ظریف: فراموش نکنید که هر توافقی یک بده‌بستان است؛ امروز هیچکس نمی گوید ایران تسلیم شد / صالحی: شهادت می دهم آنچه بدست آوردیم، دستاوردی تاریخ ساز است؛ مسئولیت شرعی، وجدانی، عرفی و عقلانی توافق در بعد فنی را می پذیرم

وزیر امور خارجه با تأکید بر اینکه ایران با 6 کشور به ظاهر قدرتمند دنیا مذاکره می کند اما باج نمی دهد گفت: در مذاکرات اخیر هسته ای طرح صهیونیستی امنیتی سازی ایران فرو پاشید.

به گزارش «انتخاب»، محمدجواد ظریف در نشست علنی امروز (سه شنبه 30 تیر) مجلس شورای اسلامی در توضیح مذاکرات اخیر هسته ای میان ایران و 1+5 گفت: با سلام و درود خدمت ملت مقاوم و هوشیار ایران و نمایندگان بزرگوار این مردم و با سلام و درود به روان پاک بنیانگذار انقلاب اسلامی، شهدای انقلاب و جنگ تحمیلی و به ویژه شهدای گرانقدر هسته ای، ایثارگران و خانواده های معظم این بزرگواران و با تبریک عید سعید فطر و آرزوی قبولی طاعات و عبادات همه مردم و پیش از همه با تشکر و سپاس از همه دعاهایی که در ماه مبارک رمضان و در هر روز و هر ماه این دو سال مذاکره برای خدمت گزاران خود فرموده اید.

وزیر امور خارجه ادامه داد: یک هفته پیش در چنین روزی توافقی تاریخی میان ایران و 6 کشور به ظاهر قدرتمند دنیا به سرانجام رسید توافقی که موجب توجه گسترده دنیا قرار گرفت طرح صهیونیستی، امنیتی سازی ایران فرو پاشید و جهانیان از این توافق به عنوان پیروزی عقلانیت و منطق بر جنگ طلبی استقبال کرده و آن را نقطه عطفی در تاریخ روابط بین الملل در دهه های گذشته برشمردند. به اعتراف دوست و دشمن آنچه در این میان به اثبات رسید عزت، خودباوری، اقتدار و سربلندی توأم با حکمت مردم ایران و رهبر فرزانه انقلاب اسلامی است.

وی تأکید کرد: در این مذاکرات طولانی و نفس گیر با توکل به خدا و پشتوانه مردم بر همگان ثابت شد که جمهوری اسلامی ایران با 6 کشور به ظاهر قدرتمند دنیا مذاکره می کند اما باج نمی دهد.

 مذاکرات نشان داد ایران از خواسته ها و خطوط قرمز اصلی خود عدول نمی‌کند

وزیر امورخارجه تأکید کرد : در مذاکرات اخیر هسته‌ای ثابت شد جمهوری اسلامی ایران در سخت‌ترین شرایط تحریم و فشار حاضر است سال ها مقاومت و دو سال مذاکره را ادامه دهد ولی در برابر فشار مقاومت نماید و از خواسته ها و خطوط قرمز اصلی خود عدول نکند و بالاخره یک بار دیگر بر آمریکا ثابت گردید که به تعبیر مقام معظم رهبری باید تسلیم ایران را مگر به خواب ببیند. فرزندان شما ملت بزرگوار ایران در این مذاکرات برای 6 کشور به ظاهر قدرتمند دنیا و نماینده عالی اتحادیه اروپا عنوان نمودند که هیچ کس هرگز نباید ایرانی را تهدید کند.

ظریف افزود: البته روشن نمودند که غنی سازی ما و تحقیق و توسعه مرتبط با آن و اصولا هیچ یک از تأسیسات هسته ای هیچگاه تعطیل نخواهد شد و همچنین روشن نمودند به صراحت که برنامه موشکی ایران به هیچ کس صرف نظر از قدرت ادعایی اش ارتباطی ندارد و البته روشن نمودند که اگر کسی در منطقه باید پاسخگو باشد این آمریکا و غرب است که در فلسطین و یمن و سوریه با سلاح هایش مردم بی گناه را به خاک و خون می‌کشاند.

وزیر امور خارجه کشور با بیان اینکه رژیم صهیونیستی در فلسطین و یمن و سوریه با سلاح‌هایش مردم بی‌گناه را به خاک و خون می‌کشد، گفت: شدت عصبانیت معاندین جمهوری اسلامی و در رأس آنها رژیم صهیونیستی به خوبی نشان‌دهنده تثبیت و تحکیم اقتدار منطقه‌ای و جهانی جمهوری اسلامی ایران است. جای تعجب ندارد شاهد جیغ و دادهای نخست‌وزیر این رژیم و توسل او به کنگره آمریکا برای رأی منفی به توافقی هستیم که از دید او حاضر است خودش را بکشد که جلوی این توافق که برای رژیم صهیونیستی خطری جبران‌ناشدنی را به دنبال دارد، بگیرد.

ظریف با تاکید بر اینکه رژیم صهیونیستی هیچگاه در میان متحدان خود تا این حد منزوی نشده بود، ادامه داد: عجیب نیست که ای‌پک بزرگترین لابی صهیونیستی تبلیغات چندمیلیون دلاری به راه انداخته است که از تصویب این توافق که برای آنها بسیار خطرناک است، جلوگیری کند.

وی تصریح کرد: جناب آقای رئیس؛ در اینجا افتخار دارم براساس مصوبه مجلس شورای اسلامی متن کامل برجام را تقدیم مجلس محترم کنم. خواهران و برادران گرامی؛ توافق هسته‌ای را در سطوح مختلف می‌توان تحلیل کرد. می‌توان در سطوح بین‌المللی، منطقه‌ای و داخلی آن را ارزیابی کرد. می‌توان از زاویه راهبردی به آن نگاه کرد. می‌توان از زاویه تحریم‌ها آن را بررسی کرد و می‌توان از زاویه برنامه بلندمدت هسته‌ای به ارزیابی آن پرداخت.

هر توافقی یک بده‌بستان است

وزیر امور خارجه کشورمان افزود: ولی از هر سطحی تحلیل می‌کنیم،‌ نباید فراموش کنیم که هر توافقی یک بده‌بستان است. هر طرف بخشی از خواسته‌های خود را به نفع بخش مهمتری صرف‌نظر می‌کند. مذاکرات تا آنجا ادامه می‌یابد که داده‌ها و ستانده‌های دو طرف کم و بیش متعادل گردد. با این توضیح سوال این است که در این تصمیم بزرگ داده‌ها و ستانده‌های ما و 1+5 در این مذاکرات نفسگیر چه بوده است؟

ظریف گفت: اهداف کلیدی که برای رسیدن به آنها پافشاری کردیم و اکنون در برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) ستانده‌های جمهوری اسلامی به شمار می‌رود عبارتند از: حفظ عزت و اقتدار جمهوری اسلامی ایران، تثبیت برنامه هسته‌ای به‌ویژه غنی‌سازی و رآکتور آب سنگین اراک و شناسایی بین‌المللی آنها، رفع تحریم‌ها و پایان دادن به 6 قطع‌نامه تهدیدآمیز که تحت فصل هفتم منشور ملل متحد نه تنها تحریم بر ملت ایران تحمیل می‌کردند، بلکه برنامه هسته‌ای ایران را ممنوع کرده و جلوگیری از تقویت توان دفاعی و موشکی کشور را به یک وظیفه بین‌المللی با استفاده از تمام ابزارها تبدیل کرده بودند.

 جمهوری اسلامی ایران هیچگاه دنبال سلاح هسته‌ای نبوده و نیست

وی ادامه داد: برای طرف مقابل خواسته کلیدی در مذاکرات این بود که از عدم دسترسی ایران به سلاح هسته‌ای از طریق محدودیت‌ها و نظارت‌ها اطمینان پیدا کند. آنچه که طرف مقابل به دست آورده علی‌رغم تمام رجزخواهی‌ها در حقیقت تحصیل حاصل است. براساس آموخته‌های دینی و انسانی که در فتوای مقام معظم رهبری تجلی پیدا کرده است، جمهوری اسلامی ایران هیچگاه دنبال سلاح هسته‌ای نبوده و نیست. بنابراین ایجاد اطمینان از این امر بدیهی امتیاز خاصی به حساب نمی‌آید که برای تحقق آن برخی محدودیت‌ها و نظارت‌ها در قالب توافق‌های بین‌المللی پذیرفته شود، آنهم محدودیت‌هایی که برای یک دوره زمانی مشخص بوده و تاریخ انقضای معینی دارد، ضمناً هیچیک از نیازهای کشور به واسطه آن تعطیل نخواهد شد.

اطلاعات مهم امنیتی کشور در دسترس بیگانگان قرار نمی گیرد

ظریف ادامه داد: اطلاعات مهم امنیتی کشور در دسترس بیگانگان قرار نمی گیرد و علاوه بر تثبیت عزت جمهوری اسلامی باید سوال کرد ستانده عملی ما در این مذاکرات چیست؟ بزرگترین دستاورد ما این است که شورای امنیت به غنی سازی جمهوری اسلامی ایران مهر تأیید زده که اصولا چنین امری در تاریخ 70 ساله شورای امنیت بی سابقه است.

رئیس دستگاه دیپلماسی کشور افزود: شورای امنیت در 6 قطعنامه خود که تحت فصل 7 منشور صادر شده برنامه غنی سازی را به عنوان تهدیدی علیه صلح بین الملل شناسایی و ممنوع کرده حال همان شورای امنیت با تصویب قطعنامه که در کلیت خود تحت فصل 7، نه تنها برنامه هسته ای ایران را به عنوان برنامه مشروع و قانونی پذیرفته بلکه همه کشورها را برای توسعه همکاری با ایران تشویق کرده و از آن مهمتر اینکه آینده تجاری صنعتی برنامه هسته ای ایران به رسمیت شناخته شده است.

وی ادامه داد: برنامه غنی سازی ایران بدون یک روز توقف ادامه خواهد یافت و ایران براساس طرح مدون علمی و فنی در 8 سال نخست به برجام با پذیرش برخی از محدودیت ها نه تنها برنامه هسته ای خود را تثبیت می کند بلکه تمام پایه های کاربردی و علمی را با یک برنامه تحقیق و توسعه پیشرفته برای حرکت به سمت غنی سازی به سمت جلو ادامه می دهند، با بهره برداری از بهترین سانتریفیوژهای خود و در اقتصادی ترین شکل ممکن و با بهره وری بالا برنامه خود را برقرار می سازد.

ظریف همچنین افزود: در برنامه هسته ای ایران نه تنها از توان دانشمندان غیور ایرانی بهره می گیرد بلکه از پیشرفته ترین دستاوردهای علمی جهان نیز بهره مند می شوند و نهایتا در یک طراحی علمی 15 ساله که کارشناسی شده است به ظرفیت مورد نیاز خواهد رسید که برای استفاده 5 نیروگاه کافی است.

وی ادامه داد: امتیازاتی که برای بسیاری از کشورهای دنیا تنها آرزوی دست نیافتنی بود امروز برای ایران ممکن شده، اجازه ندهید از کشورهای بسیار نزدیک آمریکا نام ببرم که تنها برای ساخته شدن یک نیروگاه از حق غنی سازی خود صرف نظر کردند و امروز با غبطه به نتیجه پایداری های مردم دلاور ایران اسلامی می نگرند و جالب این است که برای جمهوری اسلامی این همه ماجرا نبوده بلکه ستانده دیگر آن این است که همه تحریم های هسته ای شورای امنیت، آمریکا و اروپا به طور یکجا در روز اجرایی شدن توافق رفع و بقیه تحریم ها نیز در قالب محدودیت موقتی در فاصله چند ساله برداشته می شود یعنی ایران برای گرفتن امتیاز حتی امتیازات مضاعف نیز گرفته و آن رفع تحریم های ظالمانه است که البته از ابتدا غیر قانونی و غیر مشروع بود و نباید وضع می شد.

رئیس دستگاه دیپلماسی افزود: هیچگاه ادعا نکرده و نمی کنیم که برجام کاملا به نفع ایران است و باز هم تأکید می کنم که مذاکره بده و بستان است و تا زمانی که در دو طرف به میزان قابل توجه به خواسته های خود دست نیابند توافقی شکل نمی گیرد مسلما برای دستیابی به خواسته های خود انعطاف و نرمش هایی داشته ایم اما همه این انعطاف ها هدفمند و با محاسبه صورت گرفته مانند کشتی گیری که در مثال مقام معظم رهبری برای بردن مسابقه در زمان و مکان مناسب امتیازات کوچکی از دست می دهد اما همه می دانند نتیجه نهایی مهم است و همچنین دستی که به علامت پیروزی بالا می رود.

وزیر امور خارجه تاکید کرد: یکی از خبرنگاران مشهور آمریکایی در مصاحبه اختصاصی از رئیس جمهور آمریکا می‌پرسد 6 قدرت جهان در یک طرف میز مذاکره بودند و ایران به تنهایی در طرف دیگر بود، پس چرا ما نتوانستیم از این اهرم طوری استفاده کنیم که توان ایران را برای تبدیل شدن به کشوری در آستانه قدرت اتمی در 10 سال آینده از بین ببریم؟ چرا نتوانستیم زیرساخت‌های غنی سازی ایران را به طور کامل از بین ببریم و این سوالی است که امروز در دنیا مطرح می‌شود.

ظریف ادامه داد: امروز در دنیا هیچ کس نمی‌گوید که جمهوری اسلامی ایران تسلیم شد اگر صحبت از تسلیم است تسلیم قدرت‌های بزرگ در برابر خواست این مردم بزرگ و دلاور است و برای نتانیاهو و تندروهای آمریکایی کابوس وحشتناکی است که نه تنها طرح اسلام هراسی، شیعه هراسی و ایران هراسی‌شان به یکباره مفتضح گردیده است بلکه تمامی زیرساخت‌های برنامه هسته‌ای ایران حفظ می‌شود و مسیر حرکت هسته‌ای ایران با روندی معقول ادامه پیدا می‌کند و با توجه به ضرورت‌های علمی و اقتصادی برنامه‌ هسته‌ای ما پیگیری شده و به یک کشور دارای فناوری هسته‌ای تبدیل می‌شویم و جالب آنکه در همین مسیر از شورای امنیت خارج شده و تحریم‌های ظالمانه را فرو می‌شکنیم.

 تحریم‌ها در ابتدای توافق به طور کامل لغو و متوقف می‌شود

وی تصریح کرد: با توجه به اینکه برادر عزیز و بزرگوارم جناب آقای دکتر صالحی که بنده و تمام هیات مذاکره کننده مدیون تلاش‌ها، تخصص و بزرگواری وی هستیم، توضیحات عالمانه در مورد بخش فنی در مورد مذاکرات را ارائه خواهد کرد و اجازه بدهید بنده به موضوع تحریم‌ها و برخی نکات مبهم دیگر که در چند روز گذشته مطرح شده است اشاره کنم.

وزیر امور خارجه کشورمان گفت: تحریم‌های اقتصادی و مالی در حوزه‌های بانکی، مالی، نفتی، گازی، پتروشیمی، بیمه و حمل و نقل که به بهانه برنامه هسته‌ای توسط اتحادیه اروپایی و آمریکا بر علیه ایران بوده است در ابتدای توافق به طور کامل لغو و متوقف می‌شود.

تحریم تحصیل دانشجویان ایرانی در رشته‌های مرتبط با انرژی هسته‌ای که به صورت غیر متمدنانه بر ضد مردم این مرز و بوم تحمیل شده بود به طور کامل لغو می‌شود و پس از سه دهه تحریم غیر عادلانه در ممنوعیت خرید هواپیماهای مسافربری مرتفع شده و امکان بازسازی ناوگان هوایی کشور و ارتقای ایمنی پروازهای جمهوری اسلامی ایران فراهم خواهد شد.

وزیر امور خارجه کشورمان ادامه داد: ده‌ها میلیارد دلار از درآمدهای نفتی و سایر درآمدهای ایران که در چند سال گذشته به دلیل تحریم‌های ظالمانه و غیر قانونی ایالات متحده آمریکا در خارج از کشور مسدود شده است، به خزانه این مرز و بوم باز خواهد گشت و محدودیت فروش نفت ایران منتفی می‌شود و بار دیگر صادرات فرش و خشکبار ایران در بازارهای جهانی پا خواهد گرفت و نقل و انتقالات و خدمات مالی و فعالیت‌های بانکی و بیمه و خدمات فاینانس و خدمات مالی مربوط به تجارت با ایران و وام‌های بلاعوض و فلزات گرانبها، الماس، اسکناس و صنایع کشتیرانی، صنعت حمل و نقل و دیگر صنایع کشور از زیر یوغ تحریم‌ها خلاص می‌شوند و صادرات و واردات آزاد می‌گردد.

ظریف افزود: بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، کشتیرانی جمهوری اسلامی، شرکت ملی نفت ایران، شرکت ملی نفت کش و شرکت‌های تابعه ایران ایر و سایر نهادها، بانک و موسسات کشورمان و در مجموع حدود 800 شخصیت حقیقی و حقوقی از شمول تحریم‌ها خارج خواهند شد البته دسترسی بیشتر ایران به حوزه‌های تجاری، فناوری و مالی تسهیل خواهد شد و برای اولین بار آمریکا ممنوعیت شعبات خارجی شرکت های آمریکایی در ایران را لغو خواهد کرد و به علاوه آمریکا و اتحادیه اروپا متحد شدند از اعمال تحریم‌های جدید مرتبط با موضوع هسته ای علیه ایران اجتناب کنند و از اعمال تحریم‌های گذشته تحت عناوین جدید نیز خودداری کنند حتی در حوزه همکاری‌های بین المللی در زمینه انرژی صلح آمیز هسته ای قطعنامه شورای امنیت که تا دیروز این همکاری‌ها را غیر قانونی می‌دانست امروز کشورها را به همکاری با ایران تشویق و ترغیب می‌کند و نیروگاه‌های هسته ای و راکتورهای تحقیقاتی مدرن همراه با فناوری مربوطه، تولید سوخت هسته‌ای از جمله سوخت‌های جدید بلکه حوزه‌های همکاری با ایران اعلام شده است.

وی افزود: براساس برجام، روز گذشته کلیه قطعنامه‌های شورای امنیت علیه برنامه هسته‌ای ایران رفع شد و تنها برخی محدودیت‌ها به جای ممنوعیت‌های قبلی طی یک سند ضمیمه قطعنامه که از سوی 1+5 صادر شده است اعمال شد که نه  تنها در مقایسه با تحریم‌های گذشته موشکی و تسلیحاتی ناچیز است، بلکه پس از ماه‌ها مذاکره توانستیم این محدودیت‌ها حتی جزئی از توافق ما با 1+5 به حساب نمی‌آید و لذا رعایت نشدن آنها به معنای نقض توافق نیست.

ظریف گفت: بندهای تند الزام‌آور قطعنامه 1929 مبنی بر ممنوعیت فعالیت موشکی کشورمان همراه با وظیفه کشورها برای ممانعت از سازوکار عریض و طویل راستی‌آزمایی و پیگیری مندرج در این قطعنامه به یک درخواست غیرالزام‌آور برای خودداری از فعالیت در حوزه موشک‌های بالستیک که برای توانمندسازی حمل سلاح‌های هسته‌ای طراحی شده،‌ تبدیل خواهد شد.

وزیر امور خارجه کشورمان تصریح کرد: جمهوری اسلامی ایران هیچگاه به دنبال سلاح هسته‌ای نبوده و نیست و این روی برنامه موشکی ما تاثیری نخواهد داشت. همچنین تحریم شدید تسلیحاتی ایران لغو و با برخی ممنوعیت‌ها جایگزین خواهد شد. به نحوی که واردات و صادرات اقلام دفاعی به صورت مورد فراهم می‌شود و رعایت نشدن آن تاثیری در پایبندی بر برجام نخواهد داشت، این محدودیت‌ها پس از 5 سال به طور کامل لغو می‌شود.

وی گفت: ممنوعیت خرید اقلام با کاربرد دومنظوره لغو و تامین نیازها از طریق کمیسیون مشترک که ایران نیز از اعضای آن محسوب می‌شود، تسهیل می‌شود. به دنبال مذاکرات نفسگیر تامین نیازهای دفاعی حتی از این مراحل نیز مستثنی شده است.

ظریف با بیان اینکه برادران و خواهران گرامی زمانی به این تغییرات اساسی و ماهوی قطعنامه‌های ثابت پی خواهیم برد که تنها تا چند ماه قبل اکثریت 1+5 به دنبال حفظ تمامی تحریم‌های 35 گانه اشاعه‌ای و تسلیحاتی و موشکی با حفظ عبارات خطرناک در 6 قطعنامه قبلی است ولی با مقاومت و منطق فرزندان انقلابی به این حد آن هم خارج از چارچوب توافق رضایت دادند.

شاخص توافق خوب رعایت خطوط قرمز و چارچوب‌های ترسیم شده مقام معظم رهبری است

این عضو کابینه دهم تصریح کرد: ما مواضع خود را در موارد مذکور به صورت شفاف و صریح در بیانیه جمهوری اسلامی که روز گذشته پس از تصویب قطعنامه صادر و به‌عنوان سند شورای امنیت ثبت گردید، اظهار داشتیم. شاخص یک توافق خوب از نظر همه ما رعایت خطوط قرمز و چارچوب‌های ترسیم شده از سوی مقام معظم رهبری است. تیم مذاکره‌کننده مفتخر است که در طول دو سال گذشته همواره خطوط قرمز را رعایت کرده است و پذیرش غنی‌سازی در ایران، حفظ آب سنگین اراک، عدم تعطیلی تاسیسات، عدم نظارت بر سیستم‌های تسلیحاتی و موشکی ایران، عدم ورود به موضوعات غیرهسته‌ای، لغو فوری تحریم‌های اقتصادی و مالی، لغو قطعنامه‌های دیگر در دنیا پذیرفته شده است.

وی افزود: در طول چند ماه گذشته با نزدیک شدن به پایان مذاکرات که مباحث دقیق‌تر بررسی می‌شد، خطوط قرمز نظام نیز دقیق‌تر مشخص شدند و ما با جدیت پیگیری کردیم و بحمدالله امروز می‌توانم خدمت شما گزارش دهم همانگونه که قبلا در محضر مبارک مقام معظم رهبری عرض کردم، در حد توان و اکثریت و یا تمامی خطوط قرمزها رعایت شده است.

ظریف با بیان اینکه تمام تحریم‌های هسته‌ای در روز توافق به طور کامل لغو و در روز اجرایی شدن، عملاً به صورت اتوماتیک برداشته خواهند شد، افزود: تحریم تسلیحاتی و موشکی از ابتدا به محدودیت تبدیل شده و بعد از مدت معینی برداشته خواهد شد و نقض این تحریم‌ها نقض توافق نخواهد بود. تحریم‌های اشاعه‌ای مربوط به کالاهای دومنظوره لغو ولی در عمل از طریق یک کانال با عضویت ایران انجام خواهد شد.

وی گفت: در زمینه همزمانی لغو تحریم‌های اقتصادی و مالی با امضای توافق و متناظر بودن اقدامات ایران و طرف مقابل که یکی دیگر از اقدامات برجسته و راهگشای مقام معظم رهبری بود، ابتدا شورای امنیت کلیه قطعنامه‌های خود را قبل از اینکه کوچکترین اقدامی از سوی جمهوری اسلامی ایران انجام شود،‌روز گذشته لغو کرد. این کار علی‌رغم کنگره آمریکا و تلاش آنها برای جلوگیری از آن و بنا بر اصرار جمهوری اسلامی و برخی اعضای 1+5 انجام شد تا هیچ اقدامی از سوی ما قبل از لغو تحریم‌ها صورت نگیرد. این به معنی کاستن از اختیارات جمهوری اسلامی برای طی مراحل قانونی تصویب نیست.

وزیر امور خارجه کشورمان ادامه داد: پیش از شروع هرگونه اقدامی قبل از اینکه یک پیچ و مهره باز شود، طرف آمریکایی تحریم‌های خود را قانوناً و کتباً لغو یا متوقف خواهند کرد. اثربخشی این اقدامات همزمان با اثربخشی اقدامات ایران صورت خواهد گرفت. همزمان با اقدامات هسته‌ای ایران طرف مقابل اقدامات قانونی، تدوین مقررات اجرایی، آماده‌سازی، توجیه بنگاه‌های اقتصادی در همین زمان که ما اقدام می‌کنیم را انجام می‌دهند و براساس برجام تدوین مقررات رفع تحریم‌ها با هماهنگی جمهوری اسلامی ایران صورت خواهد گرفت. همانگونه که آژانس یک رشته اقدامات مشخص را برای ایران تعیین می‌کند که با توجه به اینکه ناظر بر قضاوت محتوایی از سوی آژانس نیست، مورد مخالفت مقام معظم رهبری قرار ندارد، ایران نیز اقدام متناظر برای راستی‌آزمایی رفع تحریم‌های طرف مقابل در روند مشورت با آنها انجام می‌دهد.

ظریف تصریح کرد: اصل تناظر حتی در زمانبندی لغو کامل و نهایی تحریم‌ها توسط کنگره و ارائه پروتکل الحاقی به مجلس شورای اسلامی جهت بررسی و تصویب نیز رعایت شده است. در بحث راستی‌آزمایی اقدامات ایران قبل از برداشته شدن عملی تحریم‌ها همانگونه که اشاره شد خطوط قرمز رعایت شده و نقش آژانس کمی است، همانگونه که دو سال گذشته در مورد توافق ژنو اجرا کرده است.

این عضو کابینه دولت یازدهم گفت: برای حصول اطمینان از صحت عملکرد آژانس در موضوع موارد اختلافی گذشته که به غلط به آن PMDمی‌گویند جدول زمانی اجرای توافق به گونه‌ای طراحی شده است که قبل از کسب اطمینان لازم هیچ اقدامی در حوزه هسته‌ای توسط ایران انجام نمی‌شود.

ظریف تصریح کرد: در مراحل بعدی نیز دوره‌های زمانی معین درنظر گرفته شده است و هیچ چیز منجمله پایان رسیدگی شورای امنیت، رفع محدودیت‌های تسلیحاتی و یا رفع محدودیت‌های موشکی موکول به گزارش محتوایی آژانس نخواهد شد. علی‌رغم تاکید دو طرف‌ مذاکره‌کننده است. البته توانسته‌ایم این نکته را بگیریم که اگر آژانس زودتر توانست به نتیجه‌گیری در مورد عدم وجود فعالیت‌های اعلام نشده در ایران برسد، محدودیت‌ها زودتر برداشته شود، به نفع ما می‌توانند اقدام کنند، به ضرر ما اجازه نداده‌ایم.

وی ادامه داد: در رابطه با خط قرمز رعایت امنیت و حرمت اماکن نظامی و دانشمندان در توافق امضاشده اخیر بین ایران و آژانس برای حل و فصل موضوعات باقیمانده که با نظارت دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی انجام شده است، به گونه‌ای اقدام شده است که تمامی ملاحظات ایران رعایت می‌شود.

وزیر امور خارجه کشورمان افزود: در آینده نیز تمام نظارت‌ها طبق روش‌های معمول بین‌المللی و در قالب پروتکل الحاقی خواهد بود و در برجام به صراحت ذکر شده که درخواست‌ها با درنظر داشتن حقوق حاکمیتی ایران و در حداقل ضرورت خواهد بود و هدف دخالت در فعالیت‌های نظامی و دیگر فعالیت‌های مرتبط با امنیت ملی ایران را دنبال نمی‌کند.

وی تاکید کرد: در بحث دوران محدودیت‌ها تاکید بر خط قرمز مقام معظم رهبری مبنی بر اینکه محدودیت غنی‌سازی و به ویژه تحقیق و توسعه باید زیر 10 سال باشد، اصلی‌ترین محور مورد اختلاف و از دعواهای عمده در آخرین دوره‌های مذاکره بود که تا آخرین لحظات نیز ادامه داشت.

ظریف تصریح کرد: همانطور که در متن برجام ملاحظه می‌فرمایید دوره 8 ساله برای محدودیت غنی‌سازی صراحتاً ذکر شده است و پس از آن برنامه ایران سیر طبیعی خود را به سمت تجاری و صنعتی شدن با شیب معقول طی خواهد کرد.

وی با بیان اینکه برای رعایت نگرانی‌های مقام معظم رهبری و مردم بزرگوار ایران در تمامی این دوره تحقیق و توسعه ادامه خواهد یافت، افزود: پیشرفته‌ترین سانتریفیوژهای ما مراحل منطقی تحقیق و توسعه خود را ادامه خواهند داد.

وزیر امور خارجه کشورمان ادامه داد: دو مورد که با سروصدای زیاد به‌عنوان دوره‌های 20 و 25 ساله از سوی کاخ سفید مطرح می‌شوند، محدودیت نیستند که خلاف خطوط قرمز تعیین شده باشند، بلکه صرفاً اقدامات شفافیت‌ساز مانند نظارت بر معادن است که پس از بررسی کارشناسانه نه تنها مشکلی برای کشور ایجاد نمی‌کند، بلکه از بسیاری از اتهامات در آینده که می‌تواند به درخواست‌های غیرمنطقی برای دسترسی منجر شود، جلوگیری کند.

ظریف در رابطه با خطوط قرمز مربوط به فردو افزود: 6 زنجیره سانتریفیوژ یعنی 1044 ماشین، کلیه زیرساخت‌ها در فردو باقی خواهند ماند که از این میان دو زنجیره به فعالیت بدون گاز ادامه خواهند داد و 4 زنجیره با تمام امکانات در جای خود باقی خواهند ماند و در این زمینه خط قرمزها تا حد ممکن رعایت شده و به مقام معظم رهبری نیز گزارش شده است.

 ماهیت آب سنگین اراک در جریان مدرن‌سازی به طور کامل حفظ خواهد شد

وی ادامه داد: در مورد خط قرمزها در اراک می‌توان گفت که تمامی خطوط قرمز به طور کامل رعایت شده است. نخست اینکه ماهیت آب سنگین اراک در جریان مدرن‌سازی به طور کامل حفظ خواهد شد و بدین منظور طراحی مفهومی رآکتور جدید توسط دانشمندان کشورمان صورت گرفته و عیناً ضمیمه توافق شده است. ثانیاً در ضمیمه 5 که مربوط به جدول زمانبندی است صریحاً قید شده که هر اقدامی در اراک برای خروج قلب رآکتور پس از انجام توافق بین ایران و چین و دیگر اعضای علاقه‌مند گروه 1+5 صورت می‌گیرد تا این نگرانی مقام معظم رهبری نیز مدنظر قرار گرفته باشد. مجوز این اقدام که قبل از این دارای محدودیت شدید در قطعنامه‌های قبلی شورای امنیت بود، براساس ماده 41 منشور ملل متحد در قطعنامه‌ای که دیروز صادر شد، داده شده است.

 وی گفت: نگرانی مقام معظم رهبری درباره تولید سوخت در داخل کشور در متن اصلی و ضمیمه شماره 1 توافق ذکر و تصویب شده که ایران بر اساس آن امکان تولید و ساخت در داخل خاک خود را خواهد داشت و باید کمیسیون مشترک در این زمینه به ایران کمک کند و در توافق آمده که سوخت رآکتور اراک بعد از سوخت اولیه در ایران ساخته شود و تاکید شده سوخت ساخته شده در ایران با کمک کشورهای بین‌المللی دارای استاندارد لازم باشد و از محدودیت 300 کیلوگرمی خارج است.

ظریف افزود: ذخایر مواد غنی‌شده از بین نمی‌رود و در داخل کشور به اورانیوم تبدیل و یا در مقابل دریافت اورانیوم طبیعی فروخته می‌شود. به این ترتیب نه تنها ایران وارد بازار انحصاری فروش مواد غنی شده می‌شود، بلکه تحریم‌های 35 ساله فروش مواد هسته‌ای به ایران نیز با دستور شورای امنیت برداشته می‌شود. به همین دلیل در یک بند از قطعنامه مصوب ذیل ماده 41 این مجوز صادر شده است. اما برخی از تکرار ماده 41 ذکر شده ناراحت هستند. تمامی موارد ذکر شده برای رفع تحریم‌ها از روز توافق هسته‌ای یعنی از دیروز امکان خرید و فروش اورانیوم یا امکان بازسازی در اراک فراهم شد و دیگر منتظر روز اجرایی شدن توافق نیستیم. بنابراین این امتیازات را به ضرر خود ما تفسیر نکنید.

رئیس دستگاه دیپلماسی کشور تصریح کرد: برخلاف خواسته‌های طرف مقابل هیچیک از سانتریفیوژها از کشور خارج و یا منهدم نمی‌شود و قلب اراک پس از خروج در کشور نگهداری می‌شود و خط قرمز بعدی خودداری از پذیرش یا قبول ممنوعیت در حوزه دفاعی و موشکی بود که به صورت کامل در توافق حاصل شده و حتی قطعنامه شورای امنیت بسیار قابل قبول تامین شده که با مقاومت بسیار شدید تیم مذاکره‌کننده طرف مقابل خواسته‌های اولیه خود را مبنی بر نظارت بر برنامه موشکی به طور کامل کنار گذاشت.

ظریف افزود: از قطعنامه 2231 ممنوعیت شدید هرگونه برنامه موشکی از یک اقدام اجباری قابل پیگیری و حتی قابل پیشگیری با اقدامات قهر‌آمیز ذیل فصل 7 منشور سازمان ملل در قطعنامه 1929 خارج شده و به صورت محدودیت غیرالزام‌آور تبدیل شده و کلیه سازوکارهای نظارتی تا روز قبل از توافق برجام که بر حفظ آن اصرار داشته‌اند، حذف شده است.

وی بیان کرد: من از دوستان و کارشناسان دعوت می‌کنم برای یک‌بار بند 9 اجرایی و بند ماقبل آخر مقدماتی قطعنامه 1929 را با دقت مطالعه نمایند و آن را با بند 3 ضمیمه 2 قطعنامه 2231 مقایسه کنند. آن زمان متوجه می‌شوند چه تحول مهمی در این زمینه حاصل شده است. همچنین به نحوه اشاعه موشک‌های بالستیک به صورت محتوایی اشاره شده و به جای اشاره به موشک‌های بالستیک دارای قابلیت حمل سلاح هسته‌ای که در همه قطعنامه‌های قبلی مثل قطعنامه 1540 و 1887 ذکر شده است با تلاش خدمتگزاران شما به عبارت موشک‌های بالستیک که برای قابلیت حمل سلاح هسته‌ای طراحی شده‌اند، تبدیل شده است.

وزیر امور خارجه کشورمان افزود: همانطور که در بیانیه آمده توانمندی نظامی ایران از جمله موشک بالستیک منحصراً برای دفاع مشروع است، این تجهیزات برای قابلیت حمل سلاح هسته‌ای طراحی نشده‌اند، بنابراین خارج از حیطه قطعنامه شورای امنیت و پیوست‌های آن می‌باشد و به علاوه موضوع خرید و فروش سلاح صراحتاً خارج از توافق و تنها جزئی از قطعنامه است که عدم اجرای آن تخلف محسوب می‌شود.

ظریف ادامه داد: جمهوری اسلامی ایران تدابیر لازم برای تقویت توانمندی‌های دفاعی خود به منظور حراست از استقلال و مقابله با هرگونه تجاوز و همچنین مقابله با تهدید تروریست در منطقه را ادامه خواهد داد.

وزیر امور خارجه کشورمان در ادامه خطاب به نمایندگان گفت: دیروز قطعنامه جدید شورای امنیت ملل متحد در رابطه با موضوع هسته ای ایران صادر شد؛ قطعنامه ای که حاصل بده بستان زیاد است ولی برجام را مورد تأیید قرار داده و بدین وسیله برنامه غنی سازی ایران را مورد شناسایی قرار می دهد لذا این یک قطعنامه منحصر به فرد در تاریخ شورای امنیت به شمار می رود که دارای ویِژگی های ذیل است.

وی در ادامه با بیان اینکه این نخستین بار در تاریخ شورای امنیت است که کشوری با مذاکره و بدون جنگ و بدون اجرای الزامات 6 قطعنامه فصل هفتم منشور از زیر بار تحریم ها و نهایتا از زیر بار نظارت شورای امنیت آزاد می شود، عنوان کرد: بر خلاف 6 قطعنامه قبلی،‌ این قطعنامه تحت ماده 25 منشور و نه تحت ماده 41 از فصل 7 صادر شده است البته به دلیل اعمال تحریم ها در قطعنامه قبلی،‌ قطعنامه های قبلی ذیل ماده 41،‌ لغو آنها و مقررات مربوط به لغو آنها نیز لاجرم می بایست در قالب ماده 41 در متن قطعنامه شکل بگیرد اما این بدان معنا نیست که برنامه هسته ای ایران ذیل فصل 7 و ماده 41 به عنوان تهدیدی علیه صلح و امنیت بین المللی شمار رود؛ همانطور که در بند 7 مقدمه قطعنامه آمده است این قطعنامه نمایانگر یک تغییر بنیادین در رویکرد شورای امنیت نسبت به جمهوری اسلامی ایران است.

ظریف همچنین با بیان اینکه برای نخستین بار در تاریخ شورای امنیت است که کشور هدف در تدوین قطعنامه مورد مشورت و مذاکره قرار گرفته است که چنین اقدامی در تاریخ شورای امنیت سابقه ندارد،‌ اظهار کرد: با ضمیمه شدن برجام و قطعنامه شورای امنیت،‌ این شورا رسما برنامه هسته ای ایران و غنی سازی کشورمان را علیرغم همه قطعنامه های گذشته خود می پذیرد و آن را تأیید می کند و دیگر چیزی به نام تحریم در قطعنامه و حتی در ضمیمه آن وجود ندارد.

وزیر امور خارجه در ادامه تصریح کرد: آن دسته از تحریم های غیر اقتصادی و مالی هم که قرار بود در فاصله معقولی لغو شود،‌ تنها به برخی محدودیت های موقت تبدیل شده اند که تاریخ انقضا دارند و هیچ سازوکاری برای ضمانت اجرای آن همچون کمیته تحریم و پانل کارشناسی که در قطعنامه های گذشته ایجاد شده بودند دیگر وجود نخواهد داشت؛ فی الواقع قطعنامه جدید،‌ رژیم تحریمی شورای امنیت را به کل بر می‌چیند.

برجام بین مفاد قطعنامه و مفاد برجام تفکیک قائل شده و برجام جزئی از قطعنامه نیست

وی افزود: نکته مهم دیگر که در روزهای اخیر به صورت ناقص و مخاطره آمیز مطرح شده و باید اصلاح شود و من اینجا مجددا تکرار می کنم این است که به صراحت برنامه جامع اقدام مشترک یا همان برجام بین مفاد قطعنامه و مفاد برجام تفکیک قائل شده و قطعنامه را جزئی از برجام نمی داند و لذا نقض احتمالی قطعنامه را،‌ نقض برجام محسوب نمی کند.

ظریف همچنین ادامه داد: این بدان معناست که همچنان که مقام معظم رهبری فرمودند تمام قابلیت های دفاعی و حریم امنیت کشور حفظ خواهد شد و سیاست های منطقه ای جمهوری اسلامی ایران نیز دستخوش تغییر نخواهد شد و ما به سیاست حمایت از متحدین خود در منطقه برای مقابله با افراط و تروریسم ادامه خواهیم داد.

وزیر امور خارجه کشورمان در ادامه با بیان این مطلب که نهایتا قطعنامه 2231 دارای یک نقشه کامل راه از ابتدا تا انتهاست و همه گام ها تا زمان حتی لغو خود و خاتمه بررسی در شورای امنیت را پیش بینی کرده است،‌ یادآور شد: به عبارت دیگر این آخرین قطعنامه شورای امنیت در خصوص موضوع هسته ای ایران خواهد بود و به همین دلیل است که برخی مفاد آن پیچیده و یا حتی برای برخی از دوستان نگرانی ایجاد کرده است لذا من از دوستان خواهش می کنم که به تلاش ها و دست و پا زدن های برخی کشورها برای جلوه دادن شکل دیگری از این وضعیت توجه نکنید چرا که قطعنامه صریح بوده و نامه ها بی ارزش است.

وی در ادامه با اشاره به این مطلب که یکی از این نکات بحث برگشت پذیری تحریم ها و به عبارت دیگر بازگشت قطعنامه های قبلی است،‌ اذعان کرد: اولا لازم است توجه شود که بازگشت پذیری صرفا در قطعنامه مطرح نشده و موضوع بازگشت پذیری یکی از موضوعات برجام است که در دو صفحه آخر آن آمده و یک وضعیت دو طرفه است که جمهوری اسلامی به همان میزان از آن می تواند بهره مند شود و از نگرانی های جمهوری اسلامی بکاهد البته چون قطعنامه با تحریم ها سر و کار دارد که از قبل علیه ما وضع شده بودند و این قطعنامه آنها را رفع می کند به ناچار بحث بازگشت پذیری در قطعنامه با تحریم ها سر و کار دارد اما این بدان معنا نیست که بازگشت پذیری منحصر به تحریم ها باشد.

در صورت بازگشت تحریم ها ایران تعهدات داوطلبانه خود در برجام را رعایت نخواهد کرد

ظریف اضافه کرد: در روند و مکانیزم و سازوکار بازگشت پذیری روند جدی و قابل توجه و نسبتا زمان بری تعیین شده که این اقدام را از امکان بهانه گیری توسط اعضا مصون می دارد؛ نهایتا جمهوری اسلامی ایران اعلام کرده است که در قطعنامه هم به آن اشاره شده در صورتی که به هر دلیلی تحریم های شورای امنیت به شکل کامل یا ناقص برگردد جمهوری اسلامی ایران خود را موظف به اجرای تعهدات داوطلبانه خود در برجام نخواهد کرد.

وزیر امور خارجه کشورمان ادامه داد: در متن بیانیه جمهوری اسلامی ایران اضافه کرده ایم که در این صورت جمهوری اسلامی ایران نسبت به همکاری خود با آژانس بین المللی اتمی تجدید نظر خواهد کرد این در حالی است که یک نشریه آمریکایی روز گذشته مدعی شد که این اقدام هزینه بازگرداندن تحریم ها را بسیار بالا برده و قدرت بازدارندگی بالایی در برابر بازگشت پذیری در مقابل تخلفات ساده ایجاد کرده و آن را محدود به موارد نقض گسترده برجام کرده است.

وی در ادامه با بیان اینکه این روند به خصوص برای بازگرداندن تحریم های شورای امنیت روند آسانی نیست و برای کشوری که قصد داشته باشد بدون نقض فاحش توافق از سوی ایران،‌ تحریم ها را بهانه گیری برگرداند هزینه سیاسی سنگینی به دنبال خواهد داشت، تأکید کرد: نتیجه آن بی توجهی جامعه بین المللی،‌ بی اعتبار شدن قطعنامه و عدم اجرای آن توسط کشورها خواهد بود.

ظریف در ادامه با بیان اینکه سیل ورود بنگاه های اقتصادی به ایران برای سرمایه گذاری بزرگ ترین مانع برای چنین اقدامی خواهد بود که دولتمردان آمریکایی به شدت از آن نگران بوده و هستند،‌ عنوان کرد: البته آن چه که مانع واقعی این بهانه جویی هاست قدرت و اقتدار جمهوری اسلامی ایران است، مهم این است که ظرفیت بازگشت پذیری در برنامه هسته ای ایران بسیار بالاست و حتی برخلاف تصور عمومی منتقدین آمریکایی توافق ادعا می کنند که سرعت بازگشت ایران به برنامه قبلی خود به مراتب بالاتر از سرعت توان آمریکا برای بازسازی ساختمان در هم ریخته تحریم هاست که 12 سال است برای ساختن آن تلاش کرده اند و روزی که این ساختمان در هم بپاشد دیگر بنای آن ممکن نخواهد بود.

وزیر امور خارجه ادامه داد: البته باید تأکید کنم که این موضوع حتما خواسته ایران نبوده است طرف مقابل لغو یک جای قطعنامه های شورای امنیت مخالف می کرد و تنها حاضر به تعلیق کوتاه مدت قطعنامه ها بود نهایتا در یک مذاکره طولانی و نفس گیر در برابر تصمیم غرب در مقابل خواست راهبردی ما برای لغو یکباره همه قطعنامه های شورای امنیت این روش آن هم به صورت متقابل و دو طرفه با تعمیم بسیاری از نیازها و ضرورت های ما مورد قبول قرار خواهد گرفت از طرفی هر مذاکره ای بده بستان است و باید ببینیم چه می گیریم و چه می دهیم.

 

برجام قدرت ایران را در منطقه تثبیت کرده است

وی در ادامه با بیان اینکه برجام به اعتراف جامع تحلیلگران منطقه ای و جهانی جایگاه ایران را به عنوان بزرگ ترین قدرت منطقه تثبیت تحکیم کرده است، مطرح کرد: قدرتی که در عین پیگیری سیاست های اصولی خود در مقابله با نظام سلطه می تواند یکی از بزرگ ترین و طولانی ترین بحران های بین المللی را به شیوه مذاکره و از طریق مسالمت آمیز حل و فصل کند و در عین حال همه ظرفیت ها و توانایی های برنامه هسته ای خود را حفظ کرده و با برخورداری از همکاری های بین المللی به مسیر منطقی برای رسیدن به یک ظرفیت تجاری و صنعتی با آخرین استانداردهای بین المللی با نشاط و آرامش ادامه دهد.

ظریف ادامه داد: ما از این پس و در صورت طی مراحل قانونی تصویب به دقت رفتار طرف مقابل را هم رصد خواهیم کرد و در برابر هرگونه تخلف و زیاده طلبی همانگونه که در طول 36 سال و 22 ماه گذشته ایستادگی کرده ایم، ‌ایستادگی خواهیم کرد؛ مردم بزرگوار ایران، آنچه به دست آمده حاصل کار گروه مذاکره کننده نیست بلکه این توافق نتیجه و تجلی عزت و اقتدار ملی است.

وزیر امور خارجه کشورمان به تعبیر مقام معظم رهبری در نماز عید سعید فطر اشاره و بیان کرد:‌ حدود 12 سال است،‌ 6 کشور بزرگ جهان تلاش می کنند ایران را از پیگیری صنعت هسته ای کشورش باز دارند و همانگونه که برخی ها گفته اند پیچ و مهره های هسته ای کشور را باز کنند امروز به گفته رهبری مجبور شده اند گردش چند هزار سانتریفیوژ و ادامه تحقیق و توسعه در ایران را پذیرفته و تحمل کنند و این معنایی جز اقتدار ملت ایران ندارد.

وی در حال حاضر مهم ترین وظیفه را حفظ وحدت و انسجام ملی دانست که خمیرمایه اقتدار و صلابت کشور است و گفت: آنچه ما را در این مسیر دشوار 12 ساله پیش برده و برای ما اقتدار آفریده است،‌ مقاومت و صبوری مردم قهرمان و دلاور ایران در برابر تمامی فشارها، تهدیدها و تحریم ها و تکیه به ظرفیت ها و استعدادهای ملی و تقویت خودباوری عمومی در کنار هدایت های داهیانه مقام معظم رهبری و فضل و کرم الهی عنایت ویژه معصومین(ع) و بقیه الله الاعظم(عج)‌است.

وزیر امور خارجه کشورمان در پایان خاطرنشان کرد: آنچه در آینده ما را با صلابت خواهد کرد حفظ همین مولفه هاست و رهبری در دیدار مسئولان نظام در عید فطر چه حکیمانه فرمودند که ملت ایران باید متحد باشد و قضایای هسته ای نباید زمینه ساز دودستگی در کشور شود. بیاییم در شرایطی که دنیا ایران را مقتدر و رهبر فرزانه ما را پیروز بزرگ این نبرد تاریخی می داند و دوستان ما مقاومت اسلامی در منطقه همگی شاد و مشعوف از این اقتدار و قدرت اند و بدخواهان این ملت عذاب و ماتم گرفته اند ما نیز یک دل و یک زبان،‌ گفتمان غلبه اراده مردم بر فشار و تحمیل را تقویت کنیم و بیاییم فارغ از همه دسته بندی های سیاسی با تمام توان عزت و خودباوری این مردم بزرگ و دلاور را پاسداری کنیم



علی اکبر صالحی در گزارشی فنی از روند مذاکرات انجام گرفته در پرونده هسته‌ای در گزارشی به نمایندگان مجلس شورای اسلامی،‌ با گرامیداشت یاد و خاطره شهدای هسته‌ای، گفت: به شهدای هسته‌ای - قشقایی، احمدی روشن، رضایی‌نژاد، علی‌محمدی و شهریاری - سلام می‌کنم. شهید شهریاری نمونه بارز انسانی فرهیخته و عالم بود که هم علم و هم دین را داشت. او با این دو بال، اوج گرفت.

وی افزود: گزارش دکتر ظریف به قدری کامل و فراگیر است که بنده بخش فنی را قدری توضیح می‌دهم. امیدوارم با توضیحاتی که ارائه می‌دهم تناقض‌هایی که مطرح می‌شود را پاسخ بدهم.

رییس سازمان انرژی اتمی ادامه داد: مذاکره امر ساده‌ای نیست، آن هم در چالش با جنود شیطان. مذاکره با کسانی که همواره در پی مکر و حیله بودند، کار راحتی نیست اما افرادی که در بستر انقلاب اسلامی و با توکل بر خدای لایزال، اعتقادات شرعی و منویات رهبری به گونه‌ای عمل کرد که به عنوان یک هموطن به آنچه به دست آوردیم، می‌بالم.

صالحی افزود: بنده از ابتدای پرونده هسته‌ای به عنوان نماینده ایران در آژانس در جریان سیر تحولات هستم. طی 12 سال پرچالش ملت با استواری و استقامت و نقش‌آفرینی مقام معظم رهبری توانستیم با عزت و سرافرازی به ایستگاه آخر برسیم.

صالحی در ادامه با بیان اینکه بنده قصد ورود به مسائل سیاسی ندارم‌، گفت: با این وجود پارادایم مسائل سیاسی جهان به گونه‌ای فراگیر تغییر خواهد کرد که زنگ این تغییر در وین زده شد. پارادایم مسائل سیاسی جهان به گونه‌ای فراگیر تغییر خواهد کرد که زنگ این تغییر در وین زده شد. این اولین باری است که کشوری توانسته در مقابل قدرتمندان جهان از نظر اقتصادی و نظامی قرار گیرد.

وی افزود: برای اولین بار کشوری در حال توسعه توانسته است‌ بر تعاملات بین‌المللی پرچالش سیاسی جهان در جایگاه کشوری توسعه یافته قرار گیرد. این اولین باری است که کشوری توانسته در مقابل قدرتمندان جهان از نظر اقتصادی و نظامی قرار گیرد.

وی افزود: جمهوری اسلامی به برکت انقلاب،‌ ملت‌ و همت مسئولنیش توانسته چنین جایگاهی را پیدا کند که این دستاورد را تبریک می‌گویم قدر بدانیم و شاکر باشیم.

صالحی در ادامه به توضیحی در مورد دغدغه‌های موجود در مسائل فنی پرداخت و گفت: مذاکرات 1+5 سال‌ها طول کشید آنهایی که قبلا مسئولیت مذاکرات را داشتند زحمت‌های فراوانی داشتند که شامل دکتر روحانی‌، لاریجانی و اکنون دکتر ظریف می‌شود که همه زحمت کشیدند این که می‌بینید اکنون افق بلندتری را می‌بینیم چون بر شانه‌های قبلی‌ها ایستاده‌ایم اینگونه نیست که زحمات گذشتگان بیهوده باشد هر کسی خشتی روی خشتی گذاشت و خشت نهایی را بزرگواران عزیز اینجا گذاشتند.

رئیس سازمان انرژی اتمی یادآور شد: 1+5 سال‌ها ادامه داشت و نتوانستند به نتیجه مورد نظر برسند در این هنگام پیشنهادی به مقام معظم رهبری شد و ایشان با تدبیری پذیرفتند که راه دیگری باز شود. مسیر دوم مسیر مذاکره با آمریکا بود البته ایشان فرمودند هر دو مسیر باید با هم هماهنگ شود.

وی افزود: خوشبختانه این تدبیر در دولت یازدهم به زیبایی انجام شد و مسئولیت هر دو مسیر را به انسانی فرهیخته و کار آشنا سپرده شد که تجاربشان بسیار کارساز بود. نتیجه نهایی نیز بسیار مبارک و میمون شد.

صالحی در ادامه در توضیح مسائل فنی برجام گفت: ما در لوزان روی محورهای فنی به تفاهیمی رسیدیم. در وین یعنی بعد از چند ماه که هفته پیش بودیم‌، در فاصله بین لوزان و وین این تعبیر را به کار بردیم که دبه‌ها به کار بردند واقعا اینطور بود. سعی‌ کردند پیکره‌ای که در لوزان تراشیده شده بود آرام آرام نحیف‌تر کنند و بیشتر از آن بتراشند تا بلکه به آن مواردی که قبلا فکرش را نمی‌کردند و بعد احساس کردند که از دست دادند‌، برسند.

وی ادامه داد: ممکن است این را بیان کنیم که آیا آمریکا با آن همه امکانات و مشاورهای فنی ممکن است یکدفعه مورد غفلت قرار گیرد؟ بله اینطور شده است چون جمهوری اسلامی هم کم نداشت؛ به خصوص اینکه با توکل به خدا و توسل به ائمه اطهار داشت راه را پیش برد و برکت این عزیزان خودنمایی کرد. خیلی سعی کردند این پیکره را بتراشند اما نتوانستند.

 رئیس سازمان انرژی اتمی در ادامه با بیان اینکه تیم مذاکره کننده در وین گام‌های بلندتری نسبت به لوزان برداشت‌، افزود: آنها می‌گفتند که باید راه تولید سلاح هسته‌ای ایران را ببندند. اما مگر ما به دنبال سلاح هسته‌ای بودیم؟ مگر ما به دنبال پیمودن راه اینچنین بودیم که آنها بخواهند مانع ایجاد کنند؟ هرچه می‌خواهند مانع در این راه ایجاد کنند؛ چون براساس فتوای مقام معظم رهبری‌، تولید‌، انباشت و بکارگیری سلاح‌های کشتار جمعی از جمله سلاح هسته‌ای حرام است. پس اگر راهی برای رسیدن به سلاح کشتار جمعی است‌، آن راه را تا آنجایی که می‌توانید مسدود کنید. ما اصلا خواهان رفتن در آن راه نیستیم، اما از دید آنها این محدودیت‌ها در این راه‌ها گذاشته شد که البته از دید افکار عمومی محدودیت برای ما تلقی می‌شود.

وی ادامه داد: ممکن است این محدودیت به ظاهر تلقی شود اما محدودیتی نیست که اساس و نشاط و فعالیت هسته‌ای ما را دچار رکود، کندی‌ و یا خدای ناکرده توقف کند.

صالحی توضیح داد: برای مثال یکی از راه‌ها این بود که ذخایر اورانیوم غنی شده آنها باید به حداقل برسد. ذخایر اورانیوم ما حدود 7 تن است ما برای آنکه سالانه بوشهر را تامین کنیم 30 تن نیاز داریم. سال‌ها طول کشیده تا به این 7 تن برسیدم. تا به امروز تمام چالش‌ فنی ما این بود که فناوری هسته‌ای را به هر قیمتی که شده تثبیت کنیم تا جایگاه جمهوری اسلامی را در جهان ثابت کنیم. الان دیگر این بحث فرق می‌کند. آن موقع هزینه فایده ‌، مبنای عمل ما نبود. آن زمان تثبیت این فناوری ملاک بود که کسی به ما کمک نمی‌کرد و بایستی با اتکا به دانشمندان خودمان این فناوری را تثبیت می‌کردیم. پس هزینه کردیم. ممکن است از نظر هزینه فایده‌، و از نظر اقتصاددانان خیلی غیرقابل توجیه نباشد.

رئیس سازمان انرژی اتمی‌ ادامه داد: در حالی که برای تامین سالانه سوخت بوشهر 30 تن نیاز داریم اما 7 تن تولید کردیم با روندی که سالی تقریبا دو تن تولید می‌کردیم یعنی باید حدود 10 یا 15 سال دیگر به روند تولید ادامه دهیم تا به 30 تن برسیم.

وی افزود: این سوال را می‌توان مطرح کرد که برای رسیدن به این مهم بقیه سانتریفیوژها را راه بیندازیم. در این شرایط باز هم باید 8 سال دیگر تولید کنیم تا به سوخت مورد نیاز سالانه بوشهر برسیم. این یعنی همان فاصله 10 سال آمده در برجام را طی می‌کنیم. سوال دیگر که می‌توان مطرح کرد این است که سانتریفیوژها را بیشتر کنیم. حال اینکه ساندریفیوژه IR1 ‌، سانتریفیوژهای ابتدایی ما بود و نمی‌توانیم از این به بعد که می‌خواهیم وارد عرصه تجاری سازی شویم و هزینه فایده را در نظر بگیریم و تولیدات و نیازهای سالانه بوشهر را برآورده کنیم. بنابراین باید دنبال نسل جدید باشیم. نسل جدید هم در حال حاضر به آن صورت یعنی آن نسلی که می‌خواهیم در دسترس ما نیست. البته IR2n و IR4 وجود دارد اما IR6 و IR8 هنوز در آن صورت در دسترس ما نیست و باید کار کنیم.

وی افزود: پس می‌بینیم حتی اگر بخواهیم سانتریفیوژها را به کار بگیریم هفت، هشت سال طول می‌کشد به زمان تولید یک سال برسیم. حال اصلا فرض کنید که همین الان به اندازه 190 هزار سو یا 200 هزار سو قابلیت و ظرفیت تولید غنی‌سازی داشته باشیم. اما تا چه مدت می‌توانستیم این قابلیت را حفظ کنیم؟ برای مدت محدودی می‌توانستیم این کار را بکنیم و بعد متوقف می‌شد چون منابع مواد اولیه را به آن صورت نداریم.

رئیس سازمان انرژی اتمی در عین حال گفت: چند سالی است که سازمان انرژی اتمی با جدیت و اجازه مقام معظم رهبری شروع به اکتشاف هوایی کرده است تا کار را سرعت ببخشد. ان شاء الله در فاصله 8 تا 10 سال سرعت و عملیات اکتشاف و استخراج به گونه‌ای خواهد شد که بتوانیم مواد اولیه مورد نیاز 190 هزار سو سالانه را تولید کنیم. بنابراین اگر امروز 190 هزار سو داشتیم و اگر قرار بود یکی دو سال این 190 هزار سو کار کند‌ و یک دفعه دست به دست بگذاریم که فاجعه می‌شد. چگونه می‌خواستیم این را توجیه کنیم؟

وی ادامه داد: با این فاصله هفت، هشت سال که در پیش داریم و با اکتشاف و استخراج که انجام می‌دهیم و الحمد الله خبرهای خوشی هم داریم و بعدا اعلام می‌کنیم‌، در وضعیتی قرار خواهیم گرفت که در این برهه 8 تا 10 سال می‌توانیم دسترسی به تولید منابع اولیه برای استمرار بخشیدن پیدا کنیم که آن زمان هم ان شاء الله به 190 هزارسو خواهیم رسید.

وی افزود: آنها فکر می‌کنند این برای ما محدودیت است، اما این محدودیت به آن صورت برای ما نیست. محدودیت دوم برای ساخت سلاح هسته‌ای است گفته‌اند شما اجازه ندارید. کار رآکتور آب سنگین اراک ادامه دهید چون سالانه با آن 10 کیلو پلوتونیوم تولید می‌کنید. ما گفتیم حاضریم کاری کنیم که کمتر از 10 کیلو تولید کند. ما که قصد ساختن بمب نداریم چون اگر قرار بود دنبال بمب برویم باز طراحی اراک محدودیت بود اما اگر قرار است به آن سمت نرویم این که 10کیلو زیر یک کیلو شود چه محدودیتی است؟

صالحی خاطر نشان کرد: گفته‌اند ما با فلزات پولوتونیوم و اورانیوم کار نکنیم اصلا ما تا 15 سال آینده پولوتونیومی به آن مفهوم در اختیار نداریم که بخواهیم با آن کار کنیم. ما تا مدت قابل توجهی به دنبال غنی‌سازی بالای 20 درصد نیستیم و برنامه‌ای نداریم که بخواهیم دنبال کار با فلز آن برویم.

وی افزود: این هم محدودیتی برای ماست. اما وقتی پولوتونیوم نداریم که به فلز تبدیل کنیم و حالا حالاها هم متصورنیست که داشته باشیم پس محدودیت به چه معنا؟ ممکن است که سوخت بوشهر را بیاوریم و پولوتونیوم آن را استخراج کنیم آن هم طبق قرارداد به روسیه برگشت داده شود.

رئیس سازمان انرژی اتمی با بیان این‌که ممکن است بگویید تحقیق و توسعه محدود شده است، گفت: در مذاکرات گفته شد اگر ماشین‌های شما زودتر ارتقا یابد می‌توانید آنها را زودتر توسعه دهید، ما اینجا قدری محدودیت را پذیرفته‌ایم اما این محدودیت طوری نیست که اصل کارمان را زیر سوال ببرد، بر روی شش نسل سانتریفیوژ همچنان کار می‌کنیم، محدودیت‌ها غیرآزاردهنده‌اند، البته در مورد سانتریفیوژ‌ها مسائل متناقضی مطرح می‌شود.

وی ادامه داد: 7،8 سال طول می‌کشد تا سانتریفیوژها قابل استفاده در سطح تجاری شوند، چطور می‌شود بعد از 8 سال این ماشین‌ها از رده خارج شوند؟ ماشین‌های نسل آینده ما IR6 و IR8 هستند. سرمایه‌گذاری عظیمی در نطنز شده است تا 50 هزار سانتریفیوژ نصب شود. 50 هزار 20 سو یعنی تأمین 5-6 ری‌اکتور نطنز می‌شود. ما نمی‌خواهیم با ماشین‌های از سوی کمتر در نطنز استفاده کنیم. ما با همین نطنز 5-6 ری‌اکتور را در سال پاسخ خواهیم داد.

رئیس آژانس انرژی اتمی با بیان این‌که تمام ماشین‌های سانتریفیوژ خود را در اختیار خواهیم داشت، گفت: در افکار عمومی به گونه‌ای جا افتاده است که گویا هر روز باید دنبال نصب ماشین جدیدی باشیم. در یورکو که بزرگترین شرکت مشترک اروپایی است طی 45 سال گذشته تنها روی 6 نسل ماشین کار شده است که سه نسل آن را به کار گرفته‌اند. در روسیه نیز طی 50 سال گذشته روی 8 نسل سانتریفیوژ کار کرده‌اند و فقط سه نسل آن را به کار گرفته‌اند. ما نیز روی 6 نسل کار کرده‌ایم و فقط IR6 و IR8 را به کار خواهیم گرفت البته با محاسبه هزینه و تجاری سازی آن.

وی گفت: غربی‌ها گفته‌اند با کنترل بر ذخایر اورانیوم، فلز اورانیوم و مختصری بر روی تحقیق و توسعه ایران جلوی ساخت بمب هسته‌ای را گرفته‌اند، اشکالی ندارد بگویند.

رئیس مجلس شورای اسلامی خطاب به صالحی پرسید:‌ انتقال سوخت بوشهر به خارج از کشور آیا پذیرش محدودیت تلقی می‌شود یا خیر؟ که صالحی در واکنش به این پرسش گفت: انتقال سوخت مصرفی بوشهر در قراردادی که 20 سال قبل بسته شد، مورد قبول قرار گرفت. سوخت بوشهر به روسیه برگردانده می‌شود. سوخت اراک هم به شرط آنکه سوخت مصرف شده را به ایران برنگردانند، به خارج انتقال می‌یابد.

وی در توضیح این مسأله گفت: پس از ری‌اکتور، سوخت باید در استخرهایی نگهداری شود و بعد باید در عمق 5 کیلومتری زمین انبار شود. کاری هنوز آمریکایی‌ها نتوانسته‌اند برای آن راه‌حل پیدا کنند. دنیا هنوز برای سوخت‌های مصرف شده راه‌حل دائمی پیدا نکرده است.

وی تأکید کرد: نگهداری سوخت مصرف شده در خارج از کشور برای ما یک فرصت است، پلوتونیوم غیرقابل استفاده برای تولید سلاح هیچ ارزشی ندارد.

لاریجانی در سوال دیگری از صالحی پرسید: این چه نوع تحقیق و توسعه‌ای است که می‌توانیم پس از 8 سال زنجیره IR6 وIR8 داشته باشیم، صالحی در پاسخ به این پرسش رئیس مجلس، گفت: در کشورهای پیشرفته برای اینکه یک ماشین از نظر فنی از ابتدای خلق فکری تا رسیدن به تولید انبوه، 8 سال زمان نیاز دارد و برای رساندن به ظرفیت قابل اعتماد باید زنجیره‌ای از آنها ایجاد شود. این زنجیره ابتدا تک‌تک، دوتایی، سه‌تایی، 9تایی، 19تایی، 30تایی و 50تایی تست می‌شود.

رئیس سازمان انرژی اتمی ادامه داد: برای به دست ‌آوردن کارآیی ماشین‌ها تا زنجیره 19-20 تایی می‌توان بیش از 85 درصد ظرفیت ماشین‌ها را استخراج کرد و 15 درصد بقیه باید در فرآیند زنجیره‌های بزرگتری مشخص شود. در آن فرآیند است که ماشین‌ها بهینه‌سازی می‌شوند.

وی ادامه داد: محدودیت‌هایی را پذیرفتیم و از انتهای سال هشتم به تولید ماشین‌های IR6 وIR8 می‌پردازیم. IR6، 200 کیلو وIR8 نیز 200 کیلو تولید خواهند داشت و از ابتدای سال یازدهم نیز تعداد این ماشین‌ها افزایش می‌یابد و زنجیره‌های سانتریفیوژ‌ها ارتقا می‌یابد.

لاریجانی سپس با طرح این پرسش که چرا ایران برای 15 سال حق ساخت ماشین‌های جدید در آب سنگین اراک نخواهد داشت،‌ صالحی پاسخ داد: ابتدا ری‌اکتور آب سنگین اراک را کامل می‌کنیم. پس از بازطراحی آب سنگین اراک یکی از پیشرفته‌ترین رآکتورهای جهان را در اختیار خواهیم داشت. این ری‌اکتور 5-6 سال طول می‌کشد که به سرانجام نهایی برسد.

وی افزود: با ساخت ری‌اکتور مدرن اراک نیازی به ری‌اکتور جدید دیگری نداریم. این دستاورد یکی از بزرگترین موفقیت‌هاست که قبلاً در اختیار نداشتیم. 9 سال با ری‌اکتور اراک، تحقیق می‌کنیم و این مسأله به هیچ وجه محدودیت نیست.

وی متذکر شد: ری‌اکتور اراک در بازارهای جهانی یک میلیارد دلار قیمت خواهد داشت.

لاریجانی بار دیگر با طرح سوالی جدید از رئیس سازمان انرژی اتمی،‌ پرسید: توقف غنی‌سازی در فردو برای 15 سال آیا پذیرش محدودیت نیست؟ که صالحی پاسخ داد: در فردو ماهی 17 کیلو و در نطنز ماهی 200 کیلو غنی‌سازی خواهیم داشت که این عدد در یک سال در فردو 200 کیلو و در نطنز 2 تن است و نیاز ما 30 تن در سال است. پس فاصله معناداری برای تولید این حجم مواد غنی‌سازی شده داریم.

صالحی ادامه داد: فردو از ابتدا برای تحقیق و توسعه و برای نصب تجهیزات گران قیمت طراحی شده تا اگر خدا ناکرده اتفاق بدی افتاد بتوانیم از ماشین‌های گران‌قیمتمان نگهداری کنیم، ظرفیت نصب سانتریفیوژ در فردو حداکثر 3 هزار ماشین است. اما به دلیل عرض زیاد ماشین‌های IR8 این ظرفیت به 1000 تا 1500 ماشین کاهش می‌یابد اما در نطنز ظرفیت نصب 50 هزار IR8 را داریم.

رئیس سازمان انرژی اتمی با بیان این‌که از نظر تولید، سوخت فردو نیاز کشور را تأمین نمی‌کند، گفت: با این‌که فردو از ابتدا محل تحقیق و توسعه مطرح شد اما به دلایلی در برنامه‌ریزی‌های اولیه به مرحله تولید را هم انجام داد.

صالحی با اشاره به پافشاری غرب در به رسمیت نشناختن حق غنی‌سازی اورانیوم در ابتدای مذاکرات، گفت: فاصله 7-8 و 10 ساله برای ما چندان مهم نیست چون طی این مدت ماشین‌هایمان پیشرفته می‌شود و تجاری سازی می‌کنیم، بعد نطنز را توسعه می‌دهیم و ری اکتور اراک را با حفظ ماهیت آب سنگین ادامه می‌دهیم.

رئیس سازمان انرژی اتمی با بیان این‌که سوخت ری‌اکتور ایران با سوخت یک نیروگاه فرق می‌کند، افزود: سوخت ری‌اکتور باید در چارچوب کنوانسیون‌های بین‌المللی مورد استفاده قرار گیرد تا خدای ناکرده منجر به فاجعه نشود.

او ادامه داد: با پافشاری‌ها و هوشیاری‌های انجام گرفته برای اولین بار در توافقات به صراحت آمده است که ایران وارد این عرصه شده و طی دو سال آینده می‌توانیم سوختمان را بسازیم.

وی در ادامه با اشاره به اینکه ایران در بین کشورهای در حال توسعه تنها کشوری است که دو کالای استراتژیک خود یعنی اورانیوم غنی شده و آب سنگین را به بازارهای بین المللی ارائه می‌کند خاطرنشان کرد: ما در زمینه آب سنگین یک دستاورد بزرگی به دست آورده‌ایم. زیرا اگر ری‌اکتور اراک طبق روال، فعالیتش را ادامه می‌دادیم به200 تن آب سنگین نیاز داشتیم در حالی که ری‌اکتور اراک سالی 15 تن آب سنگین تولید می‌کند ما به زودی 200 تن آب سنگین مورد نیاز خود را تولید می‌کنیم 90-80 تن آب سنگین هم‌اکنون تولید شده است، اما مازاد آن 200 تن را باید چه کرد؟ ما در واقع به طرف مقابل تحمیل کردیم که آب سنگین خود را بفروشیم.

صالحی در ادامه افزود: ادامه کار نطنزبا هزارن سانتریفیوژ، ادامه فعالیت اراک با حفظ ماهیت آب سنگین‌، فروش ذخایر و آب سنگین ‌، تولید سوخت‌، انجام PIE و استفاده از کمک‌های بین‌المللی بخش دیگری از دستاوردهای ما در این مذاکرات است.

رئیس سازمان انرژی اتمی در پایان خاطرنشان کرد: دست ما در ساخت سانتریفیوژهای جدید باز است به شرطی که به آن اورانیوم تزریق نکنیم، مراکز تحقیقاتی ما نیز می‌تواند تحقیقات خود را ادامه دهد.