با بحرانی شدن اوضاع بین کشورهای عرب حوزه خلیج فارس که ناشی از دشمنی قطر با مصر جدید به ریاست جمهوری عبدالفتاح السیسی صورت گرفت، نقش امارات متحده عربی در این باره بسیار بهتر بود و توانست خشم عربستان سعودی در قبال مواضع تند دولت قطر را فرو نشاند و اجازه ندهد این خشم بیش از اندازه دیده شود.
این دولت عربی حوزه خلیج فارس که به آزادی عمل بسیاری در بین دیگر کشورهای همگون خود در منطقه معروف است، بعد از خشم ریاض از نزدیکی آمریکا با ایران که آن را مقامات سعودی فریبکاری اوباما رئیس جمهوری آمریکا در تغییر موضع در قبال جمهوری اسلامی ایران تعبیر می کنند و حتی ریاض اعلام کرده بود که این سیاست آمریکا نگرانی های عربستان را کاملاً نادیده گرفته است، باعث شد تا ابوظبی در این بین از آزادی عمل بیشتری برخوردار باشد.
هم اکنون منابع خبری اماراتی اعلام می کنند که شیخ محمد بن زاید آل نهیان ولیعهد امارت ابوظبی یکی از فعال کنندگان اصلی این تماس ها به شمار می آید، چرا که این شخصیت اماراتی معتقد است تمام روابط بین کشورهای عربی که به هر دلیل قطع شده است باید بار دیگر این روابط از سر گرفته شوند، گویی که بهار عربی باعث جدایی بین کشورهای عربی شده است و این امر بین عربستان سعودی و جمهوری عربی سوریه برجسته تر شده است.
در همین راستا منابع خبری از تشکیل کمیته ارتباط و پیگیری اماراتی که وظیفه آن آماده سازی مقدمات برای گفت وگوهای عربی -عربی است خبر می دهند، البته پدید آورنده این کمیته هم شخص ولیعهد ابوظبی است، وی تاکید دارد باید برای حل مشکلات عربی و گشودن صفحه ای جدید از روابط بین کشورهای عربی اقدامی جدی صورت گیرد.
این منابع خبری اعلام کردند: اندیشه تشکیل این کمیته و طرح گفت‌وگوهای عربی- عربی بعد از خشمگین شدن مقامات سعودی از فاش شدن تصمیم آمریکا برای گشوده شدن کانال های ارتباطی برای حل مساله مربوط به پرونده هسته ای ایران و مسائل دیگر منطقه ای مطرح شده است.
اماراتی ها از روابط خود که هرگز با کشوری در منطقه و جهان قطع نشده است چه در سطح کشورهای عرب منطقه و کشورهای جهان و بخصوص باقی گذاشتن روابط با سوریه برای بهبود روابط و اجرای این طرح استفاده کردند.
این منابع در ادامه فاش کردند که هدف از تشکیل این کمیته ارتباط و پیگیری عربی بازگردادن روابط سرد به گرمای قبلی پیش از کدورت در روابط بین کشورهای عربی و دیگر کشورهاست، از این رو برای عادی سازی روابط در تمام سطوح کمک گرفته می شود.
تماس بین مصر و سوریه با حمایت امارات
همین منابع به العهد فاش کردند، اخیراً تماس هایی بین مصر و سوریه با حمایت امارات متحده عربی صورت گرفته است، از این رو اوضاع میدانی در هر دو کشور مذکور مطالعه شده و برای حل مشکلات بین این دو کشور تمام زمینه ها بررسی شده است.
این منابع اماراتی اعلام می کنند، اگر چنین دیدارها و نزدیکی بین مصر و سوریه و عربستان به وجود می‌آید، همین رابطه می تواند باعث بوجود آمدن رابطه ای جدید بین کشورهای عرب حوزه خلیج فاس و مصر از یک سو و از سوی دیگر بین این کشورها و ایران می شود، از این رو ولیعهد ابوظبی هم اکنون به صورت جدی در حال بررسی این مساله است.
نشست قریب الوقوع ایران و مصر
این منابع اماراتی همچنین فاش کردند ممکن است دیداری در حد اجلاس بین مقامات عالی رتبه ایرانی و مصری در سپتامبر یا ماه بعد از آن صورت گیرد، البته این دیدار با حمایت و هماهنگی مقامات اماراتی صورت خواهد گرفت.
اما در این بین عربستان سعودی هم از این دیدار به دور نخواهد بود، عبدالفتاح السیسی رئیس جمهوری مصر که به عربستان سعودی سفر کرده بود، بی شک مقامات سعودی را در جریان این امر قرار داده است، از این رو احتمال می رود وی از سوی مقامات سعودی برای ادامه این روند تشویق هم شده باشد.
گفته می‌شود مقامات عربستان سعودی از همان ابتدای آغاز تلاش های مقامات امارات متحده عربی از آن مطلع بوده و حتی از آن حمایت هم کرده اند، اگر چه تاکنون به نظر می رسد مقامات سعودی درباره بوجود آمدن چنین تماس هایی در قبال سوریه کمی خویشتنداری به خرج می دهند و نمی خواهند به سرعت این مساله صورت گیرد.
مقامات عربستان مخالف تماس با بشار اسد نیستند
هم اکنون مقامات عالی رتبه عربستان سعودی با اندیشه و طرح برقراری تماس با بشار اسد رئیس جمهوری سوریه چندان مخالفتی ندارند، حتی باید گفت که مقامات ریاض بر لزوم باقی ماندن بشار اسد برای یک دوره جدید ریاست جمهوری بر سر قدرت در سوریه اذعان کردند، چرا که وجود وی را بر نبودش ترجیح داده اند، چرا که این یک واقعیت مسلم است، اکنون مقامات سعودی ترجیح می دهند برای حرکت به سمت نظامی که تمام تلاش خود را برای سرنگونی آن به کار گرفتند را با تامل انجام دهند.
به گفته منابع خبری اماراتی هم اکنون مقامات عالی رتبه سعودی برای قبول واقعیت موجود در خصوص سوریه کمی به زمان نیاز دارند تا بتوانند واقعیت ها را هضم کنند، اما در همین حال این منابع بر اصرار و پافشاری امارات برای عملی شدن این مساله تاکید دارند.
تلاش های مقامات امارات متحده عربی برای آشتی دادن کشورهای عربی با یکدیگر و کنار گذاشتن اختلافات بعد از سخنان ملک عبدالله پادشاه عربستان سعودی مبنی بر لزوم مبارزه با تروریسم و ضرورت همکاری برای مبارزه با این پدیده شدت گرفت.
تلاش امارات برای نزدیک بین دمشق و ریاض
اماراتی ها که برای نزدیکی بین دمشق و ریاض به صورت گسترده ای در حال فعالیت هستند تاکید کردند سخنان ملک عبدالله سعودی بیشتر متوجه بشار اسد رئیس جمهوری سوریه بوده است، به عبارتی دیگر اماراتی ها معتقدند: مشکلات کنونی به گونه ایست که باید باهم متحد شد، از این رو برادران سوری و سعودی برای غلبه بر دشمن مشترک که بزرگ ترین مشکل و تاثیر گذارترین آن نیز به شمار می آید باید همه باهم متحد شوند.
ایران بر نزدیکی روابط با کشورهای عربی تاکید دارد
اما در خصوص ایران باید گفت که مقامات جمهوری اسلامی ایران همواره و پیوسته بر نزدیکی و همبستگی کشورهای عرب حوزه خلیج فارس با یکدیگر تاکید داشته و دارد، و بخصوص بیشتر تاکید آنها درباره عربستان سعودی است، چرا که این کشور را بزرگ ترین و تاثیر گذار ترین کشور عربی می دانند.
جمهوری اسلامی ایران در این بین هیچ گاه حاضر نشد به تلاش های ترکیه و قطر برای ایجاد ائتلافی ضد امارات متحده عربی و عربستان سعودی و مصر ملحق شود، بلکه بر خلاف این امر مسئولان ایرانی همیشه تلاش کردند این اختلافات را کم و کمتر سازند.
بر اساس این گزارش، در حالی که یخ سردی روابط بین قطر و عربستان سعودی در حال ذوب شدن بود، جمهوری اسلامی ایران پیام های بسیار واضحی در این باره به مقامات مصری ارسال کرد، از این رو ایران به صورت قاطع از تلاش‌های مصری برای برقراری آتش بس در جریان تجاوز اسرائیل به نوار غزه حمایت کرد، و این طرح را بهترین طرح موجود برای توقف درد ملت فلسطین دانست.
با ورود آمریکا به بحران مقابله با داعش در عراق و پیام های واضح و مثبت عربستان سعودی در خصوص لبنان که با بازگشت سعد حریری نخست وزیر اسبق لبنان به این کشور همراه بود، آیا امارات متحده عربی می تواند آب های راکد را با دیگر بین این کشورها به جریان بیندازد؟ آیا تلاش های اماراتی ها که گویای این مساله است که بازگردادن روابط عربی- عربی به روال سابق بدون حضور عربستان سعودی، مصر، عراق و الجزایر ناممکن است محقق خواهد شد؟ آیا این تلاش‌ها می تواند باعث به ثمر رسیدن تصحیح قطب نمای دشمن شناسی عربستان سعودی و دانستن واقعیت ها شود؟ واقعیت نشان از این دارد که هم اکنون تمام تلاش ها برای حل تمام این اختلافات ادامه دارد و روند اصلاح این مشکلات به صورت سریع آغاز شده است.