رشد طوفانی بورس پس از توافق

مذاکرات هسته‌ای ایران و غرب همچنان مهم‌ترین عامل تاثیرگذار بر بازار سرمایه است. احتمال برداشته شدن تحریم‌ها و موانع اقتصادی که این تحریم‌ها بر اقتصاد ایران تحمیل کرده، همچنان نقطه ثقلی در تحلیل فعالان بازار سرمایه ایران است. گواه این ادعا توجه عمده سهامداران به صنایعی است که تحت‌تأثیر مستقیم مذاکرات هسته‌ای قرار دارند. فعالان بازار سرمایه در شرایط انتظار برای به نتیجه رسیدن این مذاکرات به شرکت‌های خودرویی، لیزینگی و بانک‌ها توجه ویژه‌ای نشان دادند.

در ابتدای ‌سال جاری با انتشار بیانیه لوزان سوئیس، بورس تهران با رکوردی تاریخی مواجه شد و جهشی بیش از ٢‌هزار واحد را ثبت کرد. با فروکش کردن هیجانات، بار دیگر رکود به بازار ‌سرمایه بازگشت و این بحث مطرح شد که چگونه می‌توان رشد سهام تحت‌تأثیر مذاکرات را تحلیل کرد، درحالی‌که صنایع و شرکت‌های مختلف همچنان با مشکلات گذشته رو‌به‌رو هستند. بار دیگر در هفته گذشته و تحت‌تأثیر مخابره اخبار مثبت از محل و حاشیه مذاکرات هسته‌ای دماسنج بازار بورس روندی صعودی به خود گرفت. اما به راستی تأثیر رفع تحریم‌ها در اقتصاد ایران چقدر است؟ نگاه آینده‌نگر فعالان بازار سرمایه چه نسبتی با تحولات در بستر‌ اقتصاد کلان ایران دارد؟ با وجود این پرسش‌ها همچنان سه سناریو در برابر مذاکرات هسته‌ای وجود دارد، به نتیجه رسیدن آن، شکست آن و تعلیق آن به آینده. حال با وجود این ٣ احتمال، چه آینده‌‌ای در برابر بازار سرمایه قابل پیش‌بینی است. «شهروند» این ٣ سناریو را در گفت‌وگو با کارشناسان بررسی کرده است.

مشکلات اقتصادی فروشندگان در بازار را نگه می‌دارد
«محمدمهدی ناسوتی‌فر»، مدیرعامل شرکت کارگزاری بورس بهگزین در گفت‌وگو با «شهروند» با نگاه مثبت به نتیجه رسیدن مذاکرات می‌گوید: در صورت شکست مذاکرات و به نتیجه نرسیدن آن فشار سنگینی بر بورس تحمیل می‌شود. اما به نظر من این سرنوشت مذاکرات نخواهد بود. حتی در صورت نهایی نشدن توافق در موعد مقرر (١٠ تیرماه)، روند مذاکرات تمدید خواهد شد. تمدید این مذاکرات نیز به نحوی صورت می‌گیرد که برداشتی منفی از آن استنتاج نمی‌شود. در نتیجه تأثیر منفی در جریان معاملات و قیمت سهام نخواهد گذاشت.

او با تحلیل شرایط کلان اقتصادی و قیمت سهام شرکت‌ها، بر عدم نوسان شدید سهام در روز‌ها‌ی آینده تأکید و خاطرنشان می‌کند: در ماه‌های اخیر قیمت سهام بسیاری از شرکت‌ها به قیمت کف خود نزدیک شده ‌است. باید توجه داشت که قیمت‌ سهام متاثر از فاکتور‌های کلان اقتصادی و فضای موجود در این بستر است. با توجه به همه این شرایط و قیمت‌های سهام به نظر می‌رسد حتی در صورت تمدید مذاکرات، قیمت‌ها بیش از ٥‌درصد نوسان نداشته باشند.

این کارشناس‌ ارشد بازار سرمایه با بیان این‌که به نتیجه رسیدن مذاکرات فضای امیدوارانه در میان فعالان ایجاد می‌کند، می‌گوید: با به نتیجه رسیدن مذاکرات هیجانی کوتاه مدت در میان معامله‌گران بازار سرمایه ایجاد خواهد شد. از سویی فشار تقاضا، افزایش و خواست‌ها برای ورود به بازار شدت می‌یابد. در این شرایط ممکن است چند روزی بازار با جهش‌هایی صعودی روبه‌رو ‌شود. اما باید توجه داشت که بازار در این ماه‌ها با مشکلات عدیده‌ای روبه‌رو بوده است و برخی از شرکت‌ها با کمبود نقدینگی و دیگر مشکلات دسته و پنجه نرم می‌کنند؛ در نتیجه با وجود مثبت و صعودی بودن شاخص‌ها همچنان فروشندگانی در بازار وجود دارند و به مرور تعادل را به بازار بازمی‌گردانند.

پس از به تعادل رسیدن بازار، فعالان و تحلیل‌گران بازار به بررسی نقش رفع تحریم‌ها در صنایع و شرکت‌های مختلف می‌پردازند.

ناسوتی‌فر در پاسخ به سوالی مبنی بر ورود راحت‌تر ارز به کشور از قبیل دلار‌های  بلوکه شده و نقش آنها در بازار سرمایه ایران گفت: با توجه به سرمایه‌ها و نقدینگی موجود در کشور به نظر من این ارز‌ها نمی‌توانند نقش تعیین‌کننده‌ای را در بازار سرمایه ایران داشته باشند.

انتظارات از رفع تحریم واقعی است
«روح‌الله میرصانعی» دبیرکل کانون کارگزاران ایران نیز نتیجه مثبت مذاکرات هسته‌ای را دور از دسترس نمی‌بیند و با اشاره به نقش مثبت این توافق به «شهروند» می‌گوید: به نتیجه رسیدن مذاکرات سهم بسزایی در بازار سرمایه و بورس خواهد گذاشت. با رفع تحریم‌ها بسیاری از ریسک‌هایی که در عملکرد بسیاری از شرکت‌ها و صنایع وجود دارد، برداشته می‌شود. همچنین در صورت موفقیت‌آمیز بودن مذاکرات انتظارات ایجاد شده از لغو تحریم‌ها در میان فعالان برآورده خواهد شد. رفع تحریم‌ها می‌تواند در فعالیت‌های بنگاه‌های اقتصادی و شرکت‌ها اثرگذار باشد و با افزایش بازدهی آنها جریان موجود در بازار را به صورت صعودی به پیش ببرد.

میرصانعی با تشریح شرایط اقتصاد کلان ایران به نتیجه نرسیدن مذاکرات را برای بازار سرمایه زیانبار می‌داند: با این‌که من به نتیجه نرسیدن مذاکرات را بعید می‌دانم اما در صورت وقوع این احتمال و با توجه به انتظارات شکل گرفته در بازار، شکست بازار می‌تواند همراه با شوک‌هایی در بازار باشد. از سویی فاکتور‌های اقتصادی کلان و تعیین‌کننده در بازار سرمایه در شرایط مطلوبی قرار ندارد.

به‌عنوان مثال وضع مالی دولت در شرایط نامطلوبی قرار دارد و دولت برای پرداخت هزینه‌های خود در تنگناست و پیش‌بینی می‌شود که مخارج دولت از درآمد‌های آن پیشی بگیرد. از طرفی قیمت‌ نفت در بازار‌های جهانی و در ماه‌های اخیر با کاهشی شدید روبه‌رو شده و دولت همچنان با فروش نفت و بازگرداندن ارز به داخل کشور روبه‌رو است. با توجه به جمیع این شرایط دولت نمی‌تواند پروژه‌های عمرانی خود را به پیش ببرد و میزان تقاضا و درنهایت شرایط بنگاه‌های اقتصادی را بهبود بخشد. محدودیت‌های دولت در پرداخت بدهی‌ها به بانک‌ها و پیمانکاران از دیگران موانع پیش روی دولت است. وضع موجود نمی‌تواند تقاضا را در جامعه گسترش دهد و رونق را به اقتصاد و بازار‌ها برگرداند. همه‌ این شرایط ضرورت رسیدن به توافق را بیش از پیش می‌کند.

نباید نگران هیجانات پس از توافق بود
او همچنین با بررسی احتمال سوم، یعنی تمدید مذاکرات می‌گوید: با تمدید مذاکرات هسته‌ای تعویق موجود در بازار ادامه پیدا می‌کند و بازار در حالتی از انتظار به پیش می‌رود. به اعتقاد من حتی در صورت تمدید مذاکرات بازار روندی رشدی و آهسته را پیش می‌گیرد تا تکلیف مذاکرات نهایی شود. این کارشناس ارشد در ارزیابی میزان «انتظارات» درخصوص به نتیجه رسیدن مذاکرات و تاثیرات واقعی آن در اقتصاد می‌گوید: تأثیر رفع تحریم‌ها بر اقتصاد ایران با تأخیر انجام خواهد شد. به‌طور قطع، فورا و پس از به نتیجه رسیدن توافق در مذاکرات هسته‌ای تمامی مشکلات اقتصاد ایران حل نخواهد شد و نمی‌توان دسترسی‌هایی که در مدت زمان زیادی محدود شده بود بازگرداند یا سرما‌یه‌گذاران خارجی به اقتصاد کشور گسیل شوند. درواقع فعالان با پیش‌نگری در تحلیل‌های خود در انتظار تحقق این اتفاقات مثبت خواهند بود.

او درباره احتمال بروز رفتار‌های هیجانی از سوی سهامداران، ‌پس از توافق می‌گوید: نباید نگران این موضوع بود. در یک‌سال و نیم گذشته قیمت‌های سهام به شدت افت کرده است و درحال حاضر بسیاری از سهام ها زیر ارزش واقعی خود معامله می‌شوند. با توجه به این واقعیت استقبال از بازار سرمایه نمی‌تواند مشکلی را ایجاد کند. باید توجه داشت که بازار بی‌محابا رشد نخواهد کرد و پس از یک یا دو ماه روند صعودی، بازیگران بازار روند سود‌دهی شرکت‌ها را مورد ارزیابی دوباره قرار می‌دهند و بازار به شرایط تعادلی باز‌می‌گردد.

میرصانعی در پاسخ به سوالی مبنی بر گسیل پول‌های ارزان به بازار و چگونگی استفاده از آنها می‌گوید: به‌طورکلی و با توجه به نظم تیم اقتصادی دولت، نباید نگران حیف و میل این منابع جدید بود. به هر ترتیب اقتصاد ایران به شدت نیاز به سرمایه‌گذاری و منابع مالی در حوزه‌های مختلف دارد و به نظر می‌رسد تیم اقتصادی دولت با توجه به تشخیص خود و کار کارشناسی به سرمایه‌گذاری این منابع در بازار سرمایه یا بستر‌های دیگر دست می‌زند.

منبع: شهروند