پنجمین نشست هیات نمایندگان اتاق بازرگانی ایران با حضور رییس مجلس شورای اسلامی به طرح دغددغه‌های نمایندگان بخش خصوصی در زمینه‌هایی در زمینه‌های مختلف اقتصادی از جمله صنعت، معدن، مالیات، بیمه و شرایط نظام تقنینی در کشور اختصاص داشت.
در ابتدای این جلسه محمد تولایی - رییس اتاق بازرگانی کاشان – به بیان برخی مشکلات در سازمان مالیاتی و تامین اجتماعی پرداخت.
وی عنوان کرد که سازمان تامین اجتماعی باید به صورت سه جانبه اداره شود، سازمانی که مبنای اداره آن دولت، کارفرمایان و کارگران بودند از ابتدای سال 1388 توسط دولت وقت تبدیل به هیات امنا شد و نقش سه جانبه گرایی این سازمان از بین رفت و نظارت از درون از بین رفت و نظارت از درون از بین رفت.
تولایی گفت که در حال حاضر هیات امنا این سازمان به طور کامل توسط دولت انتخاب می‌شود، امروز با سازمانی روبرو هستیم که مدیریت آن به طور مطلق به دست دولت افتاده است.
وی تصریح کرد که این انتظار وجود دارد که در بودجه سال آینده افزایش مالیات نداشته باشیم و جرایم مالیاتی در قانون مالیات‌های مستقیم تعدیل شود. همچنین عدالت در اخذ مالیات در تمام بنگاه‌ها اتفاق بیفتد.
در ادامه سید رضی حاجی آقا میری، رییس کمیسیون توسعه صادرات مطالبی را در خصوص آسیب‌های اقتصاد دولتی و نفتی مطرح کرد و بر ضرورت توجه به تولید صادرات محور و صادرات غیر نفتی تاکید کرد.
همچنین ابوالفضل روغنی گلپایگانی، رییس کمیسیون صنایع با ارائه آماری گفت که ایران در میان کشور‌های دنیا در شاخص رقابت‌پذیری در رتبه 80 ، شاخص توانمند سازی 131، آزادسازی اقتصادی در رتبه 173، در انبوه قوانین در رتبه 123 قرار دارد.
وی عنوان کرد که مهمترین مشکلات صنعت و معدن کشور نداشتن نقشه راه است.
همچنین به گفته او نبود امنیت اقتصادی و سرمایه‌گذاری،ضعف بازار سرمایه برای واحد‌های تولیدی و معدنی، وجود انحصار در کسب و کار‌های مختلف و دخالت دولت در کسب و کار‌ها از جمله دیگر مشکلات این عرصه است.
در بخش دیگری از این نشست پدرام سلطانی، نایب رییس اتاق بازرگانی ایران در صحبت‌هایی گفت: لازم است از کلیه زحمات آقای لاریجانی در دو دوره گذشته و به ویژه از هنر مدیریت اشان در تصویب قانون اجرای برجام که نشان‌دهنده عزم دولت و مجلس در این زمینه بود تشکر کنم.
او در ادامه صحبت‌های خود به نقد نظام تقنینی در کشور ادامه داد: می‌توان قوه مقننه را به یک کارخانه شبیه سازی کنیم، یکی از مشکلات مهمی که در نظام تقنینی کشور با آن روبرو هستیم انبوه بودن قوانین است؛ به طوری که در هشت دوره مجلس 2821 قانون به تصویب رسیده است. در این زمینه به دلیل تضاد قوانین، پیچیدگی محیط کسب و کار شاهد افزایش قانون شکنی است. ما شاهد هستیم که جایگاه ملی مجلس متاثر از رویداد‌های منطقه و مسائل حوزه نمایندگان است.
سلطانی افزود: مجلس مانند کارخانه‌ای است که کالاهای اساسی تولید می‌کند، از این نظر که کارخان مجلس کارخانه است که به تولید انبوه قوانین می‌پردازد اما به نظر می‌رسد کیفیت آن مطلوب مصرف کنندگان نیست، چراکه از ابتدا طرح کسب و کار در کارخانه مجلس تدوین نشده است.
سلطانی از قانون نظارت بر نمایندگان به عنوان قانونی مهم و تاریخی نام برد و گفت که باید این قانون اجرایی و تکمیل شود.
نایب رییس اتاق بازرگانی همچنین به برخی شاخص‌های سنجش قوانین اشاره و اظهار کرد: قانون باید قابلیت پیروی کردن و قابلیت اجرا شدن داشته باشد.
وی تصریح کرد: باید نهضت تورم زدایی در نظام قوانین کشور دنبال شود و این هدف در دوره آینده مجلس مورد توجه قرار بگیرد.
همچنین محسن جلال پور، رییس اتاق بازرگانی ایران در صحبت‌هایی درباره وضعیت اقتصاد ایران توضیحاتی را ارائه و اظهار کرد: حال اقتصاد خوب نیست و شرایط مطلوبی ندارد. امروز اقتصاد ما با اصول درآمد‌های نفتی، انبوه تعهدات دولت، پروژه‌های نیمه‌تمام، رکود و غیره مواجه است که همگی نشان‌دهنده وضعیت نامطلوب اقتصادی است.
وی عنوان کرد که بخشی از این مشکلات به سوء‌تدبیرها و بخشی دیگر به تحریم‌های اقتصادی باز می‌گردد، اما بخش اصلی این مسائل به روال اقتصاد ایران در سالیان گذشته باز می‌گردد؛ اقتصادی که براساس توسعه اقتصاد دولتی بوده است.
جلال‌پور گفت که در خاورمیانه، جمهوری اسلامی ایران کشوری آرمانی است که سرمایه اجتماعی نیاز حداقلی برای آن است و داشتن سرمایه اجتماعی نیاز به اصلاح اقتصادی دارد. امروز ورود دولت به اقتصاد و حضور در زمینه تصدی‌گری‌ها و رقابت با بخش خصوصی باعث شده است فضای اقتصادی کشور دچار تنش شود. امروز همه زمینه‌ها برای تغییر رویکرد اقتصادی وجود دارد.
در بخش پایانی این نشست و بعد از بیان دغدغه‌های و مختلف اقتصادی، علی لاریجانی - رییس مجلس شورای اسلامی - عنوان کرد که بنده نقدها را شنیدم که نشان می‌دهد تفرقه دارید اما انگار دل پُری از اقتصاد دارید. حالا ما را تنها پیدا کردید و همه را سر ما سرریز کردید.
رئیس مجلس شورای اسلامی در ادامه با اشاره به سرانجام رسیدن مذاکرات هسته‌ای و آغاز اجرای برجام گفت: مصاف 12 ساله‌ای در حوزه هسته‌ای داشتیم که نفس گیر بود و مشکلاتی هم داشت. در سه سال اخیر مذاکرات تنگاتنگ برای حل و فصل موضوع پیگیری شد. حال این سوال است که آیا این اتفاق و پیگیری برای حل و فصل موضوع مذاکرات کار عقلانی و منطبق با منافع ملت بود یا خیر؟ در این رابطه اختلاف نظر وجود دارد. برخی فکر می‌کنند که این تصمیم لحظه‌ای بود و می‌گویند چرا سریع تصمیم گرفته شد، باید در پاسخ گفت که ما سه سال است مذاکره می‌کنیم و اصلا تصمیم لحظه‌ای نبوده است.
وی افزود: شاید بیشترین وقت مسئولان کشور صرف همین موضوعات شد؛ به طوری که شورای هسته‌ای به عنوان تصمیم گیر در مسائل بیش از 20 جلسه در این قضیه داشت و تمامی ابعاد را بررسی کرد و همچنین مذاکره را هدایت می‌کرد. در این شرایط برخی می‌گویند جلسات کم فایده غیر راهبردی بود باید به آنها گفت که چرا وقتی اطلاع ندارید اظهار نظر می‌کنید؟
لاریجانی توضیح داد برخی اوقات در این جلسات مسیری تعیین می‌شد اما بعد مجبور بودیم که مسیر را به دلیل حفظ نشدن منافع کشور عوض کنیم و در این راه حتی دو ماه طول می‌کشید که مسیر عوض شود.
وی تاکید کرد: مسیر مذاکرات با فراز و فرودهایی هدایت شد؛ البته می‌شد مسیر کم هزینه‌تری را طی کرد، اما به هر حال همه اینها جزیی از واقعیات کشور است. حال باید به این سوال پاسخ داد که ما در این مذاکرات چه هدفی داشتیم؟ هدف اصلی این بود که ما تکنولوژی هسته‌ای صلح آمیز داشته باشیم و تحریم‌ها برداشته شود؛ چرا که تحریم‌ها هزینه‌ی کشور را بالا می‌برد.
لاریجانی در عین حال گفت: قبول دارم که تمامی مشکلات اقتصادی به تحریم‌ها بر نمی‌گردد و سوء مدیریت و ساختار اقتصادی نیز در این رابطه دخیل است اما به هر حال تحریم‌ها مشکلات را تشدید کرد و پس باید برداشته می‌شد.
وی با اشاره به یکی از صحبت‌های شهید مطهری مبنی بر این که کشوری بدون اقتصاد سالم نمی‌تواند به آرمانهایش دست پیدا کند، افزود: این حرف را باید با طلا نوشت. موتور تحقق آرمان‌ها اقتصاد سالم است. اقتصاد سالم به معنای بستن دروازه‌های کشور نیست. بلکه بدان معناست که باید کشور بنیه‌ای داشته باشد تا بتواند روی پای خودش بایستد. این بدان معناست که مولد و ثروت‌زا بوده تا بتوان زندگی سعادتمند را برای مردم تدارک دید.
رییس مجلس شورای اسلامی با اشاره به صحبت‌های مطرح شده از سوی برخی از اعضای اتاق بازرگانی در این جلسه گفت: طبق صحبت‌های مطرح شده خیلی از ساختارهای اقتصادی کشورمان دولتی است که این ایراد بزرگی است. در همین رابطه مجلس قانون اصل 44 را مصوب کرد که به درستی اجرا نشد وضعیت به جایی رسید که تنها شرکت‌های دولتی به شرکت‌های شبه دولتی واگذار شد.
رئیس قوه مقننه با تاکید بر این که بد اجرا کردن قوانین مصیبتی برای کشور است، گفت: اصل قانون هدفمند کردن یارانه‌ها چیز بدی نبود اما بد اجرا شد. ما در کشور مشکلاتی از این نسل داریم که معتقدم باید نظارت‌ها قوی‌تر باشد. در نهایت باید در رویکرد اقتصاد تغییراتی به وجود آید که خمیرمایه آن استفاده از بنیه تخصصی کشور است.
به گفته‌ی وی، باید برای ساختار جدید کشور محورهایی همچون تولید و صادرات تعیین کرد و بر این اساس استراتژی اقتصادی کشور برای چند دهه تغییر نکند و همه یک چیز واحد را بپذیرند. هر دولتی نمی‌تواند رویکرد اقتصادی را تغییر دهد که این اتفاق مشکلاتی را برای کشور ایجاد می‌کند.
لاریجانی با بیان اینکه دولت‌ها عامل اجرا و نه عامل فلسفه سازی برای حکومت هستند گفت: ساختار حکومت بر اساس سیاست‌های کلی تعیین شده است و دولت وظیفه‌ی اجرای آن را دارد. باید قبول کنیم که از زمان به درستی استفاده شده و برای حل مشکلات اقتصادی سمت و سویی وجود داشته باشد.
رئیس مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه فهم مشترکی بین قوه مقننه و اتاق بازرگانی در کلیات وجود دارد، گفت: صحبت‌های شما در درون قوه مقننه نیز انعکاس دارد و اجمالا می‌دانم که در دولت نیز چنین حرف‌هایی وجود دارد. مهم وجود ساز و کارهایی است که این بخش‌ها به هم مربوط شود و از نظرات استفاده کرد.
وی اسلامی ادامه داد: در کشور ما افرادی هستند که فقط فریاد می‌زنند و فکر می‌کنند که با فریاد می‌شود حکومت کرد اما این در حالی است که باید مشکلات را فهمید و باید برای آن راه حل اندیشید.
وی با اشاره به تدوین برنامه ششم خطاب به اعضای اتاق بازرگانی گفت: درخواست من از شما به عنوان افراد متخصص در بخش اقتصاد آن است که پینشهاداتتان را برای گنجاندن در برنامه ششم به کمیسیون‌های مختلف بدهید. ما نیز از شما می‌خواهیم که این موارد را در صحن مجلس مطرح کنیم که ما از این موارد استقبال می‌کنیم.
وی با بیان این که برخی از پیشنهادات مطرح شده در خصوص اصلاح در قوه مقننه در آیین نامه آمده است گفت: در اصلاح آیین نامه به این موضوع اشاره شده که در زمان بررسی طرح‌ها و لوایح کمیته‌ای از نخبگان خارج از مجلس تشکیل شود و آنها نظر کارشناسی دقیق‌تری دهند تا در نهایته در مجلس آن طرح و لایحه به صورت یکجا تهیه شود؛ البته رای گیری به صورت یکجا مورد ایراد شورای نگهبان قرار گرفته که باید رفع شود.
رئیس قوه مقننه با بیان اینکه پیشنهاداتتان را در مورد بودجه مدون کنید، گفت: ما قطعا از ظرفیت شما استفاده خواهیم کرد چون ما نیازمند نظر تخصصی‌تان هستیم. در مورد بودجه نیز تاکیدمان بر این است که ساز و کاری برای تولید مولد وجود داشته باشد که فکر می‌کنم دولت نیز پذیرای نظر شما است.
لاریجانی در پایان گفت: در بحث اقتصاد مقاومتی قانونی را به تصویب رساندیم تا ستاد مشترک قوا زیر نظر معاون اول رئیس جمهور، نایب رئیس مجلس، معاون اول قوه قضاییه و کمیته‌های تخصصی ایجاد شود. آنجا محملی است که اگر جایی احتیاج به فشار سه قوه داشت از این ظرفیت استفاده کنیم.