وزیر ارشاد: به فیلم‌هایی که ارزش‌های ما را زیر سوال می‌برند، مجوز نمی‌دهیم

علی جنتی وزیر ارشاد درباره چگونگی ادای دین به حوزه فرهنگ با توجه به نامگذاری سال به فرهنگ و اقتصاد گفت: بسیار خوشحالم که مقام معظم رهبری امسال را سال اقتصاد و فرهنگ نامگذاری کردند و این نشان دهنده عمق توجه ایشان است که همواره ایشان طی 2 الی 3 دهه گذشته نسبت به فرهنگ حساسیت و عنایت بیشتری داشتند. تلاش کردیم سیاست‌های ایشان را در زمینه فرهنگی و هنری اجرا کنیم و دولت و رئیس جمهور بر دنبال کردن این سیاست‌ها مُصِر است.
به گزارش انتخاب جنتی ادامه داد: طی یکسال گذشته در 3 ماه اول کار سرگرم شناخت حوزه‌ای بودم که تصدی آن را به عهده گرفته بودم. بعد از این مرحله برخی از انتصابات را انجام دادم و یکی از قول‌های من این بود که فرهنگ را به اهالی فرهنگ بسپاریم و انصافا امروزه افرادی که مسئولیت را در ستاد و استان‌ها به عهده گرفتند، از نظر علمی و تجربی فعال هستند و کارشان را خوب می‌شناسند.
وزیر ارشاد گفت: در حوزه فرهنگ و هنر بسیاری از اقدامات را می‌توانیم انجام دهیم که به اهداف مقام رهبری و اسناد بالا دستی در قانون برنامه پنجم توسعه و شورای عالی انقلاب فرهنگی برسیم. در وزارت ارشاد نیز قانون‌هایی برای ما تعیین شده که نشر ارزش‌های اسلامی و حفاظت از فرهنگ و هنر ایرانی و اسلامی خودمان، صیانت از فرهنگ و هویت ملی، حفظ اقتدار فرهنگی و کمک به سطح فرهنگ عمومی از جمله آنهاست.
جنتی گفت: یکی از تأکیدات رهبر انقلاب این است که الگوی سبک زندگی اسلامی- ایرانی را به جامعه معرفی کرده و جامعه را از الگوهای دیگر مثل شبکه‌های اجتماعی یا ماهواره‌ها مصون نگه داریم.
او با اشاره به اقتصاد در فرهنگ یادآور شد: همیشه بحث رونق اقتصاد فرهنگ و هنر را دنبال کردم که از جمله مواردی است که در گذشته مغفول مانده بود و در این دوره بیشتر مورد توجه قرار گرفته بود.
جنتی در رابطه با وضعیت سینما در حال حاضر گفت: سینمای ما در داخل و خارج از کشور شناخته شده و قابل قبول است و گاهی جوایز خوبی به دست آوردیم. سینمای جمهوری اسلامی از لحاظ فنی و حرفه‌ای قابل دفاع است اما آنچه که می‌ماند، محتوای این فیلم هاست. این محتوا‌ها بسیار پایین‌تر از انتظار ماست. طی 2 الی 3 دهه گذشته سینما در طول زمان یک رشد تکاملی داشته است و وضعیت بهتری دارد و مسائل اجتماعی بیشتر در آن مورد توجه بوده است.
او گفت: انتظار ما در حوزه سینما این است که بتواند ارزش‌های دینی و ملی ما را هم برای بینندگان داخلی و هم در سطح دنیا منعکس کند و قابل دفاع باشد.
جنتی در پاسخ به اینکه طی یک سال فعالیت چقدر تلاش کردید کار ارزشی ساخته و از یک اثر فاخر حمایت شود، گفت: به طور طبیعی هنوز آثار کارهایی که طی یکسال اخیر ساخته شده، مشخص نیست. وقتی در حوزه سینما یک فیلمنامه می‌آید تا مرحله تصویب راه زیادی است. در جشنواره فجر آثار خوبی که از قبل ساخته شده بود، وجود داشت و چند فیلم مثل «رستاخیز» در رابطه با عاشورا، «چ» در ارتباط با شهید چمران و «شیار 143» درباره مقاومت بودند که جوایز را درو کردند و همه ارزشی بودند.
او گفت: ما بر اساس سیاست گذاری‌ها از فیلم‌هایی که بیشتر ارزش‌های ملی و اسلامی ما را مطرح می‌کند، حمایت می‌کنیم و در این رابطه به نیروهای جوانی که به تدریج ماهر می‌شوند، کمک می‌کنیم.
وزیر ارشاد در رابطه با اکران برخی فیلم‌ها که باید زود‌تر اتفاق می‌افتاد، گفت: بحث اکران جداست و با توجه به تراکم کار‌ها و محدود بودن سالن سینما‌ها فیلم‌ها در نوبت اکران قرار می‌گیرند. در حال حاضر حدود 330 سالن داشتیم که بخشی از آن فرسوده است. به طور میانگین 300 سالن در کل کشور داریم و این در حالی است که تعداد فیلم‌ها بیشتر از این است. در نوبت ماندن اکران فیلم‌ها نشانه عدم توجه نیست.
جنتی در رابطه با بهبود وضعیت سینما و تأسیس سینماهای دیجیتال عنوان کرد: کارهای خیلی خوبی در این زمینه انجام شده و در غرب تهران یک مجموعه فرهنگی هنری ساخته شده که 14 سالن سینما دارد. به زرث قاطع می‌توانم بگویم طی یکسال گذشته همه سینماهای کشور به جز معدودی از آن‌ها به سیستم دیجیتال مجهز شده‌اند.
او گفت: در گذشته ممکن بود که یکسال بعد نوبت به سینمای دیگری در شهرستان برسد اما الان با توجه به تجهیز سینما‌ها به لوازم دیجیتال تمام سینما‌ها می‌توانند در یک بازه زمانی یک فیلم را پخش کنند. سالن‌های سینما بسیار کم هستند و حتی برخی مراکز استان‌ها سینما ندارند و برخی تمهیدات در این مورد در نظر گرفته شده که مجتمع‌های فرهنگی تجاری ساخته شود که افرادی بتوانند از محل آن استفاده کنند.
وزیر ارشاد در خصوص دستاوردهای فعالیت معاونت در حوزه هنری گفت: در معاونت هنری هم حوزه هنرهای نمایشی و تأ‌تر و هم حوزه موسیقی و تجسمی را داریم. در حوزه هنرهای تجسمی حرکت خوبی آغاز شده است. بیش از هرچیز بحث اقتصاد فرهنگ و هنر را دنبال می‌کردم و ما باید به سمتی پیش برویم که هنرمندان و اصحاب فرهنگ و هنر ضمن عرضه هنر خود بتوانند ارزش افزوده مالی داشته باشند و افراد با شوق وارد آن شوند.
او گفت: در حوزه تجسمی آثار ارزشمند از لحاظ مادی نیز بسیار قابل اعتنا شده و حتی در ایران طی حراج‌های سالانه این آثار به قیمت‌های گران خریده می‌شود و این باعث تشویق و ورود هنرمندان به این عرصه می‌شود.
جنتی با اشاره به وضعیت تئا‌تر و در پاسخ به اینکه آیا از آثاری که روی صحنه می‌رود، به طور مستقیم باخبرید، گفت: نظارت من به صورت کلی است و گاهی ممکن است آثار را ببینم. البته ما در حوزه تئا‌تر مشکلات بسیاری داریم. مثلا کارهایی که تئاتر‌ها عرضه می‌کنند، هنوز ارزش مادی خود را به طور کامل به دست نیاورده است. الان بسیاری از اهالی تئا‌تر که کارهای خوبی در گذشته عرضه کردند، مطالبات معوق دارند و دولت به آن‌ها بدهکار است. هنوز توجه لازم به حوزه تئا‌تر صورت نگرفته است.
وزیر ارشاد درباره بودجه تئا‌تر گفت: کل بودجه تئا‌تر و هنرهای نمایشی در طول سال 17 میلیارد تومان است که بودجه یک فیلم سینمایی فاخر است. از نظر محتوا باید به این آثار توجه شود و آثاری که روی صحنه می‌رود، پذیرفته شده و مورد قبول است. به طور طبیعی ما در هر حوزه‌ای وارد شویم، اشکالاتی دارد. مثلا در سال 92، 66 هزار عنوان کتاب چاپ شده که بیش از نیمی از آن‌ها کتاب‌های چاپ اول و بقیه تجدید چاپ هستند و مشخص است که ممکن است چند مورد اشتباه نظارتی به وجود بیاید.
جنتی درباره مشکلات اصلی حوزه فرهنگ گفت: یکی از مشکلات ما در حوزه سینما فیلمنامه و در حوزه تئا‌تر نمایشنامه است. معمولا نمایش‌هایی که در حوزه سینما ارزشمند باشد، کم داریم. برای ارائه کار فاخر در حوزه موسیقی، تئا‌تر و سینما باید کار و فعالیت بسیاری انجام دهیم.
او گفت: باید مدرسه عالی سینما راه اندازی کنیم و مدارس علمی کاربردی هنر داریم و امسال بیش از 30 هزار نفر را برای آموزش در این حوزه‌ها جذب کردیم. این گروه‌ها باید در این حوزه‌ها کار کنند و نیروهای مومن نیز باید حمایت شوند تا در بین آن‌ها کار فاخر به وجود بیاید. این طور نیست که هرچه عرضه می‌شود را تأیید کنیم و بألاخره این آثار را در مجموع باید قبول کنیم.
او با قبول اینکه الان زمان آزمون و خطا نیست که چه مفاهیمی ارزشی و چه مفاهیمی غیر ارزشی هستند، گفت: به همین دلیل یک مجموعه آگاه نسبت به سینما و مقولات ارزشی شورای پروانه فیلم را تشکیل می‌دهند. در حوزه نمایش بعد از ساخته شدن فیلم، بعد از بررسی این هیأت مشکلات احتمالی یادآوری می‌شود.
وزیر ارشاد گفت: در دوره ساخت هم ما در حال نظارت هستیم. گاهی فیلمی در شورای پروانه ساخت مجوز می‌گیرد اما بعد از ساخته شدن می‌بینید که اثر دیگری ساخته شده است. چندتا از این فیلم‌ها غیرقابل پخش بود و مطمئنم مجوزی که فیلمنامه دادند،‌‌ همان فیلمنامه‌ای نیست که امروز ساخته شده است.
جنتی در رابطه با مغایرت برخی از فیلمنامه‌ها و نمایشنامه‌ها با ارزش‌های بومی و ملی گفت: این مغایرت به این دلیل است که در دوره ساخت نظارتی روی آن‌ها وجود نداشته است. گاهی فیلمی اصلا نه فیلمنامه‌اش به وزارت ارشاد ارائه می‌شود و نه مجوز می‌گیرند و به صورت قاچاق تولید می‌شود و بحث جدایی دارد. معمولا فیلمنامه فیلم‌ها با اصلاحات اشکال اساسی ندارد اما در ادامه به این دلیل غیرقابل پخش می‌شود که فیلمنامه تأیید شده ساخته نشده است. مهم نظارت در دوران ساخت فیلم است که دقیقا فیلم‌ها مطابق فیلمنامه ساخته شود. در حال حاضر این کار نظارتی در حال انجام است.
او با اشاره به اینکه قطعا به فیلم‌هایی که ارزش‌های ما را زیر سوال می‌برند، مجوز نمی‌دهیم، گفت: ما به فیلمی که مطابق با موازین نباشد، چه در خارج نمایش داده شده باشد و چه نه، مجوز نمی‌دهیم.
جنتی در بخشی دیگر از صحبت‌های خود درباره وعده‌ای که قبلا پیرامون تمرکز زدایی داده بود، گفت: در آغاز کارم بحث عدالت فرهنگی را مطرح کردم که به معنای تمرکز زدایی از تهران است؛ یعنی باید تلاش کنیم تا مردم به امکانات نسبی برابر فرهنگی دست پیدا کنند و هنرمندان بتوانند از امکانات برابر استفاده کنند. در گذشته به دلیل این تمرکز مشکلاتی داشتیم و هنوز هم اعتبارات در مرکز در حال مصرف شدن است. بیشتر اعتبارات نمایشگاه کتاب در تهران هزینه می‌شود. همچنین کنسرت‌ها و تئاترهای بزرگ در تهران برگزار می‌شود.
او ادامه داد: در حال حاضر در بسیاری از شهرستان‌ها ادارات کل فرهنگ و ارشاد جزو فقیر‌ترین ادارات هستند و امکانات آن‌ها ناچیز است. ما بخشی از امکانات را در حال حاضر در شهرستان‌ها توزیع می‌کنیم و به طور دائم از این شهر‌ها بازدید می‌کنیم. در حال حاضر نمایشگاه کتاب به شهرستان‌ها می‌رود و نمایشگاه قرآن به چند مرکز استان می‌رود و برگزار می‌شود.
جنتی گفت: تلاش می‌کنیم هنرمندان تئا‌تر و موسیقی را به تهران بیاوریم و حتی بخشی از آن‌ها به خارج از کشور اعزام می‌کنیم. در زمینه هنرهای تجسمی مثل خطاطی بسیار پیشرفته هستیم و می‌توانیم در بسیاری از هفته‌های فرهنگی خارجی آثار این هنرمندان را عرضه کنیم. سعی کردیم که اعتبارات و فضاهای فرهنگی به خوبی در شهرستان‌ها و نقاط دورافتاده توزیع شود.
علی جنتی وزیر ارشاد با اشاره به چگونگی وضعیت مطبوعات گفت: یکی از سیاست‌ها این است که تسهیلاتی برای افرادی فراهم کنیم که به دنبال انتشار روزنامه، هفته نامه، فصل نامه و نشریات آموزشگاهی هستند. در این دوره که هیأت نظارت بر مطبوعات مجوز‌ها را صادر می‌کند، دوران شکوفایی است چون جلسات به صورت هفتگی تشکیل می‌شود و خودم در همه جلسات طی این یکسال اخیر شرکت کردم.
او گفت: در ابتدای کار دیدیم که برخی درخواست‌ها برای انتشار نشریه 5 سال مانده بود و الان تقریبا تمام تقاضا‌ها به روز شده است. فکر می‌کنم تا خرداد امسال تمام تقاضا‌ها پاسخ داده شده است. بیش از 6 هزار نشریه و روزنامه در حال حاضر مجوز دارند که البته همه فعال نیستند اما حداقل 4 هزار نشریه در سراسر کشور فعال هستند. فکر می‌کنم در هر مرکز استانی حداقل یک روزنامه وجود دارد که در برخی استان‌ها 12 روزنامه منتشر می‌کنیم.
جنتی درباره یارانه‌ای که به مطبوعات تعلق می‌گیرد، توضیح داد: مشکلی درباره پرداخت یارانه وجود داشته و زمانی به اصحاب رسانه کمک می‌کردند و با نرخ دولتی کاغذ در اختیار آن‌ها قرار می‌دادند اما الان کاغذ توزیع نمی‌شود و کمک‌ها نقدی شده است. این مسأله در حال حاضر نظاممند شده و ضوابطی با همکاری اصحاب رسانه دارد.
او گفت: قطعا حمایت را از مطبوعات عادلانه می‌دانم و به طور صد در صد روزنامه‌های مخالف و موافق به طور یکسان یارانه دریافت می‌کنند. درباره صدور مجوز‌ها همه رسانه‌های مکتوب و غیرمکتوب در حوزه معاونت مطبوعاتی و اطلاع رسانی می‌گنجند.
جنتی درباره اولویت‌های در نظرگرفته شده برای صدور مجوز و پرداخت یارانه مطبوعاتی گفت: ما در صدور مجوز‌ها به هیچ وجه به موافقت یا مخالفت با دولت توجهی نداریم. دوم اینکه ضوابطی اعلام کردیم که هرکسی می‌تواند با مراجعه به سایت معاونت مطبوعاتی از آن مطلع شود. به طور طبیعی یارانه روزنامه‌هایی که صفحات بیشتری دارند، بیشتر است.
او ادامه داد: برخی روزنامه‌ها کارهای تولیدی بسیاری دارند و مقالات مختلفی منتشر می‌کنند و کیفیت خوبی دارند و برخی روزنامه‌ها از برخی سایت‌ها خبر منعکس می‌کنند و کار تولیدی انجام نمی‌دهد، یارانه متفاوتی دریافت می‌کند. طبعا به روزنامه یا نشریه‌ای که مبانی ارزشی، مسائل دینی، دفاع و اخلاق و الگوی سبک زندگی را تقویت می‌کند باید توجه بیشتری کرد.
جنتی گفت: یارانه براساس این ضوابط پرداخت می‌شود؛ البته ما در سال جاری یارانه دستگاه‌هایی که به دولت یا نهادهای عمومی وصل هستند را قطع کردیم. در حال حاضر بیشتر به نشریات خصوصی کمک می‌شود و اگر به سایت وزارت ارشاد مراجعه کنید، متوجه می‌شوید هر روزنامه‌ای تا چه اندازه یارانه گرفته است. تمام این ضوابط تصویب شده و روی سایت موجود است. کسانی که طی این یکسال هرچقدر یارانه گرفتند، مشخص و این شفافیت ارزشمند است.
وزیر ارشاد درباره خصوصی سازی و وعده‌ها برای کاهش تصدی‌گری دولت گفت: اصولا خصوصی سازی در تمام بخش‌ها مشکل است و بخش دولتی به طور شدید مقاومت می‌کند. در حوزه فرهنگ یکی از سیاست‌ها واسپاری کار‌ها به بخش خصوصی است اما کمتر از حد انتظار موفق بودیم. در حال حاضر در حوزه نمایشگاه‌ها سیاست گذاری کردیم که به دست اصناف سپرده شود و به برخی عمل شده است.
او گفت: عمده جشنواره رسانه‌های دیجیتال به دست بخش خصوصی بود و امسال 100 درصد در دست بخش خصوصی است. کار ما سیاست گذاری و برنامه ریزی است اما تصدی‌گری نمی‌کنیم.
جنتی در پایان گفت: معتقدم کار بزرگی مثل نمایشگاه بین المللی کتاب تهران در حال واگذار شدن به صورت بخشی است. در حال واگذاری تصدی‌ها هستیم. تلاش می‌کنیم که دولت برای بازی‌های رایانه‌ای برنامه ریزی کند و قسمتی از آن را به بخش خصوصی واگذار کند. این حوزه نوپاست و باید مورد حمایت جدی قرار بگیرد.