احتمال تشدید تنش میان ایران و آمریکا در تنگه هرمز

سی ان ان درباره وقوع تنشهای دریایی میان ایران و آمریکا در آبهای خلیج فارس هشدار داد.

به گزارش شبکه تلویزیونی سی ان ان، حضور ناوهای جنگی آمریکا در یکی از شلوغ ترین آبراههای جهان افزایش یافته است. این ناوهای آمریکایی حالا به محافظت مسلحانه از کشتی های باری آمریکایی مبادرت می کنند که در تنگه هرمز تردد می کنند. پنتاگون به همراهی بسیار شدید این شناورها در این منطقه اقدام می کند.

فردریک پلایتگن خبرنگار شبکه در این خصوص گفت: «به موازات قدرت نمایی نیروی دریایی ایران، آمریکا نیز کارها را به قضا و قدر نسپرده است و با آمادگی عمل می کند. باتوجه به وقوع چندین رویداد در تنگه هرمز، آمریکا به همراهی نظامی کشتی هایی مبادرت می کند که با پرچم آمریکا از تنگه هرمز عبور می کنند. تنگه هرمز یک آبراه باریک در نزدیک سواحل ایران است.

این اقدام آمریکا به منزله پشتیبانی نظامی از شناورهای کشورهای دیگر هم می تواند باشد. به گفته جف راسکه سخنگوی وزارت امورخارجه آمریکا، دغدغه اصلی آمریکا این است که آبراههای دریایی در این منطقه، باز و ایمن باشند. به گفته مقامات آمریکایی در اواخر ماه آوریل، چندین ناو جنگی ایران به سمت یک شناور باری آمریکا در این منطقه حرکت کردند.

این هفته نیز، قایقهای گشت زنی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران، کشتی مارسک تایگریس را توقیف کردند که با پرچم جزایر مارشال حرکت می کرد. این کشتی هنوز هم در بندرعباس است. ایرانی ها می گویند علت توقیف این کشتی، بدهی پرداخت نشده جزایر مارشال از یک دهه قبل است. باوجود این رویدادها، محمدجواد ظریف وزیر امورخارجه ایران تاکید دارد که ایران به انتقال آزاد کالاها متعهد است و خلیج فارس به منزله رگ حیات ایران است و هیچ چیز به اندازه آزادی دریانوری در این منطقه برای ایران اهمیت ندارد و ایران به حق آزادی حرکت دریایی در این منطقه احترام می گذارد. به هرحال، نباید فراموش کرد که اولین بار نیست که در تنگه هرمز، چنین مناقشه هایی بروز می کند. بخش اعظم نفت جهان از طریق این آبراه حیاتی جابجا می شود.

شناورهای ایرانی و آمریکایی در فاصله نه چندان زیادی از هم در این منطقه تردد دارند. ایران در گذشته بارها تهدید کرده است که این آبراه را خواهد بست و حتی از این سخن گفته است که این منطقه را مین گذاری دریایی خواهد کرد. همین تهدیدها در اغلب موارد سبب شده است آمریکا تجهیزات هوایی و دریایی بیشتری برای بازدارندگی ایران در این منطقه مستقر کند. در حالی که ایران به دنبال رسیدن به توافق هسته ای با قدرتهای جهانی است، مواضع دریایی آن تقابل جویانه است. در رزمایش اخیر ایران، نیروهای ایرانی، ماکت یک ناو آمریکایی را منهدم کردند.

باتوجه به مناقشه ایران و عربستان سعودی به علت مناقشه در یمن و مشکلات بروز کرده در تنگه هرمز، کارشناسان از آن بیم دارند که کل منطقه در معرض خطر بی ثباتی قرار گیرد. به گفته رضا مرعشی از اعضای شورای ایران-امریکا، حتی اگر هدف این نوع اقدامات ایجاد مناقشه جدی در منطقه نباشد، می تواند به احتمال زیاد سبب بروز درگیری هایی شود که کاملا هم ناخواسته باشد و این کار می تواند عواقب بسیار سنگینی را به همراه داشته باشد که هیچیک از دو طرف، آن را پیش بینی نمی کردند. به هرحال، به نظر می رسد ایران به دنبال بهبود روابط با آمریکا و دیگر قدرتهای جهانی است اما نیروهای دریایی ایران، برای شناورهای تجاری مشکل آفرینی می کنند که نزدیک سواحل ایران تردد می کنند.»

در همین حال خبرگزاری فرانسه نیز در گزارشی از واشنگتن به قلم دان دو لوس نوشت:

مقامات آمریکایی روز جمعه اعلام کردند کشتی های جنگی آمریکا که از کشتیهای حامل پرچم آمریکا در تنگه هرمز محافظت می کنند ممکن است به کشتی های کشورهای دیگر نیز کمک کنند زیرا گزارش هایی دریافت شده است مبنی بر اینکه نیروهای ایرانی برای کشتی ها مزاحمت ایجاد می کنند.

کارشناسان گفتند هدف از گسترش حضور نیروی دریایی آمریکا این است که به ایران نشان داده شود واشنگتن آماده است از کشتی ها در امتداد این دالان حیاتی حتی در شرایط وجود دیپلماسی شکننده و حساس با تهران برسر برنامه هسته ای آن ، محافظت کند.
کشتی های جنگی آمریکایی روز پنجشنبه همراهی کشتی ها با پرچم آمریکا را در تنگه هرمز آغاز کردند و این اقدام در واکنش به دو حادثه ظرف مدت کمتر از یک هفته انجام شد که طی آن کشتی های تجاری توسط سپاه پاسداران انقلاب ایران توقیف یا با مزاحمت روبرو شدند.

سرهنگ استیون وارن ( Steven Warren ) سخنگوی وزارت دفاع آمریکا ( پنتاگون ) گفت اشتون کارتر وزیر دفاع آمریکا این عملیات را تایید کرد و قرار است این عملیات برای یک دوره زمانی نامشخص ادامه یابد.

فرماندهی مرکزی آمریکا که فرماندهی نیروهای آمریکایی را در خاورمیانه به عهده دارد اعلام کرد ممکن است این کمک دیگر کشتی های تجاری را نیز که از تنگه هرمز عبور می کنند شامل شود.

سرهنگ پاتریک ریدر ( Patrick Ryder ) سخنگوی فرماندهی مرکزی آمریکا در مصاحبه با خبرنگاران گفت :«‌ برنامه های فعلی ما شامل همراهی کشتی ها با پرچم آمریکاست اما بحث هایی نیز مطرح است مبنی بر اینکه کشتی های دیگر کشورها نیز شامل این برنامه بشوند.»

مقامات هنوز اعلام نکرده اند چه کشورهایی ممکن است در این برنامه گنجانده شوند.

ناوشکن مجهز به موشک هدایت شونده « یو اس اس فاراگوت USS Farragut » و سه کشتی گشتی دیگر آمریکا با نام های « تاندربالت Thunderbolt ، فایربالت Firebolt و تیفون Typhoon » در عملیات در این منطقه مشارکت دارند.

این حضور گسترده و خبرساز نیروی دریایی آمریکا در واکنش به توقیف یک کشتی متعلق به شرکت کشتیرانی « مرسک Maersk » با پرچم جزایر مارشال صورت گرفته است. نیروهای سپاه پاسداران انقلاب ایران روز سه شنبه این کشتی را با شلیک تیر هشدار به طرف آن متوقف کردند.

هفته گذشته نیز مقامات پنتاگون گفتند قایق های گشتی ایران برای یک فروند کشتی با پرچم آمریکا مزاحمت ایجاد کرده اند.

مقامات ایرانی اعلام کردند کشتی مرسک برسر مسائل بازرگانی توقیف شد اما تحلیلگران درمورد این توضیح تردید دارند و می گویند این اقدام ایران با جنگ نیابتی این کشور با متحدان عرب آمریکا در خلیج فارس در یمن در ارتباط است.

علیرضا نادر تحلیلگر مرکز تحقیقاتی « RAND » گفت انگیزه ایران هرچه باشد آمریکا مجبور است نشان دهد آبهای تنگه هرمز امن و به روی کشیرانی بین المللی باز است ، خواه ایران قصد داشته باشد پیامی را ارسال کند یا چنین قصدی را نداشته باشد.

این تنش در خلیج فارس در حالی صورت می گیرد که قدرت های جهان ( پنج کشور عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل متحد به اضافه آلمان ) در تلاش برای دستیابی به یک موافقتنامه جامع با ایران برسر برنامه هسته ای این کشور پیش از ضرب الاجل 30 ژوئن هستند.

چشم انداز دستیابی ایران و قدرت های جهان ( آمریکا ، روسیه ، فرانسه ، چین ، انگلیس و آلمان ) به چنین موافقتنامه ای باعث نگرانی عربستان سعودی و دیگر متحدان آمریکا در خلیج فارس شده است.

نادر در مصاحبه با فرانس پرس افزود کشورهای خاورمیانه به ویژه عربستان سعودی نگرانند که در صورت دستیابی به یک موافقتنامه با ایران و کاهش تحریم های علیه این کشور ، آنها ( ایرانی ها ) به گونه ای تجاوزکارانه تر در خلیج فارس و فراتر از آن عمل کنند.
گسترش حضور دریایی آمریکا در خلیج فارس راهی برای نشان داده این مسئله است که آمریکا برغم موافقتنامه هسته ای ، درمورد تضمین امنیت این منطقه جدی است.

قانونگذاران جمهوریخواه در واشنگتن گفتند اقدامات ایران تاکیدی بر ضرورت بررسی دقیق مفاد هرگونه موافقتنامه هسته ای با این کشور است.

از تنگه هرمز اغلب به عنوان مهم ترین مسیر صادرات نفت در جهان یاد می شود. حدود 30 درصد از صادرات نفت از طریق تنگه هرمز انجام می شود.

ایران سال 2011 تهدیدهایی را مطرح کرد مبنی بر اینکه ممکن است به تلافی تحریم های بین المللی سخت تر علیه این کشور ، تنگه هرمز را ببندد. این تهدیدها باعث شد تا آمریکا نیز اعلام کند نیروهای آمریکایی آماده اند برای باز نگه داشتن این آبراه اقدام کنند.

در مورد فعلی ، لفاظی ایران محدودتر بوده است و مقامات آمریکایی نیز می گویند کشتی های جنگی آمریکا قصد ندارند وارد آبهای سرزمینی ایران شوند.

نادر تاکید کرد :«‌ فکر نمی کنم ما لزوما در آستانه یک رویارویی قرار داشته باشیم.»