پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) :
مسوولان مراكز گذري كاهش آسيب اعتياد و انجمن‌هاي حمايت از معتادان كارتن خواب خبر از تمايل رو به فزوني تزريق هرويين به دليل افزايش بيش از پنج برابري قيمت شيشه مي‌دهند.
هشداري كه آنها با «اعتماد» در ميان مي‌گذارند بايد به منزله اولين و موثرترين جرقه براي بازگشت دوباره رشد شيوع ايدز بين معتادان تزريقي و شركاي جنسي آنها تلقي شود. هشداري كه روز گذشته هم سعيد صفاتيان، رييس كارگروه كاهش تقاضاي اعتياد كميته مستقل مبارزه با مواد مخدر مجمع تشخيص مصلحت نظام در گفت‌وگو با ايرنا آن را تاييد كرد و توضيح داد كه «اكنون قيمت هر گرم شيشه ٦٠ تا ٧٠ درصد افزايش يافته كه مهم‌ترين موضوع در اين قضيه ناتواني دسترسي برخي معتادان به شيشه به خاطر گراني اين مواد است.»
و اين ناتواني چه پيامدي به دنبال دارد؟ صفاتيان توضيح خود را اين‌گونه تكميل كرد: «حالا معتاداني كه مصرف‌كننده شيشه بوده‌اند در صورت عدم مصرف، از نظر رواني، افرادي آشفته حال، بدون تمركز، با تمايل به خودكشي و تحريك‌پذير خواهند شد. در صورتي كه معتادان از مصرف شيشه به سمت مصرف هرويين بروند، امكان اينكه بتوانند بجاي شيشه، ترياك يا هرويين مصرف كنند، خيلي كم است چرا كه اين دو ماده نمي‌تواند اثرات شيشه را براي معتادان داشته باشد. اما معتاد به شيشه، مصرف هرويين به شكل تزريقي را مي‌پذيرد كه با گرايش به اين نوع اعتياد، شرايط خاص از بيماري‌هاي مسري چون ايدز را شاهد خواهيم شد كه مي‌تواند بسيار خطرناك‌تر باشد.»
محمدصادق شيرازي، مدير مركز گذري كاهش آسيب اعتياد واقع در شمال تهران گراني چند برابري قيمت شيشه ظرف يك هفته گذشته را تاييد مي‌كند و از گفته‌هاي مراجعان خود گواهي مي‌آورد: «از بيماراني كه به من مراجعه كردند وقتي سوال كردم، گفتند قيمت شيشه گران شده و نتوانستند بخرند.»
به تاييد شيرازي، قيمت «روز» يك گرم شيشه به ٧٥ هزار تومان و قيمت «شب» به ٩٠ هزار تومان افزايش يافته در حالي كه تا هفته گذشته معتادان با ٢٠ الي ٣٠ هزار تومان مي‌توانستند يك گرم شيشه بخرند و در مقابل چنين افزايشي آن هم ظرف يك هفته، قيمت هر گرم هرويين بين ١٢ الي ١٥ هزار تومان است.
شيرازي از اين گراني آن هم با اين سرعت احساس خطر مي‌كند و در توضيح مخاطرات پيش رو مي‌گويد: «وقتي جنس گران مي‌شود، ناخالصي آن بيشتر مي‌شود و رفتارهاي پرخطر منتج به ايدز و هپاتيت بيشتر مي‌شود و خشونت رفتاري مصرف‌كننده بيشتر مي‌شود. در پي گراني جنس، معتاد دست به هر كاري مي‌زند تا پولش را تهيه كند. بيشتر خرده‌فروشي مي‌كند يا بيشتر دزدي مي‌كند. راه سوم، جايگزين كردن است. امروز مصرف قرص خيلي زياد شده. مصرف هرويين هم زياد شده. چون پول‌شان به شيشه نمي‌رسد، هرويين را با دوز بالاتر تزريق مي‌كنند كه با خطر اوردوز و هپاتيت و ايدز هم مواجه مي‌شوند.»
او كه علت اصلي گران شدن شيشه را نه مربوط به تغيير مشي قاچاق فروشان بلكه متوجه تنگ‌تر شدن حلقه محاصره فعالان توليد شيشه توسط نيروي‌هاي امنيتي و گراني قيمت پيش‌سازها در نتيجه همين سخت‌گيري‌ها مي‌بيند از طرفي هم اميدوار است كه با فرو نشستن موج بحران شيوع مصرف شيشه، راه دوباره‌اي براي كنترل اعتياد هموار شود.
«من در مركز خودم در كمك به مصرف كننده شيشه واقعا دست بسته و بي دفاع بودم اما با هرويين مي‌دانم چه كنم.»
اكبر رجبي، مدير عامل «طلوع بي‌نشان‌ها» كه كارتن خواب‌هاي تهران، او و گروه هميارش را با ظرف‌هاي غذاي گرمي كه سه‌شنبه‌ها به دست‌شان مي‌رسد مي‌شناسند به «اعتماد» مي‌گويد كه در پاتوق‌هايي كه آنها مي‌روند، تزريق هست اما نه در حدي كه قابل رقابت با مصرف استنشاقي هرويين و شيشه باشد.
«قرار بود الگوي مصرف تغيير كند. انجمن‌هاي مقابله با اعتياد همواره از دولت اين خواسته را داشتند كه با توليدكنندگان شيشه برخورد كنيد تا الگوي مصرف به سمت هرويين تغيير كند. حالا هم اين تغيير اتفاق افتاده است. الگوي مصرف به سمت هرويين رفته اما تزريق در كارتن خواب‌ها زياد نيست.»
اما افزايش قيمت شيشه را هم به گواه گفته‌هاي بهبود يافته‌اي كه كنارش نشسته تاييد مي‌كند كه آن بهبود يافته، آخرين بار و سه ماه قبل، هر گرم شيشه را ١٢ هزار تومان و هر گرم هرويين را ١٥ هزار تومان مي‌خريده است.
بر اساس مشاهدات از پاتوق‌هاي مصرف مواد معتادان در شمال و جنوب شهر، الگوي مصرف همچنان متفاوت است و بيش از آنكه از تقاضاي بازار پيروي كند، تابع بازاريابي خرده فروشان است. چنانكه صاحبان پاتوق‌هاي شمال تهران توانسته‌اند مشتريان خود را با هرويين اقناع كنند اما پاتوق‌هاي واقع در جنوب شهر همچون آزادگان و يافت‌آباد و ميدان تربار و خلازيل، ضمن رواج چند مصرفي، فروش عمده خود را بر عرضه شيشه پايدار كرده‌اند.
اين در حالي است كه در ساير شهرها هم به دليل سليقه صاحبان پاتوق‌ها الگوي يكساني در عرضه مواد وجود ندارد. اما افزايش قيمتي كه اكنون به تغيير ذائقه معتادان دامن زده به نظر با سياست پشت پرده مافياي مواد مخدر ارتباط تنگاتنگ دارد. برآوردي كه سه سال قبل، رييس سابق اداره پيشگيري سازمان بهزيستي كشور در گفت‌وگو با «اعتماد» آن را در ميان گذاشت و فريد براتي سده، آن زمان از نتايج اوليه «آينده‌پژوهي» خبر داد كه بر مبناي آن «موج مصرف شيشه تا سال ٩٤ الي ٩٥ فرو مي‌نشيند و آن زمان يا بايد شاهد ورود ماده‌اي جديد به بازار باشيم يا رجعت به الگوي مصرف پيشين اتفاق بيفتد.»
عبدالرضا رحماني فضلي، وزير كشور و دبير كل ستاد مبارزه با مواد مخدر هم در نخستين نشست خبري خود پس از انتصاب در اين مسووليت – پاييز ٩٢ – هشدار داد كه «موج چهارم مواد مخدر در راه است»
اينكه موج چهارم مخدرها و محرك‌ها چه مختصاتي دارد قطعا بايد هم اكنون در اولويت فهرست بررسي‌هاي مركز تحقيقات پليس مبارزه با مواد مخدر باشد. اما روي گرداندن از شيشه به دليل گران شدن قيمت، بايد به عنوان يك سياست از پيش تعيين شده مافياي مواد ارزيابي شود. سياست بازگشت به «دوا» با هدف به خواب بردن موقت بازار تا رونمايي از محصول جديد.
منبع: اعتماد