بررسی زبان زنانۀ آثار چیستا یثربی در روز انتهایی هفته کتاب

 
ریزبینی موشکافانه مولف در بررسی قلم زنانه

یثربی با اشاره به دغدغه‌مندی مولف در پژوهش‌های زن‌محور گفت: نجاری، یکی از افرادی است که سال‌ها به حضور زنان در هنرهای نمایشی و به ویژه قلم زنانه در تئاتر توجه داشته است، با توجه به این‌که جنسیت وی با ما یکی نیست و انتظار می‌رود خانم دکترهایی که در حال گرفتن دکترا در رشته پژوهش هنر یا رشته‌های پیوسته هستند، در این زمینه بنویسند، با این حال می‌بینم که این مساله، دغدغه وی از زمان‌های گذشته بوده است.
 
وی افزود: زمانی که کتاب را مشاهده کردم، شوکه شدم، زیرا مولف با ریزبینی موشکافانه‌ای سراغ قلم زنانه در نمایشنامه‌های من و ثمینی رفته بود. البته قلم زنانه در نمایشنامه‌های پیش از ما و قبل از انقلاب وجود داشت و بعد از انقلاب به دلایلی با یک وقفه مواجه شد، اما پس از چندی دوباره رواج پیدا کرد و زنان بسیاری سراغ این عرصه رفتند. در حال حاضر نیز فارغ‌التحصیلان‌ دانشگاهی فراوانی با قلمی زنانه در این رشته می‌نویسند و کارهای قابل‌تاملی نیز به نگارش درآوردند.
 
این نمایشنامه‌نویس با اشاره به تجربه‌ای که از اجرای نمایشنامه در پناهگاه‌های زمان جنگ تحمیلی آموخته، بیان کرد: با خودم اندیشیدم اگر هنر فقط برای هنر باشد، به چه درد زندگی من می‌خورد؟ نهایت این هنر حتی اگر به فیلسوف، روشنفکر و هنرمند شدن من بینجامد باز هم در زندگی چندان گره‌ای از مسائلم باز نمی‌کند و نهایتا اگر بشود قطعه‌ هنرمندان بهشت‌زهرا را نصیب می‌کند! با این همه بیشترین دغدغه من این بود که هنر نوشتن چه اندازه به درد مردم می‌خورد؟ دغدغه‌های ذهن نمایشنامه‌نویس من در سخت‌ترین برهه زندگی این بود و این سخنان را صادقانه و بدون شعار می‌گویم.
 


دکتر یثربی اظهار کرد: امروز نیز با خودم فکر می‌کنم اگر هنر من در کتاب «زبان زنان» بماند و مردم عادی نتوانند این کتاب را بخوانند تا ببینند مطالبات زنانه و زبان زنانه چه‌قدر تغییر کرده است، هنر مفیدی نیست! هنری که مولف در قسمتی از کتابش در بررسی سیر آن از گذشته تا به امروز به زیبایی آورده که «زنان دیگر  دنبال کلیشه‌های سابق نیستند. آنها از پرخاشگری و انزوا بیرون آمدند و دارند کم کم جایگاه خودشان را پیدا می‌کنند.» در شرح این جملات باید بگویم به واقع در گذشته و حتی قبل از انقلاب در نوشته‌های زنان عصیانی پنهان مبنی بر پایمال شدن حقشان در جامعه وجود داشت، چیزی که امروز کمتر با آن مواجه هستیم.
 
وی عنوان کرد: با این حال هرچه از دیروز به امروز می‌آییم و آثار زنان را ورق می‌زنیم، درمی‌بابیم که مولفان دارند به زندگی روزمره نزدیک می‌شوند. ضمن این‌که با گذر زمان به وظایف خود به عنوان یک مادر، همسر، زن و یک نویسنده بیشتر توجه دارند. آن پرخاشگری دیروز جای خود را به آرامش، توجه به جزئیات زندگی، کمک برای الگوهای رفتاری مثبت در جامعه، نسل‌پروری و تربیت فرزندان بهتر داده است. با این تغییر باید گفت ما هنوز نیاز به زنان بسیاری در عرصه نویسندگی در جامعه‌ای که برشمردم، داریم؛ نویسندگان و نمایشنامه‌نویسانی که دیگر مساله شهرت، نام و دریافت جایزه برای آنها مطرح نیست.

دکتر محمد نجاری در این کتاب به زندگی ، نگاه و نقد و بررسی بیست و هفت نمایشنامه از میان آثار چاپ شده  چیستایثربی پرداخته است و آنها را از منظر زبان ؛ شخصیت و روانشناسی موضوعی بررسی کرده است.