پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) : چه اتفاقي ميافتد؟ اين سوالي است كه در نخستين روز پس از انتشار بيانيه ايران و ١+٥ در جاي جاي كشور پرسيده ميشود. ميگويند چه خواهد شد؟ اقتصاد به كدام سمت حركت خواهد كرد؟
به گزارش اعتماد، گره خوردن نخستين زمان انتشار بيانيه هستهاي با پايان تعطيلات كشدار نوروزي سوالات در اين باب را افزايش داد. اينچنين بود كه جمعه خيليها درصدد اطلاع از قيمت طلا، سكه، دلار و قيمت سهام بودند و ميگفتند كدام بازار به كدام سمت حركت خواهد كرد. شايد بتوان نخستين شنبه، ١٥ فروردين ماه را پرخبرترين و پركارترين شنبه فروردين اين سالها ناميد. شنبهاي كه قرار است با سقوط و صعود برخي بازارهاي مهم همراه باشد. برخي ميريزند و برخي ترقي ميكنند، اين نتيجه قابل پيش بيني مذاكرات ٩روزه هستهاي در جريان تعطيلات نوروزي بود.
هر چند بسياري از كارشناسان از ارايه پيشبيني قطعي درباره وضعيت اقتصاد پس از پايان ماراتن فروردين خودداري ميكنند و پيشبيني را به نتيجه پيش رو در تيرماه سال جاري گره ميزنند اما اميدها به بهبود اوضاع كم نيست. در اين ميان بسياري معتقدند اتفاقات رخ داده از سمتي پيش رو در سال ١٣٩٤ نخواهد كاست، قرار نيست با امضاي توافق هستهاي اتفاق غيرمنتظرهاي رخ دهد، امكان افزايش صادرات نفت ايران در كوتاهمدت ممكن نيست، ورود سرمايههاي خارجي در دوره زماني كوتاهي تاثيرات خود را نشان نخواهد داد، اقتصاد ايران نميتواند به سادگي از دام تورم رهايي يابد، بحران ساختاري اقتصاد ايران نميتواند با امضاي يك توافقنامه حل شود و راه درازي براي بهبود ساختاري در پيش است اما برداشته شدن فشار تحريم از گرده اقتصاد ميتواند حركت در مسير پيش رو را تسهيل كند.
تكليف بازارهاي مهم كشور در دوره انتظار ٩١ روزه پيش رو چه خواهد بود؟
دلار از پلهها پايين ميآيد
پيشبينيها حكايت از آن دارد دلار در واكنش اوليه به توافق حاصله با كاهش قيمت روبهرو شود. دلار در آخرين روز كاري هفته گذشته، پيش از اعلام نتايج مذاكرات در روز سهشنبه كاهشي ٨٠ توماني را تجربه كرد. فعالان اين بازار معتقدند روند ريزشي قيمت دلار در نخستين روزهاي هفته جاري تشديد خواهد شد. هر دلار امريكا با قيمت ٣٢٨٠ تومان وارد پانزدهمين روز فروردين ماه شده است. هر چند فعالان بازار از اعلام قيمت مشخصي به خبرنگار «اعتماد» خودداري كردند و گفتند بايد تا ساعت ١١ ديد بازار به چه سمتي ميچرخد و به چه ميزان كاهش رضايت ميدهد، اما پيشبينيها حكايت از آن دارد كه كاهش قيمتها مقطعي خواهد بود و احتمال ترميم دوباره قيمت ارز قوي است. اتحاديه اروپا اعلام كرده است تحريمهاي اقتصادي و هستهاي مرتبط با برنامه هستهاي ايران را لغو خواهد كرد، لغو تحريمهاي شوراي امنيت نيز خود گواهي بر آن است كه مراودات مالي ايران با جهان از سر گرفته خواهد شد و مبادلات ارزي را تسهيل خواهد كرد اما برآوردهاي صورت گرفته در قالب بودجه سال ١٣٩٤ و تعيين قيمت ٢٨٥٠ تومان براي دلار در قالب قانون بودجه حكايت از آن دارد كه دلار نميتواند از اين سد مقاومتي عبور كند. از سوي ديگر بسياري از فعالان اقتصادي و صنعتي نيز معتقدند كاهش قيمت دلار ميتواند بنگاههاي توليدي و صنعتي را چه در بخش صادرات و چه در بخش توليد داخل با مشكل مواجه كند. با اين همه كاهش قيمت اقلام مهم وارداتي نظير خودرو، گوشي تلفن همراه، كامپيوتر و لبتاپ و لوازم صوتي و تصويري دور از ذهن نيست. در اين ميان پيش بيني ميشود روند كاهشي قيمت سكه و طلا كه از نخستين روزهاي سال در بازار احساس ميشد، نيز در اين ميان تشديد شود.
فرش قرمز زير پاي خودروسازان
در شرايط تازه كم نيست شمار كارشناساني كه معتقدند پاي خارجيها به صنعت خودروي ايران باز خواهد شد. پرايد بالاي بيست ميليون تومان كه به مثلي براي تشريح نارضايتي افكار عمومي ايران از تغييرات اتفاق افتاده تبديل شده است، احتمالا در سالهاي پيش رو جايگاه قرص و محكمي در بازار خودرو ايران نخواهد داشت. اروپاييها از مدتها پيش رايزني را براي ورود به بازار ايران آغاز كردهاند اما اينبار طرح احتمال ورود امريكاييهاست كه سرنوشت خودرو در سالهاي پيش رو را متفاوت از سالهاي گذشته خواهد كرد. هر چند ناظران بينالمللي معتقدند فضاي كسب و كار امريكاييها در بازار ايران هنوز مهيا نيست و بايد كار در ايران را به وقتي ديگر موكول كرد اما با اين حال طرح گزينههايي از اين دست بار ديگر پيگيري خبر تشكيل اتاق بازرگاني ايران و امريكا را در دستور كار بسياري از فعالان اتاق بازرگاني از يك سو و فعالان رسانهاي از سوي ديگر قرار داد.
بورس، سبزپوش ميشود
ساختمان حافظ خود را براي روزهاي داغي آماده ميكند. حتي اگر مذاكرات هستهاي هم نبود، بورس تهران در روزهاي كاري نوروز سبز ميپوشيد چرا كه قيمتها آن قدر جذاب بودند كه برخي تصميم قطعي را براي خريد بگيرند. فعالان بازار ميگفتند قيمتهاي پايين خود عاملي براي تشويق به ورود سرمايه به اين بازار هست اما به نظر ميرسد با نتيجه حاصل شده از مذاكرات هستهاي، گروهها و نمادهايي كه در چند سال اخير از تحريمها و قطعنامههاي شوراي امنيت آسيب ديدند و ركودي سخت را تجربه كردند، درگير هيجان مثبت شوند و با تشكيل صفهاي خريد روبهرو شوند. بر اين اساس به نظر ميرسد گروه فرآوردههاي نفتي، پالايشي و صنايع پتروشيمي در وهله اول و معدنيها و فلزيها و خودروييها در وهله دوم با اقبال سرمايهگذاران روبهرو شوند. افزايش تقاضا براي خريد در گروههاي ديگر نيز رخ دهد اما فعالان بازار معتقدند شدت و ماندگاري اين هيجان در گروههاي پيش گفته بيشتر از ساير گروهها خواهد بود. با اجرايي شدن برنامه لغو تحريمها اين هيجانهاي مقطعي جاي خود را به رشد پايدار خواهد داد. به طور حتم در سال آينده سرمايهگذاران فردوسي راه حافظ را در پيش خواهند گرفت چرا كه بازار ارز و طلا و سكه از جذابيت تهي خواهد شد.
مسكن، چشم انتظار رونق
هر چند بازار مسكن بهطور مستقيم تاثيري از مذاكرات هستهاي نميگيرد اما بسياري ميپرسند خانه به كدام سمت حركت خواهد كرد؟ ارزان ميشود يا گران. دست اندركاران اين بازار معتقدند بهبود اوضاع اقتصاد ميتواند افزايش قدرت خريد را به همراه داشته باشد اما نكته قابل تامل اين است كه مسكن پس از يك دوره طولاني ركود و كاهش قابل توجه سرمايهگذاريها، با افزايش ساخت و ساز و رونق سرمايهگذاري روبهرو خواهد شد. اين اتفاق وقتي ميتواند تداوم داشته باشد كه حباب قيمتي مسكن تخليه شود و خريدار قدرت بالفعل كردن تقاضاي خود را داشته باشد.