پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) : شهر ميبد آدم را ياد فيلمهاي تاريخي مياندازد؛ فیلمهایی كه آدمهایش در كوچه و پسكوچههاي سقفدار ميدوند تا برسند در خانهاي، بروند تو، كنار حوض بنشينند، دستورويي آب بزنند و پا درون خانه كاهگلي قديمي بگذارند. سبك معماري خانههاي ميبد به خاطر آب و هواي كويرياش هنوز تا حد زيادي همانطوري دست نخورده مانده است. علاقه ميبديها به اصالتشان موجب شده خيليهايشان حتي همين حالا هم خانههايشان را با نماي كاهگلي، بادگير، هشتي و حوض بسازند.
حياط وسط
خانههاي ميبدي مثل اغلب خانههاي شهرهاي كويري ديگر، حياطشان در وسط است و اتاقها دور تا دور قرار دارند. دليلش هم معلوم است؛ اينطوري در هر ساعت از روز دستکم يك اتاق هست كه سايه باشد و خنك بماند!
وسط حياط هم يك حوض هست كه رطوبت هوا را حفظ میكند که اين هم براي يك خانه كويري لازم است. حوضها در قديم اصلا پر و خالي نميشدند. يك تنوره داشتند در وسط (چاه كوچكي به طول يك تا سه متر) كه به يك قنات میرسید كه در آن آب جاري بود؛ اينطوري آب حوض درواقع آب جاري بود. الان ديگر هم قناتها خشك شده و هم كسي حوض و حياط ندارد.
تقّا، مهمانخانه و پوش
دور تا دور حياط خانههاي ميبد سكوهايي به ارتفاع يك متر است كه میبدی ها به آن «تقّا» ميگويند. اين تقّاها به اتاقهای مختلف خانه راه دارند. معمولا يكي از اين اتاقها يك ضلع كامل از حياط را ميگيرد و بزرگترين اتاق است كه به آن «مهمانخانه» ميگويند. در اغلب خانهها بادگير هم بالاي سر اين اتاق است و هواي خنك را به آن وارد می کند. در روزهاي خيلي گرم، بعضي از خانههاي اعياني يك پوشش بزرگ از پارچه محكم روي حياط ميكشند كه به آن «پوش» ميگويند و اينطوري حياط سايه ميشود.
زيرزمين و آبانبار
خانههاي كويري حتما زيرزمين و آبانبار دارند. زيرزمينهای این خانهها خنك بوده و براي ذخيره مواد غذايي يا استراحت در روزهاي گرم تابستان مناسب هستند.
پنجرههاي كوچك، پشتبام بزرگ
در يزد پنجرهها بزرگ نيستند. برخلاف سقفهاي بلند، اينجا كسي آمدن آفتاب تند روز و سرماي سخت شب را دوست ندارد. درعوض اگر خيلي دلشان آسمان بخواهد، روي پشت بام ميخوابند و ستارههاي آسمان كوير را تماشا ميكنند.
سقف بلند
سقف خانهها در ميبد خيلي بلند است. برخلاف برجهای شهر كه روز به روز سقفشان كوتاهتر ميشود، سقف خانههای ميبديها دستكم چهار متر بلندا دارد؛ اينطوري در روزهاي داغ كوير، گرما بالا ميرود و پايين خنك ميماند. ديوارهای خانههای ميبد را هم نه ميشود كاغذديواري كرد و نه رنگ روغني زد. داغي روز و سوز شب، ديوارها را ميتركاند تا جایی که ترك ميخورند. برای همین ديوارها را تا نصفه سنگ يا كاشي ميکنند و نیمه بالايي را همانطوري گچي ميگذارند بماند تا زود تركهايش ترميم شود.
اگر به ميبد سفر کردیم كدام خانهها را ببينيم؟
خانههاي زيباي تاريخي بسياري در ميبد هست كه هنوز آدمها در آنها زندگي ميكنند. كافي است روي پشت بام يكي از خانهها بايستيد و محل تكدرختهاي بلند را پيدا كنيد كه اغلب ريشه در يك خانه خيلي قديمي دارند. اما اين خانهها براي بازديد نيستند. تنها این چند خانه که در زیر آورده ایم به همت وراث صاحبخانه و ميراث فرهنگي بازسازي شدهاند.
خانه سالار
يك خانه اعياني در نزديكي بافت تاريخي مركزي شهر كه به شكل زيبايي بازسازي شده است. اين خانه پس از مرمت كامل در اختيار پايگاه پژوهشي ميراث فرهنگي قرار گرفته است. اگر آنجا برويد ميتوانيد كلي نقشه و اطلاعات در مورد شهر ميبد کسب کنید.
خانه گلشن
این خانه در محله مهرجرد ميبد که بهتازگي بازسازي شده واقع است. ساکنان خانه تا همين چند سال پيش در آن سكونت داشتند که به همين دليل بسيار سالم و دستنخورده باقی مانده است. این خانه حياط اندروني و بيروني و دو بادگير سالم دارد. خانه گلشن بهزودي به عنوان هتل و رستوران آغاز به كار ميكند.
خانه حاج ملك
يكي ديگر از خانههاي قديمي ميبد است كه با سرمايه شخصي به هتل-رستوران تبديل شده است. قيمت يك اتاق دوتخته در اين هتل حدود 180 هزار تومان است كه در ايام كممسافر (مثل الان!) ارزانتر ميشود.
خانه آيتالله حائرييزدي
در روبهرویي خانه گلشن روي اين خانه باز ميشود. آيتالله حائرييزدي، موسس حوزه علميه قم خانهاش در حال ترميم براي تبديل شدن به كتابخانه و مركز فرهنگي است.