سخنگوی وزارت خارجه در نشست هفتگی‌اش با خبرنگاران به سوالات آن‌ها پاسخ گفت.
وی گفت: مسئولیت مستقیم عواقب این کودتا در همه ابعاد حقوقی و بین المللی متوجه عاملان است و خشم و بی‌اعتمادی عمیق ملت ایران از این دو کشور ناشی از همین رویکردهای دخالت جویانه و خصمانه است.
افخم اظهار کرد: دخالت در امور داخلی ایران از سوی این کشورها در سال‌های گذشته در صحنه‌های مختلف تداوم داشته و آن‌ها سعی کردند در روندهای مردمی تغییر ایجاد کنند. این رویکرد نسبت به کشورهایی که حکومت مردمی دارند نیز دیده شده است.
سخنگوی وزارت خارجه در خصوص ماحصل نتیجه نهایی مذاکرات یوکیا آمانو، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در تهران، گفت: همکاری‌های ایران و آژانس همکاری‌هایی است که می‌توان به جرأت گفت که رو به جلو است و مسیر پیشرفت را طی می‌کند.
وی افزود: تفاهماتی میان ایران و آژانس صورت گرفته است که بر اساس آن گفت‌وگوها برای رفع برخی ابهامات ادامه دارد. ایران مصمم است تا با آژانس همکاری کند و این سفر نیز در همین چارچوب بوده است و می‌توان گفت این مسیر یک مسیر سازنده است و طرفین گفت‌وگوها را در ابعاد فنی و حقوقی انجام می‌دهند. در عین حال امیدواریم این گفت‌وگوها و مسیر حل یکایک موضوعاتی که مطرح است در فضایی کاملا" فنی و حقوقی پیش برود.
افخم ادامه داد: امیدواریم آژانس از امکان و تأثیر امور سیاسی بر این روند تلاش خود را به کار ببندد تا مانع از تأثیرگذاری امور سیاسی بر این روند باشیم و کاملا" در یک فضای تخصصی این موضوعات مسیر تدریجی خود را طی کند.
سخنگوی وزارت امور خارجه کشورمان تصریح کرد: اگر بخواهم به طور خلاصه بگویم این سفر، سفر سازنده‌ای بود و بر تداوم همکاری‌ها تأکید شد و این مسیر رو به جلو را ادامه خواهیم داد.
سخنگوی وزارت خارجه اظهار کرد: دولت یازدهم در چارچوب سیاست تنش‌زدایی و تعامل سازنده با جهان و در مسیر خطوط کلی سیاست‌های نظام، سیاست خارجی و مدیریت اختلافات با برخی کشورها را از طریق ترغیب طرف مقابل به تکریم و احترام ملت ایران و احترام به رای نظر مردم دنبال می‌کند و بر همین اساس مبانی سیاست خارجی شکل گرفته است و امیدواریم جهان نسبت به روندهای واقعی ایران و تکریم ایران هرچه بیشتر قدم بردارد.
وی در ادامه در پاسخ به سوالی درباره آخرین وضعیت دیپلمات ربوده شده در یمن (نیکبخت) گفت: ملاقات‌هایی مسئولان سفارت ما در یمن با مسئولان این کشور داشته و دارند و براساس اطلاعات رسیده آقای نیکبخت در سلامتی به سر می‌برند و پیگیری‌ها برای آزادی ایشان وجود دارد. همچنین باید بگویم که گفت‌وگوها در قالب کمیته تشکیل شده در این زمینه ادامه دارد تا این تلاش‌ها به بازگشت ایشان به کشور منجر شود.
افخم در ادامه درباره وضعیت یمن گفت: ما از روندهای سیاسی حمایت می‌کنیم و امیدواریم این سازوکارها پاسخی به مطالبات مشروع مردم باشد و امیدواریم آینده سیاسی یمن براساس مشارکت و فعالیت همه گروه‌ها و احزاب سیاسی باشد و در فضای مسالمت‌آمیز آینده این کشور شکل گیرد.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی در پاسخ به سوال خبرنگاری دیگر که از وی پرسید نخست وزیر انگلیس یادداشتی را در رابطه با همکاری با ایران درخصوص مقابله با داعش منتشر کرده است، گفت: جمهوری اسلامی با کشورهای مختلف از جمله کشورهای اروپایی درباره خطرات تروریسم و تکفیری‌ها و گسترش فعالیت‌شان گفت‌وگوهایی را شروع کرده است و رایزنی‌ها در جریان است و مطالبی که در یادداشت مورد اشاره آمده در همین چارچوب است. ما در چارچوب مقررات بین‌المللی و نظر دولت عراق گفت‌وگوها را تنظیم و از آن‌ها استقبال می‌کنیم و امیدواریم این مشورت‌ها با مرکزیت توجه به نقش و جایگاه عراق بیشتر شود تا امکان حل و فصل موضوع تروریسم و فعالیت داعش در عراق فراهم شود.
افخم همچنین درباره سفرهای وزیر خارجه به برخی کشورهای اروپایی که گفته شده طی یکی دو هفته آینده انجام می‌شود، گفت: رفت و آمدهای سیاسی طی دو هفته آینده در دستور کار آقای ظریف است که ایشان به چند کشور اروپایی سفر خواهند کرد. درباره جزییات و زمان این سفرها متناسب با دوره زمانی هریک از این سفرها اطلاع‌رسانی خواهد شد.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی در پاسخ به سوالی دیگر مبنی بر اینکه آیا ایران از بمباران مواضع داعش در برخی شهرهای عراق توسط آمریکا استقبال می‌کند و چنانچه پاسخ شما مثبت است چرا تقاضای بمباران مواضع داعش در سوریه مطرح نمی‌شود و اینکه چرا ایران و آمریکا که بر سر داعش نقطه نظر مشترک دارند با یکدیگر مذاکره نمی‌کنند ؟ اظهار کرد: از ابتدای بحران عراق ما اعلام کردیم که مخالف دخالت نظامی کشورهای دیگر در عراق هستیم و این موضع صریح ما است. در عین حال تصمیم آن‌ها برای حل و فصل موضوع فعالیت داعش مبتنی بر خواست مسئولان عراقی است و همکاری دیگر کشورها در اوضاع عراق مبتنی به خواست مسئولان عراقی است.
وی درباره همکاری با آمریکا بر سر داعش گفت: فقدان جدی برای مقابله با تروریسم و اعلام نظر صریح که متناسب با رفتارها و اقدامات آمریکا باشد دیده نشده است و بین اعلامیه‌ها و اقدامات تناقض‌های جدی وجود دارد. حمایت آمریکا از کشورهای تامین کننده منابع مالی و یا حمایت‌های سیاسی از تکفیری‌ها و داعش روشن است و قطعا دولت آمریکا باید مواضع صریح و به دور از دوگانگی درباره مساله تروریسم اتخاذ کند و اگر در گفتار و رفتارشان تناقض نباشد شرایط برای برداشت و ارزیابی‌های دیگر فراهم خواهد شد.
افخم در ادامه درخصوص سوال خبرنگاری مبنی بر اینکه انتقاداتی به تیم مذاکره کننده برای نداشتن موضع‌گیری های جدی درباره مواضع کشور وجود دارد، گفت: منتقدانی هستند که انتظارات و توقعات خاص خودشان را مطرح می‌کنند اما مواضع علمی و مذاکراتی ما کاملا شفاف است و آنچه نسبت به نبود موضع‌گیری جدی از سوی تیم مذاکره‌کننده مطرح می‌شود دقیق نیست. موضع جمهوری اسلامی در روابط خارجی با همه کشورها از جمله آمریکا مبتنی بر اصول و خطوطی است که در چارچوب نظام طراحی شده است. اما رویکرد ما مبتنی بر گفت‌وگو و تعامل سازنده برای تکریم ملت ایران مبتنی بر احترام متقابل است. شاید برخی این رویکرد را نمی‌پسندند و به آن نقد دارند اما نقد باید منصفانه و مبتنی بر اطلاعات دقیق باشد.
وی تاکید کرد: فضاسازی و انتقال اطلاعات نادرست کمکی به تنویر افکار عمومی نمی‌کند.
سخنگوی وزارت خارجه درباره تحولات غزه و نقض آتش‌بس گفت: ما نقض آتش‌بس موقت و از سرگیری حملات فاجعه‌بار رژیم صهیونیستی علیه ساکنان بی‌دفاع غزه را محکوم و سریال ننگین جنایات جدید در غزه حاکی از پایبند نبودن رژیم صهیونیستی به هر نوع توافق و خوی وحشی‌گری نسبت به مقاومت است. ایران با تجلیل از روحیه مقاومت مردمی در ایستادگی مقابل اقدامات ناجوانمردانه رژیم صهیونیستی از کشورها و نهادهای مسئول بین المللی درخواست کرد در مقابل این اقدامات ضدبشری واکنش نشان دهند و بر این موضع خود پافشاری می‌کنیم و امیدواریم اقدام جدی و عملی برای توقف حملات همه جانبه علیه ساکنان بی‌دفاع غزه صورت گیرد.
وی همچنین درباره ارسال کمک های بشردوستانه به غزه تصریح کرد: پیگیری‌ها با مقامات و مسئولان مصری ادامه دارد و هنوز شرایط برای ارسال کمک‌های انسان‌دوستانه فراهم نشده است. در عین حال دفتر حفاظت منافع ما در قاهره در حال پیگیری موضوع است.
افخم در پاسخ به سوال خبرنگاری که از سرنوشت خبرنگاران بازداشتی واشنگتن پست از وی سوال می‌کرد با ابراز بی‌اطلاعی از این موضوع گفت که اطلاع جدیدی فراتر از اطلاع رسانی که از سوی نهادهای مذکور صورت گرفته است در دست ندارد.
سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ به سوالی دیگر مبنی بر اینکه با توجه به تحولات در کردستان عراق تقاضایی برای پناهجویان کرد عراقی به مسئولان ایرانی مطرح شده است یا خیر؟ گفت: هنوز به شکل رسمی گزارشی مبنی بر ورود پناهجویان کرد به خاک کشور نداشتیم و موضوع جدیدی در این باره نداریم و چنانچه این مساله پیش آید و مسئولان عراقی درخواستی دراین باره داشته باشند آن را بررسی و اعلام نظر می‌کنیم.
افخم در ادامه در پاسخ به سوالی دیگر درباره دیدارهای وزیر خارجه در چارچوب مذاکرات 1+5 گفت: قبلا اعلام کردیم که اوایل سپتامبر مذاکراتی انجام خواهد شد و الان تماس‌ها برای تنظیم مذاکرات جاری است . در عین حال گفت‌وگوهایی با اعضای 1+5 از طریق سفارت‌هایشان در تهران ادامه دارد و احتمالا تا قبل از برگزاری نشست مجمع عمومی سازمان ملل یک دور مذاکرات برگزار خواهد شد و مشورت‌ها برای تنظیم زمان و مکان ادامه دارد.
وی همچنین گفت: مذاکرات خانم اشتون و آقای ظریف هم در برنامه است که با تعیین محل دقیق و زمان آن اطلاع‌رسانی می‌شود اما در اوایل سپتامبر این دیدار را خواهیم داشت.
افخم در پاسخ به اینکه وزارت خارجه آمریکا واکنش ایران به حوادث شهر فرگوسن آمریکا را نوعی دخالت در امور داخلی ایران قلمداد کرده است، خاطرنشان کرد: ما نظرات صریح‌مان را نسبت به پایبند نبودن آمریکا به کنوانسیون اشکال منع تبعیض نژادی اعلام کردیم. با توجه به مطالباتی که در این شهر وجود دارد و تبعیض نژادی آشکاری که صورت می‌گیرد نه تنها ایران بلکه کشورهای مختلف به این تحولات واکنش داشته‌اند و طبق اخبار منتشرشده یک فرد دیگر سیاه‌پوست هم کشته شده است و این اتفاقات نشان می‌دهد که مطالبات جدی در این جوامع مطرح است و برای کشوری که داعیه حقوق بشر دارد و گزارش‌های مکرر حقوق بشری درباره کشورهای مختلف منتشر می‌کند جای سوال است که چرا در چنین جوامعی که این مسائل تلخ رخ می‌دهد، جای سوال است.
وی در ادامه گفت: دولت آمریکا به عنوان یک عضو کنوانسیون رعایت اشکال منع تبعیض نژادی باید نسبت به جلوگیری از اقدامات تبعیض نژادی حرکت جدی داشته باشد علاه بر این این مسایل یک مطالبه داخلی نیز هست.
افخم در پاسخ به اینکه چرا وزارت خارجه نسبت به برخی مسائل از جمله تحولات فرگوسن واکنش فوری نداشته است گفت: ما در وزارت خارجه تیم‌های کارشناسی داریم که این تیم‌ها بر اساس زمان‌بندی خود نظراتشان را اعلام و متناسب با سیاست‌هایمان و جمع‌بندی صورت گرفته واکنش نشان خواهیم داد. البته طبیعی است که زمان‌بندی تیم‌های کارشناسی ما با آنچه رسانه‌ها انتظار دارند متفاوت است. طبیعی است که رسانه‌ها می‌خواهند جلوتر از تحولات اخبار را دنبال کنند اما این مساله در حوزه کاری ما متفاوت است. من معتقدم واکنش‌های وزارت خارجه کند نبوده است.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی درباره خبر منتشر شده در یکی از رسانه های کشور مبنی بر اینکه هواپیمایی ایران در رابطه با سقوط ایران 140 از کشور اوکراین درخواست کرده است هیاتی را به ایران بفرستد اما اوکراین نپذیرفته است، گفت: در مورد اینکه در این رابطه مذاکره شده است، درست است. بخش‌های تخصصی و فنی مذاکراتی داشته اند اما درباره مفاد آن اجازه دهید منابع رسمی اطلاع‌رسانی کنند. البته برخی خبرهای اولیه که در رابطه با تاریخ این مساله منتشر شد عجولانه بود. باید اجازه داد گفت‌وگوها با طرف اوکراینی و شرکت‌های مربوطه به نتایج قطعی برسد و بعد از آن اطلاع رسانی شود.
وی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه در رابطه با حوادث اخیر در یمن در رسانه‌های این کشور عنوان شده است که از ایران دعوت شده بین حوثی‌ها و دولت یمن میانجی‌گری کند، اظهار کرد: هیچ منبع مستندی در اختیار ندارم که چنین خبری را تایید کنم و معتقدم تنها یک گمانه زنی رسانه‌ای است.
وی درباره مذاکرات هسته‌ای توضیح داد: پیش‌بینی شده است در حاشیه نشست مجمع عمومی سازمان ملل مذاکرات ایران و 1+5 انجام شود اما هنوز زمان آن مشخص نیست و تنظیم این زمان در دستور کار است. پیش از آن نیز خانم اشتون و آقای ظریف اوایل سپتامبر با یکدیگر دیدار می کنند و درباره سایر سطوح رایزنی‌ها قرار است با تک تک اعضای 1+5 این رایزنی‌ها صورت گیرد که از طریق سفارت‌هایشان در تهران این مساله در جریان است. به غیر از آمریکا که یک دور مذاکره دوجانبه با این کشور در ژنو صورت گرفت. هنوز مشخص نیست که تا قبل از برگزاری مجمع عمومی به مذاکرات کارشناسی و یا مذاکرات جمعی دیگری نیاز هست یا خیر. چنانچه خبر جدیدی در این رابطه مطرح شود اعلام می کنیم.
افخم همچنین در رابطه با برنامه سفر رییس جمهور به نیویورک گفت: برنامه جزیی و دقیق این سفر در زمان خود از سوی دولت اعلام خواهد شد.
وی در پاسخ به سوال دیگری درباره روابط ایران و عربستان و نیاز به حل و فصل مسائل منطقه با رایزنی و مشارکت تهران و ریاض گفت: ما معتقدیم حل مشکل منطقه از طریق گفت‌وگو یک راهکار موثر است و جایگاه ایران در منطقه به همراه دیگر کشورها و نیز عربستان کاملا مشخص و روشن است. در حوزه عربستان، ایران در کنار سایر کشورهای منطقه برای همکاری با عربستان اعلام آمادگی کرده و آمادگی دارد. در همین چارچوب سفر آقای ظریف به عربستان در برنامه بود که در آن زمان امکان آن فراهم نشد. همچنین آقای صادقی اکنون در ریاض به عنوان سفیر ایران مستقر شدند. در عین حال نقش دو کشور در مسائل مختلف مورد توجه تحلیلگران و کارشناسان مختلف است و امیدواریم همه کشورهای منطقه از طریق گفتگو به افزایش همگرایی و حل و فصل مشکلات کمک کنند.
سخنگوی وزارت خارجه در رابطه با تصمیم احتمالی اجلاس روسای شانگهای برای عضویت دائم درآوردن ایران و چند کشور عضو ناظر این سازمان گفت: در مورد اجلاس شانگهای، اجلاس وزیران تشکیل شد و متعاقب آن اخباری در این زمینه منتشر شد. اما گفت‌وگو درباره تغییر وضعیت کشورهای ناظر بحث درون‌گروهی میان اعضای اصلی این سازمان است. اما هنوز خبر رسمی در این زمینه نداریم که قرار باشد اعضای ناظر به عنوان عضو دایم معرفی شوند.
وی در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر اینکه سازوکار نظارت بر اجرای تعهدات 1+5 در چارچوب توافق ژنو چیست و در مدت شش ماه گذشته آیا مرجعی بررسی کرده است که این تعهدات به درستی اجرا شده باشد؟ گفت: کمیته‌ای در چارچوب توافق ژنو درباره نحوه توافقات با حضور نهادها و سازمان های ذیربط تشکیل شده و این کمیته دبیرخانه‌ای در وزارت خارجه دارد که جلسات مستمری نیز در این خصوص تشکیل شده است. سازوکاری که براساس برنامه اقدام مشترک پیش‌بینی شده در حال کار است و در خیلی از موارد که منجر به کندی کار، توقف و یا ایجاد مشکلات در اجرای تعهدات وجود داشته از طریق این سازوکار حل و فصل شده است. در عین حال در مواردی که در اجرای کار اشکال وجود داشته است آن را اعلام کرده ایم و گفته‌ایم که نقض روح توافق است. با این حال از طرف مقابل خواستیم نسبت به زمان بندی تفاهم شده و اجرای تعهدات متعهد باشند.
افخم در پاسخ به سوالی دیگر مبنی بر اینکه برخی شرکت‌ها و موسسات و بانکها نسبت به تحریم‌های اعمال شده به دادگاه‌های اروپایی شکایت کرده و رای دادگاه‌ها به نفع آن‌ها صادر شده است، اما سازوکار بازگرداندن شرایط به قبل از تحریم و رای آن دادگاه فراهم نیست، گفت: به هر حال این تناقض پیش آمده و باید بخش‌های اجرایی و اداری اتحادیه اروپا نسبت به رای ای که دادگاه‌های اروپایی صادر کرده‌اند این تناقض رفتاری را رفع کنند.
وی درباره احتمال رسیدن به توافق نهایی گفت: اگر 1+5 حسن نیت و واقع‌بینی داشته باشد مذاکرات به نتیجه می‌رسد و امکان رسیدن به توافق در زمان‌بندی اعلام شده وجود دارد.
وی در پاسخ به اینکه تحریم‌ها در ماه‌های گذشته با وجود توافق ژنو افزایش یافته است، گفت: بخش‌هایی از تحریم‌ها در چارچوب توافق ژنو نادیده گرفته شده است از جمله در زمینه پتروشیمی و بیمه قدم‌هایی برداشته شده است و اگر به توافق جامع برسیم تحریم‌های یکجانبه و شورای امنیت برای برداشته شدن در دستور کار قرار می‌گیرد.
افخم درخصوص کارشکنی کنگره آمریکا و مخالفت شان با مذاکرات گفت: اینها مسائل داخلی آمریکاست. اینکه آن‌ها برای مذاکرات با چه مشکلاتی روبه رو هستند مربوط به خودشان است. اما باید با جمع‌بندی مشخص و اراده برای اجرای تعهدات وارد مذاکره شوند. جریان‌های افراطی در آمریکا هستند که با انجام مذاکره از ابتدا مخالف بودند و تلاش کردند مسیر مذاکرات را منحرف کنند، اما این مسئولیت هیات مذاکره کننده آمریکایی است که شرایط را برای رسیدن به توافق و آمدن پای میز مذاکره آماده کنند، البته در کشور ما هم دیدگاه‌های مختلف نسبت به اصل مذاکرات و جزییات آن وجود دارد اما مهم آن چیزی است که در مذاکره می‌گذرد.
وی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه بخشی از پول‌های آزاد شده ایران در چارچوب توافق ژنو پول‌های ملی کشورهای واسطه بوده است مثلا در برخی کشورها دلار و یورو به ایران تحویل نشده بلکه دینار و درهم تحویل شده است، گفت: بخشی از این مساله در ارتباط با کشورهایی که با ما در حال تجارت هستند وجود دارد که مبادله با پول ملی آن کشور صورت گرفته است. اما در این رابطه مذاکرات در جریان است که متناسب با شرایط و منابعی که موردنظر ماست، تعاملات بانکی صورت گیرد. بنابراین بخشی از این موضوع در تبادلات بانکی ما وجود دارد.
سخنگوی وزارت خارجه درخصوص تحریم روسیه و تاثیر آن بر تعاملاتش با ایران گفت: ممکن است تحریم روسیه نیز موجب شود که بخش‌های خصوصی دو کشور بیشتر از گذشته با یکدیگر همکاری کنند و حوزه‌های جدیدی در این زمینه فعال شوند. تحریم‌های روسیه در عین اینکه مشکلاتی را برای آن کشور به وجود می‌آورد فرصت‌هایی را برای یافتن دوستان جدید و حوزه‌های همکاری جدید فراهم می‌کند و احتمالا در این زمینه بخش‌های خصوصی دو کشور همکاری‌های بیشتری را با هم خواهند داشت.
وی همچنین خاطرنشان کرد: وزارت خارجه آماده هرگونه کمک برای نزدیک کردن حوزه‌های خصوصی میان دو کشور است در عین حال که ما سازوکارهای خاصی را علاوه بر فعالیت نمایندگی‌های‌مان در خارج از کشور در اختیار داریم.
سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ به سوالی درباره توافق اخیر ایران و آژانس برای ادامه همکاری‌ها و برخی اخبار مبنی بر اینکه آژانس سوالات متعددی را برخلاف توافق اولیه درباره یک موضوع مطرح کرده است، گفت: قرار شده است در چارچوب تفاهم شده موضوعات یک به یک مطرح شود و یک به یک هم رفع شود. برخی موضوعات جدیدی که خارج از تفاهم همکاری مطرح شده است می‌تواند به یک جدول بلندبالای بی‌انتها از طرح سوالات تبدیل شود. این موضوعی که در مذاکرات هم مطرح شده است و امیدواریم طرفین براساس تفاهم هایی که صورت گرفته اقدامات خود را انجام دهند.
وی گفت: سوالات جدیدی درباره موضوعات قبلی مطرح شده است و امیدواریم از این پس روندی شکل گیرد که سوالات در چارچوب تفاهم و نه سوالاتی غیرمترقبه و جدید مطرح شود.