شرح انتظارات شفاف ایران از آژانس و آمانو از زبان نماینده ایران در آژانس

رضا نجفی، نماینده ایران در آژانس بین المللی انرژی اتمی، در جریان نشست جاری شورای حکام آژانس خواسته منطقی جمھوری اسلامی ایران از این سازمان بین المللی دایر بر ضرورت تبعیت آژانس از روش شورای امنیت سازمان ملل متحد در زمینه لغو کلیه قطعنامه ھای شورای حکام و رفع کلیه تحریم ھای موجود علیه ایران را تکرار کرد.

وی ھمچنین با توجه به نزدیک شدن به روز اجرای برجام، از سایر طرف‌ھای این موافقتنامه بین‌المللی خواست تا ھمانند جمھوری اسلامی ایران به کلیه تعھدات خود مندرج در متن برجام عمل کنند.

نجفی گفت: به دنبال تصویب برجام در تاریخ 18 اکتبر 2015 اکنون به روز اجرایی شدن آن یعنی زمان اجرای تعھدات متقابل گروه پنج به اضافه یک و ایران به عنوان بنیان اصلی برجام نزدیک میشویم. ایران از قبل انجام اقدامات آماده سازی که قرار است در روز اجرا، یعنی روز تحقق ھمزمان توقف کلیه مفاد قطعنامه‌ھای قبلی شورای امنیت سازمان ملل متحد و ھمچنین رفع کامل کلیه تحریمھای شورای امنیت و تمامی تحریم‌ھای یک جانبه یا چند جانبه مرتبط با موضوع ھسته‌ای، تکمیل شود را آغاز کرده است. ما آماده‌ایم تا صادقانه به تعھدات خویش ارج نھیم به شرطی که دیگر طرفھا نیز چنین کنند.

سفیر کشورمان در آژانس افزود: ایران به تعهدات داوطلبانه خویش تحت مفاد نقشه راه آژانس و به منظور حل و فصل کلیه موضوعات باقیمانده گذشته و حال تا پایان سال 2015 عمل کرده که آژانس نیز در تایید این امر اعلام کرده است که فعالیتهای مندرج در نقشه راه برای دوره 15 اکتبر 2015 طبق جدول زمانی مربوطه کامل شده است. ما همچنین نظرات خود درباره خاتمه موضوع در زمان تعیین شده را در جلسه‌ای جمع بندی و به آژانس منتقل کردیم.

نجفی در ادامه تاکید کرد: از نظر ایران ارزیابی نهایی آژانس باید واقعی، متوازن و غیر جانبدارانه باشد و مطمئن هستیم که تا 15 دسامبر 2015 ، یعنی زمانی که مدیرکل آژانس ارزیابی نهایی در زمینه حل و فصل کلیه موضوعات باقیمانده گذشته و حال به شرح مندرج در ضمیمه را برای اقدام در اختیار شورای حکام قرار میدهد، دولتهای عضو در زمینه خاتمه این موضوع و هموار ساختن راه برای روز اجرای برجام، تصمیمی درست خواهند گرفت.

نماینده ایران در آژانس تأکید کرد: گروه پنج به اضافه یک باید مطابق برجام در ظرفیت خود به عنوان اعضای شورای حکام و به منظور کمک به تحقق چنین تصمیمی، پیشنویس قطعنامه‌ای را با نظرداشت بسته شدن موضوع، به منظور اقدام لازم به شورای حکام ارائه دهند زیرا بدون تحقق این مهم، اجرای برجام اتفاق نخواهد افتاد. مایلم روشن کنم که این یکی از حیاتی ترین تعهدات برجام است.

نجفی در بخش دیگری از سخنان خود به ضرورت تغییر رهیافت کنونی آژانس بین المللی انرژی اتمی در قبال برنامه هسته ای صلح آمیز پرداخت و گفت: تغییر جهت بنیادین حادث در رهیافت شورای امنیت به شکل مطروحه در مقدمه قطعنامه 2231 باید در اینجا یعنی در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز پی گرفته شود و بنابراین کلیه قطعنامه‌های قبلی شورای حکام که به نظر ایران اقداماتی غیر قابل توجیه و مبتنی بر انگیزه‌های سیاسی هستند باید خاتمه یابند. در شرایطی که برجام توسط قطعنامه شماره 2231 شورای امنیت سازمان ملل متحد تایید شده است، همکاری هسته‌ای با ایران و مواردی مانند تداوم برنامه غنی سازی آن از جمله انتقال مواد هسته‌ای و کمک برای نوسازی رآکتور آب سنگین را مقرر می‌دارد و مفاد قطعنامه های گذشته شورای حکام حاوی تایید تعلیق، به هیچ وجه از اعتبار برخوردار نیست.

سفیر ایران همچنین ضرورت رفع کلیه محدودیت‌های اعمال شده در مورد همکاری فنی ایران و آژانس در روز اجرای برجام را مورد تأکید قرار داد و گفت: همان گونه که در کمیته اظهار داشتیم، شورای حکام در رسیدگی به (TAC) همکاریهای فنی موضوع تأمین همکاری فنی برای ایران نمی‌تواند برجام و موضوع تایید آن توسط قطعنامه 2231 شورای امنیت سازمان ملل متحد یعنی قطعنامه ناظر بر لغو کلیه قطعنامه‌های قبلی آن و خاتمه کلیه تحریم‌ها را نادیده بگیرد.

با توجه به تکرار جزییات فنی غیر ضروری در گزارش اخیر آمانو ،دبیرکل آژانس، نجفی در فراز دیگری از بیانیه خود با تذکر این که هر چند بیان این جزییات خود نشانه‌های آشکار از شفافیت کامل برنامه هسته‌ای ایران است اظهار داشت که به نظر ایران گزارش‌دهی ساده در خصوص برجام مشابه روشی که در تهیه گزارش‌های روزآمد اجرای برنامه اقدام مشترک اعمال می‌شد برای آینده کفایت می‌کند و روش کنونی در زمینه گزارش نویسی آژانس باید در آینده تغییر کند.

نجفی در خاتمه ضمن قدردانی از جنبش عدم تعهد به دلیل حمایت از برنامه هسته‌ای صلح‌آمیز ایران و نیز حمایت اکثریت قاطع دولت‌های عضو آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از برجام و نقشه راه، انتظار ایران برای حمایت آنان از بسته شدن موضوع در جلسه آینده شورای حکام را یادآوری کرد.

به گزارش ایسنا،مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، در نشست شورای حکام در بخش مربوط به ایران گفته بود: هفته آینده ارزیابی نهایی خود را درباره همه موضوعات باقیمانده (گذشته و حال) برای اقدام به شورای حکام آژانس ارائه خواهم کرد.

یوکیا آمانو در نشست فصلی شورای حکام در بخش دیگر این بیانیه مقدماتی افزود: آژانس انحراف نداشتن در فعالیت‌های هسته‌ای اعلام شده ایران را که تحت پادمان‌های سازمان است تایید می‌کند اما نمی‌تواند نبود فعالیت‌های هسته‌ای اعلام نشده در ایران را تضمین کند.

او گفت: بنابراین نمی‌توانیم نتیجه‌گیری کنیم که همه فعالیت‌های هسته‌ای ایران صلح‌آمیز است.

مدیرکل آژانس هم‌چنین تاکید کرد که آژانس به نظارت و راستی‌آزمایی برنامه اقدام مشترک ادامه می‌دهد.

آمانو با اشاره به این که 18 اکتبر روز تصویب برجام بود، افزود: در همان روز ایران به آژانس اطلاع داد که به محض شروع روز اجرای برجام به طور موقت پروتکل الحاقی و کد اصلاحی 3.1 را اعمال خواهد کرد.

وی گفت: آژانس در حال آماده شدن برای نظارت و راستی‌آزمایی تعهدات هسته‌ای ایران تحت برجام است. اقدامات مندرج در نقشه‌راه که میان ایران و آژانس توافق شده است، براساس برنامه در تاریخ 15 اکتبر تکمیل شده است.

آمانو افزود: در ضمن یک جلسه جمع‌بندی نیز میان ایران و آژانس در تاریخ 24 نوامبر برگزار شد.

درباره این اظهارات نماینده ایران در آژانس بین المللی انرژی اتمی گفت: آژانس سال‌هاست که اعلام می‌کند در موقعیتی نیست که تایید کند فعالیت‌های هسته‌ای اعلام نشده در ایران وجود ندارد و در تمام گزارش‌های این چند سال گذشته این موضوع درج شده است. ظاهرا برخی گمان کرده‌اند حرف تازه‌ای است.

رضا نجفی  ادامه داد: باید توجه شود که آژانس برای تمام کشورهایی که پروتکل الحاقی را اجرا نمی‌کنند، این موضع را دارد. یعنی نمی‌تواند در مورد عدم وجود تاسیسات هسته‌ای اعلام نشده اطمینان بدهد و از این رو نمی‌تواند اعلام کند که تمام فعالیت‌های هسته‌ای در آن کشور برای مقاصد صلح‌آمیز هستند.

وی ادامه داد: این موضوع حتی برای کشوری مثل سوییس که حدود 10 سال است پروتکل الحاقی را اجرا می‌کند صادق است و نگاهی به گزارش سالانه SIR آژانس در سال 2014 موید این نکته است و اصطلاحا سوییس هنوز Broader conclusion را ندارد.

وی گفت: آژانس این موضوع را سال‌هاست که برای ایران اعلام می‌کند و در تمام گزارش‌های این چند سال گذشته آن را درج کرده است. اما ظاهرا برخی گمان کرده‌اند، حرف تازه‌ای است.