بازتاب تایید برجام در روزنامه ها

این گزارش نگاهی به سرخط اصلی خبرها و همچنین نوشته های سرمقاله نویسان و نویسندگان روزنامه های امروز دوشنبه 20 مهر 1394 خورشیدی انداخته و مهم ترین موضوع های مورد توجه این روزنامه ها را بررسی کرده است.

*** مجلس برجام را تصویب کرد

«بهارستان پای برجام ایستاد»، عنوان گزارش خبری نخست روزنامه ی «ایران» در همین ارتباط بود که در آن آمده است: بهارستان، روزی تاریخی را پشت سر گذاشت. یکشنبه تعیین تکلیف «برجام» فرا رسیده بود و پیشاپیش مشخص بود که مجلس ساعاتی جنجالی را پشت سر خواهد گذاشت. اما فضای حاکم بر نشست، بسیار داغ تر از آنی بود که پیش بینی می شد.

در ادامه می خوانیم: این رأی گیری مهم نیز همانند دیگر رأی گیری ها؛ کامرواها و ناکام هایی داشت که اغلب گروه ناکام رفتار و سخنانی قانونمند و اخلاقی در جریان بررسی طرح به نمایش گذاشتند و پس از رأی گیری نیز هر چند، بر دیدگاه خود پافشاری می کردند اما مطابق قواعد مردم سالاری و رویه مجلس، به لزوم پذیرش نظر اکثریت، به عنوان ادامه مسیر «برجام» باور داشتند. اما در این میان، اقلیتی انگشت شمار، در کنار ناکامی سیاسی، رفتاری را در پیش گرفتند که روز تلخی را برای قوه مقننه رقم زد و نام آنان را به عنوان بازندگان اخلاقی بزرگ ماجرا نزد افکار عمومی آشکار ساخت. 

روزنامه ی «قانون» هم در یادداشتی با عنوان «تصویب برجام و الزامات حقوقی آن»‎ به بررسی الزامات حقوقی تصویب برجام در مجلس شورای اسلامی پرداخت و نوشت: بخش اعظم تعهد ات طرف های مقابل باید د ر نظام حقوق د اخلی اجرایی شود و این کیفیت می توانست آزاد ی عمل بسیار زیاد ی برای طرف ایرانی و ایجاد مبانی قانونی د ر اجرایی کرد ن تعهد ات د اشته باشد اما این اتفاق روی ند اد زیرا باید د ر نظر گرفته شود که د ر فضای عد م پذیرش چنین ماهیتی د ر نظام حقوقی سایر کشورها، توازن با ورود قوای قانونگذار به هم نریزد تا د ر آیند ه انعطاف عمل ایران از نظر آزاد ی عمل به صورت برابر انجام شود . به نوشته ی قانون، واقعیت مسئله این است که تصویب برجام می تواند ضامن منافع کشور باشد .و از ضرر و زیان بیشتر به کشور جلوگیری کند .

«تجربه ای تاریخی برای مردم سالاری دینی» هم عنوان «یادداشت روز» روزنامه ی «خراسان» در مورد جلسه ی روز گذشته ی مجلس بود که در آن با اشاره به نکات مثبت و منفی در روندهای صورت گرفته در مسیر تصویب برجام در مجلس آمده است: فرآیند چند ماه گذشته تصمیم سازی و تصمیم گیری درباره برجام روز گذشته به نقطه مهمی رسید. از نگاه خرد در این فرآیند ما منافعی به دست آوردیم از جمله فضاسازی جدی برای اجرای درست برجام و اطمینان بیشتر از عدم نقض عهد توسط طرف مقابل به دلیل ضریب پیدا کردن مخالفان برجام اما شاهد اشکالات مهمی نیز از سوی طرف های مقابل بودیم.

به نوشته ی خراسان، اما در یک نگاه کلان آنچه در این مدت کوتاه در ایران اسلامی اتفاق افتاد، یک تجربه تاریخی بود برای یک تصمیم تاریخی که بی تردید اگر با همین روال پیش رود، جایگاه نظام اسلامی را از جهات مختلف چند گام بزرگ رو به جلو می برد. فارغ از ارزش گذاری تصمیم امروز مجلس آنچه دیروز اتفاق افتاد اوج یک فرآیند چند ماهه دموکراتیک در چارچوب مردم سالاری دینی بود. 

روزنامه ی «دنیای اقتصاد» هم در سرمقاله ی خود با عنوان «برجام و اهمیت تصمیم مجلس» ، در پاسخ به این سوال که اهمیت این طرح چیست و مهم ترین انتقادات وارد بر آن و پاسخ های مدافعان طرح به این انتقادات چه بود؟ نوشت: اهمیت تصویب این طرح در این است که به سایر دولت ها نشان می دهد جمهوری اسلامی ایران با حسن نیت، تعهدات خود در رابطه با برجام را انجام خواهد داد و در عین حال، در صورت نقض برجام از سوی طرف مقابل، دولت ایران نیز مکلف است اقدامات متقابل و متناسب را در مقابل دولت های نقض کننده انجام دهد. از این رو، دولت می تواند از این طرح به عنوان اهرم فشاری در مقابل دولت های طرف مقابل استفاده کند و اقدامات متناسب و متقابل خود را مبتنی بر تکالیف قانونی خود بداند که امکان تخطی از آنها وجود ندارد. 

در ادامه آمده است: به نظر می رسد تصویب کلیات طرح «اقدام متقابل و متناسب ایران در اجرای برجام» اقدامی مثبت و گامی رو به جلو در راستای اجرای برجام است و ایران با این اقدام، یک گام به اجرای برجام و بهره مندی از گشایش های اقتصادی در نظر گرفته شده در آن نزدیک تر شده است.

در این میان روزنامه ی «سیاست روز» در سرمقاله ی خود با عنوان «تصویب کنید تا دبه های آمریکا ردیف شود» نسبت به تصویب طرح اجرای برجام در مجلس ابراز ناخرسندی کرد و نوشت: این توافق هسته ای که هیچ چیز آن هم معلوم و مشخص نیست، شده است دردسر، بگذارید و بگذرید و مسئولیتش را هم تمام و کمال بیندازید بر دوش دولت، تا آن را اجرا کند، خدا را چه دیده اید، شاید همین برجام فرجامی شد تا فرجی شود و گشایشی که برخی ادعا می کنند اگر توافق قطعی شود چه ها که نشود!

سیاست روز افزود: چه کار دارید که کمیسیون ویژه بررسی برجام 40 جلسه طولانی و کاری سخت و طاقت فرسا را برای بررسی برجام پشت سر گذاشته، آنگاه کمیسیون امنیت ملی در یک جلسه چند ساعته طرح یک فوریتی اقدام متناسب و متقابل ایران در اجرای برجام را بررسی و تصویب کرده است. شاید کارشان درست تر است.

به نوشته ی این روزنامه، آنها یعنی آمریکایی ها که اصلاً قابل اعتماد نیستند. خیلی زودتر از آنچه تصورش را بکنید می زنند زیر میز و دِبه در می آورند، می گویید نه، نگاه کنید! این برجام که سرانجام تصویب می شود و اجرای آن هم آغاز می شود، از همان روز اول دبه های آمریکایی ها را بشمارید، سر به فلک خواهد کشید. 

«طرح کلیات ابوالبقاء با جنجال مهندسی شده رأی آورد» هم عنوان گزارش خبری نخست روزنامه ی «کیهان» بود.

کیهان همچنین در «یادداشت روز» خود با عنوان «40 روز رِشتید تا پنبه کنید؟!» با انتقاد از تصویب طرح اجرای برجام در مجلس نوشت: هیجان یا عقلانیت، ساده انگاری یا ژرف اندیشی، و شانتاژ یا استدلال، دوگانه هایی هستند که در بررسی توافق وین همچنان شانه به شانه هم حرکت می کنند. این دوگانه متناقض دیروز در جریان بررسی کلیات طرح موسوم به «اقدام متقابل و متناسب دولت در اجرای برجام» به وضوح به چشم آمد. جنجالی که نماینده دولت راه انداخت مبنی بر اینکه تهدید کرده اند مرا در رآکتور اراک دفن کنند و سیمان به رویم بریزند، موضوعاتی از قبیل بتون ریختن در قلب این راکتور را به حاشیه راند تا، فعلاً کلیات طرح با 139 رأی موافق در مقابل 100 رأی مخالف و 12 رأی ممتنع به تصویب برسد و بررسی جزئیات آن به جلسات آتی موکول شود. 

این روزنامه افزود: مجلس نهم را باید در فرصت دیگری آسیب شناسی کرد؛ این که اختلافات جبهه متحد اصولگرایان و جبهه پایداری چه قدر عمق داشت یا نداشت و چرا از پهلوی فراکسیون اصولگرایان، فراکسیون اصولگرایان رهروان ولایت سر برآورد؟ آنچه واقعیت دارد این که مجلس، بافت حزبی و تشکیلاتی و فراکسیونی منسجمی ندارد، نشان به آن نشان که همین مجلس رای به استیضاح و برکناری آلت دست فتنه گران از وزارت علوم داد. 

به باور کیهان، اکثریت اصولگرای مجلس می تواند تصویب طرح اجرای برجام، آنچه از نظر این روزنامه خطای دیروز مجلس است را با درایت جبران کند.

*** پیگیری یک تهدید

«علی اکبر صالحی» رییس سازمان انرژی اتمی، دیروز در سخنرانی خود در مجلس، در جریان نشستی که به تصویب کلیات طرح «اقدام متناسب متقابل دولت جمهوری اسلامی ایران در اجرای برجام » منجر شد، از تهدید یکی از نمایندگان مجلس علیه خود پرده برداشت و گفت: با قسم جلاله در مجلس به من می گویند سیمان می ریزیم روی شما و دفنتان می کنیم. ایا این بیان است؟ این نحوه ی گفتار است؟ ایانحوه صحبت به کسانی که قصد خدمت دارند این است ؟

این سخنان ضمن بازتاب خبری گسترده در روزنامه های امروز سوژه ی بسیاری از یادداشت ها و تحلیل ها بود.

روزنامه ی «آرمان» در مطلبی با عنوان «پیگیری تهدید نماینده از سوی دادستانی» نوشت: درباره تهدید آقایان ظریف و علی اکبر صالحی به مرگ در جلسه دیروز مجلس از سوی یکی از نمایندگان باید اذعان داشت که از منظر قضایی تهدید به مرگ عملی مجرمانه و قابل تعقیب کیفری است اما از آن جهت که این تهدید از روی عصبانیت و معطوف به دعوای سیاسی بوده، نباید چندان جدی گرفته شود.

آرمان افزود: اما در باب به کار بردن چنین ادبیات نادرستی از زبان یک نماینده و در ضرورت دقت در ادبیات سیاسی و پاکیزگی گفتمان های سیاسی نکاتی باید بیان شود. 

«رفتار قابل پیگیری» هم عنوان یادداشتی در روزنامه ی «اعتماد» به قلم «محمدرضا تابش» نماینده ی مجلس است که در آن می خوانیم: آنچه دیروز در صحن علنی مجلس اتفاق افتاد از نظر سیاسی دون شأن نمایندگان مردم و نشانگر تنزل اخلاقی در مجلس بود.

به نوشته ی تابش، وقتی آقای دکتر صالحی که نماد اخلاق، ادب و تواضع و از لحاظ اخلاقی و علمی انسان برجسته ای هستند توسط برخی از نمایندگان تهدید به مرگ می شود این موضوع را در ذهن ها یادآور می شود، زمانی که ایشان در کسوت وزیر امورخارجه دولت محمود احمدی نژاد بود مورد تایید همین دوستان بود اما امروز که ایشان با حریت به بیان واقعیت هایی می پردازد که در راستای منافع ملی کشور است و مطالبی را با صداقت و به درستی به سمع و نظر نمایندگان ملت می رساند که کاملا منطبق با واقعیت هاست، برای برخی دوستان اصولگرا تبدیل به فردی می شود که باید زیر سیمان دفن شود. اینها هم از منظر اخلاقی اهمیت دارد و قابل تعقیب و مستوجب برخوردی از طرف مردم است، هم به نوعی برخورد دوگانه اصولگرایانی است که در هر صورت خود را دلواپس می دانند. 

روزنامه ی «آفتاب یزد» هم در یادداشتی با عنوان «سیمان، هویج و یکشنبه خاکستری.....» نوشت: جای سوال دارد که چگونه افرادی به عنوان نماینده مجلس اعتقادی به دموکراسی و رای گیری ندارند و حاضر نیستند تابع خرد جمعی باشند و به محض به سرانجام نرسیدن مقصودشان، با داد و فریاد فرد دانشمندی مثل دکتر صالحی که درس خوانده دانشگاه ام آی تی است را تهدید به مرگ می کنند؟؟!!!

روزنامه ی «شرق» هم در یادداشتی با عنوان «بار دیگر، تهران پارلمان دارد» در تحلیل تهدید صورت گرفته علیه صالحی توسط یک نماینده ی مجلس نوشت: تهدید به اعدام و دفن با بتن در رآکتور اراک، در بهترین حالت شوخی تلخی بود که رگه های پنهانی از ذهنیت مخالفان توافق هسته ای را پیش چشم افکار عمومی به نمایش گذاشت.

این روزنامه افزود: احمدی نژاد - علاوه بر تأثیر ژرف بر هبوط گفتمان و گویش سیاست ورزان – سنگ بنای برخی سنت های بدیع را در سپهر سیاسی ایران بنیان گذاشت که ظاهرا به این زودی از لوح دل برخی زدوده نخواهد شد؛ یکی همین یکشنبه های پر ماجرا و حاشیه مجلس است.

«د فن د یپلماسی زیر سیمان افراطی گری!» هم عنوان نخست روزنامه ی قانون بود که در آن با اشاره به اینکه مخالفان برجام مسوولان را تهد ید به قتل کرد ند به انتقاد از برخی رفتارهای صورت گرفته توسط نمایندگان مجلس پرداخته شده است.

روزنامه ی «ابتکار» هم در سرمقاله ی خود با عنوان «هیچ گاه یک ایرانی را تهدید نکنید!» نوشت: روز گذشته در جریان رای به کلیت برجام در مجلس، برخی از دلواپسان دکتر صالحی و سپس دکتر ظریف را به مرگ و اعدام تهدید نمودند! این البته اتفاقی عادی خواهد بود اگر به آفتاب خسته آنان نظر داشته باشیم. زبان آنان دیگر قادر به دیالوگ نیست. به انسداد رسیده است که این چنین درشتی می کند.

«سقوط اخلاق» هم عنوان یادداشتی در روزنامه ی «شهروند» است که در آن آمده است: با مشاهده رفتارهای اخیر و آنچه دیروز در مجلس روی داد و تهدید دو تن از شریف ترین، میهن پرست ترین و معتقدترین مدیران نظام به مرگ توسط برخی نمایندگان مجلس باید به آنها که در پایبندی و التزام بسیاری از سیاسیون کشور به اخلاق و تقوای سیاسی و دوری آنها از منفعت طلبی شک می کنند، حق داد. هنگامی که جامعه ای در چنین سطحی شاهد فروریختن اخلاق و معرفت باشد، جای تعجب ندارد که ضرورت پایبندی به مناسبات اخلاقی و اجتماعی را درک نکند و دلیلی برای پایبندی به آن احساس نکند. 

*** نگاه روزنامه ها به آزمایش موشک دوربرد «عماد» 

آزمایش نخستین موشک دوربرد ایران با نام «عماد» با قابلیت هدایت و کنترل تا لحظه اصابت به هدف، با بازتاب خبری گسترده یی در روزنامه های امروز رو به رو شد. برخی روزنامه ها تحلیل هایی در این زمینه نوشتند.

روزنامه ی «جام جم» در خبری در این زمینه، با عنوان «آزمایش موفق موشک دوربرد عماد» نوشت: وزارت دفاع جمهوری اسلامی ایران، موشک دوربرد «عماد» نسل جدید موشک های بالستیک زمین به زمین را با موفقیت آزمایش کرد. به گزارش خبرگزاری صداوسیما، این موشک نخستین موشک دوربرد جمهوری اسلامی ایران با قابلیت هدایت و کنترل تا لحظه اصابت به هدف است که قادر است اهداف مورد نظر را با دقت بالا مورد اصابت قرار دهد و به طور کامل منهدم کند. 

جام جم به نقل از خبرگزاری «فارس» افزود: آزمایش نخستین موشک دوربرد جمهوری اسلامی ایران با قابلیت هدایت و کنترل تا لحظه اصابت به هدف، بازتاب گسترده ای در رسانه های صهیونیستی داشت.

به نوشته ی جام جم، روزنامه ی صهیونیستی «جروزالم پست» از جمله رسانه هایی بود که با انعکاس این خبر در صفحه نخست خود با تیتر «ایران موشک بالستیک جدیدی را آزمایش کرد»، نوشت: کارشناسان می گویند برد موشک «عماد» 1700 کیلومتر است که می تواند با دقت بالا به هدف اصابت کرده و آن را تخریب کند.

«دقیق مثل عماد» هم عنوان گزارش خبری مربوط به آزمایش موشکی روز گذشته در صفحه ی نخست روزنامه ی سیاست روز بود که در آن در خصوص بازتاب این خبر در رسانه های خارجی آمده است: در واکنش به آزمایش موفق نخستین موشک دوربرد ایران با قابلیت هدایت تا لحظه اصابت به هدف، رسانه های آمریکایی ضمن اذعان به توانمندی بالای موشکی ایران، تشدید سیاست ایران هراسی را در دستور کار خود قرار دادند.

به نوشته ی سیاست روز، خبرگزاری «آسوشیتد پرس» در بخشی از واکنش خود به خبر آزمایش موشک بالستیک دوربرد «عماد» نوشت: از سال 1992 ایران بر تولید صنعت نظامی بومی و موشک ها، تانک ها و زیردریایی سبک تولید داخل تاکید کرده است. جمهوری اسلامی ادعا می کند که موشک های سطح به سطح با برد 2000 کیلومتر دارد موشک هایی که می تواند اسرائیل و پایگاه های نظامی آمریکا در منطقه را هدف قرار دهد.

روزنامه ی اعتماد هم در مطلبی با عنوان «عماد از مرزها گذشت» نوشت: «ایران نسل جدید موشک های بالستیک زمین به زمین را با موفقیت آزمایش کرد.» «برجام در مجلس شورای اسلامی» تصویب شد؛ دو خبر از ایران که صدر اخبار در رسانه های بین المللی را به خود اختصاص داد. بازتاب نخستین خبر اما بیش از خبر تصویب نسبی توافق هسته ای در مجلس شورای اسلامی کشورمان بود. 

به نوشته ی اعتماد، در مقاله های تحلیلی در خصوص توانمندی نظامی ایران تا سال ٢٠١٠ اینگونه استنباط شده بود که ایران به دلیل عدم توانایی در بالا بردن ضریب خطای موشک های خود نمی تواند به عنوان ابزار تهاجمی قرص و محکمی روی این موشک ها حساب باز کند. اکنون با پرتاب موفقیت آمیز عماد ٣ به نظر می رسد که دست ایران در این حوزه هم بالا رفته است.

روزنامه ی جوان نیز در یادداشتی با عنوان «عماد نظام» نوشت: آزمایش موشک «عماد» را فراتر از قابلیت های فنی آن، باید در چارچوب راهبرد نظام اسلامی در تقویت توان بازدارندگی کشور و پیامی روشن به قدرت های سلطه دانست که تصور می کنند در قالب «برجام» قادر به مهار وکنترل توان دفاعی ایران هستند.

*** وداع با سردار همدانی

مراسم با شکوه تشییع پیکر سردار شهید «حسین همدانی»، صبح دیروز در حسینه فاطمه الزهرا(س) سپاه حضرت محمد رسول الله (ص) با حضور مردم تهران و مسوولان لشکری و کشوری برگزار شد. این خبر با بازتاب خبری گسترده، سوژه ی برخی یادداشت ها نیز بود.

«ود اع همرزمان با فرماند ه» عنوان گزارش خبری روزنامه ی قانون در این زمینه بود که در آن می خوانیم: پیکر سرد ار شهید حسین همد انی که د ر سوریه به شهاد ت رسید ه بود ، روز گذشته با حضور د وستد اران و همرزمان وی از مقابل پاد گان ولیعصر تشییع شد . د ر این مراسم، چهره های ارشد نظامی حضور پید ا کرد ه بود ند و تفاوتی ند اشت، سپاهی ،ارتشی یا فرماند هان ناجا همه آمد ه و زیر تابوت منقش به پرچم او را گرفته بود ند . 

به نوشته ی قانون، محسن رضایی که به نوعی سخنران این مراسم بود . اظهار د اشت: سرد ار همد انی با قبول مسئولیت د ر سوریه حد ود 50 هزار نفر از جوانان سوریه را د ر کنار ارتش این کشور سازماند هی کرد . ما لشکری به سوریه نفرستاد ه ایم اما از د ل جوانان وطن پرست این کشور، نیروهایی توانمند ایجاد کرد یم. 

«دو خدمت شهید همدانی در سوریه» هم عنوان یادداشتی در روزنامه ی جوان بود که در آن آمده است: آنچه شهید همدانی در یک دوره طلایی از انتقال تجربه و گفتمان انقلابی و اسلامی و نظامی به بدنه نظامی و بخشی از جامعه سوریه منتقل کرده است، دو عنصر راهبردی در تحولات سوریه است. عنصر اول، مردمی کردن مقاومت و دفاع در مقابل تجاوز و تروریسم است که یک نظام را به سوی قوام مردمی بیشتر به پیش می برد که این کار در قالب طرح ایجاد بسیج دنبال شد.

به نوشته ی جوان، عنصر دوم که روح این سیستم دفاعی را تشکیل می دهد، فرهنگ رزم و دفاع و تجارب عمیق در دفاع مقدس و مقاومت منطقه ای است که شهید همدانی آن را در یک الگوی رزمی ترکیبی، از مدل کلاسیک و غیرکلاسیک به جیش دفاع وطنی منتقل کرد؛ به طوری که فرماندهان نظامی سوریه که در سه دهه قبل از منش رفتاری و اخلاقی ویژه ای برخوردار بودند، در تراز امروز و تعامل با امثال شهید همدانی، تحولی قابل ستودن پیدا کرده اند.