دلیل تاخیر بهره برداری از بزرگترین معدن طلای ایران چیست؟

تعلل شرکت قزاقستانی در بهره‌برداری از پروژه معدن طلای ساریگونی انتقاد شدید معاون امور معادن و صنایع معدنی وزارت صنعت، معدن و تجارت را نیز برانگیخته و وی حتی به خاطر این تعلل به شرکت قزاقستانی هشدار نیز داده است.

به گزارش انتخاب؛ معدن طلای ساریگونی در استان کردستان را می‌توان یکی از خبرسازترین و در عین حال پرحاشیه‌ترین پروژه‌های معدنی کشور ظرف حدودا یک دهه اخیر دانست. پروژه‌ای که ابتدا ریوتینتو، غول معدنکاری جهان مطالعات اکتشافی آن‌را انجام داد و در حالی که قصد داشت کار بهره‌برداری از معدن را آغاز کند با اتفاقاتی که رخ داد در نهایت عطای این پروژه را به لقایش بخشید و از ایران خارج شد. از معدن طلای ساریگونی به عنوان بزرگترین معدن طلای ایران و منطقه خاورمیانه یاد می‌شود.

خروج ریوتینتو از معدن طلای ساریگونی تقریبا مربوط به اواخر سال ۱۳۸۹ و اوایل سال ۱۳۹۰ می‌شود و بعد از آن پس از کش و قوس‌های فراوان کار بهره‌برداری از این پروژه به یک شرکت قزاقستانی واگذار شد که انتظار می‌رفت این شرکت بتواند قفل بهره‌برداری از این پروژه معدنی را باز کند.

با این وجود طبق تازه‌ترین اظهارات مطرح شده از سوی مسئولان وزارت صنعت، معدن و تجارت عملکرد شرکت قزاقستانی در پروژه معدنی طلای ساریگونی نامطلوب بوده و حتی وعده این شرکت برای بهره‌برداری از این پروژه در مهر ماه سال جاری نیز زیر سوال رفته است.

در همین زمینه جعفر سرقینی، معاون امور معادن و صنایع معدنی وزارت صنعت، معدن و تجارت در پاسخ به سوال خبرنگار ایسنا درباره اینکه تعلل تاخیر قزاق‌ها در اجرای پروژه معدنی طلای ساریگونی چیست؟ گفت: "ما قبول داریم در اجرای پروژه طلای ساریگونی تاخیر زیادی به وجود آمده است. در جلسه‌ای که با قزاقها داشتیم به آنها اعلام کردیم که اگر پروژه را هرچه سریعتر اجرا نکنند طبق قانون با آنها برخورد می شود و طرف قزاق نیز اعلام کرد."

وی همچنین بهره‌برداری از این پروژه را در مهر ماه سال جاری بعید دانست.

معاون امور معادن و صنایع معدنی وزارت صنعت، معدن همچنین صادر نشدن ویزا برای چند تن از اعضای هیئت مدیره شرکت قزاقستانی جهت سفر به ایران و تحریم‌ را نیز از جمله دلایل تعلل در اجرای پروژه طلای ساریگونی از سوی شرکت خارجی اعلام کرد.

اما پیش از معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت برخی دیگر از مقامات محلی نیز نسبت به عملکرد شرکت قزاقستانی در پروژه معدن طلای ساریگونی انتقاداتی را مطرح کرده بودند. از جمله اینکه در بهمن ماه سال قبل حامد قادرمزی، نماینده مردم قروه و دهگلان در مجلس روند پیشرفت بهره‌برداری از کارخانه طلای داشکسن را نامناسب دانست و گفت: این روند به هیچ عنوان قابل قبول نیست.

فرماندار قروه نیز طی اظهاراتی گفت: شرکت قزاقستانی مجری طرح تعهد کرده بود که کارخانه فرآوری طلا در این معدن شهریور ماه سال 1392 بهره‌برداری شود که این تعهد عملی نشد.

محمدرسول شیخی زاده با اشاره به اینکه این شرکت برای بار دوم تحقق تعهد خود را به پایان اسفندماه سال قبل موکول کرد، ادامه داد: این تعهد نیز به دلیل حجم پایین کار انجام شده، تحقق نخواهد یافت.

فرماندار قروه در بهمن ماه 1392 عنوان کرد که پیشرفت فیزیکی پروژه معدنی طلای ساریگونی تنها ۲۰ درصد بوده که حاکی از عملکرد ضعیف شرکت قزاق در اجرایی کردن طرح است.

این اظهارات در حالی مطرح شد که مدیر قزاقستانی طرح طلای ساریگونی وعده داد که مرحله نخست فرآوری طلای معدن داشکسن ماه سپتامبر 2014 برابر با مهرماه 1393 انجام خواهد شد.

وی همچنین با تائید تاخیر رخ داده در بهره‌برداری از معدن طلای ساریگونی عنوان کرد: "بروز مشکلاتی در نقل و انتقال منابع مالی از قزاقستان به ایران به دلیل تشدید تحریم‌ها از اصلی‌ترین دلیل تاخیر در اجرای پروژه طی 2.5 سال اخیر بوده است."

 طبق اعلام شرکت قزاقستانی تولید طلای معدن ساریگونی در فاز نخست قرار است حدود یک تن در سال باشد که با برنامه‌ریزی‌های انجام شده این میزان تولید به حدود دو تن نیز خواهد رسید.

گفته می‌شود در صورت راه‌اندازی کارخانه و معدن طلای داشکسن ظرفیت ایجاد ۲۰۰۰ شغل مستقیم و غیرمستقیم در منطقه به وجود می‌آید اگرچه با توجه به تاخیر ایجاد شده در بهره‌برداری از این پروژه آمار و ارقام مربوط به اشتغالزایی این پروژه نیز با ابهاماتی مواجه شده است.