وزیر بهداشت: نباید در دام بیافتیم

 وزیر بهداشت به تشریح اقدامات انجام شده طی 18 ماه اجرای طرح تحول نظام سلامت و نقاط ضعف و قوت آن پرداخت و گفت: تا کنون بیش از 30 تیم از سازمان بهداشت جهانی برای ارزیابی طرح آمدند و رییس WHO طرح تحول را الگویی برای منطقه نامید، اما اینکه این طرح ادامه داشته باشد به دولت‌ها و مجلس‌های آینده بستگی دارد.

 دکتر سیدحسن هاشمی درباره مهم‌ترین نقاط قوت و ضعف طرح تحول سلامت گفت: مهم‌ترین نقطه قوت این طرح رضایت مردم است. بویژه مردمی که در مناطق محروم و شهرهای دوردست زندگی می‌کنند و در عین حال رضایت کسانی که در این حوزه ارائه خدمت می‌کنند. این رضایتمندی‌ها به نوعی رضایت از عملکرد نظام در این حوزه است.

تامین منابع مالی پایدار مهم‌ترین نقطه ضعف "تحول سلامت"
وی افزود: مهم‌ترین نقطه ضعف آن در کلان بحث تامین منابع مالی پایدار است؛ نکته‌ای که دولت و مجلس به آن نظر دارند و امیدواریم در قالب برنامه ششم توسعه و بودجه سال 95 بیشتر به آن پرداخته شود.

هاشمی در پاسخ به اینکه آیا طرح تحول افزایش تقاضاهای القایی را به همراه داشته است؟ گفت: در این زمینه باید با عدد و رقم صحبت شود. مصرف ما متناسب با مراجعه است. در این زمینه نه تنها افزایش نداشتیم بلکه با کاهش نیز مواجه بودیم. ما با شورای عالی بیمه حساب کردیم که براساس ارزشیابی نسبی خدمات تا امسال هزینه‌های ما چقدر افزایش می‌یابد، اما هنوز به این عدد نرسیده‌ایم و این نشان می‌دهد هنوز افزایش نداشته‌ایم. بنابراین برخی دوستان آدرس غلط ندهند. مثلا در مجتمع امام خمینی که 1000 تختخوابی است و اکثرا بیماران ارجاعی در آنجا هستند برای مصرف یک دارو 2 میلیارد و 100 میلیون تومان صرفه‌جویی کردند. چطور ممکن است واردات داروهای خارجی کاهش یابد و ادعا کنیم مصرف افزایش یافته است.

بیمه‌ها تعیین رفتار کنند
وی ادامه داد: من معتقدم اگر در قالب بیمه کاری نکنیم، حتما در سال‌های آینده تقاضاهای القایی افزایش می‌یابد. کسی که تغییر رفتار و تعیین رفتار می‌کند، بیمه است، چراکه بیمه خرید خدمت می‌کند. راهنماهای بالینی باید دست کسی باشد که پول دارد. ما دو سال تمام در دوره قبل راهنمای بالینی نوشتیم، اما آنها تبدیل به کتاب‌های زیبایی شده که در ویترین است.

افزایش 8 درصدی مراجعه به بیمارستان‌ها بعد از طرح تحول
وزیر بهداشت در پاسخ به برخی انتقادها درباره شلوغ شدن بیمارستان‌ها بعد از طرح تحول و احتمال افزایش خطاهای پزشکی گفت: می‌توان اینطور نگاه کرد که با آغاز طرح تحول کسانی که نمی‌توانستند دریافت خدمت کنند و ممکن بود از بین بروند یا معلول شوند، اکنون سرویس می‌گیرند. البته درباره اینکه زحمت همکاران ما افزایش یافته، شکی نیست. در کل کشور افزایش مراجعات ما 8 درصد است و آمارهایی که از ضریب اشغال 120 درصدی بیمارستان‌ها حکایت می‌کنند، برای بیمارستان‌هایی است که در گذشته صددرصد ضریب اشغال داشتند.

هاشمی افزود: رضایت ما موقعی است که بتوانیم 100 هزار تخت جدید در کشور داشته باشیم که طبق برنامه ما مدت زمان این کار 10 ساله است؛ آن هم در صورتی است که کشور آرام باشد، امکان سرمایه‌گذاری داخلی وجود داشته باشد و همه همدل باشند.

هزینه تمام شده خدمات دیده شود
وی یکی از مشکلات در حوزه پزشکی را دیده نشدن هزینه تمام شده خدمات دانست و افزود: چطور در آب، گاز و برق این هزینه را دیده‌ایم. هنوز راه زیادی داریم و در گام سوم طرح تحول فقط به جراحی‌ها توجه کردیم اما پزشکان عمومی، روانپزشکان، متخصصان داخلی و... هنوز مانده‌اند. همچنین باید بپرسیم وضعیت سرمایه‌گذاران حوزه سلامت چطور است. در بخش خصوصی چه انگیزه‌ای ممکن است برای ساخت بیمارستان وجود داشته باشد. بنابراین تکریم باید عملی باشد و باید هزینه تمام شده خدمات را هم در بخش دولتی و هم در بخش خصوصی ببینیم.

اورژانس تبدیل به سازمان شود
وزیر بهداشت در پاسخ به سوالی درباره اصلاح اورژانس‌های کشور گفت: اورژانس کشور می‌تواند خیلی بهتر از وضع موجود باشد. همکاران ما در بخش اورژانس بسیار زحمت می‌کشند و ممکن است فردی به دلیل کمبود نیرو 500 ساعت در ماه کار کند. شخصا اعتقاد دارم که اورژانس باید به یک سازمان تبدیل شود و از قالب اداره بیرون آید. در عین حال ما حتما به آمبولانس‌های هوایی نیاز داریم و پیش‌بینی کردیم در دوره پساتحریم طی پنج سال 50 آمبولانس هوایی داشته باشیم. در عین حال اورژانس پیش بیمارستانی می‌تواند وضعیت بهتری داشته باشد؛ به طوری که زمان حضور در صحنه کاهش یابد. در حال حاضر برای مردم قابل قبول نیست که زمان حضور در صحنه 10 یا 12 دقیقه باشد.

هاشمی افزود: البته در حوزه اورژانس بیمارستانی، معاونت درمان همت جدی کردند تا تمام اورژانس‌های بیمارستانی را گسترش دهند و تا پایان امسال به رقم 80 درصد برسیم، اما نمی‌توانیم اورژانس را زیاد توسعه دهیم؛ چراکه با توسعه هرچه بیشتر اورژانس به بخش‌ها اضافه کرده‌ایم و این اشتباه است و باید بیمارستان جدید تاسیس شود.

با پرداخت "فی ‌فورسرویس" عدالت بین رشته‌ای محقق نمی‌شود
وی با اشاره به بحث عدالت در پرداخت گفت: تا زمانی که پرداخت‌ها براساس "فی ‌فور سرویس" است و عدالت بین رشته‌ای را شاهد نستیم. نطفه این موضوع هم در 26 سال گذاشته شده و تغییر آن هم حداقل کار من و مربوط به این دوره نیست و شاید در آینده اتفاق افتد. پرداخت درباره جامعه غیرپزشک هم باید عملکردی باشد و در بخش‌های سخت‌تر دریافتی بیشتر باشد.

برای تعرفه‌های پرستاری حاشیه‌سازی شد
وزیر بهداشت درباره تعرفه‌های پرستاران با بیان اینکه برای تعرفه‌های پرستاری حاشیه‌سازی شد، گفت: بخشی از این حاشیه‌ها به دلیل نواقص خود ما بود و بخشی از آن هم جوسازی بود. در حال حاضر بیش از 50 درصد بیمارستان‌های کشور براساس طرح جدید پرداخت می‌کنند. البته نمی‌توان ادعا کرد که رضایت کاملا وجود دارد، اما از طرفی اینطور نیست که فقط به پزشکان متخصص توجه شده باشد. وضعیت ما با گذشته متفاوت است.

هاشمی افزود: در حال حاضر در گروه پرستاری کارانه‌ها 2.5 برابر شده اما یکسری رشته‌ها مانند آزمایشگاه مغفول مانده‌اند که من هم درخواست‌هایی در این زمینه داشته‌ام. مجموعه خدمتگزاران حوزه پزشکی به دلیل رضایت مردم و جایگاه حوزه سلامت امروز بالاترین رضایتمندی را برای بیمارستان‌های ما ایجاد کرده است.

درباره پرداخت‌های غیرقانونی، دیدگاه ما تغییر نکرده است
وی در پاسخ به برخی انتقادات مبنی بر کاهش حساسیت وزارت بهداشت در بحث زیرمیزی گفت: دیدگاه ما در زمینه پرداخت‌های غیرقانونی تغییر نکرده، اما در روزهای اول چون صداوسیما به این موضوع می‌پرداخت و بعد هم سریال ساخت، این بحث داغ شد و در مجلس هم روزی نبود که درباره این موضوع مورد سوال و طعنه قرار نگیرند، اگر اکنون همه چیز آرام است، حساسیت کمتر نشده بلکه به دلیل موفقیت گام سوم است اما نیازی نیست که تخلفات را جار بزنیم.

موظف به تفتیش نیستیم؛ در صورت گزارش تخلف، برخورد می‌کنیم
وزیر بهداشت افزود: ما موظف به تفتیش نیستیم و اگر گزارشی از تخلف ببینیم برخورد و رسیدگی می‌کنیم. قرار نیست ما کشف جرم کرده و کار پلیسی انجام دهیم.

چهره زیرمیزی با اقدامات القایی تغییر کرده است؟
هاشمی در پاسخ به اینکه برخی می‌گویند چهره زیرمیزی با اقدامات القایی تغییر کرده است، گفت: متهم کردن راحت است، مهم داشتن مدرک است. اگر مدرک دارید بگویید تا بررسی کنیم. من نمی‌توانم بگویم که تخلف اصلا وجود ندارد. اتفاقا باید بگویم که تخلف هست، ما ساز وکار را مشخص کرده‌ایم، اما نباید در مطب‌ها و مراکز مامور بگذاریم.

وی با بیان اینکه راهکار کاهش کارهای القایی، بیمه است، گفت: اگر بیمه از پزشک تخلف دید، قراردادش را با او لغو می‌کند، امکان ندارد کسی در ایران کار کند اما بیش از 70 درصد بیمارانش بیمه نباشند. حداکثر کار این است که بیمارستان براساس تعرفه واقعی از بیمار دریافت می‌کند و به او رسید می‌دهد تا پولش را از بیمه بگیرد، چراکه نمی‌توان اجازه داد که بیمارستان‌های ما ورشکسته شوند؛ زیرا بیمه به موقع پول را پرداخت نمی‌کند. بنابراین اینکه برویم زندگی همکاران یا بیمارستان‌ها را شخم بزنیم تا یک مورد تخلف پیدا کنیم، نه این کار را نمی‌کنیم اما اگر پزشکی به تخلف شهرت داشته باشد، حتما با او برخورد می‌شود.

برخی کارشان تخم یاس پاشیدن است
وزیر بهداشت با اشاره به برخی اظهارنظرها مبنی بر اینکه مشکلات مالی طرح تحول به دلیل عدم تسلط وزیر بهداشت به اقتصاد سلامت است، گفت: البته تخصص من چشم است و ادعا نکرده‌ام که متخصص اقتصاد هستم. این حرف را کسانی می‌زنند که از روز اول به دنبال زمین خوردن طرح بودند. بعضی از کسانی که این مصیبت‌ها را برای کشور در حوزه سلامت ایجاد کردند، هر روز مطمئن هستند تا کارهایی را که منجر به رضایت مردم است به زمین بزنند و کارشان تخم یاس و ناامیدی پاشیدن است.

هاشمی ادامه داد: در بحث‌های اقتصادی اولا ما رشته‌ای به نام اقتصاد سلامت داریم و کارشناسانی در این زمینه در وزارت بهداشت کار می‌کنند. رییس حوزه اقتصادی ما نیز قبلا وزیر اقتصاد کشور بوده، در عین حال همکاران ما در بیمه‌ها نیز هزینه‌ها را بررسی کرده و بعد طرح را تصویب می‌کنند. همچنین طرح دوباره در سازمان مدیریت بررسی شده و سپس در هیات وزیران مورد ارزیابی قرار می‌گیرد. حال سوال اینجاست که من متوجه نبودم، دیگران که توجه داشته‌اند، نکته مهم اینکه ما قبل از آغاز طرح پیش‌بینی کردیم که برای اجرای آن، این میزان هزینه لازم است، اما حال یک نفر بگوید که پیش‌بینی ما اشتباه بوده است.

وی افزود: در حال حاضر با هزینه 50 درصد میزانی که پیش‌بینی کردیم کار را پیش می‌بریم. کسانی که اقتصاد می‌دانستند طرح را از نظر اقتصادی بررسی کردند و اکنون 50 درصد آنچه را که پیش‌بینی شده، هزینه می‌کنیم و طرح سرپاست.

برخی از شرکای‌مان زیر قول‌شان زدند
وزیر بهداشت ادامه داد: البته در پیشبرد طرح برخی از شرکای ما زیرقول‌شان زدند و نمی‌توانند همراه باشند که امیدواریم همراهی آنها بیشتر شود.

به مطالبات صنوف مرتبط با وزارت بهداشت توجه شد
هاشمی درباره صنوف مرتبط با وزارت بهداشت گفت: به مطالبات آنها توجه شد، اما اگر موفق می‌شدیم در سال گذشته بحث ارتقای ویزیت را در هیات وزیران تصویب کنیم، در گروه‌های غیرجراحی عدالت بیشتری ایجاد می‌شد.

آسیب آموزش پزشکی و تلاش برای جدا کردن بیمارستان‌های آموزشی از درمان
وی درباره آسیب‌های نظام پزشکی گفت: آموزش پزشکی ما سال‌هاست که آسیب جدی دیده است و تغییر آن کار سختی است. آسیب این نظام از زمانی که هزینه‌های جدی برای آموزش نشد و زیرساخت‌ها توسعه نیافت آغاز شده است. بیش از 20 سال است که آموزش ما آسیب جدی دیده و به راحتی قابل حل نیست. در حال حاضر در معاونت‌های آموزشی سراسر کشور تلاش می‌کنیم تا بیمارستان‌های آموزشی را از درمان جدا کنیم و امکانات و ساختار مستقلی برای آنها فراهم کنیم. البته این کارها به راحتی شدنی نیست و باید بیمارستان‌های جدید ساخته شود.

جلوگیری از اجرای یک طرح بهداشتی به دلیل مطمئن نبودن از استمرار آن
وزیر بهداشت در پاسخ به برخی انتقادها مبنی بر دیر آغاز کردن نظارت بر مواد غذایی گفت: ماهی را هروقت از آب بگیرید تازه است. البته فکر نمی‌کنم که دیر به فکر افتادیم اما مهم توان اجراست. اینکه یک کار نمایشی انجام بدهیم و بعد ادامه پیدا نکند، بهتر است که آن را انجام ندهیم. مثلا در زمینه بهداشت محیط دکتر سیاری، معاون بهداشت وزارت بهداشت زحمت بسیاری کشیدند و هشت ماه است که طرحی را برای کنترل اغذیه‌فروشی‌ها، رستوران‌ها و... ایجاد کردند، اما من اجازه ندادم که اجرا شود چراکه از استمرار آن مطمئن نیستم. همچنین کارهایی که انجام می‌دهیم تا مدتی هزینه داریم و باید هزینه‌های آن را هم پرداخت کنیم.

هاشمی افزود: در زمینه پالم، هوا، آب معدنی و آب آشامیدنی کارهای خوبی انجام شده است.

دو مشکل در نظارت بر مواد غذایی و آشامیدنی
وی با اشاره به مشکلات نظارت در حوزه غذا گفت: اولین مشکل ما کمبود نیروی انسانی است و دومین مشکل ما این است که مجازات‌های ما متناسب با جرم نیست. در این زمینه باید دستگاه قضایی لایحه دهد که با وزیر دادگستری صحبت‌هایی در این زمینه کرده‌ایم.

آمار ایدز نگران‌کننده است؟
وزیر بهداشت در پاسخ به سوالی درباره اتوبوس ایدز که قرار است در مکان‌های پرتردد تهران برای گرفتن آزمایش ایدز مستقر شود، گفت: آمار ایدز نگران‌کننده است و از نظر من یک مورد ایدز هم نگران‌کننده است؛ چه برسد به آماری نزدیک به 100 هزار نفر. ما یک رشد 10 درصدی در ابتلا به ایدز داشتیم که آن هم به دلیل تغییر رفتار بیماران تزریقی به افرادی با رفتارهای پرخطر جنسی است که ناشی از روی آوردن به مواد روانگردان و مواد اعتیادآور صنعتی است. بنابراین در کشور اسلامی یک مورد ایدز هم ناگوار است و همه باید حساس باشند؛ چراکه اگر به این مسائل نپردازیم، تبعات دارد.

و اما کمبودهای دارویی
هاشمی در پاسخ به سوالی درباره کمبود دارو به ویژه داروهای صعب‌العلاج گفت: یک بخش از این موضوع فشاری است که روی سازمان غذا و دارو برای وارد کردن دارویی خاص وارد می‌شود که یک مولفه سودجویی دارد و ما در برابر آن مقاومت می‌کنیم و سازمان غذا و دارو نیز باید قاطع برخورد کند. یک بخش دیگر کمبود یک داروی خاص (سل سپت) است که به دلیلی مشخص خط تولید آن در داخل متوقف شد، اما ما تا جایی که لازم است این دارو را وارد کرده و در اختیار بیماران می‌گذاریم.

وی افزود: البته نمی‌توانیم به دنبال واردات برویم. در زمینه واردات داروهای مشابه داخل، روی ما فشار وجود دارد، اما اگر زیاد وارد کنیم صدای همه در می‌آید و می‌گویند که وزارت بهداشت فقط وارد کننده است اگر هم اصلا وارد نکنیم، مردم ضرر می‌کنند. بنابراین باید تعادلی در این زمینه باشد.

قولی که وزیر بهداشت داد
وزیر بهداشت در پایان افزود: تا زمانی که در این دولت هستم، تلاش می‌کنم تا دستاوردهای طرح تحول سلامت آسیب نبیند و این طرح پایدار شود و بعد از ما نیز ادامه یابد. ما تلاش می‌کنیم که بسته‌های جدیدتری را در حوزه‌هایی که مردم مشکل دارند، آغاز کنیم و روزی نیست که به بسته‌های نازایی و بیماران صعب‌العلاج فکر نکنیم.