پس از چند روز مذاکره با آمریکایی ها، «فابیوس» توافق اولیه را بر هم زد / همه در وین فکر می کردند توافق می شود، اما اوباما نپذیرفت و مذاکرات تمدید شد

علی اکبر ولایتی مشاور امور بین الملل مقام معظم رهبری با اشاره به مذاکرات ایران و 1+5گفت: آن ها (آمریکایی ها) احتیاج به مذاکره دارند، زیرا راه دیگری ندارند. در واقع همه ی راه های دیگر را امتحان کرده اند و موفق نشده اند.

به گزارش «انتخاب»، ولایتی مشاور رهبر معظم انقلاب در امور بین الملل در گفت وگو با پایگاه اطلاع رسانی حفظ و نشر آثار حضرت آیت الله خامنه ای بر احتیاج آمریکایی ها به مذاکرات با ایران به عنوان تنها گزینه ای که در اختیار دارند، و هم چنین کارشکنی های آنان در طول فرآیند مذاکرات تاکید کرد.

متن این گفتگو در زیر می آید:

* چرا امروزه حرکت ما به سمت داشتن فناوری هسته ای، یک ضرورت مهم است؟

تقریبا این موضوع را همه به خوبی می دانند که انرژی آینده ی جهان، انرژی هسته ای است. هم انرژی پاکی است و هم تقریباً پایان ناپذیر. البته نمی شود به لحاظ فلسفی گفت پایان ناپذیر، چون که یک امر مادی است؛ ولی عملاً که ما در طول سال ها و دهه ها و قرن ها نگاه می کنیم به انرژی هسته ای، می بینیم تنها منبعی که ما داریم و می توانیم روی آن تکیه بکنیم برای پیشرفت امور صنعتی و امور جاری رو به رشد جهان بشریت، انرژی هسته ای است.

انرژی هسته ای به دو گونه است: شکافت هسته ای و جوش هسته ای. شاید بتوان گفت جوش هسته ای منبع نهایی تولید انرژی خواهد بود که نمونه ی بسیار بارز آن خورشید است. در حقیقت انرژی عظیمی که طی میلیاردها سال از خورشید ساطع می شود، به وسیله ی جوش هسته ای است. اینکه منبع آینده ی انرژی، جوش هسته ای خواهد بود، حدس دانشمندان است و در حال حاضر نیز روی این موضوع کار می شود، ولی تاکنون آنچه رایج است، شکافت هسته ای است.

شکافت هسته ای زباله های زیادی دارد که بشر نمی داند با آن چه کند. هرجا که این زباله ها قرار بگیرند، صدها سال تشعشع هسته ای دارند و موجب بروز امراض و آلودگی می شوند. لذا بعضی ها آن ها را در کف دریاها دفن می کنند. یا در مقطعی معلوم شد که برخی کشورها با پرداخت پول به کشورهای آفریقایی می خواستند آنجا زباله ی هسته ای دفن کنند که اعتراضاتی را به همراه داشت.

این در حالی است که در جوش هسته ای، زباله ها و زوائد ناشی از تولید انرژی هسته ای خیلی کمتر است. به هر حال اگر بخواهیم عاقبت اندیشی کنیم، باید بدانیم که دیر یا زود انرژی فسیلی تمام می شود و علاوه بر این، این انرژی ها آلودگی زیست محیطی زیادی دارند؛ به خصوص نفت و در درجه ی بعد گاز.

پس از یک طرف انرژی های فسیلی محدود و پایان پذیرند و از سوی دیگر آلودگی زیست محیطی ایجاد می کنند. علاوه بر این ها، نفت کاربردهای بسیار ارزشمندتری دارد تا اینکه فقط آن را بسوزانیم و انرژی تولید کنیم. بنابراین باید فکر آینده باشیم. هر کشوری که فکر آینده باشد و بخواهد «استقلال» خود را حفظ کند تا دستش زیر سنگ آسیای کشورهای دارنده ی نیروی هسته ای قرار نگیرد، باید به فکر تولید انرژی هسته ای باشد.

جمهوری اسلامی به همین دلیل به این امر اهتمام دارد و آن ها هم درست به همین دلیل، در جهت عکس، اهتمام دارند، چون ایران می خواهد استقلال خود را حفظ کند و به کشورهای بیگانه وابستگی نداشته باشد تا به خاطر وابستگی هایش مجبور شود از آرمان ها و اهداف اصلی خود دست بردارد.

* پس در حقیقت هدف اصلی آن ها این است که هم ایران را از این حق خود محروم کنند و هم از سویی دیگر، استقلال کشور را با مخاطراتی همراه نمایند.

بله، دقیقا. خودشان خوب می دانند ایران نمی خواهد سلاح هسته ای بسازد، ولی بهانه می گیرند و می گویند که ما مراقبت می کنیم که شما سلاح هسته ای نسازید. ما هم می گوییم اگر موضوع سلاح هسته ای است، همه ی کارهایی که در نطنز، فردو، اراک و... انجام می دهیم، تحت نظارت سازمان جهانی انرژی هسته ای قرار داده ایم. آن ها در زمان بوش و کلینتون ما را تهدید به جنگ کردند. بعد دیدند تهدید تأثیری ندارد، ما را تحریم کردند و بعد هم متوجه شدند که تحریم ها هم بی اثر هستند. البته تحریم برای ایران سخت است، ولی فهمیدند که ما تحریم ها را تحمل می کنیم. بنابراین تنها راهی که برایشان باقی مانده، مذاکره است.

* رهبر انقلاب در بیانات خود در حرم رضوی به این نکته اشاره کردند که آمریکایی ها به مذاکره با ایران احتیاج دارند، دلیل آن چیست؟

اینکه آن ها احتیاج به مذاکره دارند به این دلیل است که راه دیگری ندارند جز اینکه مذاکره کنند. در واقع همه ی راه های دیگر را امتحان کرده اند و موفق نشده اند. تهدید به جنگ را امتحان کردند، چرا اقدام نکردند؟ برای اینکه تجربه ی آن ها در عراق، افغانستان و... نشان داد که اگر بخواهند در منطقه دخالت کنند، هزینه های سنگینی باید پرداخت کنند. در عراق هرچند خسارت هایی به ملت این کشور وارد کردند، ولی خودشان هم متحمل هزینه های سنگینی شدند و در نهایت، مجبور به عقب نشینی شدند. لذا آن تجربه ها در کنار این محاسبه که ایران از عراق و افغانستان به مراتب مقتدرتر است، آن ها را به این نتیجه رساند که نمی شود در مقابل ایران، کار نظامی انجام داد. اگر چنین تصوری برای آن ها به وجود آمده باشد، که قطعاً به وجود آمده است، معلوم می شود تهدید نظامی آن ها بدون پشتوانه و تأثیرگذاری است. جمهوری اسلامی ایران نشان داده که آماده است با قوت از خود دفاع کند، ولو اینکه در مقابلش آمریکایی ها باشند. ما ثابت کرده ایم که به هیچ وجه زیر بار زور و تحریم نمی رویم. بنابراین تنها راهی که برای آن ها باقی می ماند، مذاکره است. چه بسا از راه مذاکره، گاهی اوقات با انواع طرح ها و فریبکاری ها سعی می کنند به اهداف خودشان برسند.

در واقع اغلب بنایشان بر این است که در باغ سبز نشان دهند تا ما وارد مذاکره شویم و بعد می گویند اگر شما در این قسمت عقب نشینی کنید، فلان امتیاز را می دهیم. وقتی که ما عقب نشینی کردیم، آن ها امتیاز نمی دهند و بهانه های دیگری می آورند و به هر ترتیب، مرحله به مرحله با تبحری که در دیپلماسی پیدا کرده اند و ارتباطاتی که با کشورهای منطقه و قدرت های جهان دارند، اهدافشان را محقق می کنند. در همین راستا، مجموعه هایی مثل 5+1 را تشکیل داده اند و توانسته اند کشورهای صاحب حق وتوی شورای امنیت را دور هم جمع کنند برای اینکه وزنه ی آن ها سنگین تر شود. به این ترتیب، آمریکایی ها و طرفدارانشان در مذاکره با ایران، اکثریت را دارند.

گاهی آمریکایی ها این طور وانمود می کنند که اگر با آن ها تفاهمی برقرار شود، آن ها متکفل قانع کردن بقیه ی کشورها هم هستند. بعد که با آمریکایی ها صحبت می شود و به قرارهای اولیه ای می رسیم، در گام بعدی به عهدشان عمل نمی کنند و می گویند ما تلاش کردیم، اما موفق نشدیم دوستانمان را قانع کنیم. این اتفاق بارها رخ داده است.

* ممکن است مصادیقی از این دست کارها را بیان بفرمایید؟

برای مثال، با اینکه فرانسه با آمریکا در موارد مختلف هماهنگ است، وقتی آمریکایی ها با طرف ایرانی چند روز مذاکره می کنند، روز آخر وزیر امور خارجه ی فرانسه می گوید ما این را قبول نداریم و به این ترتیب، همه ی آنچه به صورت اولیه توافق شده را وزیر امور خارجه ی فرانسه به هم می زند. حال این به هم زدن بازی، به داخل آمریکا هم سرایت کرده است؛ یعنی یک مرتبه می بینیم تعدادی سناتور نامه می نویسند و می گویند این کاری که رئیس جمهور می کند ما قبول نداریم. در مقابل، وزیر خارجه ی آمریکا می گوید این ها حرفشان را می زنند، ولی ما کار خودمان را می کنیم.

* همین موضوع هم موضوع جالبی است که تا به حال سابقه نداشته است. تحلیل شما از این مسئله چیست؟

یک تحلیل این است که این یک جنگ زرگری است و یک تحلیل دیگر این است که واقعاً اختلافاتی بین آن ها وجود دارد. بین جمهوری خواه ها و دموکرات ها و یا به تعبیر دیگر، بین حزب صاحب قدرت در کنگره و هیئت اجرایی و دولت، بعضی اختلافات واقعی وجود دارد، ولی از کشوری که خود را ابرقدرت معرفی می کند، پذیرفته نیست که وزیر امور خارجه اش مذاکره بکند و بعد اگر جایی به بن بست رسید، بگوید عقبه ی ما در داخل کشور به واسطه ی لابی صهیونیست ها با ما مخالفت می کند. هرچند ممکن است چنین چیزی واقعیت داشته باشد، اما تجربه ی ما با کشورهای دیگر از جمله آمریکایی ها نشان داده است که اگر حزبی سر کار باشد، به دنبال این است که هم منافع آمریکا و هم منافع حزبی اش را تأمین کند تا در دور بعدی، مردم با توجه به دستاوردهای آن حزب، به نماینده ی آن رأی بدهند. بنابراین حزب مقابل ممکن است برای رقابت با این حزب، کاری کند که موفق نشود و به این ترتیب، در انتخابات برگ برنده نداشته باشد، ولی وقتی خودش به قدرت رسید، همین راه را ادامه خواهد داد.

تجربه نشان داده است که در آمریکا، چه حزب جمهوری خواه سر کار باشد و چه حزب دموکرات، سیاست خارجی آن ها تفاوت اساسی نمی کند. ضمن اینکه اقدامات آن ها در رابطه با مذاکرات هسته ای با ما، یکی از مهم ترین محورهای سیاست خارجی آمریکاست و در تاریخ آمریکا سابقه ندارد که در یک امر اساسی سیاست خارجی، چنین دوگانگی و شکاف عظیمی در بین گروه های مختلف این کشور وجود داشته باشد؛ چراکه صرف نظر از اینکه جمهوری خواه ها سر کار باشند یا دموکرات ها، گروه های تصمیم گیر پشت صحنه مشترک اند. این طور نیست که یک امر سیاست خارجی را حزب قبلی به جایی برساند و حزب بعدی که قدرت را در دست می گیرد، آن را به هم بزند. برای مثال، سیاست خارجی آمریکا در خصوص موضوعات مهمی مانند جنگ ویتنام، پشتیبانی از رژیم صهیونیستی، ارتباط با کشورهای مرتجع منطقه، روابط با اروپا، روسیه و چین، مسئله ی هسته ای ایران و مواردی از این دست، تغییری نکرده و نخواهد کرد.

لذا همان طور که مقام معظم رهبری فرمودند، در این مسئله ی اساسی که از زمان کلینتون دموکرات تا زمان بوش جمهوری خواه همه ی راه ها را در خصوص آن امتحان کرده اند، سیاست هایشان تفاوتی نکرده است. هرکدام که سر کار بوده اند، از جمله ریگان و کارتر، سیاست های مشخصی در مقابل ایران داشته اند. حالا هم که اوبامای دموکرات سر کار است، در مسیر همان سیاست های کلی حرکت می کند و در دور بعدی، چه دموکرات ها به قدرت برسند و چه جمهوری خواه ها، این سیاست های اصلی تفاوتی نخواهد کرد.

بنابراین می توان گفت هر دو تحلیل، بخشی از واقعیت را پوشش می دهند؛ یعنی می توانیم بگوییم هر دو تحلیل صحیح است، اما این گونه نیست که صد درصد باشند. در واقع این اتفاقات هم بخشی از این جنگ زرگری است و هم بخشی از منافع حزبی. البته همان طور که عرض کردم، منافع کلی آمریکا اقتضا می کند که با ایران مذاکره کنند، چون هم جمهوری خواه ها و هم دموکرات ها تهدید نظامی را تجربه کردند و گفتند گزینه ی نظامی روی میز است، ولی همیشه تحلیل گرهای خودشان هم گفته اند که جنگ با ایران به مصلحت نیست. جرئت نمی کنند با ایران وارد جنگ شوند، چون می دانند اگر با ما وارد جنگ شوند، منطقه به ناکجاآبادی خواهد رفت که کسی نمی تواند عاقبت آن را پیش بینی کند و مصالح آمریکایی ها چنین چیزی را اقتضا نمی کند. لذا دوستان خودشان هم این تهدیدها را جدی نمی گیرند. پس تنها راهی که برای آن ها باقی مانده، مذاکره است.

* در مقابل، ایران همواره نشان داده که از یک منطق و اصول همیشگی در سیاست خارجی خود پیروی کرده است.

بله، آنچه مربوط به طرف ما می شود، این است که ما باید به افکار عمومی جهان ثابت کنیم که اهل مذاکره هستیم و برای اثبات حقمان هیچ گاه به خشونت متوسل نمی شویم، بلکه منطق داریم. می گوییم مگر نه اینکه هرکس قرارداد ان پی تی را امضا کرد، حق استفاده ی صلح آمیز از انرژی هسته ای را دارد؟ ما هم امضا کرده ایم و مثل بقیه ی کشورها نظارت را قبول داریم و آژانس بر ما نظارت می کند. به تمام تعهداتی که داده ایم هم عمل کرده ایم و حتی در گذشته، پروتکل الحاقی را که مجلس هم تصویب نکرده بود، در یک دوره ی کوتاهی اجرا کردیم؛ یعنی بنا به ملاحظاتی که داشتیم و می خواستیم به دیگران نشان دهیم که یقیناً می خواهیم به صورت صلح آمیز از انرژی هسته ای استفاده کنیم، به چیزی فراتر از آنچه امضا کرده بودیم و قانونی بود، عمل کردیم.

لذا آمریکایی ها راه دیگری جز مذاکره ندارند، منتها هرجا بتوانند، اگر مراقبت نکنیم، ممکن است یک کلاهبرداری بین المللی انجام بدهند و عهدی ببندند و خلاف آن عمل کنند. به این بهانه که در داخل آمریکا فشارهایی وجود دارد. همین طور ممکن است فشارهای خارجی را مطرح کنند. اینکه یک مرتبه می بینید رئیس رژیم صهیونیستی می گوید نباید با ایران تواقفی امضا شود یا فلان کشور عربی حرفی بزرگ تر از حد خودش می زند و می گوید با ایران نباید قرارداد امضا شود یا مذاکره شود، در نهایت فقط یک بهانه ی سیاسی می تواند باشد؛ چراکه آمریکایی ها نشان داده اند هر وقت بخواهند، خواسته هایشان را به چنین کشورهایی تحمیل می کنند. نمونه اش پایین آوردن قیمت نفت برای ضربه زدن به ایران و روسیه است. پایین آوردن قیمت نفت در حقیقت اراده ی آمریکاست و بحمدالله ایران توانسته مقاومت کند. روسیه هم راه خودش را پیدا کرده است. ولی به هرحال، موقعی که آمریکایی ها تصمیم گرفتند چنین کاری انجام دهند، همین تولیدکنندگان نفت در منطقه، تبعیت کردند و عملاً قیمت نفت پایین آمد.

* رهبر انقلاب در دیدار اعضای مجلس خبرگان با ایشان فرمودند نامه ی آن 47 سناتور نشان دهنده ی فروپاشی اخلاقی آمریکاست. با توجه به این مسئله، به نظر شما این نامه در همان فضای جنگ زرگری قرار می گیرد یا نشان دهنده ی به هم ریختگی سیاسی آمریکاست؟

شاید بتوان بین این نامه و نامه ای که بیش از سیصد نفر از نمایندگان مجلس امضا کردند، تفاوتی قائل شد؛ چراکه لحن و محتوای آن یکی، رقیق تر است. می خواهم عرض کنم همه نوعش را دارند؛ یعنی وقتی سناتورها نامه می نویسند و مذاکره کنندگان ایران به لحن نامه و محتوای آن اعتراض می کنند، می بینید نامه ی نمایندگان مطرح می شود که ملایم تر است، اما در همان جهت قرار دارد. هروقت می بینند جمهوری اسلامی ایران اعتراض می کند که چرا این دوگانگی وجود دارد، سعی می کنند سمتی را که بیشتر در جهت حمایت از دولت و قوه ی مجریه است، نشان دهند.

اما اینکه رهبر انقلاب فرمودند نشانه ی فروپاشی اخلاقی آمریکا است، در حقیقت توصیفش همین است که بنده عرض کردم. در واقع اگر کسی به عنوان وزیر امور خارجه بر سر میز مذاکرات حاضر می شود، فقط نماینده ی شاخه ی اجرایی آمریکا نیست، بلکه نماینده ی کل حکومت آن کشور است. منطقاً نمایندگان مجلس آن ها که نباید با ما وارد مذاکره ی سیاسی شوند. همان طور که از طرف ما هم وزیر امور خارجه مذاکره می کند و از مجلس ما کسی برای مذاکره نمی رود. پس قوه ی مجریه و وزیر خارجه، نماینده ی کل حکومت است.

علاوه بر این، رئیس جمهور آمریکا وقتی می تواند فرمان بمباران اتمی، اشغال یک منطقه، بمباران شیمیایی آن یا جنایات دیگری که آمریکا در طور تاریخ مرتکب شده است را صادر کند، یعنی اختیارات گسترده ای دارد. چنین تجربه هایی نشان می دهد که رئیس جمهور آمریکا در بسیاری از امور اختیار تام دارد؛ اختیاری که در کمتر کشوری به رئیس جمهور داده می شود. مثلاً اگر بودجه ای را رئیس جمهور به مجلس پیشنهاد بکند و مجلس به آن رأی ندهد، او می تواند رأی مجلس را وتو کند و همان چیزی را که خودش می خواهد، اجرا کند.

بنابراین اگر وزیر خارجه به سر میز مذاکره آمد، فرض بر این است و اساساً قاعده ی دنیا بر این است که او از طرف کل نظام سیاسی آن کشور می آید. اینکه دیگران حرف هایی می زنند و تیم مذاکره کننده ی آمریکا آن حرف ها را بهانه قرار می دهد، از ترفندهای آن هاست.

در یک دور از مذاکرات، کار به جایی رسیده بود که مثلاً تا یکی دو ساعت مانده به پایان مذاکرات، همه و حتی متحدین آمریکا تصور می کردند که امضای بخشی از توافقات، قطعی است، ولی وزیر خارجه ی آمریکا گفت من با پایتخت و دولت صحبت کردم و آن ها نپذیرفتند. به این ترتیب، مدت مذاکرات پنج شش ماه تمدید شد! این یک نمونه مربوط به مذاکرات وین (3 آذر) بود که حتی کشورهای متحد آمریکا خطاب به بقیه می گفتند موافقت نامه را تایپ و امضا کنیم. در همان موقع، وزیر امور خارجه ی آمریکا می گوید موفق نشدم واشنگتن را قانع کنم و بهتر است توافق نهایی پنج شش ماه تمدید شود. اصلاً هیچ منطقی بر این اتفاق حاکم نیست. اگر تو اختیار نداری، برای چه مذاکره می کنی؟ آن هم در کشوری مثل آمریکا که این همه ادعا دارد. چطور وزیر خارجه ی ما می رود آنجا و با اختیاراتی که دارد، صحبت می کند و پای حرفش می ایستد، اما وزیر امور خارجه ی کشوری که مدعی ابرقدرتی است، اختیار ندارد؟

* قبل از وین هم مصداق دیگری از این رفتار آمریکا می توان یافت؟

پیش از اینکه مذاکرات اتفاق بیفتد، واسطه ای از یکی از کشورهای منطقه آمد و پیام آورد که مثلاً آمریکایی ها بنا دارند مثبت حرکت کنند. این در حالی است که آن واسطه برای ما قابل اطمینان است و اطمینان داریم آنچه او می گوید واقعاً از طرف آمریکایی هاست. در اینجا باید به این مسئله توجه کنیم که وقتی آمریکایی ها از راه های مستقیم و غیرمستقیم علائمی می فرستند و اعلام می کنند تمایل به مذاکره دارند، نشان دهنده ی همان چیزی است که مقام معظم رهبری هم فرمودند؛ یعنی آن ها به این مذاکرات احتیاج دارند.

نکته ی دیگر این است که آن ها در چراغ سبزهای ابتدایی که از طریق آن واسطه فرستادند، گفتند حق دستیابی ایران به انرژی هسته ای را به رسمیت می شناسند، درحالی که پای میز مذاکرات به گونه ی دیگری عمل کردند. این موضوع هم نشان دهنده ی خدعه ای است که آمریکا همواره به کار می برد.



* این خدعه ای که می فرمایید چیست؟ آیا ما تجربه ای داشته ایم که در این مذاکرات از آن استفاده کنیم؟

خدعه همین تفکیک کلی و جزئی است. می گویند اول شما به آنچه تعهد می کنید عمل کنید، بعد ما ارزیابی می کنیم و اگر شما درست عمل کرده بودید، تحریم ها را به تدریج بر می داریم. قبلاً در اوایل دهه ی هشتاد هم این کار را کرده بودند. گفتند شما فقط برای مدت کوتاهی غنی سازی را متوقف کنید، بعد گفتند که کار یوسی اف را متوقف کنید. دو سال و خرده ای به همین منوال گذشت. ما کاملاً با آن ها همکاری کردیم، ولی دیدیم آن ها قدم به قدم جلوتر می آیند. کم کم گفتند شما موشک های با بُرد بلند برای چه می خواهید؟ بعد موضوع موشک های ما را در بروکسل (مرکز ناتو) مطرح کردند و گفتند شما می خواهید اروپا و اسرائیل را هدف بگیرید و ما با این اقدامات شما مخالفیم. تا آمدیم راجع به مسئله ی موشک ها صحبت کنیم، موضوع حقوق بشر را مطرح کردند. آن ها همواره این سه موضوع را مطرح می کنند و هیچ شکی نداریم اگر ما در قضیه ی هسته ای عقب نشینی کنیم، همان طور که پیش از این یک بار چنین کاری کردیم، آن ها موضوع دیگری را مطرح خواهند کرد.

برخی از واسطه ها و افرادی که نگاه بی طرفانه داشتند و می خواستند منصفانه به قضیه نگاه کنند، به ما می گفتند که شما برای مدت کوتاهی به خواسته ی آمریکا تن بدهید، اما تجربه نشان داد که به محض عقب نشینی در یک عرصه، آمریکایی ها موضوعات دیگری مطرح می کنند. حالا هم همین طور است. این فقط یک نظریه پردازی نیست، بلکه منطقاً وقتی آن ها تصور کنند با استفاده از فشار، توانسته اند ما را ملزم به عقب نشینی در موضوع هسته ای کنند، همین ابزار فشار را در موضوع موشکی هم به کار خواهند بُرد. کم کم موضوع حقوق بشر را هم پیش می کشند و مثلاً می گویند چرا شما به بهایی ها آزادی نمی دهید؟ آزادی به بهایی ها یعنی اینکه آن ها را آزاد بگذاریم تا بتوانند برای رژیم صهیونیستی جاسوسی کنند. چون ارتباط بهائیت با رژیم صهیونیستی بر کسی پوشیده نیست. اصلا مرکز بهائیت در سرزمین های اشغالی است. یا می گویند در داخل کشور چرا احکام شرعی را اجرا می کنید و امثالهم.

بنابراین نتیجه ای که از صحبت های قبل می گیریم این است که توافق باید متوازن باشد؛ یعنی این طور نباشد که ما فعالیت هایمان را متوقف کنیم و برداشتن تحریم ها موکول شود به چند سال نظارت و ارزیابی آن ها. در واقع همان طور که ما در این طرف به تعهداتمان عمل می کنیم، آن ها هم باید به صورت هم ز مان به تعهداتشان عمل کنند. به قول نظامی ها، در روز «ر» و ساعت «س» باید دو طرف به تعهداتشان عمل کنند. درست مثل اینکه ما و عراق در ساعت مشخصی از روز 29 مرداد 67، آتش بس را اجرا کردیم. به همین صورت، در قضیه ی هسته ای هم باید در یک زمان مقرر، دو طرف به اقدامات عملی بپردازند. آن ها می گویند اگر به تشخیص ما، شما درست عمل نکردید، ما تحریم ها را برمی گردانیم. ما هم در مقابل می گوییم اگر شما تحریم ها را برگردانید، ما هم همه ی فعالیت های هسته ای را به قبل از مذاکرات برمی گردانیم. آن ها با این موضوع مشکل دارند و می گویند تحریم ها باید برگشت پذیر باشند، ولی فعالیت های ما باید به صورت برگشت ناپذیری، متوقف شود. این در حالی است که ما به موازنه ی دوطرفه معتقدیم.

* رهبر انقلاب از تعبیر غیرمنطقی عمل کردن طرف مقابل استفاده کرده اند. آیا در گذشته مصداق دیگری وجود دارد که آن ها غیرمنطقی تر از امروز رفتار کرده باشند؟

بله، در زمان حکومت دکتر مصدق که ترومن رئیس جمهور آمریکا و آچسون وزیر امور خارجه بود، آن ها به دکتر مصدق قول دادند که در تحریم نفت ایران شرکت نمی کنند و اگر انگلیس نفت ایران را تحریم کند، آن ها از ما نفت می خرند. بعد که انتخابات شد و آیزنهاور روی کار آمد، درست خلاف آن چیزی که به دکتر مصدق قول داده بودند عمل کردند و با انگلیسی ها متحد شدند و کودتای 28 مرداد را به راه انداختند. بنابراین این سوابق تاریخی وجود دارد و ربطی به جمهوری اسلامی ندارد.

چرا رهبر انقلاب تا به حال چندین بار تکرار کرده اند که ایران فقط در مسئله ی هسته ای حاضر به مذاکره با آمریکا است؟

برای اینکه ایران و آمریکا در منطقه، دو هدف متفاوت دارند. ایران طرفدار حکومت مردم است و آمریکایی ها از دیکتاتورها و حکومت های قرون وسطایی و گروه های تروریستی مثل داعش حمایت می کنند و اصلاً به وجودآورنده ی داعش هستند. هدف آن ها این است که در منطقه آشوب راه بیندازند و کشورهای منطقه را تجزیه کنند. امروز می بینیم که دخالت آمریکا در لیبی موجب شده است عملاً این کشور، حاکمیت مرکزی نداشته باشد. همین کار را در یمن می خواهند انجام دهند. این اتفاق قبلاً در سومالی هم رخ داده است. حکومت مرکزی سومالی را آمریکایی ها مضمحل کردند و امروز این کشور به مقر دزدان دریایی و حاکمیت های پراکنده ی قبایل تبدیل شده است. در واقع آن ها می خواهند کشورهای منطقه حاکمیت مرکزی مقتدر نداشته باشند تا به راحتی بتوانند در امور داخلی آن ها دخالت کنند، درحالی که ایران درست برعکس عمل می کند. اگرچه ممکن است بر سر موضوعی خاص، امروز مذاکره کنیم، اما سیاست های ما در منطقه کاملا متفاوت از آمریکا است.

آن ها دنبال این نیستند که حکومت های دموکراتیک سر کار بیایند که خواسته ی مردم را اجرا کنند، بلکه می خواهند هیچ کشور مقتدری در این منطقه وجود نداشته باشد که جلوی رژیم صهیونیستی و آمریکا بایستد. بر همین اساس، آمریکایی ها طالبان را در افغانستان به وجود آوردند. خانم بوتو آن زمانی که زنده بود، در مصاحبه با بی بی سی اقرار کرد که آمریکا، عربستان، انگلیس و پاکستان همه دست به دست هم دادند و حکومت طالبان را درست کردند. امروز هم همان طور که عرض کردم، خانم کلینتون در کتابش نوشته است داعش را آن ها درست کرد ه اند. حکومتی که ادعای طرفداری از حقوق بشر و انسانیت دارد، گروهی را به وجود آورده است که بی رحمانه ترین و وحشیانه ترین رفتارهای حیوانی را مرتکب می شوند. وقتی مزدوران داعش زخمی می شوند، برای درمان به بیمارستان های رژیم صهیونیستی می روند.

از سویی دیگر یکی از مهم ترین اهداف آمریکا در منطقه این است که رژیم صهیونیستی به رسمیت شناخته شود و توسعه پیدا کند. این در حالی است که جمهوری اسلامی ایران طرفدار آزادی فلسطین، برقراری حکومت مردمی در عراق، حمایت از مردم سوریه و حزب الله و به طور کلی، طرفدار حفظ حرمت ها و حقوق ملت ها است. این ها درست برعکس اهداف آمریکاست. بنابراین درباره ی منطقه، ما هدف مشترکی با آن ها نداریم که بخواهیم در این باره مذاکره کنیم. آن ها از این طریق می خواهند آبروی جمهوری اسلامی ایران را نزد انقلابیون منطقه ببرند و اهداف خودشان را پی بگیرند.

اهداف ما این است که کشورهای اسلامی مقتدر و معزز باشند و بتوانند از منافع خودشان حمایت کنند و در روز حادثه، دست به دست هم بدهند و از منافع کلی امت اسلام دفاع کنند. همه ی این اهداف در مقابل اهداف آمریکایی هاست. لذا اینکه اعلام می کنند تمایل دارند درباره ی موضوعات منطقه با ایران مذاکره کنند، به هیچ عنوان حسن نیت ندارند و می خواهند با آبروی ایران بازی کنند و مثل قرارداد اسلو که به سازمان آزادیبخش فلسطین تحمیل کردند و آن سازمان را به بایگانی تاریخ منطقه سپردند مجددا با ایران و دیگران تکرار کنند.

* این روزها شاهد حملات هوایی برخی کشورهای منطقه با حمایت لجستیکی و روانی آمریکا و کشورهای منطقه به کشور یمن هستیم، ارزیایی شما از این موضوع چیست؟

در مورد یمن دو نکته ی کلی قابل ذکر است:

اول؛ در بهمن ماه سال 1389 رهبر معظم انقلاب در خطبه های نماز جمعه آغاز امواج جدید بیداری اسلامی را در منطقه نوید دادند. از آن زمان تا به حال تحولات بی سابقه ای در کشورهای عربی رخ داده است که جمع بندی آن به نفع مردم منطقه بوده است. هرچند که رخدادهای مخرب و نگران کننده ای را هم در طی این مدت شاهد بودیم.

اما از جمله حوادث امیدوارکننده انقلاب مردم یمن بود که در زمره ی اصیل ترین آنها است. پایه های انقلاب یمن بر ارزش های اسلامی در حال احیا شدن قرار دارد و عامه ی مردم در این تحول عظیم شریکند. تمامی عوامل لازم برای بالندگی یک حرکت انقلابی نیز در این کشور جمع است.

اولین عامل اسلامی بودن آن است؛ لذا ریشه های آن در قلوب یمنی ها است.

دومین عامل مردمی بودن آن است.

سومین عامل حمایت تمامی علمای اسلام اعم از شیعه و سنی است.

چهارمین عامل وجود امکانات وسیع دفاعی در اختیار انقلابیون و عامه ی مردم است.

پنجمین عامل هم اتحاد تمامی احزاب، گروه ها و قبایل انقلابی از صعده در شمال تا صنعا در مرکز و عدن در جنوب است.

به این دلیل است که رئیس جمهوری مستعفی یمن نتوانست علی رغم حمایت وسیع بیگانگان بر سر قدرت بماند و قدم به قدم از مواضع خود عقب نشینی کرد و سرانجام ناچار شد از کشور بگریزد و به دامن اجانب پناه ببرد.

دوم؛ تکرار سناریوهای ضد ملت های منطقه محکوم به شکست است. امروز سناریوی مشترک آمریکا و متحدین غربی اش به اضافه ی صهیونیست ها و مرتجعین منطقه برای چندمین بار در یمن تکرار شده است. اگر این سناریو در لبنان، غزه، سوریه و عراق شکست خورد، در یمن هم به طریق اولی شکست خواهد خورد. کسانی که با هواپیماهای اهدایی آمریکا از آسمان، مردم بی گناه و غیرنظامی مردم یمن را بمباران می کنند جرأت روبرو شدن با مردم شریف، غیرتمند و مؤمن یمن را در زمین ندارند.

حمله ی هوایی چند کشور عربی به یمن با حمایت روانی بعضی کشورهای فرصت طلب منطقه ای و غربی هیچ مشکلی را از افزون طلبان و سلطه جویان حل نخواهد کرد. مهاجمین و حامیان آنها دچار یک اشتباه محاسباتی استراتژیک شده اند و قطعاً شکست خواهند خورد. کسانی که در اتاق های شیشه ای نشسته اند، به طرف مقابل خود سنگ پرتاب نمی کنند.

بمباران زیربناهای یک ملت دچار مشکلات فراوان مادی ولی باشرف و غیرتمند پایان این ماجرا نیست؛ بلکه آغاز بحران طولانی در جنوب جزیرةالعرب است؛ هرچند که دامن شروع کنندگان و آتش افروزان این معرکه را خواهد گرفت و سرانجام آنها را پشیمان خواهد کرد. لذا به آنها توصیه می شود تا دیر نشده از آتش افروزی دست بردارند؛ قبل از اینکه آتش خشم ملت آزاده، شجاع و با ایمان یمن، آنها و منافع ایشان را در کام خود فروبرد.