در يک سالي که از عمر دولت يازدهم
گذشته، هيچ روزي بدون حاشيه نبوده است. هر روز به بهانه اي آن را مورد هجمه
قرار داده اند. يک روز ترکيب کابينه را بهانه کردند و به جاي تبريک، ناسزا
بارانش نمودند. روز ديگر خاطرات هاشمي را در مورد ماجراي"مک فارلين" بهانه
قرار دادند، تا از اين معادله يکي از اين دو نتيجه را القاء کنند: دروغ گو
بودن هاشمي يا خائن قلمداد کردن روحاني. در اين مدت هيچ گاه بهداشتِ کلام
روحاني و توجه ايشان به بار مسؤليت کلمات، از نظرِ مخالفين مورد ارزيابي
قرار نگرفت. تمام تلاش مخالفين سوءاستفاده از تک جملاتي بود که از زمينه يک
سخنراني طولاني برمي داشتند. چنين روش نادرستي فاقد روح جوانمردي و در نوع
خود بي مثال است.
به گزارش انتخاب مخالفين رؤساي جمهور پيشين ترجيح
مي‌دادند که سال اول را در سکوت و به ارزيابي وضعيت بگذرانند و علي رغم ميل
شان، مي‌کوشيدند با مخالفت‌هاي زود هنگام، شيريني پيروزي را در کام
هوادارانِ رئيس جمهورِ منتخب تلخ نکنند. اصولاً استارت نقد و مخالفت از سال
دوم آغاز و با شيبي ملايم تشديد مي‌شد و در چهار سال دوم به اوج مي‌رسيد.
مخالفين رؤساي جمهور پيشين در چهار سال اول اعتماد به نفس براي خود نمايي
نداشتند. نهايت بروز و ظهورشان در قالب نقدهاي غير مستقيم، با تمرکز بر نقد
رويکردها و خطاب به وزرا بيان مي‌شد. هيچ گاه رئيس جمهور در چهار سال اول
مستقيماً در کانون نقد و مخالفت قرار نداشت. اما در چهار سال دوم نقدها
حالت تهاجمي پيدا مي‌کرد و شکل مخالفت به خود مي‌گرفت؛ شخص رئيس جمهور سيبل
عملکرد دولت در سراسر کشور بود.
اين شکلِ برخورد، رويه جاري و سنتِ ساري
در زمان آقايان خاتمي و احمدي نژاد بود. احمدي نژاد چهار سال اول در زرورق
تعريف، تمجيد و ستايش قرار داشت. نه تيزي نقد او را آزار داد و نه سايه
مخالفت بر سرش سنگيني مي‌کرد. در آن چهار سال جز تعريف و تمجيد چيزي نشنيد.
حتي مخالفين اصلاح طلبش نيز عطاي مخالفت را به لقاي آن همه تعريف و تمجيد
بخشيدند. تنها در سال آخرِ دوره اول رياست جمهوري اش و در آستانه انتخابات
88 زمزمه نقدش در محافل محدود اصلاح طلبي به گوش رسيد. منتقدين اصولگرايش
هم در چهار سال اول زبان در کام گرفتند و قلم در نيام نهادند. ولي در دو
سالِ آخرِ دوره دوم، ورق برگشت و او هدف مخالفت‌ها قرار گرفت. دست به هر
کاري زد بهانه تخريبش شد و سفيدش سياه نمايي شد و سياهش سياه تر از سياه
معرفي شد. اما دکتر حسن روحاني از روز اول پس از پيروزي، در کانون مخالفت
بي رحمانه و نقد بي امان منتقدين قرار گرفت. بي شک اين شکل رفتار مخالفين
طبيعي نيست. اين گونه کنش ها، واکنش‌هاي متناسب خود را مي‌طلبد. بخشي از
عصبانيت اين روزهاي روحاني نتيجه طبيعي روشِ منحصر به فرد مخالفينش در
برخورد با اوست. وقتي به بهانه‌هاي مختلف سعي در تضعيف و تشکيک و ترديد در
دولتش مي‌شود، عصبانيتش نيز موجه است.
از سويي زبان روحاني در بيانِ پشت
پرده اقداماتِ مخالفين کوتاه است. او حياي بيان دارد. ملاحظه مسائل کشور
مانع بيان بسياري از حقايق است. درنتيجه به جاي بيان مسائلِ پشت پرده،
مجبور به بيان با زبان عصبانيت مي‌باشد. قطعاً او به پيامدهاي منفي اين
نحوه سخن گفتن واقف است. ولي اين ظلم را نسبت به خود مرتکب مي‌شود تا به
نظام ظلمي نکرده باشد. از سوي ديگر تجربه يک سال گذشته نشان داده که روحاني
روي صحنه تنهاست. بخشي از مواضعش مي‌بايست توسط ديگر اعضاي کابينه بيان
شود، ولي آنها به هر دليلي جلو نمي‌آيند و محافظه کاري پيشه مي‌کنند. در
نتيجه رئيس جمهور مجبور است جورِ سکوت همکاران را يک تنه به دوش بکشد و نقش
ديگر اجزا را خود ايفا کند. نکته آخر اين که هر مسؤلي ممکن است در اتاق
دربسته در جمع همکاران و خطاب به آنها زبان تند به کار گيرد و از واژه‌هاي
غير ديپلماتيک و غير رسمي استفاده کند. اما چون چنين سخناني رسانه اي
نمي‌شود اشکالي بر او وارد نيست. سخنان آقاي روحاني در جمع سفرا مشمول چنين
قاعده اي است. او در يک جمع کوچک، با زبان غير رسمي سخن گفته، ولي بي دقتي
تيم رسانه اي و سوء استفاده صدا و سيما باعث انتشار اين نحوه سخن گفتن شد
تا اين چنين مورد هجمه قرار بگيرد. به هر روي، نگاه به متدلوژي و منطق
برخورد مخالفين و منتقدين با روحاني در يک سال گذشته نشان مي‌دهد که اين
نحوه رفتار غير طبيعي، و در مقايسه با ديگر رؤساي جمهور، منحصر به فرد است.
حال بايد ديد که اين شکلِ رفتارِ مخالفين در آينده به چه سمتي خواهد رفت و
اهدافشان درنهايت چه خواهد بود؟