حمله به یمن ؛ سیاست های همگرایی ریاض با تل اویو

سفیر عربستان در آمریکا روز پنجشنبه گذشته اعلام کرد که ریاض به خاک یمن حمله کرد، این رویداد به سرعت به خبر یک رسانه ها تبدیل شد چرا که حمله نظامی سعودی به یمن به اعتقاد بسیاری از کارشناسان حکایت از رویداد و در نهایت تحولات جدید در منطقه دارد.

به گزارش ایرنا ، بسیاری از رسانه ها در همان ساعات اولیه حمله نظامی عربستان به یمن به گمانه زنی درباره علل و اهداف ریاض در این زمینه پرداختند و تحلیل گران کشورهای مختلف غربی و عربی تلاش کردند براساس گرایشات سیاسی خود و همگرایی و واگرایی با ریاض این حمله را تجزیه و تحلیل کنند.

تحلیلگران معتقدند که بسیار خام اندیشانه خواهد بود که اگر بگوییم عربستان فقط برای شکست حوثی ها ( انصارالله ) دست به حمله نظامی زده اند لذا این مساله را در چارچوب سیاست های جدید ریاض در خارومیانه مورد بررسی قرار باید داد.

ناکامی کشورهای عربی ، غربی در سوریه و استقرار دولت شیعی در عراق و موقعیت استراتژیک یمن و در نهایت نگرانی از گسترش نفوذ ایران در منطقه از جمله علل حمله ریاض به یمن ذکر شده است.

در همین راستا است که 'عبدالباری عطوان» نویسنده و تحلیلگر عربی، در گفت و گو با شبکه المیادین، حمله عربستان را به خاطر موقعیت استراتژیک این کشور و تأثیری که روی عربستان دارد، دانست.

وی این سؤال را مطرح کرد که آیا گمان می کنید عربستان به خاطر بازگرداندن مشروعیت به یمن در این کشور عملیات هوایی انجام داده است؟ در پاسخ این سوال گفت که عربستان برای موقعیت استراتژیک یمن به این کشور حمله کرده و به خاطر شکست هایی که در سوریه و عراق بدان دچار شده این اقدام را انجام داده است.

او تصریح کرد که عربستان تلاش می کند شکست خود در سوریه و عراق را از طریق حمله نظامی به یمن جبران کند.

**همسویی با رژیم صهیونیستی

روزنامه 'ایل مانیفستو' ارگان چپ گرایان ایتالیا در مطلبی هدف واقعی عربستان سعودی از مداخله نظامی در یمن را هشدار به جمهوری اسلامی ایران دانست و نوشت: ریاض و تل آویو تاکنون تا این حد با یکدیگر علیه تهران متحد نبودند.

عربستان سعودی درعملیاتی موسوم به 'توفان کوبنده' 100 فروند هواپیمای بمب افکن،150 هزار نظامی، کشتی های جنگی و خودروهای زرهی را علیه یمن به کار گرفته است. اگر فکر کنیم استقرار گسترده نیروهای نظامی در (مرزهای) یمن برای شکست دادن چند هزار مبارز شیعی حوثی و بازگرداندن قدرت به منصور هادی رییس جمهوری این کشور است ، سخت دچار اشتباه در قضاوت شده ایم.

این روزنامه افزود: بکارگیری این همه نیرو و ایجاد ائتلاف گسترده ای (شامل عربستان، مصر، مراکش، سودان، امارات، قطر، بحرین، کویت و اردن و احتمالا پاکستان) و تصمیم بر مداخله نظامی فوری بدون اینکه منتظر اجلاس اتحادیه عرب شود، هدف آشکار ریاض را نشان می دهد.

آمریکا در پی از سرگیری مذاکرات هسته ای با ایران اعلام کرد مسیری را برای رسیدن به یک توافق می بیند. محمدجواد ظریف وزیر خارجه ایران نیز بر قاطعیت طرفین برای رسیدن به این هدف تا پایان ماه مارس در زمینه سیاسی و قبل از توافق نهایی در پایان ماه ژوئن، تاکید کرد، موضوعی که منجر به بی خوابی شاه سلمان و شاهزاده های اطراف او شده است.

وقتی بمب افکن های اسراییلی تابستان گذشته غزه را بمباران می کردند ، عربستان سعودی و حکومت های پادشاهی خلیج فارس عملیاتی نظیر 'توفان کوبنده' را سازماندهی نکرده بودند و هیچ لشگری را برای مبارزه علیه افراط گرایان داعش که در مدت زمان کوتاهی بخش های عظیمی از عراق را اشغال کردند، بسیج نکردند و فقط به درخواست آمریکا چند مورد حمله هوایی را به ائتلاف ضد داعش اهدا کردند.

معین ربانی تحلیل گر سیاسی به این روزنامه گفت: حمله به یمن حاکی از اولویت های عربستان درخاورمیانه است. استفاده از چنین قدرت گسترده نظامی و مشارکت کشورهای مختلف در ائتلاف سعودی، حاکی از خشم آن کشور در قبال متحدان آمریکایی که تصمیم به یافتن یک تفاهم در برنامه هسته ای ایران گرفته اند،است.

ایل مانیفستو نوشت: هرگز مانند این روزها عربستان و اسراییل این قدر به هم نزدیک نشده بودند. تل آویو در هفته های گذشته اعلام کرد که سقوط منطقه باب المندب یک تهدید واقعی می داند چرا که این منطقه یک منطقه ترانزیتی مهم برای دریانوردی حتی دریانوردی نظامی میان دریای سرخ و اقیانوس هند به شمار می رود.

'افرایم اینبار' مدیر مرکز مطالعات استراتژیک BeSa دانشگاه بارایلان در تل آویو عقیده دارد: اسراییل و عربستان سعودی دارای یک نقطه نظر هستند و هردو از خط مشی دولت اوباما انتقاد می کنند و نمی فهمند چرا آمریکا می خواهد تعادلات منطقه را بطور خطرناکی به هم بزند.

الکس فیشمان' تحلیلگر امور نظامی صهیونیست در روزنامه یدیعوت آحارونوت در مقاله خود درباره حمله جنگنده های عربستان سعودی به یمن، و هدف قرار دادن مواضع انصارالله با بیان اینکه این حمله به سود اسراییل است نوشت: حمله به حوثی های یمن فرصتی برای اسراییل است که از طریق آن می توان امنیت اسراییل را تامین کرد.

این تحلیلگر صهیونیست در تشریح این مسئله نوشت: سازمان های جاسوسی اسراییل پیش از این حمله هشدار داده بودند که سواحل یمن سواحل یک کشور دشمن اسراییل به شمار می رود و باید برای این مشکل راه حل ایجاد شود.

وی در بخش هایی از مقاله خود به نگرانی های رژیم صهیونیستی از احتمال سلطه کامل حوثی های یمن بر خاک یمن اشاره کرد و نوشت: سلطه حوثی ها بر خاک یمن امنیت رژیم صهیونیستی را تهدید می کند.

سید عبدالملک الحوثی' رهبر جنبش انصارالله درباره آخرین تحولات یمن و حملات عربستان به این کشور گفت که عربستان از طریق حمله به یمن درصدد اجرای اراده آمریکا و خواسته اسرائیل است ،عربستان و اسرائیل چه منافع مشترکی در یمن دارند که هر دو از جنگ علیه این کشور استقبال کرده اند. آنها زمانی که عواملشان در داخل یمن شکست خوردند چهره مجرمانه شان ظاهر گردید. حمله کنندگان درصدد تقسیم کشور به چندین ایالت بودند اما این تلاششان به شکست انجامید.

وی تاکید کرد که فرزندان جنوب کسانی بودند که درصدر رد کنندگان تقسیم کشور بودند. ملت یمن علیه تروریسم به پا خواست و در شمال و جنوب پیروزیهایی بدست آورد.

رهبر جنبش انصارالله اضافه کرد: حمله کنندگان زمانی که عواملشان در داخل شکست خوردند اقدام به این حماقت کردند اما یمن لقمه ساده ای نخواهد بود و حمله کنندگان بهای گزافی را برای این حملات پرداخت خواهند کرد.

آنها درصدد هستند که با ایجاد قحطی و حملات، بر ملت یمن چیره شده و پس از آن حمله زمینی را آغاز کنند اما از طریق این حماقت، روحیه آزادی و عزت در ملت یمن زنده شد.

سید عبدالملک الحوثی اضافه کرد: آیا برای نظام سعودی آن چیزی را که در گذشته علیه یمن آورده کافی نیست و همچنان به دنبال نابودی یمن است. ملت یمن قبول نخواهد کرد که بنده نظام سعودی باشد و ملت یمن را فرا می خوانم که برای مقابله با این حمله ظالمانه به پاخیزند.

**موضع ایران

محمد جواد ظریف در جمع خبرنگاران با اشاره به حوادث یمن اظهار کرد: ما خواستار توقف اقدامات فوری عملیات نظامی عربستان در یمن هستیم و این اقدامات را نقض کننده حاکمیت یمن می دانیم.

وی گفت: این عملیات نتیجه ای جز خونریزی نخواهد داشت و برای مهار بحران در یمن همه تلاش خود را به کار خواهیم بست.

ظریف، با تاکید بر این که عملیات نظامی عربستان ضد یمن، برای هیچ کشوری فایده نخواهد داشت، خاطر نشان کرد: این عملیات، منطقه را گرفتار تنش هر چه بیشتر خواهد کرد.

سخنگوی وزارت امور خارجه با محکوم کردن حملات هوائی بامداد امروز عربستان به یمن که منجر به کشته و زخمی شدن شماری از مردم بی گناه این کشور شد گفت: این حملات موجب گسترش تروریسم و تسری ناامنی در کل منطقه خواهد شد.

مرضیه افخم افزود: این اقدام گامی خطرناک و مغایر با مسئولیت های بین المللی در احترام به حاکمیت ملی کشورها است .

توسل به اقدامات نظامی علیه یمن که درگیر بحران داخلی و مقابله با تروریسم می باشد موجب پیچیده تر شدن اوضاع و گسترش دامنه بحران و از دست رفتن فرصت ها برای حل و فصل مسالمت آمیز اختلافات داخلی یمن خواهد شد .

سخنگوی وزارت امور خارجه با تاکید بر لزوم تحقق توافقات ملی صورت گرفته میان احزاب و گروه های یمنی در اولین زمان ، خواستار توقف فوری حملات هوائی و همه اقدامات جنگی علیه کشور و مردم یمن شد .

افخم با ابراز نگرانی نسبت به گسترش افراطی گری و تقویت تروریسم خاطر نشان ساخت این تجاوز نتیجه ای جز گسترش تروریسم و افراطی گری نخواهد داشت و نا امنی را به کل منطقه تسری خواهد داد.

**توان نظامی طرفین جنگ

10 کشور در این تجاوز نظامی مشارکت دارند که شامل اعضای شورای همکاری خلیج فارس (GCC) جز کشور عمان، به علاوه ترکیه، اردن، مصر، الجزائر و سودان است.

کشورهای عربی حوزه خلیج فارس از جمله امارات، بحرین، قطر و کویت با صدور بیانیه ای مشترک در خصوص حملات هوایی عربستان سعودی به یمن مدعی شدند: بنا به درخواست «منصور هادی» رئیس جمهور مستعفی، تصمیم به مقابله با اقدامات تجاوز کارانه حوثی ها گرفتیم.

عربستان سعودی در سال های اخیر، همواره یکی از بزرگترین واردکنندگان سلاح در جهان بوده است.رسانه های جهان به تازگی گزارش دادند که عربستان با 6.5 میلیارد دلار خرید تسلیحاتی، عنوان بزرگترین واردکننده سلاح در سال 2014 را از آن خود کرده است. سال گذشته، هند و چین با جمعیت بیش از یک میلیارد نفر، در رده های دوم و سوم بودند و رده چهارم نیز به امارات متحده عربی اختصاص داشت.

عربستان نه تنها این عنوان را امسال نیز حفظ خواهد کرد، بلکه با هزینه 9 میلیارد و 800 میلیون دلار، «یک هفتم» از کل معاملات تسلیحاتی جهان در سال 2015 را به خود اختصاص خواهد داد.

آمریکا، فرانسه، انگلیس و دیگر صادرکنندگان تجهیزات نظامی، از فروش سلاح های بیشتر به عربستان نه تنها دریغ نخواهند کرد، بلکه احتمالا این کشور را تحریک هم می کنند تا سلاح های بیشتری بخرد. رژیم صهیونیستی پیشاپیش از هیچ کوششی در این راه دریغ نکرده است.

به اعتقاد برخی کارشناسان، عربستان سعودی از نظر نیروی زمینی فاقد توانایی لازم است ارتش کوچک عربستان ترکیبی است از نیروهای پاکستانی، افغانی، بنگلادشی، سومالیایی و بعضی از ملیت های دیگر بنابراین تعریفی که می شود از ارتش عربستان ارائه کرد یک پلیس محلی است تا یک ارتش منسجم. به این معنی که ارتش این کشور تنها به اندازه اقتدار یک نیروی پلیس توانمندی دارد.

در حالی که یمن دارای یک ارتش قوی و کار آزموده است ترکیبی بیش از 150 هزار نیروی انسانی و در کنار اینها نیروهای انصارالله هستند که تجربه چندین دور جنگیدن با ارتش را دارند و همینطور کمیته های گسترده مردمی که امروزه در هر محله و روستا و شهری فعال هستند و هر کمیته شامل صدها نیرو می شود بر همین اساس هم اگر بر اساس

انصارالله توانمندی های قابل توجهی در عرصه نظامی دارد. کوه های مران در واقع مشرف است به مناطق حجاز از جمله طائف و مکه و مدینه، این موضوع به این معناست که انصارالله به راحتی قادر است ازکوه های مران، کاخ و عشرت کده های آل سعود را ویران کند.

** چشم انداز حمله ، یمن کابوس ریاض

برخی تحلیل گران معتقدند که یمن به کابوس ریاض تبدیل خواهد شد و این حمله از نظر برخی کارشناسان تداعی گر حمله صدام به کویت است حمله ای که در نهایت بهانه ای برای حمله آمریکا به عراق و سقوط دیکتاتور شد.

یک کارشناس غربی معتقد است که یمن برای عربستان بیش از یک کابوس به همراه دارد، زیرا در این کشور از هم پاشیده و فاقد حاکمیت هم جهادی های افراط گرای سنی و هم حوثی ها ظهور یافته اند. از آنجا که عربستان در یمن شریک و متحد کارآمدی ندارد در نتیجه ریاض به ظاهر تلاش کرده است تا برخلاف مداخله در بحرین در سال 2011 از هرگونه مداخله تمام عیار در یمن دوری کند و خود را از نزاع های جاری در این کشور دور نگاه دارد. در هیچ کجای دنیا نمی توان دید که اختلاف سطح درآمد در دو کشور همسایه بیش از اختلاف سطح درآمد میان عربستان و یمن باشد.

درآمد سرانه در عربستان حدود 54000 دلار در سال است در حالی که در یمن این رقم کمتر از 4000 هزار دلار است. با اینکه وجود یک یمن باثبات و شکوفا به نفع عربستان است، اما سیاست های عربستان مبنی بر ممنوعیت ورود نیروی کار یمنی به داخل این کشور باعث وخامت وضعیت اقتصادی در یمن شده اند و این امر به نوبه خود تهدیدی برای منافع عربستان محسوب می شود.

سرگئی پلخانف نویسنده روسی و کارشناس خاورمیانه گفت که عربستان سعودی برای تجاوز به خاک یمن که با همراهی متحدان عربی اش صورت گرفته و ده ها نفر را به خاک و خون کشیده ، بهای سنگینی را پرداخت خواهد کرد و تهاجم به یمن قبل از هر چیز بر سرنوشت عربستان سعودی تاثیر منفی خواهد گذاشت.

وی با اشاره به سردمداری ائتلاف ضدیمنی توسط عربستان خاطرنشان کرد: جایگاه عربستان سعودی در جهان عرب و اوضاع داخلی این کشور به نتیجه این عملیات بستگی دارد.

عربستان سعودی پنج سال پیش با عملیات زمینی به سرکوبی ساکنان شمال یمن پرداخت و با وجود این که شمار زیادی از مردم در جریان بمباران نیروهای سعودی کشته شدند اما ریاض نتوانست به اهداف خود دست بیابد. شمار زیادی از نیروهای سعودی به اسارت درآمدند و مقامهای این کشور بهای گزافی را برای آزادی آنها پرداخت کردند.

در آن عملیات تلاش های عربستان ناکام ماند و بر اثر آن خالد بن سلطان فرزند ولیعهد این کشور که فرماندهی نیروهای نظامی عربستان را برعهده داشت برکنار شد. وضعیت تهاجم کنونی عربستان به یمن هم از نظر عواقب آن بر وضعیت داخلی این کشور مشابه پنج سال پیش است.

نویسنده روس با اشاره به پاکسازی های سیاسی ملک سلمان پادشاه عربستان سعودی و کنار گذاشتن فرزندان و افراد نزدیک به ملک عبدلله پادشاه قبلی این کشور از مقامهای کلیدی افزود: در حال حاضر دو نفر از فرزندان ملک سلمان عهده دار مقام وزارت دفاع و وزارت کشور هستند و در واقع رهبری عملیات نظامی ائتلاف علیه یمن را برعهده دارند.

اگر این عملیات نتایج مطلوب نداشته باشد جایگاه دو فرزند ملک سلمان متزلزل خواهد شد و هیچ بعید نیست که جنگ قدرت شدید میان فرزندان و افراد نزدیک به ملک عبدالله با پادشاه کنونی عربستان آغاز شود که حتی ممکن است جامعه این کشور را بی ثبات کند.

پلخانوف با اشاره به مشاهدات سفرهای خود به یمن گفت: مردم این کشور سلحشور و اکثر آنها مسلح هستند و اگر عربستان سعودی عملیات زمینی را در این کشور آغاز کند هیچ بعید نیست که نیروهای این کشور تلفات سنگینی متحمل شوند و ریاض موفقیتی کسب نکند. به همین دلیل مقام های عربستانی نگرانی نتایج اقدامات جنگی این کشور در یمن هستند و سعی دارند تهاجم نظامی را به حملات و بمباران هوایی محدود کنند.