در آستانه ی استیضاح وزیر علوم که در پی افشای بخشی از بورسیه های غیرقانونی در سالهای آخر دولت قبلی شکل گرفت، پاسخ شفاف دو تن از مراجع به استفتاء درباره ی ادامه ی تحصیل کسانی که از طرق غیرقانونی و غیرطبیعی وارد دانشگاه شده اند، منتشر می شود.
به گزارش انتخاب متن استفتاء طلبه ای در قم و پاسخ ها به آن که امروز سه شنبه 28 مرداد ماه انجام شده و در اختیار خبرنگار انصاف نیوز در قم قرار گرفته است، در پی می آید:
پاسخ دفتر آیت الله شبیری زنجانی
پرسش: محضر مبارک حضرت آیت الله العظمی شبیری زنجانی، سلام علیکم: آیا ادامه تحصیل کسانی که در یک رقابت علمی از طرق غیر قانونی و غیر طبیعی مانند تقلب و پارتی بازی وارد دانشگاه می شوند جایز است؟ اگر افرادی از این طریق کسب مدرک کنند و بر اساس آن مدرک به سمتی دست پیدا کنند آیا ارتزاق و کسب درآمد آنها از این طریق جایز است؟
پاسخ: به طور کلی استفاده از اموال و امکانات شخصیت های حقیقی یا حقوقی تابع رضایت مالک یا متولی است بنابراین ضوابط دانشگاه در چنین شرایطی اگر تحصیل این افراد را اجازه دهد تحصیل این افراد جایز است اگر تحصیل این افراد را ناصحیح بداند تحصیل این افراد جایز نیست و اگر قائل به تفصیل شود تابع همان تفصیل است اگر ضوابطی در این مورد، جعل نشده باشد یا تفسیرش معلوم نباشد باز هم تحصیل جایز نیست. شایان ذکر است اگر متولی شخصیت حقوقی تحصیل را اجازه دهد ولی قانون تحصیل را اجازه ندهد بنابر احتیاط تحصیل و اخذ مدرک جایز نیست.
در مورد سمتی هم که شخص با آن مدرک به دست آورده اگر در آن سمت صرف داشتن مدرک شرط باشد اشکال ندارد ولی اگر منظور مدرکی باشد که از غیر طریق تقلب به دست آمده است انجام آن کار جایز نیست و درآمد آن نیز حرام است؛ در این مورد هم اگر قانونی در بین باشد بنابر احتیاط رعایت شود.
پاسخ دفتر آیت الله مکارم شیرازی
پرسش: محضر مبارک حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی دامت برکاته، سلام علیکم: آیا ادامه تحصیل کسانی که در یک رقابت علمی از طرق غیر قانونی و غیر طبیعی مانند تقلب و پارتی بازی وارد دانشگاه می شوند جایز است؟ اگر افرادی از این طریق کسب مدرک کنند و بر اساس آن مدرک به سمتی دست پیدا کنند آیا ارتزاق و کسب درآمد آنها از این طریق جایز است؟
پاسخ: با اهداء سلام و تحیت؛ پاسخ:
1 - تقلب، حرام است، جدا از آن توبه نموده، آن را تکرار نکنند، و با اعمال نیک آینده گذشته را جبران نمایند. ولی چنانچه در محدوده گسترده ای نبوده فعلا مشکلی ندارد و ادامه کار و مدرک تحصیلی و مانند آن اشکالی ندارد.
2 - پارتی بازی ( یعنی وساطت برای پیشرفت کار بر خلاف قانون) جایز نیست و حقوقی که می گیرند اشکال دارد ولی چنانچه این کار در حد معرفی باشد و فرد بقیه مراحل را طبق مقررات و شرایط قانونی طی کند و باعث تضییع حقوق دیگران نشود اشکالی ندارد.
پاسخ دو تن دیگر از علما
همچنین پاسخ دو تن دیگر از علما و اساتید حوزه ی علمیه ی قم در پاسخ به همین پرسش خبرنگار انصاف نیوز در قم در پی می آید:
در پاسخ دفتر آیت الله محمدرضا نکونام آمده است:
«اصل این کار اشکال دارد اما ادامه و کسب درآمد آنان اشکال ندارد. با آرزوی موفقیت برای شما».
پاسخ دفتر آیت الله یثربی به این قرار است:
«بسمه تعالی. چنان چه مستلزم تضییع حقوق دیگران بوده و یا امکان مذکور، قانونا اختصاص به زبدگان علمی داشته باشد، جایز نیست».
منبع: انصاف نیوز