ناگفته هایی از ابعاد فنی برجام

عضو فنی تیم مذاکره کننده هسته ای سه ایراد ایران به پیشنهاد آمریکا درباره راکتور اراک را مطرح کرد و گفت: نسخه بازطراحی راکتور اراک ، ایده و طرح هیچ کشوری نبوده و نسخه طراحی شده برای آن ملی است.

به گزارش ایرنا ؛ نشست بررسی برجام از ابعاد فنی با حضور پژمان رحیمیان عضو تیم مذاکره کننده هسته ای کشورمان و سیروس ناصری عضو سابق تیم مذاکره کننده هسته ای در خبرگزاری جمهوری اسلامی برگزار شد.

پژمان رحیمیان در این نشست با اشاره به مباحثی که در خصوص راکتور اراک مطرح می شود گفت:نسخه طراحی شده برای این راکتور طرح و ایده هیچ کشوری نبود و نسخه آن نسخه ملی است.

وی گفت: در بحث راکتور اراک موضع اول طرف مقابل تعطیلی این راکتور بوده که موضع قطعنامه ها هم هست.در مرحله بعد که در فرایند مذاکرات ژنو بحث می شد،تبدیل آن به راکتور آب سبک بود.
به گفته عضو فنی تیم مذاکره کننده هسته ای،در مذاکرات بعد از توافق ژنو تاکید ما مطابق خطوط قرمز نظام، حفظ ماهیت راکتور اراک به عنوان یک آب سنگین بود.برای اینکار بحث های زیادی شد و طرف مقابل مشاهده کرد که ما در بحث آب سنگین جدی هستیم.

وی ادامه داد:در این مقطع دو سه پیشنهاد مطرح شد، یک پیشنهاد از سوی روسیه و پیشنهاد دیگر از طرف چین بود، این دو پیشنهاد از نظر ماهیت فنی به یکدیگر وهمچنین به پیشنهادی که گفته می شود نسخه امریکایی هاست، نزدیک است و گفته می شود آن را پذیرفتیم.

رحیمیان گفت وقتی که از تیم کارشناسی مقابل سوال کرده با توجه به اینکه راکتور های پیشرفته طراحی کرده اند چرا اکنون برای ایران چنین طرحی ارائه داده اند، پاسخ گرفته که « صورت مساله را برای ما این گونه تعریف کرده بودند.»این یعنی مقاصد سیاسی پشت پیشنهادهای فنی بود.
عضو فنی تیم مذاکره کننده گفت آنچه که آنها طراحی کرده بودند در عمل یک اسباب بازی بود که کارشناسان ما در وهله نخست سه ایراد اساسی به کار آن گرفتند. طوری که باور آن برای تیم مقابل آسان نبود.

وی افزود: ما به این پیشنهاد 1+5سه ایراد اساسی وارد کردیم اول اینکه هیچ قابلیت تحقیقاتی و تولیدی ندارد اصرار می کردند دارد. دومین ایراد که اساسی تر بود بعد از مرحله ای که طرح خود را به روزتر می کردند این بود که در مقطعی با محاسبات اثبات کردیم سوخت این راکتور در حین کار ذوب می شود . ایمنی راکتور به این است که سوخت آن ذوب نشود اگر ذوب شود اتفاقاتی از جنس فوکوشیما البته بدون قیاس با ابعاد آن رخ می دهد.سومین ایراد این بود که کاهش قابل ملاحظه ای در میزان تولید پلوتونیوم برای رسیدن به مقاصد تحقیقاتی داشت.

***برجام از کنگره آمریکا عبور خواهد کرد

سیروس ناصری عضو اسبق تیم مذاکره کننده هسته ای هم در این نشست گفت: فضای برجام چه در کشور خودمان و چه در کشور مقابل به حدی سیاست زده شده که به تدریج از لحاظ ذهنی، فرسودگی ایجاد می کند.

وی افزود: توافقی که حداقل در داخل کشور برای مردم ما بسیار روشن است که توافقی ممتاز و برجسته است، در حال تبدیل شدن به یک بحث و جدل می شود که فکر می کنم مسیر مناسبی نیست و امیدوارم هر چه زودتر در این زمینه به یک اجماع ملی در داخل برسیم.

ناصری اظهار داشت: اما آنچه در صحنه رقابت های سیاسی آمریکا در حال رخ دادن است و فعالیت های تبلیغاتی سنگینی که جناح ها و گروه های مختلف این کشور انجام می دهند یکی از نتایج حاشیه ای ولی بسیار جالب این توافق است.

عضو اسبق تیم مذاکره کننده هسته ای ادامه داد: زمانی که دکتر ظریف این مذاکرات را آغاز کرد، به نظرم خودش هم تا این حد انتظار نداشت به نقطه ای برسیم که گروه هایی در داخل نظام آمریکا به دفاع از یک توافق بپردازند و با مجموعه ای مواجه شوند که برنامه سنگینی در حمایت از مواضع رژیم صهیونیستی دارند.

ناصری در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه در مقابل لابی های گسترده ای که علیه توافق هسته ای وجود دارد ایران باید چه اقدامی انجام دهد،گفت:در شرایط فعلی بهترین کاری که ایران و ایرانیان می توانند انجام دهند،این است که راحت بنشینند و نظاره گر صحنه باشند.

وی در ادامه به مثالی اشاره کرد و گفت: موضوع همچون مسابقه بوکسی است بدون اینکه پولی پرداخت کنیم بلیط صف اول را داریم و هر یک از دو طرف برنده شوند برای ما تفاوتی ندارد. وضعیت و جایگاه ما طوری است که در هر صورت ایران در این فرایند برنده است.

ناصری اضافه کرد: البته برداشت شخصی و محاسبات من این است که برجام از کنگره آمریکا عبور خواهد کرد و احتمال به دست آمدن تعداد آرایی که هنوز در کنگره لازم است تا سد دو سوم آرا بشکند، تا روز تصمیم گیری نسبتا بالا است. اگر هم در سنا این اتفاق نیفتد در مجلس نمایندگان آمریکا این اتفاق خواهد افتاد.

از دیگر موضوعاتی که در این نشست مطرح شد می توان به زمانی اشاره کرد که حضور علی اکبر صالحی در مذاکرات الزامی و ضروری شد. اختلاف تیم فنی و تیم سیاسی در برخی مواقع،نحوه مشاوره گرفتن تیم فنی از کارشناسان هسته ای در ایران و اختلافاتی که توافق هسته ای در فضای سیاسی داخل آمریکا ایجاد کرده از دیگر مباحثی بودکه رحیمیان و ناصری به طور مبسوط درباره آن صحبت کردند.