منابع بانکی چپاول شده‌اند

یک کارشناس اقتصادی مهم‌ترین دلیل رکود تورمی کشور را مشکلات سیستم بانکی و مالی کشور دانست و گفت: منابع بانکی ما به معنای کامل کلمه چپاول شده است.

حمیدرضا اشرف زاده در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان این‌که تمام ضربه‌ای که ما خوردیم از سیستم بانکی و مالی بود، اظهار کرد: چرا که سیستم بانکی در دهه 80 به خصوص در سال‌های 1383 و 1384 گسترش زیادی پیدا کرد و وارد فعالیت سفته بازی شد.

وی با بیان این‌که بانک‌ها کار عملی واسطه‌گری مالی را کنار گذاشته و از طریق دارایی‌های انباشته خود وام‌هایی را براساس رابطه به بخش غیر مولد دادند، تصریح کرد: افرادی که از این طریق وام گرفتند انگیزه‌ای برای بازپرداخت اصل و فرع وام نداشتند.

این کارشناس اقتصادی افزود: از سوی دیگر دولت نیز در این مدت به شدت از سیستم بانکی استقراض می‌کرد و در واقع منابع بانکی ما به معنای کامل کلمه چپاول شده است. همین موضوع باعث شده در سال‌های 1389 و 1390منابع بانک‌ها به پایان برسد.

اشرف‌زاده با بیان این‌که در کنار این موضوع در سال‌های 1390 و 1391 بحران ارزی برای کشور بوجود آمد، گفت: دلیل این بحران نیز تحریم نبود، یعنی اگر تحریم هم اتفاق نمی‌افتاد کشور ما به این بحران می‌رسید. بنابراین این بحران و بخصوص رو شدن فسادهای بانکی و کاهش منابع باعث شد تخصیص اعتبارات به بخش‌های غیر مولد قطع شود و انقباض اعتباری رخ دهد.

وی خاطرنشان کرد: به این ترتیب تسهیلات به بخش های مولد و تولیدی ارائه نشد تا سرمایه در گردش آن‌ها تامین شود از این رو بنگاه‌های تولیدی با کمتر از 50 درصد ظرفیت خود به تولید پرداختند و همین موضوع سبب کاهش شدید نرخ رشد اقتصادی و رسیدن آن به منفی 6.8 درصد شد.

این کارشناس اقتصادی با بیان این‌که با کاهش ظرفیت تولید بیکاری نیز افزایش پیدا کرد و رکود ایجاد شد، درباره علل اصلی ایجاد تورم نیز اظهار کرد: دلیل تورم هم این بود که از سال 1386 مصارف دولتی یعنی آن چیزی که دولت به صورت عمرانی و جاری خرج می کرد کاهش پیدا کرد و رقم واقعی این مخارج در دو سال کمتر از 0.1 درصد رشد داشت و در سال‌های 1389، 1390 و 1391 نرخ رشد مصارف دولت منفی بوده است.

اشرف زاده افزود: این درحالی است که درهمین مدت حجم پول هر ساله 30 تا 40 درصد افزایش یافته است، یعنی بهترین زمینه را برای فساد و چپاول مملکت فراهم کردند.

وی با بیان این‌که بانک‌ها داشتند ورشکسته می شدند دولت تصمیم گرفت یک تورم بزرگ ایجاد کند، اظهار کرد: با این تورم ارزش دارایی‌های مسموم بانکی کاهش پیدا می کردو بانک‌ها از خطر ورشکستگی نجات پیدا کردند و دولت نیز می توانست هر از اندازه می خواست از سیستم بانکی پول بگیرد اما هزینه همه این‌ها را مردم باید از جیب خود به واسطه مالیات و تورم پرداخت کنند.

این کارشناس اقتصادی همچنین درباره چرایی تخصیص یافتن تسهیلات به بخش‌های غیر مولد، تصریح کرد: برای دریافت تسهیلات بخش مولد باید به بانک‌ها ثابت کند که سودآوری دارد و می‌تواند اصل و فرع وام‌ها را بپردازد که این کار نیازمند هزینه زیادی برای بانک‌ها در جهت ارزیابی و اعتبارسنجی این درخواست‌ها است. بنابراین رغبت بانک‌ها به وام دادن به بخش مولد و تولیدی پایین می‌آید.

اشرف زاده خاطرنشان کرد:‌از طرف دیگر بانک‌ها به سرمایه داری فامیلی روی آوردند و با پیدا کردن دوست‌ها و فامیل‌های خود تسهیلات را به آن‌ها می‌ دادند به طوری که فرد خانه‌ای را متری 10 میلیون تومان می خرید و سه هفته بعد متری 30 میلیون تومان می فروخت بنابراین با این سود زیاد اصل و فرع وام را نیز پرداخت می کرد که به این ترتیب بانک‌ها وام‌ها را به افراد سفته بازی که در بازار سکه، طلا، ارز،اتومبیل و مسکن فعالیت می کردند دادند.

وی با بیان این‌که سرمایه داری صنعتی ما از نیمه دوم دهه 80 نابود شد، گفت: به این ترتیب سرمایه داری مالی خودش را گسترش داد و اقتصاد را چپاول کرد تا در نهایت چیزی گیر بخش مولد نیاید.

این کارشناس اقتصادی در ادامه درباره برنامه دولت برای خروج غیر تورمی از رکود اظهار کرد: جهت گیری‌ها ، علت یابی و سیاست هایی که تدوین شده به نظر من هیچ کدامش به خروج از رکود تورمی کمک نمی‌کند از سوی دیگر رییس جمهور اخیرا اعلام کرده که ما از رکود خارج شدیم که باز هم فکر می کنم این موضوع درست نیست و احتمالا دستگاه‌هایی موازی غیر از مرکز آمار و بانک مرکزی آمارهایی را تولید کرده و در اختیار رییس جمهور قرار می‌دهند که درست نیست.

اشرف زاده با تاکید بر این‌که بعید می دانم تا سال 1394 از رکود تورمی خارج شویم، اظهار کرد: مشکل بزرگ دیگر ما عدم بارندگی و کمبود منابع آبی است و اگر در سال جاری بارندگی مناسبی نداشته باشیم تولید ناخالص داخلی ما کمتر از منفی هفت تا هشت درصد خواهد بود و این مصیبتی بزرگ برای مملکت ما است.

وی همچنین درباره نقاط ضعف برنامه دولت برای خروج از رکود گفت: برنامه ارائه شده در مورد نرخ‌های سود تسهیلات جهت گیری درستی ندارد، چرا که ما هفت تا هشت نوع نرخ سود بانکی داریم که براساس آن‌ها وام پرداخت می‌کنیم اما در این برنامه درک درستی از نرخ‌ها وجود ندارد که یکی از نقاط ضعف این صنعت است.

این کارشناس اقتصادی افزود: نقطه ضعف دوم مربوط به نرخ ارز است همان طور که دیده می‌شود از هفته پیش تاکنون مرتبا دلار افزایش قیمت داشته است که در این برنامه جهت گیری درستی درباره نرخ ارز نیز وجود ندارد.

اشرف‌زاده همچنین تصمیم دولت برای عدم استقراض از سیستم بانکی را از نقاط قوت برنامه خروج از رکود دانست و تصریح کرد: در سال 1390 استقراض دولت از سیستم بانکی 42 درصد نسبت به سال پیشین آن رشد داشته است که این رقم در سال 1392 به 21درصد رسید، اما اکنون دولت تصمیم گرفته که از سیستم بانکی استقراض نکند و از سوی دیگر بدهی‌های خود را نیز به بانک مرکزی پرداخت کند.

وی خاطرنشان کرد: اگر این موضوع تحقق یابد جهت گیری درستی است چرا که با این کار منابع بانک‌ها افزایش یافته و می‌توانند وام‌های بیشتری به بخش مولد ارائه کنند، البته اگر رانت‌خوارها و فاسدها دوباره با نامه و پارتی بر سر بانک ها نریزند.