توطئه‌ داعش برای کردستان عراق / عراق تجزیه می‌شود؟

بحران عراق که در پی تهاجم گروه‌های تروریست تکفیری‌ ـ بعثی به مناطقی از این کشور آغاز شد، در حالی وارد سومین هفته خود می‌شود که با وجود ناکامی تروریست‌ها در حفظ مناطق اشغالی، آثار بحران در روندهای مهم سیاسی کشور عراق قابل مشاهده است. تحرکات اخیر در منطقه کردستان عراق که با حمایت برخی دولت‌های خارجی انجام می‌گیرد، یکی از مهم‌ترین این آثار است.

به گزارش انتخاب،  یکی از نتایج بحران امنیتی در عراق که با حمله تروریست‌های تکفیری ـ بعثی به این کشور آغاز شد، بالا گرفتن بحث‌هایی درباره استقلال منطقه کردستان عراق به عنوان یک دولت مستقل بوده است؛ امری که بیش از هر چیز، برخی دولت‌های خارجی‌، به ویژه رژیم اسرائیل‌ و همچنین مطبوعات غربی به آن دامن می‌زنند.

در همین زمینه، روز پنجشنبه خبری در روزنامه «حریت» ترکیه منتشر شد، مبنی بر اینکه رژیم اسرائیل به ایالات متحده گفته، استقلال کردستان در شمال عراق، نتیجه قطعی تحولات این کشور است و کار‌شناسان اسرائیلی پیش بینی کرده‌اند که رژیم اسرائیل به سرعت کشور کردستان را پس از تشکیل آن به رسمیت خواهد شناخت.

این گزارش در شرایطی منتشر شد که‌ همزمان، اخباری درباره فروش نفت از سوی اقلیم خودمختار کردستان عراق به رژیم اسرائیل به گوش می‌رسید. در همین زمینه، در خبر‌ها اعلام شد که محموله نفتی کردستان عراق به ارزش ۱۰۰ میلیون دلار، در هفته‌های اخیر به سرزمین‌های اشغالی صادر شده است.
 
اما به نظر می‌رسد، هم‌‌اکنون مسأله کرکوک برای آینده عراق و موضوع کرد‌ها از اهمیت بیشتری برخوردار است. در جریان تحولات اخیر عراق، اقلیم کردستان توانسته کنترل کرکوک را به دست بگیرد. این منطقه که دارای منابع مهم نفتی است، از نظر اقتصادی دارای اهمیت چشمگیری است.

در همین زمینه، روز گذشته مسعود بارزانی، رئیس اقلیم خودمختار کردستان عراق اظهار داشت، ‌برای تعیین سرنوشت منطقه کرکوک، در این استان همه پرسی برگزار خواهد شد. وی در عین حال تأکید کرد، حضور نیروهای کرد در کرکوک به معنای تحمیل کرد‌ها به مردم این منطقه نیست.

به هر حال، مجموعه این تحولات و موضع‌گیری‌ها سبب شده در روزهای اخیر، مطبوعات غربی نیز به شدت به بحث احتمال تجزیه عراق و مستقل شدن منطقه خودمختار کردستان بپردازند. این امر به ویژه از آنجا اهمیت بیشتری یافته که پیشتر و در نتیجه جنگ داخلی سوریه، کردهای این کشور نیز عملاً از خودمختاری برخوردار شده و تحلیل‌ها حاکی از آن است که آن‌ها می‌توانند در پیوند با کردهای عراق، نقش مهمی داشته باشند.

از سوی دیگر، باید توجه داشت که موضوع استقلال کردستان و شکل‌گیری یک موجودیت دولتی مستقل در شمال عراق، بخشی از سیاست‌هایی بوده که از سال‌ها پیش از سوی کشورهای غربی در راستای تغییر نقشه سیاسی کشورهای منطقه و تجزیه این کشور‌ها دنبال شده است. این سیاست اکنون ‌در چهارچوب تحولات جاری در منطقه، به شکل جدی تری در عرصه عمومی و رسانه‌ای نیز بازتاب یافته است.
 
اما در این زمینه، دو نکته بسیار مهم وجود دارد که در اوضاع کنونی، مقامات اقلیم خودمختار کردستان عراق باید به آن توجه داشته باشند. نکته نخست اینکه هدف اصلی از فضاسازی‌ها و تلاش‌های اخیر دولت‌های غربی و رژیم اسرائیل، در حقیقت متوجه جلوگیری از افزایش رونق اقتصادی این منطقه است.

اقلیم خودمختار کردستان عراق طی چند سال اخیر و در پرتو دوری از مسائل تنش‌زای سیاسی و امنیتی، توانسته محیط امنی ‌برای سرمایه‌گذاری، گردشگری و توسعه اقتصادی فراهم کند که حتی برخی کشورهای منطقه نیز از آن ناتوان بوده‌اند. با این حال، در شرایط کنونی، ورود این منطقه به فاز سیاسی ـ امنیتی و انجام اقدامات آشکار برای دستیابی به استقلال، می‌تواند سبب امنیتی شدن اوضاع کردستان عراق و ضربه خوردن توسعه اقتصادی این منطقه شود، به گونه‌ای که شاید دیگر هیچ‌گاه نتواند اوضاع را به گذشته برگرداند.
 
نکته دوم آنکه سران اقلیم خودمختار کردستان عراق باید توجه داشته باشند که در شرایط کنونی منطقه، بهترین شیوه و نوع حکومت برایشان همین خودمختاری در چهارچوب کلیت کشور عراق است، زیرا در عمل تأمین کننده همه اهداف دیرینه آن‌ها خواهد بود؛ اما در شرایطی که عوامل احساسی و ایدئولوژیک با مداخلات خارجی همراه شده و آن‌ها را به سوی تلاش برای استقلال کامل سوق دهد، شاید آنچه را هم اکنون از آن برخوردار هستند، نیز از دست بدهند. بی‌گمان توجه به این عوامل، می‌تواند در تعیین جهت آتی سیاست‌های اقلیم کردستان نقش مهمی داشته باشد.

منبع: تابناک