زیباکلام: از کودتای 28 مرداد بهره‌برداری سیاسی شد/رهامی: امروز به سرداران صلح نیاز داریم

نشست آموزشی آسیب‌شناسی کودتای 28 مرداد، عصر امروز (دوشنبه) با حضور صادق زیباکلام و حجت‌الاسلام والمسلمین محسن رهامی در حزب اراده ملت ایران برگزار شد.

محسن رهامی در ابتدای سخنان خود با بیان اینکه "علل اقتصادی سبب شکست نهضت مقاومت ملی و سقوط دولت دکتر مصدق شد"، گفت: یکی از علل مهم شکست خوردن نهضت ملی شدن صنعت نفت و در ادامه سقوط دولت دکتر مصدق این بود که احزاب حامی دولت در طول ماه‌های منتهی به کودتای 28 مرداد آرام آرام از صحنه حذف شدند یا منحل شدند و به همین خاطر اطراف دکتر مصدق خالی از حامیانش شد.

وی در ادامه به انحلال مجلس توسط دکتر مصدق اشاره کرد و افزود: انحلال مجلس توسط دولت و تعطیلی نهادهای مدنی، آسیبی جدی به نهضت ملی و دولت دکتر مصدق زد و از این زمان است که به جای نهادهای مدنی و حکمرانی خرد جمعی در نهضت ملی، تمرکز روی شخص دکتر مصدق بوجود می‌آید که به محض دستگیری ایشان نیز نهضت با شکست مواجه می‌شود.

این استاد دانشگاه و پژوهشگر تاریخ معاصر ایران، تشدید اختلافات میان دکتر مصدق و حامیانش و نیز خانه‌نشینی بخشی از نیروهای مؤثر سیاسی را از دیگر دلایل شکست نهضت ملی شدن نفت دانست و اظهار کرد: بخشی از نیروهای مؤثر سیاسی نیز در همین دوره به دلیل اینکه از کابینه دکتر مصدق سهمی بدست نمی‌آورند، از او فاصله می‌گیرند و در ادامه اختلافاتی بین شخص دکتر مصدق و آیت‌الله کاشانی پیش می‌آید که دلیل دیگری بر تنها ماندن نخست‌وزیر ملت ایران در برابر نفوذ بیگانگان و مقابله با آن‌ها می‌شود.

رهامی با تاکید بر اینکه "در عرصه جهانی، هیچ کشوری از دولت مصدق حمایت نمی‌کرد"، افزود: یکی دیگر از دلایل شکست خوردن نهضت ملی شدن نفت و دولت دکتر مصدق، نبود حامیان جهانی و بین‌المللی از این دولت بود که سبب‌ساز نفوذ راحت‌تر نیروهای آمریکایی و انگلیسی به کشور شد و کودتای 28 مرداد را رقم زد.

وی در پایان اظهاراتش تاکید کرد: امروزه هم نظام ما در عرصه بین‌المللی به سرداران صلح، بیشتر از سرداران جنگ نیازمند است؛ یعنی کسانی که بتوانند در عرصه بین‌المللی حمایت‌ها را به سوی ایران و سیاست‌های خارجی ما جلب کنند.

در ادامه، صادق زیباکلام نیز کودتای 28 مرداد را مثل بسیاری از وقایع دیگر تاریخ معاصر ایران در هاله‌ای از ابهام توصیف کرد و گفت: در مورد کودتای 28 مرداد و اتفاقاتی که از قیام سی‌ام تیر تا انجام کودتا اتفاق افتاده است، پرسش‌های بسیاری وجود دارد که هنوز هم هیچ پاسخ صریحی به آن‌ها داده نشده است و احتمالا نیز تا سال‌ها داده نخواهد شد.

این استاد دانشگاه در تکمیل صحبت خود، به مصادیقی اشاره کرد و افزود: از جمله اینکه چرا طرفداران دولت دکتر مصدق که 14 ماه پیش از کودتا، قیام سی‌ام تیر را رقم زده بودند، در 28 مرداد حضور و بروزی از خود نشان ندادند یا اینکه چرا مراجع تقلید زمان نسب به کودتای انجام شده در کشور موضعی اتخاذ نکردند یا اینکه چرا آیت‌الله کاشانی و حزب توده که می‌دانستند کودتایی در شرف وقوع است، خودشان پا پیش نگذاشتند و مانع این حادثه تلخ نشدند؟

وی با بیان اینکه "پیش و بیش از اینکه درباره کودتای 28 مرداد تحقیق و تحلیل صحیح و واقع‌بینانه انجام شده باشد، از آن واقعه بهره‌برداری‌هایی سیاسی صورت گرفته است"، اظهار کرد: کودتای 28 مرداد، هم پیش از انقلاب و هم پس از انقلاب همیشه مورد بهره‌برداری‌های خاص سیاسی قرار گرفته است. پیش از انقلاب این کودتا را روز قیام ملی و سرنگونی دولت غیرقانونی مصدق اعلام می‌کردند و پس از انقلاب نیز از این کودتا به عنوان ابزاری برای آمریکاستیزی استفاده شد.

استاد دانشگاه تهران در پایان، کودتای 28 مرداد و همچنین نهضت ملی شدن نفت را از جمله وقایعی توصیف کرد که با تحلیل آن‌ها می‌توان آینده سیاسی کشور و حال حاضر را نیز مورد تجزیه و تحلیل قرار داد تا با عبرت گرفتن از این کودتا راه درستی را در سیاست‌ورزی در عرصه عمومی کشور پیش بگیریم.

در پایان سخنرانی این دو کارشناس جلسه پرسش و پاسخ نیز بین سخنرانان و حاضران برگزار شد که مشروح آن متعاقبا منتشر خواهد شد.