آیا «لوران فابیوس» باز هم در آخرین دقیقه توافق هسته ای را برهم می زند؟

به گزارش «انتخاب»، از زمانی که لوران فابیوس وزیر امور خارجه فرانسه در مذاکرات هسته ای ایران حاضر شده است، اوضاع بدون تغییر باقی مانده است. در نوامبر سال دوهزار و سیزده در ژنو، در ژوئیه سال دوهزار و چهارده و حتی هم اکنون در لوزان وزیر امور خارجه فرانسه پیش از ترک مذاکرات سخنرانی چند ثانیه ای داشت و به هیچ یک از سوالات نیز پاسخ نداد. هدف فرانسه همان هدف همیشگی است؛ نشان دادن تفاوت فرانسه در آستانه سررسید موعد مقرر در مذاکرات هزارتویی که در آن فرانسه همواره نقش خاصی ایفا کرده است.

این اوضاع روز شنبه بیست و هشتم ماه مارس با رسیدن فابیوس در برابر هتل بو ریواژ لوزان بار دیگر تکرار شد. در آستانه پایان مهلت تعیین شده در سی و یکم ماه مارس برای دستیابی به توافق سیاسی در مورد مسائل اصلی برنامه هسته ای ایران، کنجکاوی زیادی برای شنیدن اظهارات فابیوس وجود داشت. مانند همیشه اظهارات وی به دقت انتخاب شده بود. فابیوس در بدو ورود به لوزان اعلام کرد من با امید به دستیابی به توافقی جدی به اینجا آمده ام. وی همچنین بر لزوم یافتن مکانیزمی برای اطمینان از شفافیت و کنترل هرگونه توافق آتی برای اطمینان یافتن از اینکه تعهدات مورد احترام واقع می شوند تاکید کرد.

به عبارت دیگر فرانسه در حالی که نشان می دهد برای مصالحه با شرایط خاص آماده است اما نشانه هایی از قاطعیت را نیز به نمایش می گذارد.

این راهبرد تهدید به متوقف کردن مذاکرات در مرحله نهایی، به نظر می رسد بار دیگر در لوزان به کار گرفته شده است. در دور قبل مذاکرات که از هجدهم تا بیستم ماه مارس در سوییس برگزار شد، فرانسه با اعلام این مطلب که امتیازات بیشتری از ایران می خواهد خشم آمریکا را برانگیخت. هشت روز پس از این اقدام هشدار دهنده، لوران فابیوس در زمان ورود به لوزان کمتر لحن تهاجمی داشت. اما این سوال پیش می آید که آیا فرانسه با توافقی که مورد رضایت سایر اعضای گروه پنج بعلاوه یک است مخالفت خواهد کرد؟

این فرضیه از دیدگاه یک دیپلمات غربی بسیار غیر محتمل است.

فرانسه دوازده سال پیش آغازگر نخستین مذاکرات با ایران بود. از آن زمان فرانسه به عنوان دروازه بان مناقشات هسته ای ایران در نظر گرفته می شد و مالکیت این پرونده را که « فرهنگ راهبردی فرانسه» را شکل می دهد ادعا می کند.

پیشتازی فرانسه در این پرونده در سال دوهزار و سه آغاز شد. در پی حمله نظامی آمریکا به عراق که فرانسه با آن مخالف بود، دومینیک دو ویلپن وزیر امور خارجه وقت فرانسه، چراغ سبز ژاک شیراک رییس جمهور فرانسه را برای تشکیل ائتلافی بین المللی برای مذاکره با تهران به دست آورد. هدف این بود که نشان داده شود می توان مشکل سلاح های کشتار جمعی را که بهانه ای برای اشغال نظامی عراق بود با راهی به غیر از جنگ حل کرد. گروه سه گانه متشکل از فرانسه، آلمان و انگلیس در ابتدا از سوی ایران مورد استقبال قرار گرفت.

اما پس از دو سال مذاکرات با شکست رو به رو شد و هریک طرف دیگر را به دلیل این شکست سرزنش می کرد. پیروزی نیکلا سارکوزی در ماه مه سال دوهزار و هفت در انتخابات ریاست جمهوری تغییرات قابل توجهی در پی داشت.

فرانسوا نیکولو سفیر سابق فرانسه در ایران می گوید موضع فرانسه از یک موضع گیری میانه رو به موضع گیری بسیار سختگیرانه تر از موضع آمریکا تبدیل شد.

در مواجهه با بن بست مذاکرات، فرانسه در سال دوهزار و یازده رویکرد افزایش تحریم ها علیه ایران را در پیش گرفت تا ضربه ای به ماشین اقتصاد ایران وارد کند. در همین چارچوب تحریم هایی علیه صادرات نفت و مصادره دارایی بانک مرکزی ایران در خارج از این کشور تصویب شد.

اما هم اکنون فرانسه قدرتی را که پیش از این داشت ندارد. از زمان توافق موقت سال دوهزار و سیزده، که تاکنون دوبار تمدید شده است این ایران و آمریکا هستند که در خط مقدم مذاکرات حضور دارند. کنگره آمریکا تهدید کرده است بدون حصول پیشرفت عمده در این مذاکرات تحریم های جدیدی علیه ایران تصویب می کند. در این شرایط فرانسه به دنبال راهی برای تحت تاثیر قرار دادن فرآیندی است که خود بنیانگذار آن بود اما هدایت آن را برعهده ندارد.