر مسیر داد بلکه آمریکا بود که تغییر مسیر داد. آنها باید به همه بگویند که چرا در ابتدا برای ملحق شدن به مذاکرات سرسختی نشان دادند و چرا دولت وقت آمریکا در سال 2005 بیشترین تلاش را کرد تا آن روند را از بین ببرد و چرا بعدا به مذاکرات ملحق شدند. بنابراین این پرسشی است که باید از آمریکایی‌ها پرسیده شود.
مجری پرس تی وی پرسید اجازه دهید درباره اجرای مناسب صحبت کنیم. ما اکنون یک توافق داریم. آیا فکر می کنید یا انتظار دارید چالشی در روند اجرای این توافق وجود داشته باشد؟
تخت روانچی گفت: قبل از این که به پرسش شما پاسخ دهم باید از آنجایی که شما گفتید یک توافق داریم بگویم که بله ما اکنون یک توافق داریم اما اجرای آن هنوز شروع نشده است. آنچه ما باید در حال حاضر انجام دهیم این است که بر روی آنچه باید قبل از رسیدن به روز اجرا انجام دهیم، تمرکز کنیم. در حال حاضر، تمرکز ما بر روی بستن پرونده ابعاد نظامی احتمالی است. فعالیت‌هایی که مربوط به گذشته است. ما با مدیر کل آژانس بین المللی در ماه ژوئیه توافقی امضا کردیم. دکتر صالحی توافقی با آقای آمانو امضا کرد و با یک برنامه موافقت شد تا همه مسائل با آژانس بین المللی انرژی اتمی در زمینه ابعاد نظامی احتمالی تا اول دسامبر که تا چند روز دیگر است، خاتمه یابد و سپس همه مسائل با شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی خاتمه خواهد یافت. بنابراین تمام پرونده مربوط به ابعاد نظامی احتمالی بسته خواهد شد.
وی افزود: ما امیدواریم همه مسائل مربوط به این روند به خوبی پیش برود تا وقتی که ما به پانزدهم دسامبر رسیدیم، این موضوع به خوبی و خوشی بسته شود. بنابراین زمانی که این اتفاق افتاد _که امید ما نیز بر این است زیرا ما در حال همکاری بسیار نزدیک با آژانس بین المللی انرژی اتمی هستیم و آنها به اینجا (ایران) می‌آیند و بازدیدها و تماس با افراد مختلف در تهران را انجام می دهند و اکنون آنها در مرحله نهایی ارائه آن گزارش که قرار است همانطور که گفتم در اول دسامبر منتشر شود، قرار دارند_ و این پرونده در شورای حکام آژانس بین المللی انرژی هسته ای بسته شود، کارهای کمی است که ایران آنها را شروع خواهد کرد که یکی از آنها مربوط به اراک است. همانطور که می دانید(یکی از اقدامات) خارج کردن محفظه قلب راکتور اراک است. مورد دیگر ذخایر است که قرار است انتقال یابد و ما در عوض کیک زرد دریافت خواهیم کرد. بنابراین پانزده دسامبر روز بزرگی است و ما امیدواریم این کار براساس برنامه‌ای که با آن موافقت کردیم، خاتمه یابد. درباره چالش‌ها باید بگویم پس از آن که ما این کار را انجام دادیم، چالش اصلی نحوه اجرای این توافق است. در مورد ایران ، ما صد درصد مطمئن هستیم که بر سر آنچه توافق کردیم ، خواهیم بود. ما متعهد هستیم آنچه را توافق کردیم، انجام دهیم و همانطور که گفتم ما هیچ مشکلی در اجرای مناسب برنامه جامع اقدام مشترک نداریم اما امیدواریم برای طرف دیگر نیز چنین باشد و آن مربوط به برداشتن تحریم ها است. همانطور که ما همواره گفتیم و رهبر معظم در نامه 9 نکته ای خود به رئیس‌جمهور گفته اند، ما نمی‌توانیم هیچ چیزی کمتر از برداشتن تحریم‌ها اعم از تحریم‌هایی که در شورای امنیت سازمان ملل متحد تصویب شد یا تحریم‌های اتحادیه اروپا یا آمریکا را بپذیریم. ما می‌خواهیم در روز اجرا همه تحریم‌های اقتصادی برداشته شود. بنابراین، این مسئله مهمی است و من نمی‌خواهم اسم آن را چالش بگذارم اما آنچه می خواهم در اینجا تاکید کنم این است که ما می خواهیم این تحریم‌ها از روز اجرا برداشته شوند. چالش دیگری که می تواند بعدا به وجود بیاید، فشار کسانی است که رضایت از این برنامه جامع اقدام مشترک ندارند و ممکن است تلاش کنند اروپایی ها یا آمریکایی ها به تعهدات خود عمل نکنند و این چالشی است که باید همه طرف های گفت‌وگو اعم از آمریکایی ها یا اروپایی‌ها آن را جدی بگیرند. بنابراین اینها مسائلی هستند که باید در ذهن داشته باشیم و ما قطعا این موارد را از نزدیک دنبال می کنیم و می خواهیم اطمینان یابیم که همه چیز به خوبی پیش می رود و این تحریم ها آن طور که آنها وعده دادند که این کار را انجام می دهند، خاتمه می یابد.
مجری پرس تی وی پرسید اجازه دهید درباره سیاست داخلی نیز صحبت کنیم. شما منتقدانی دارید و مخالفان برنامه جامع اقدام مشترک می گویند ما در برابر 1+5 تسلیم شدیم و می توانستیم امتیاز بیشتری بگیریم. شما برای این منتقدان و مخالفان این توافق چه حرفی برای گفتن دارید؟
تخت روانچی گفت: نخست این که ما درباره یک توافق حرف می زنیم. ما درباره رفتن و خریدن چیزی حرف نمی زنیم. در هر توافقی چیزی داده و گرفته می شود. آنچه مهم است این است که زمانی که شما وارد چنین توافقی می‌شوید، اصول و خطوط قرمز خود را وجه مصالحه قرار نمی دهید و این مهم است. زمانی که به خطوط قرمز و اصول شما احترام گذاشته شود، آن وقت شما می توانید بگویید که این توافق برای ما سودمند است و برای طرف مقابل نیز به همین صورت است. شما نمی توانید انتظار داشته باشید که در توافق بیش از طرف مقابل خود بگیرید. در مورد ما، ما معتقدیم آنچه بدست آوردیم نمی‌گوییم که این توافق بی عیب و نقص است و نمی‌گوییم که نمی‌توانست بهتر شود و نمی گوییم توافق بهتری می توانست بدست آید بلکه می گوییم که این توافقی است که در آن به اصول و خطوط قرمز ما احترام گذاشته شد و توافقی است که براساس توافق دو طرف انجام شد. ما این حرف را که این توافق تسلیم است ،نمی پذیریم ،من نمی خواهم به جزییات برنامه جامع اقدام مشترک اشاره کنم اما می‌گوییم در این توافق به مسائلی که اهمیت زیادی برای ما داشت، احترام گذاشته شد. حق غنی سازی ، حق ایران براساس معاهده منع گسترش، حق تحقیق و توسعه براساس برنامه ای که ما برای خود تعیین کردیم،برداشتن تحریم‌ها ، همه این عناصر بخشی از این بسته بود که نمی توانیم آن را تسلیم یا توافق بسیار بد بنامیم. به قضاوت ما این توافق خوبی است و مقامات ارشد کشور از همان آغاز در صحنه بودند و ما از همان روز اول مذاکرات، دستور العمل ها را از مقامات ارشد در دولت می گرفتیم و فکر می کنیم این برای کل کشور می‌تواند توافق خوبی باشد. فقط به منتقدان خارج از کشور نگاه کنید. صهیونیست‌ها بسیار منتقد این توافق بودند. این خود نشان می‌دهد اگر این توافق بدی بود چرا آنها منتقد بودند. بنابراین این توافق بدی نیست، این توافق بی عیب و نقص نیست اما ما با توجه به خطوط قرمزمان آن را برای کشور خوب می‌دانیم.
مجری پرسید اجازه دهید برای یک دقیقه به متن توافق و دستاوردهایی که در نتیجه این توافق بدست آوردیم،نگاهی داشته باشیم. برخی می گویند دستاوردها و نتایج مثبت این توافق نادیده گرفته می شود. آیا شما موافق این نظر هستید که ما به دستاوردهای دیگری به خاطر این توافق رسیدیم و می توانید نام ببرید؟
تخت روانچی گفت: ما معتقدیم پس از توافق شاهد اوضاع جدیدی درباره ایران بودیم. همانطور که در پاسخ به پرسش قبلی شما گفتم، همه به جز کسانی در خارج از ایران که به خاطر این توافق بسیار خشمگین شدند، خوشحال شدند که ما به چنین توافقی دست یافتیم و این فرصت به وجود آمده برای ایران و دیگران جهت تعامل در مسائل مورد نگرانی دو طرف را نشان می‌دهد. من می توانم برای شما دو مورد را بگویم که به آسانی پس از این توافق حل خواهد شد. یکی از این موارد مربوط به تعامل اقتصادی بین ایران و دیگر کشورها است. ما معتقدیم این کار بسیار آسان‌تر از گذشته انجام خواهد شد زیرا تحریم های ناعادلانه و غیرقانونی موانعی در فعالیت تجاری بین ایران و دیگر کشورها به وجود آورده بود. بنابراین با برداشتن و خاتمه این تحریم‌ها شاهد فرصت برای ایران و دیگران جهت فعالیت تجاری عادی خواهیم بود و شما تمایل کشورهای دیگر را برای آمدن به ایران و جست‌وجوی فرصت‌ها و گفت‌وگو با مقامات ما درباره آنچه می توانیم با یکدیگر در زمینه اقتصادی انجام دهیم، دیده اید. این یک بخشی است که معتقدیم نکته مثبت فراتر از خود برنامه جامع اقدام مشترک است.
وی افزود: نکته دیگر تهدیدی است که ما در منطقه خود با آن روبرو هستیم. تروریسم و افراطی گری در خاورمیانه ، اروپا و بخش های مختلف جهان فعال است. بنابراین، این چالش بزرگی برای همه کشورها و جامعه بین‌المللی است. پس از این توافق هسته ای، ما شاهد فرصت های بیشتری برای همکاری نزدیک ایران و دیگر کشورها برای مقابله با این تهدیدات بودیم و معتقدیم این تنها راهی است که می توانیم این مشکل را حل کنیم.
مجری پرس تی وی پرسید ما روابط خود را در سالهای گذشته، در دوره رئیس جمهوری قبلی با آمریکای لاتین افزایش دادیم. تا جایی که هیلاری کلینتون ابراز نگرانی کرد که ایران در حال افزایش نفوذ خود در جهان به خصوص در آمریکای لاتین است. من صحبت‌های وی را به خاطر دارم. ما درباره کشورهایی نظیر بولیوی ، ونزوئلا و اکوادور صحبت می کنیم. همانطور که می دانیم دوستی بین این کشورها و آمریکا وجود ندارد. روابط ایران درباره این کشورها به چه سمت و سویی می رود؟
تخت روانچی گفت:یکی از مسائلی که از همان روز نخست ریاست جمهوری روحانی تاکید شد، روابط ما با دیگر کشورها بود که شامل کشورهای حوزه آمریکای لاتین نیز می شود. ما می خواهیم بهترین روابط را با آمریکای لاتین داشته باشیم.مهم نیست که این کشورها چه تمایلاتی دارند و دولت های سوسیالیست یا هر نوع دولت دیگر دارند. ما علاقه‌مند به همکاری با کشورهای آمریکای لاتین هستیم. آنها به لحاظ جغرافیایی از ایران دور هستند اما این به معنای آن نیست که موانعی در بهبود و افزایش روابط ما با آمریکای لاتین وجود داشته باشد. من قصد دارم چند روز دیگر به سه کشور در آمریکای لاتین سفر کنم. وزیر امور خارجه ما در آغاز سال آینده قصد دارد به آمریکای لاتین سفر کند. ما در حال پذیرش هیئت هایی از کشورهای آمریکای لاتین هستیم. بنابراین به عقیده ما، پتانسیل های زیادی برای افزایش روابط بین ایران و این کشورها وجود دارد و تمرکز اصلی ما پس از توافق هسته ای این است که ما چگونه می توانیم با این کشورها در آمریکای لاتین همکاری کنیم تا مکمل اقتصادی یکدیگر باشیم. در کنار مسائل سیاسی که مهم هستند،ما معتقدیم روابط اقتصادی بین ایران و کشورهای آمریکای لاتین می تواند افزایش یابد. بنابراین ما معتقدیم از راه تبادل سفر ها این فرصت ها را خواهیم دید. من افراد فعال در زمینه اقتصادی را در این سفر به همراه خواهم داشت و این نشان می دهد که جامعه کسب و کار ایران برای همکاری با دیگران تمایل دارد و ما می دانیم جامعه کسب و کار کشورهای آمریکای لاتین نیز همین رویکرد را دارد و آنها تاکنون نیز سفر به ایران را آغاز کرده اند و در حال یافتن همتایان خود در اینجا هستند. بنابراین پتانسیل هایی وجود دارد که باید کشف و به مرور زمان تقویت شوند. ما پتانسیل بزرگی را در روابط ایران و آمریکای لاتین می بینیم.