فارین پالسی: با نزدیک شدن به ضرب الاجل توافق هسته ای، زوزه های کنگره، اسرائیل و عربستان شنیده می شود/اوباما نباید به اینها محل بگذارد

جیمز تروب روزنامه نگار آزاد وستون نویس در فارین پالسی نوشت: ۲۰ ژوئیه  تاریخ انقضای مهلت مذاکرات برای برنامه  اتمی ایران است. در تاریخ ۲۰ ژانویه امسال دیپلمات ها به خود شش ماه مهلت دادند تا با ایران بر سر پذیرش مفاد پیمان منع گسترش سلاح اتمی یا ان پی تی، به توافق برسند. اما اگر معجزه ای در آخرین لحظه روی ندهد، این مذاکرات در وین نهایی نخواهد شد و در عوض مذاکره کنندگان باید درمورد تمدید مذاکرات و تعیین تاریخی جدید ، شاید شش ماه دیگر، توافق کنند.

به گزارش «تیک» Tik.ir، جیمز تروب می نویسد، هرچه این ضرب الاجل نزدیک تر می شود، پرزیدنت باراک اوباما بیشتر با زوزه های غضب ناک از جانب کنگره، لابی اسرائیل، خود اسرائیل، و عربستان سعودی روبرو می شود؛ یعنی همه آن هایی که ایالات متحده آمریکا را به جنگ با ایران می رانند.

نویسنده مقاله می گوید، اوباما باید به اینان «محل نگذارد».

او می نویسد، پس از سال ها بی عملی و درگیری های رعدآسای لفظی، مذاکرات سال گذشته به طرز قابل توجهی حرفه ای و تخصصی بود. گزارشی از «انجمن کنترل تسلیحات» حکایت از آن دارد که ایران با امضاکردن برنامه عملی مشترک زیربار ۳۱ تعهد رفته است که سوای دو مورد به بقیه آن ها به تمام و کمال عمل کرده  است. که مهم ترین آن ها یکی آن است که  ایران با کاهش میزان غنی سازی اورانیوم ۲۰ درصد و رقیق کردن ذخیره اورانیوم با غنای بالای خود موافقت کرده و دیگر این که به بازرسی های دائمی از تاسیسات اتمی اش توسط آژانس بین المللی انرژی اتمی تن داده است.  غرب نیز به نوبه خود به وعده های خود درمورد کاهش تحریم ها عمل کرده است.

با وجود این، میان دو طرف هنوز فاصله بسیار است. ایران همچنان پامی فشارد که برای تولید سوخت لازم در جهت مصارف صلح آمیز به تعداد بسیار بیشتری از ۱۹ هزار سانتریفوژ، که هم اکنون در اختیار دارد، نیاز دارد، و غرب مصر است که [برای این منظور] به تعداد بسیار کمتری نیاز دارد. غرب می خواهد که ایران، نیروگاه اراک را که پلوتونیوم تولید می کند و می تواند برای ساختن بمب به کار رود، و تأسیسات عظیم زیرزمینی فوردو را که برای غنی سازی اورانیوم است، از کار بیندازد. دلیل این که دورنمایی برای رسیدن به توافق تا هفته آینده وجود ندارد، همین هاست.

جیمز تروب ادامه می دهد، با این حال، به رغم زبان آوری ها، ایرانیان در مواردی از مذاکرات چاره جویی هایی عملی  از خود نشان داده اند.  یکی از اعضای گروه ۵+۱ در وین به من می گوید: «کلمه تعیین کننده این هفته خلاقیت است.  ایران در جاهایی از مذاکرات خلاقیت و انعطاف نشان داده- هرچند که کافی نبوده.»

یک مقام ارشد ایرانی، به عنوان نمونه، پیشنهاد کرده است که اراک پلوتونیوم کمتری تولید کند. ایرانی ها همچنین از روندی دو مرحله ای سخن گفته اند که  ابتدا برای مدتی طولانی، مثلاً ده سال، زیر بار ممنوعیت های شاق غرب بروند و پس از آن مدت بتوانند آزادانه مانند دیگر اعضای ان پی تی عمل کنند.

حسن موسویان، مذاکره کننده پیشین هسته ای ایران که اکنون نیز به مقام های تهران نزدیک است، می گوید این، به نوعی  دوره آزمایشی غیر رسمی می ماند.

در واقع دراینجا «برون شدی» از بن بست وجود دارد. اما رسیدن به آن، از اینجایی که در آن هستیم، بسیار دشوار است.

اوایل امسال، پرزیدنت اوباما مجبور شد شخصاً برای جلوگیری از تحمیل تحریم های جدید کنگره به ایران، که می تواند پس از شش ماه تجدید شود، دخالت کند. اکنون آن «مخالف گویان»، از جمله رابرت منندز، رئیس کمیسیون روابط خارجی سنا، خواهند گفت:«ما که به تان گفتیم»، و دور تازه ای از مجازات ها را تدارک خواهند دید.

 حسن روحانی، رئیس جمهوری  ایران و محمد جواد ظریف وزیر خارجه نیز، از آن سو،  تحت فشارهای مشابه تندروهای داخلی قرار خواهند گرفت.

هردو طرف شکنندگی موضع دیگری را درک می کنند. یک مقام مذاکره کننده در ۵+۱ می گوید: «ما درباره فشارهای سیاسی داخلی بحث های بسیار صریحی داشته ایم». و موسویان در ایمیلی که به من فرستاد گفت تهران با تمدید مذاکرات موافقت خواهد کرد به شرط آن که مذاکره کنندگان برای آن امتیازهای اضافی درخواست نکنند.

ایرانیان می دانند که درمورد ایالات متحد نیز همین امر صدق دارد. جان کری وزیر خارجه امریکا آخر این هفته به وین می رود تا ببیند پیشرفت مذاکرات آن قدر بوده که تمدید آن را توجیه کند یاخیر. در واقع، هردو طرف نیاز دارند که بتوانند تندروهای خود را مطمئن کنند که امکان موفقیت وجود دارد و در نتیجه از سنگ اندازی آنان در روند مذاکرات  جلوگیری کنند.

متحد اصلی امریکا در منطقه، سوای اسرائیل، عربستان سعودی ست. در ذهن متحدان آمریکا در خلیج فارس، عربستان بزرگ ترین دوست آمریکا و ایران دشمن قسم خورده آمریکا ست. با این حال سعودی ها با صدور وهابی گری افراطی خود منطقه را به آتش کشانده اند. آن ها در خون ریزی هایی که اکنون خاورمیانه را زیر و زبر می کند، سهم و مسئولیت دارند. علاوه بر آن، عربستان سعودی  کشوری بس متحجر تر و بسیار بسته است. زنان سعودی حتی حق رانندگی ندارند. سعی کنید فهرستی از نام نویسندگان، فیلم سازان، و روشنفکران سعودی تهیه کنید. خیلی زود تمام می شود. درست است؟ یک کار دیگر: سعی کنید عربستان سعودی را در بیست یا سی سال دیگر در نظر آورید. با رشد سریع جمعیت، سقوط قیمت نفت، و تحجر و خشکی بی نهایتِ اجتماعی و سیاسی، این کشور می تواند به خوبی نسخه ای فقیرتر، لرزان تر، وشاید بسیار خطرناک تر از موقعیت کنونی اش باشد.

پرزیدنت اوباما این هفته می تواند با ایستادن در برابر جنگ افروزان، راه را آغاز کند.