داستان تهاتر نفتی ایران و روسیه؛ سنگ بزرگی که در حد یک "ایده" پایین آمد!

مذاکره ایران و روسیه درباره قرارداد مبادله نفت دربرابر کالا به ارزش 20 میلیارد دلار در حالی هنوز روی میز است و دو طرف هنوز به توافق خاصی در این زمینه نرسیده‌اند که حجم روابط اقتصادی ایران و روسیه در سال گذشته از یک میلیارد و 100 هزار دلار فرا‌تر نرفته است و این امر نگرانی مقامات آمریکایی را به همراه داشته است.

 داستان تهاتر نفتی ایران و روسیه از سال ۲۰۱۱ که فروش نفت ایران با چالش‌های جدی روبه‌رو شد، آغاز شد و در شرایطی که ایران در پی راهکارهایی برای دور زدن تحریم‌ها و مقابله با پیامدهای منفی آن بود بیشتر مورد توجه رسانه ها قرار گرفت.

زمستان سال گذشته بود که رویترز از مذاکرات ایران و روسیه به منظور مبادله نفت در برابر کالا خبر داد و اعلام کرد: در صورتی که دو طرف به توافق برسند، مسکو روزانه بالغ بر 500 هزار بشکه از نفت ایران را به‌ازای صادرات کالا و تجهیزات خریداری می‌کند.

البته اگرچه زنگنه فروردین‌ماه سال جاری ابتدا گفته بود که ما اصلا قراردادی تهاتری نداریم و این موضوع را تایید و یا تکذیب نکرد، در اظهار نظر دیگری در حاشیه نمایشگاه بین‌المللی صنعت نفت، تاکید کرد که همه چیز درباره این قرار داد در حد مذاکره است.

اما به رغم مذاکراتی که در این زمینه بین دو طرف انجام شده، هنوز نتیجه قطعی حاصل نشده و همچنان همه چیز در حد مطالعه و بررسی قرار دارد.

در این زمینه سید محسن قمصری، مدیر امور بین‌الملل شرکت ملی نفت ایران در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان این‌که این موضوع فقط در حد ایده است و هنوز به نتیجه قطعی نرسیده است، گفت: سفر اخیر وزیر نفت به مسکو نیز برای حضور در چهارمین اجلاس بین‌المللی انرژی بوده است و ربطی به این قرارداد نداشته است.

وی با تاکید بر این که این موضوع همچنان در حد مطالعه و بررسی است، گفت: هنوز تصمیمات قطعی در این باره اتخاذ نشده است.

از سوی دیگر، همزمان با انجام این مذاکرات، پایانه نفتی نکا به عنوان بزرگترین پایانه نفتی ایران در دریای خزر برای پهلوگیری کشتی ها آماده بهره‌برداری است اما هنوز مذاکراتی از سوی شرکت ملی نفت برای بهره‌برداری از این پایانه صورت نگرفته است.

البته مذاکرات نفتی ایران و روسیه در حالی هنوز به نتیجه نرسیده است که پیشتر یک مقام ارشد آمریکایی با بیان این‌که نگرانی‌های خود را درباره این قرارداد اعلام می‌کنیم و ممکن است این قرارداد شامل تحریم‌های آمریکا باشد، گفته بود که آشکارا و به صورت شفاف نگرانی‌های خود را به هر دو طرف نسبت به انجام این قرارداد یا هر قرارداد دیگری اعلام می‌کنیم.

به گفته او اگر چنین قراردادی انجام شود مغایر با قرارداد موقت انجام شده در اواخر ماه نوامبر میان ایران و 1+5 است و ممکن است باعث اعلام تحریم‌های آمریکایی به تمام افراد دخیل در این قرارداد شود.

البته در واکنش به این نگرانی، مرضیه افخم، سخنگوی وزارت امور خارجه اعلام کرده بود ایران و روسیه ظرفیت‌های بسیاری برای همکاری و توسعه مناسبات اقتصادی و تجاری دارند و حساسیت کشورهای دیگر نسبت به همکاری‌های ایران و روسیه در ابغاد مختلف، غیرمنطقی است.

معاون وزیر خارجه روسیه نیز در واکنش به نگرانی مقامات آمریکایی گفته بود که دلیلی نمی‌بینیم که توسعه روابط اقتصادی خود را با ایران قطع کنیم. ما با این اقدام هیچ یک از تحریم‌های بین‌المللی را لغو نکرده‌ایم.

این واکنش مقامات سیاسی دو کشور نشان از آن دارد که دوطرف بر اراده خود برای افزایش مبادلات تجاری استوار هستند.