خزان آیت الله خزعلی

نود ساله بود. مردی که سالهاست با تکیه بر عصایی چوبین به جلسات مجلس خبرگان رهبری می آید، نه دنبال حضور در قاب دوربین ها بود که در صف اول جا بگیرد و نه کنج دیوارها می نشست.

آيت الله ابوالقاسم خزعلی صبح امروز در اثر کهولت سن درگذشت. آن هم در شرايطي که بيش از نيم قرن از زندگيش را صرف پيروزي انقلاب و تثبيت نظام جمهوري اسلامي کرده بود. او که از حوزه علميه مشهد، پاي در کسوت روحانيت گذاشت و در محضر آيت الله بروجردی، امام خميني، آيت الله بهجت و علامه طباطبایی تلمذ کرده بود، همراهيش با امام خميني (ره) و نهضت انقلاب، را از همان سال 42 آغاز کرد.

پس از بازداشت امام در آن سال، برخي روحانيون کنج عزلت گزيده و عافيت را بر حصر ترجيح دادند و عطاي مبارزه را به لقايش بخشيدند. اما آيت الله خزعلي همپاي آيت الله سيد علي خامنه اي و آیت الله واعظ طبسی در مدارس علميه مشهد به سخنراني هاي افشاگرانه مشغول شدند. يکي از تاثيرگزارترين سخنان مرحوم خزعلي در آن سال که بر منبر مدرسه علمیه آيت الله بروجردی ایراد شد، آن بود که علمایی را که موضعی انفعالی و مخالفت آمیز نسبت به نهضت داشتند، «برادران یوسف» خطاب کرد. مشابهتي که با گذشت سالها همچنان مي تواند معرف آن اشخاص باشد.

يکسال بعد که حکومت وقت از سازش علما با رژيم شايعه سازي کرده و در پي انتشار مطلبي در اين باره در روزنامه اطلاعات، امام خميني (ره) را از زندان آزاد کرده بود تا افکار عمومي را بفريبد، امام راحل از برخي يارانش از جمله آيت الله خزعلي خواست تا اين شايعه را در منابر تکذيب کنند. او نيز به عنوان سخنران مراسمي که براي آزادي امام در مدرسه فيضيه ترتيب داده شده بود، چنين کرد و با افشاگري هاي امثال او ، نقشه رژيم بر آب شد.‌

او که از شدت علاقه به امام خميني(ره) وصيت کرده روی سنگ مزارش بنويسند «ابوالقاسم خزعلی دوستدار آیت‌الله خمینی» در حياتش به خاطر امام به زندان هم رفت. آنگاه به دليل امضاي مرجعيت امام به زندان قزل‌قلعه افتاد.  سه بار هم تبعيد شد. به‌ گناوه‌،  دامغان و‌ زابل.

آنگونه که شهید حاج مهدی عراقی در کتاب خاطراتش نوشته، آيت الله خزعلي از طرف امام خمینی به کویت اعزام مي شود تا بر علیه دولت پهلوي تبلیغ نماید. پس از بازگشت در کنار چهره هايي چون مرحوم آيت الله عميد زنجاني، مساجد را به عنوان محور فعاليت هاي مبارزات انقلابي برگزيده و به بسيج نيروهاي مردمي در آنجا مشغول شدند. آیت الله سید محمد علی موسوی جزایری، نماینده ولی فقیه در خوزستان نيز در بازخواني خاطراتش از پيروزي انقلاب، به يکي ديگر از سخنراني هاي مشهور آيت الله خزعلي در خوزستان اشاره کرده است. آيت الله خزعلي که در سالهاي منتهي به انقلاب ممنوع المنبر شده بود، در 27 دی 57 بار ديگر خطر برخورد رژيم را به جان خريد و در مسجد صاحب الزمان (عج) اهواز سخنراني کرد. او يکباره در ميانه سخنانش خطاب به حاضرين از فرار شاه خبر داد. خبر وي باعث هلهله و ذوق زدگي مردم شد که به خيابان ها ريختند و کنترل جريان مراسم از دست نيروهاي گارد خارج شد و آيت الله خزعلي هم از ميدان جان سالم به در برد.

پس از انقلاب او به عنوان نماينده سمنان در مجلس خبرگان قانون اساسي به جمع تدوین کنندگان اين قانون ماندگار پيوست و سپس با حکم امام و مقام معظم رهبری20 سال به عضويت شورای نگهبان درآمد.

بنیاد بین‌المللی «غدیر» از يادگارهاي ماندگار اوست که همواره پيروي از مولي الموحدين امام علي (ع) را سرلوحه زندگي خود مي دانست. آيت الله خزعلي امیرالمؤمنین را معیار زندگی و محور وحدت مي دانست. تاکيد او بر دو جمله کليدي از امام و رهبري بود. يکي اينکه «قضیه غدیر، قضیه جعل حکومت بود» به نقل از امام خميني (ره) و ديگر آنکه «عید غدیر، عید ولایت است، عید سیاست است، عید دخالت مردم در   امر حکومت است،  عید آحاد ملت و امت اسلامی است» در کلام رهبري معظم انقلاب. بنياد تحت مديريت وي که میراثی ارزشمند از اوست، در طول حياتش  در برخی استانها  دفاتري را مستقر کرد و اميد مي رود که راهش در اين مسير همچنان ادامه يابد.

خزعلي به روايت همسر

طاهره کلباسی همسر آيت الله خزعلي در گفت و گويي از ایمان و تقواي او سخن گفته بود که علاوه بر محرمات، مراقب مکروهات هم بوده و هیچ گاه نماز شبش ترک نمی‌شد. از صبح زود به حوزه می‌رفت و ظهر می‌آمد.

از محبوبيت آيت الله خزعلي نزد اساتيدش در حوزه همين بس که وقتي عموي همسرش براي تحقيق درباره وي نزد آيت الله بروجردي مي رود، به او مي گويد من اگر دختر داشتم، تقديم وي مي کردم.

به گفته خانم کلباسي، يک بار پس از بازداشت مرحوم خزعلي در کرمان، افسر شهرباني به او مي گويد «من دلم به حال تو و بچه‌هایت می‌سوزد تو چطور دلت نمی‌سوزد» و او مي گويد «بچه‌های من خدا را دارند و امام زمان مراقب آنهاست».

در وصف ساده زيستي وي همين بس که خانواده اش پيش از انقلاب همواره در کنار وي در تبعيد به سر برده و در اوان انقلاب در خانه اي کوچک در قم مستقر بود. بعد از انقلاب نيز که به عضويت شورای نگهبان در مي آيد همراه با آيت الله جنتي و خانواده اش براي 10 سال در خانه‌های سازمانی شورای نگهبان ساکن مي شوند.