پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) : حسین موسویان، مذاکره‌کننده هسته‌ای پیشین کشورمان با انتشار مقاله‌ای در نشریه هافینگتون پست اشاره کرده که حل اختلافات میان ایران و عربستان سعودی برای آینده صلح در سوریه و کل خاورمیانه بسیار اهمیت دارد و تنها در آن صورت است که خلاء‌های منطقه‌ای پر خواهند شد.
عضو ارشد پیشین تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای ایران با اشاره به اولین تجربه حضور ایران در نشستی بین‌المللی پیرامون بحران سوریه می‌نویسد: برای نخستین بار است که مقام های ایرانی و سعودی در حال مذاکره بر سر مسئله‌ای منطقه‌ای از زمان ارائه پیشنهاد حسن روحانی، رییس‌جمهوری ایران در ماه اوت سال 2013 میلادی هستند. او در آن زمان به عربستان سعودی پیشنهاد کرد تا طرفین برای بهبود روابط و ترمیم آن گام های استواری بردارند.
موسویان با اشاره به حسن‌نیت روحانی در تلاش برای ترمیم روابط سرد تهران-ریاض پس از سقوط صدام حسین در عراق از سال 2003 میلادی به این سو می‌نویسد: تنها مدتی پس از انجام مراسم تحلیف حسن روحانی او در نخستین تلاش دیپلماتیک خود محمد‌جواد ظریف را برای دیدار با مقام های کشورهای عربی حوزه خلیج‌فارس به سفرهای متعددی اعزام کرد. ظریف در آن زمان گفته بود که باور دارد گسترش روابط ایران و عربستان سعودی برای آینده منطقه و جهان اسلام اهمیت زیادی دارد. او خاطرنشان کرده بود که ایران و عربستان سعودی باید به منظور ترویج و تقویت صلج و ثبات در منطقه گام بردارند. وزیر امور خارجه ایران تاکید کرده بود که ایران مایل به براشتن گام های اساسی برای کاهش نگرانی همسایگان جنوبی خود در خلیج فارس درباره توافق هسته‌ای و دوران پس از آن است.
موسویان در ادامه اشاره می‌کند که اعزام حسین امیرعبداللهیان، معاون وزیر امور حارجه برای دیدار با همتای سعودی خود و هم چنین دیدار دوباره ظریف با همتای عربستانی خود در حاشیه نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد در سال 2014 میلادی و همچنین حضور ظریف در مراسم تشییع جنازه ملک عبدالله بن عبدالعزیز پادشاه پیشین عربستان در ژانویه 2015 همگی نشانه‌های بارزی از عزم ایران برای بهبود روبط با ریاض بوده‌اند.
موسویان در ادامه مقاله خود عربستان سعودی را مقصر اصلی رد پیشنهادات ایران می‌داند و می‌نویسد: سعودیها همه تلاش‌های ایران در مسیر تعامل را رد کرده‌اند. سعودیها پیش‌شرط بی‌معنی پایان دادن به مداخلات ایران در کشورهای عربی را مطرح کرده‌اند. این باعث تاسف است که مقام‌های آن کشور رویکردی خصمانه را با ایران در پیش گرفته‌اند. سوزان مالونی، پژوهشگر موسسه بروکینگز در این باره می‌گوید: رهبران عربستان یک کارزار تهاجمی‌تر دیپلماتیک، اقتصادی و نظامی را با هدف به‌حاشیه‌راندن ایران و دستیابی به اهداف جاه‌طلبانه خود در منطقه اتحاذ کرده‌اند.
موسویان در ادامه با برشمردن دلایل عدم تمایل عربستان به مذاکره با ایران در شرایط کنونی می‌نویسد: دلایل گوناگونی وجود دارند. نخست آن که محمد بن‌سلمان، پسر بی‌پروای پادشاه کنونی در حال مبارزه برای قدرت و جانشینی پادشاه است. عربستان در جنگ یمن نیز تحت‌فشار است. علاوه بر این یکی از اعضای خاندان آل‌سعود در نیویورک در جریان برگزاری مجمع عمومی سازمان ملل گفت که سعودیها مایل به نشستن پای میز مذاکره با ایران نیستند چرا که باور دارند که ایران اکنون در منطقه دست بالا را دارد. آنان احساس می‌کنند که مذاکره با ایران نوعی به‌رسمیت شناختن موضع برتر ایران در منطقه خواهد بود.
موسویان با ارائه راهکارهایی برای بهبود روابط ایران و عربستان سعودی می‌نویسد: یک راه مذاکرات رسمی در سطوح بالا بین وزرای امور خارجه و دیگر نمایندگان ارشد دو کشور است. متاسفانه به نظر نمی‌رسد سعودیها مایل به پیروی از این راه باشند. جایگزین دیگر آن است که مقام های پیشین و چهره‌های برجسته غیر‌دولتی دو کشور و کارشناسان ایرانی-سعودی با یکدیگر برای اعتمادسازی گفت‌و‌گو کنند و به تدریج وضعیت به سمت گفت‌و‌گوهای رسمی حرکت کند. در این مورد تلاش‌های قابل توجهی صورت گرفته است. یکی از راه‌های دیگر اعزام محرمانه نمایندگان و فرستادگان ویژه است تا تنش میان دو کشور کاهش یابد. در دهه 90 میلادی از این راه در دوران ریاست‌جمهوری آیت‌الله هاشمی رفسنجانی استفاده شده بود و من به عنوان دیپلمات ارشد گام هایی را برای بهبود روابط میان تهران-ریاض و توافق طرفین بر روی یک بسته صلح برداشتم.
موسویان در پایان اشاره می‌کند که عربستان سعودی به جای تلاش برای محدود و منزوی کردن ایران در منطقه باید اذعان کند که ایران همسایه آن کشور است و طرفین می‌توانند با یکدیگر در صلح زندگی کنند. او می‌نویسد: همکاری بین دو کشور برای آینده صلح در سوریه و کل خاورمیانه بسیار اهمیت دارد. تنها در آن صورت است که خلاء‌های منطقه‌ای پر خواهند شد.
منبع: آنا