تعدادی از مسئولان شهر و انتظامی و مسئولان شکر عقاب افشان به عنوان تولیدکننده اتوبوسهای اسکانیا دور هم جمع شدند تا ضمن بررسی حوادث اخیر ناشی از تصادفات اتوبوسهای اسکانیا و خصوصأ اتوبوسهای شهری و مرگ تعدادی از شهروندان آخرین شرایط تولیدات این شرکت را بررسی کنند.
طی نشستی با حضور رحمت‌الله حافظی - نماینده مردم تهران در شورای شهر ، سرهنگ احمد رستمی - معاون فنی نیروی انتظامی کشور و نمایندگان و کارشناسانی از موسسه استاندارد کشور،شرکت عقاب افشان سمنان و... عوامل و دلایل موثر در حوادث اخیر ناشی از تصادفات اتوبوسهای اسکانیا و خصوصأ اتوبوسهای شهری و حادثه مرگ تعدادی از شهروندان در ماجرای واژگونی یک دستگاه اتوبوس اسکانیا در داخل شهر تهران مورد بررسی و واکاوی قرار گرفت.
مهندس منفردی نماینده و کارشناس استاندارد کشور ، شرکت عقاب افشان را یکی از با سابقه‌ترین شرکت های خودروساز کشور دانست که در ساخت اتوبوس توانایی بالایی دارد و گفت: همه محصولات عقاب افشان مشمول استاندارد اجباری بوده و استاندارد ایران نیز هیچگونه مجوزی برای محصولات این شرکت صادر نکرده مگر اینکه تمام استانداردهای اجباری را رعایت کرده باشد.
وی با بیان اینکه باید مجموعه استانداردها را بعنوان یک بسته و پکیج ارزیابی کرد،افزود: استاندارد های خودرو ایران 51+1 مورد است که همه آنها مشمول همه خودروها نمی‌شود. البته حدود 32 مورد از این استانداردها مشمول برخی خودروها و از جمله اتوبوسهای اسکانیا می شود و مابقی عمدتأ هرکدام به برخی خودروها اختصاص دارند.
وی با اشاره به ماجرای واژگونی یک اتوبوس شهری در تهران و مرگ تعداد زیادی از هموطنانمان در این حادثه ناگوار خاطرنشان کرد: متأسفانه پیش از این استانداردی پیرامون واژگونی وجود نداشته و با توجه به احساس نیازی که می شد بحث، استاندارد ثبات یا واژگونی جایگزین برخی استانداردهای پیشین شد و از امسال این مورد استاندارد نیز به همه شرکت های خودروساز کشور ابلاغ و از امسال اعمال می شود. ضمن اینکه شرکت عقاب افشان سمنان نیز از قبل پیگیر دریافت و اخذ این استاندارد بود و به زودی مجوز این استاندارد نیز برای آن صادر می شود.
وی به تغییر برخی استانداردهای اجباری در ایران اشاره کرد و افزود: تا کنون استانداردهای ملی کشور برگرفته از برخی استانداردهای خودرو سازی در امریکا بود و از همین رو به علت وقوع حوادث اخیر بحث جایگزینی استاندارد های اروپایی «یورو» به جای استاندارد های امریکا در ایران شد.
منفردی با اشاره به ماجرای مرگ شماری از شهروندان تهرانی در واژگونی یک دستگاه اتوبوس شهری در این شهر به شکستن شیشه های اتوبوس و پرت شدن مسافران این خط واحد اشاره کرد و گفت: استاندارد شیشه های خودرو یکی از مواردی است که در همه گروههای خودرویی کشور لحاظ می شود. البته در بحث ضخامت و ابعاد شیشه الزاماتی مشخص نشده است.
این کارشناس استاندارد ایران اضافه کرد: شیشه اتوبوسهای اسکانیا تولید داخل است و محصول شرکت شیشه کویر است که دارای پروانه استاندارد است.
همچنین مهندس یگانه یکی دیگر از کارشناسان و نماینده سازمان استاندارد در این نشست، نگرش سازمان استاندارد ایران به استانداردها را نگرشی به روز ارزیابی کرد و افزود: استاندارد ایران برای اینکه مانع طراحی های جدید نشود معمولأ به جزئیاتی نظیر ابعاد شیشه و یا ضخامت باک سوخت وارد نمی شود و اصولأ استانداردی برای آنها تعریف نشده است.
در ادامه سرهنگ احمد رستمی - معاون فنی و مهندسی خدمات ترافیک ناجا، با ادعان به اینکه، سازه یکی از مهمترین ارکان هر خودرویی است اظهار کرد: محصولات این شرکت و خصوصأ اتوبوس حاصل تلاش و زحمت مجموعه پرسنل است و لذا باید بیشترین تلاش و حساسیت در سازه و اتاق آن لحاظ شود.
وی با شاره به حساسیت نیروی انتظامی و رعایت استانداردها و ایمنی خودروها، یادآور شد: همین حساسیت ها در سال های اخیر باعث کاهش چشمگیر تلفات جاده ای در کشور شده و از مرگ سالانه 27 هزار نفر در حوادث جاده ای، میزان تلفات به حدود 18 هزار نفر رسیده است و بی تردید حساسیت پلیس و رصد وضعیت تصادفات و سوانح رانندگی عامل موثری در کاهش تلفات بوده است.
وی در پاسخ به پرسشی پیرامون حساسیت بالا در اتوبوس های اسکانیا و پرداختن به همه سوانح آن در روزنامه‌ها و خبرگزاری ها تصریح کرد: پلیس فارغ از آنچه که گاه بصورت افراطی در مطبوعات به آن پرداخته می شود در همه حوادث ورود پیدا می کند.پلیس نگاه کارشناسی به موضوع دارد چنانچه در ماجرای آتش گرفتن خودروهای پژو و یا حوادث اخیر محصولات اسکانیا پیگیری جدی کرده و اصل را بر پیشگیری از وقوع حوادث مشابه قرار داده است.
معاون فنی ناجا، با بیان اینکه عمده اتوبوسهای اسکانیا که دچار حریق شده و یا به دلایل دیگری به مرگ برخی شهروندان در تصادفات جاده‌ای شده‌اند، از محصولات قبلی شرکت عقاب افشان هستند و عمدتأ در سالهای 88 تا 90 ساخته شده‌اند،خاطرنشان کرد: ما وظیفه داریم در بررسی اتوبوسهای اسکانیا به این نکته توجه کرده و هم اتوبوسهای تولید شده تا سال 90 و91 را مورد واکاوی قرار دهیم و هم محصولات جدید اسکانیا که در ساخت آنها به استانداردهای بیشتری توجه شده است، چرا که ممکن است برخی از تولیدات پیشین در چرخه ترافیک کشور منجر به حوادث ناگوار دیگری شبیه حادثه بزرگراه آزادگان تهران و یا حادثه دلخراش تهران - قم شود.
سرهنگ رستمی ادامه داد: در این حوادث برخی تلفات به خاطر وضعیت درب خروجی و یا گیر افتادن مسافران در بین صندلی ها و یا به دلایل دیگری ،حادث شده و لذا بحث بررسی هرکدام از این سوانح متفاوت و پیچیده است.
وی توجه به این دلایل را مهم دانست و افزود: توجه به سازه و ساختمان خودروهایی که شماره‌گذاری شده و به جاده های کشور وارد می شوند وظیفه ذاتی پلیس بوده و کنترل ترافیک و ورود به تصادفات و سوانح جاده ای به عهده کارشناسان نیروی انتظامی است و لذا توجه به این نظرات ضروری است.
معاون فنی ناجا، با بیان اینکه ما وجود استاندارد را نفی نمی کنیم و خواهان استقلال استاندارد هستیم،افزود: نیروی انتظامی از سال84به بحث ضرورت استادرد بودن خودروها ورود پیدا کرده و واقعیت این است که ما در استاندارد عقب هستیم و نیازمند تحول در این بخش هستیم.
وی گفت: تولیدکنندگان نباید به استانداردها بسنده کنند و باید اصول ایمنی را ارتقاء دهند.
این مقام انتظامی ادامه داد: برخی ایرادات خودروها بعد از ورود خودرو به جاده ها و روی دادن حوادث خود را نشان می دهند، اظهار کرد: انتظار می رود که تولیدکنندگان با شناسایی این معضل ها به رفع آنها همت بگمارند.
همچنین مهندس ترابی - مدیر شرکت عقاب افشان به ملزم بودن شرکت های سازنده به استانداردهای تعریف شده از سوی موسسه استاندارد اشاره کرد و گفت: بدیهی است که هر شرکت و تولید کننده خودرویی ملزم به رعایت کلیه ضوابط و قوانین اعلام شده از سوی سازمان استاندارد است اما نمی توان از تولید کننده انتظار داشت که الزاماتی فراتر از آنچه سازمان استاندارد از او خواسته را رعایت کند.
وی با انتقاد از نگاه غیر کارشناسی به سازمان استاندارد یاد آور شد: استاندارد چکیده دانش فنی هر کشوری است و در مجموعه آن می بایست همه گروهای علمی,دانشگاهی ،تجربی، انتظامی و... حضور داشته باشند.
مدیر شرکت عقاب افشان ادامه داد: اگر قرار است در این موسسه و ضوابط بازنگری صورت گیرد باید یک مرجع مشخص وجود داشته باشد که در آن همه دیدگاهها از پلیس و مراکز دانشگاهی گرفته تا دیدگاه سازنده و راننده و... تجمیع و چکیده آن دیدگاهها معیار استانداردها قرار گیرد.
وی بابیان اینکه نمیتوان انتظاری فراتر از ضوابط استاندارد از تولید کننده داشت، تصریح کرد: این انتظار که تولیدکننده پاسخگوی آنچه باشد که در ضوابط قانونی نیامده انتظار درستی نیست.
همچنین دکتر هراتی از مدرسان دانشگاه که به عنوان کارشناس نیروی انتظامی در این نشست حضور یافته بود، با بیان اینکه گناه استاندارد کمتر از اسکانیا نیست،گفت: واقعیت این است که ما از نظر زیرساخت ها پیشرفت کرده ایم اما از حیث قوانین و نظارت ها رشدی نداشته ایم چرا که زمانی که نظارت و بازرسی های عریض و طویل و استانداردی در کشور وجود نداشت محصولاتی نظیر پیکان می ساختیم که از نظر ایمنی از برخی محصولات امروزی نظیر پراید ایمن تر بود.
وی با بیان اینکه واقعیت این است که شرکت عقاب بر اساس مستندات و استانداردهای ابلاغی عمل کرده است،ادامه داد: چیزی که اتفاق افتاده این است که امروز همان سازمان ناظر که مستندات و قوانین را از شرکت عقاب مطالبه می‌کرده می‌گوید فلان بخش بعهده ما است و فلان بخش نیست.یعنی الان ما شاهدیم که ایمنی و استاندارد از هم منفک می شود درحالی که اینگونه نباید باشد.
هراتی با بیان اینکه متاسفانه استانداردی که به تولیدکننده مجوز داده امروز از تولیدکننده حمایت نمی کند، افزود: امروز مردم بی‌اعتماد شده اند و از خود سوال می کنند که اگر این محصول دارای پروانه استاندارد است چرا فاقد استانداردهای لازم است.مردم باور دارند که یا استاندارد اشتباه کرده و یا قوانین را نادیده گرفته است.
این کارشناس ناجا،با بیان اینکه بهانه سازمان استاندارد این است که نیرو و امکانات کافی ندارد،اظهار کرد: واقعیت این است که تاوان این بی توجهی و اشتباهات را مصرف کننده ها باید بدهند.چرا در استاندارد به جزییاتی نظیر شیشه و ابعاد آن یا ضخامت باک و مسائلی از این دست توجه نشده و بطور کلی سازمان استاندارد به آنها ورود پیدا نکرده است.
وی به برخی اشکالات روند صدور پروانه استاندارد در کشور اشاره و تصریح کرد: بطور مثال یک واحد تولیدی در هر کجای کشور ممکن است یک صندلی را که تولید کشوری مثل آلمان است به استاندارد بدهد و پروانه استاندارد اخذ کند و در ادامه از تولیدات دیگری در محصولات خود استفاده کند و این اتفاقی است که متاسفانه در استاندارد می افتد.
وی با بیان اینکه تولیدکننده به سادگی می تواند نمونه خوب خود را برای دریافت نشان استاندارد ارایه دهد و بعد در محصول خود چیز دیگری تولید کند، گفت: وجود نشان استاندارد برای اطمینان کردن به یک محصول کافی نیست چرا که دور زدن موسسه استاندارد کار راحتی است.
در ادامه حیدری معاون اداره کل استاندارد استان سمنان با طرح این سوال که آیا پلیس که به فردی گواهینامه می دهد تضمینی وجود دارد که آن فرد دیگر مرتکب خلاف قانون نشود؟، اذعان کرد: استاندارد امکان آزمون همه محصولات تولیدی را ندارد.
همچنین یگانه دیگر کارشناس سازمان استاندارد ایران گفت: این نگرش که یک سازمان نظیر استاندارد که بیش از 60سال تجربه در این زمینه را دارد کلا منتفی بدانیم نگرش درست و کارشناسانه‌ای نیست.
این نماینده سازمان استاندارد در این نشست افزود: موسسه استاندارد از سال 38 در ایران راه اندازی شده و آنچه که در این قریب 60سال بدست آورده و در آزمایشگاهها و در روند کاری خود به آن رسیده را نباید منتفی دانست چرا که این کم لطفی در حق سازمانی با سابقه است.ما نباید به دنبال متهم کردن همدیگر باشیم باید نگاه و نظرات کارشناسی شده باشد.نمی شود که سازمانی که مرجع رسمی و قانونی است را تعطیل شده دانست و در مورد همه موارد اظهارنظر غیرکارشناسی کرد.
در ادامه دکترحافظی - نماینده مردم تهران در شورای شهر با اذعان به اینکه همه ما متفق القول عقیده داریم که باید تولیدکننده و کارآفرین حمایت شود افزود: حمایت از اشتغال و خصوصا شرکتی نظیر عقاب افشان که برای کشور ارزآوری دارد و محصولات آن به دیگر کشورها صادر می شود، امری لازم است.
دکتر حافظی،با بیان اینکه دولت یازدهم فضای بازی ایجاد کرده که جای تقدیر دارد،به مسکوت ماندن برخی خبرها و ایرادات در دولت گذشته اشاره کرد و گفت: بطور مثال در دولت گذشته کارشناسی اگر می گفت میزان نیترات آب زیاد شده روز بعد هیات دولت برخورد نادرستی می شد و ضمن نادیده گرفتن واقعیت ها و نظرات کارشناسی می گفتند که مردم هیچ مشکلی ندارند در صورتی که واقعیت چیز دیگری بود.
وی فضای باز رسانه ای را به نفع جامعه و نظام اسلامی ارزیابی و اظهار کرد: این فضا گذشته از این که مطالبه به حق مردم است به نفع کشور و دولت نیز هست.خواسته و مطالبه مردم این است که مسوولان در هر بخشی که هستند پاسخگو باشند ، چیزی که متاسفانه دولت پیشین در عمل به آن احساس تکلیف نمی کرد.
این عضو شورای اسلامی شهر تهران،ادامه داد: این بهانه ناصواب که چون سوخت استاندارد نداریم پس خودروی استاندارد هم نباید داشته باشیم نادرست و غیرمسوولانه است.
وی با بیان اینکه اول تیرماه آخرین مهلتی است که برای استانداردسازی داده شده است، خاطرنشان کرد: موتور و شاسی تولیدات عقاب افشان صد درصد استاندارد و وارداتی است. همچنین خوشبختانه طراحی اتاق و سازه براساس ظرفیت و استعدادهای داخلی انجام می شود و لذا باید بر اساس استانداردهای رسمی تعریف شود.
وی با بیان اینکه موسسه استاندارد برای اتاق و سازه استانداردی ندارد، افزود: سازمان استاندارد باید برای این بخش از صنعت خودروسازی استاندارد تعریف کند و وارد جزییات شود.
وی با اشاره به دستکاری برخی اتوبوسهای اسکانیا توسط صاحبان اتوبوس‌ها، گفت: متاسفانه وقتی باک این اتوبوس‌ها دستکاری می‌شود اسکانیا به یک بمب متحرک تبدیل می شود که مردم را تهدید می‌کند.
وی همچنین به عدم توجه نیروی انتظامی به برخی مسائل اشاره کرد و گفت: چرا مراکز معاینه فنی اغماض می کنند؟.چه کسی به مراکز معاینه فنی نظارت دارد؟چرا برگه معاینه فنی برای اتوبوس های دستکاری شده صادر می شود؟چه کسی متولی این امر است؟آیا پلیس به لاستیک های کهنه که عامل برخی تصادفات بوده اند توجه کامل داشته؟
دکتر حافظی که به نمایندگی از شورای شهر تهران مسوول رسیدگی به پرونده مرگ شهروندان تهرانی در حادثه واژگونی اتوبوس در بزرگراه آزادگان است با بیان اینکه همه باید دست به دست هم دهیم افزود: نباید به خودروهایی که فاقد استانداردهای لازمند و آن دسته از اتوبوس هایی که دستکاری شده اند اجازه خروج از شهر و ورود به جاده ها را بدهیم.
وی با بیان اینکه سازمان استاندارد، استاندارد است اما باید استانداردتر شود، تصریح کرد: آستانه تحمل مردم وقوع حوادث مشابه دیگری را نمی پذیرد.
وی با بیان اینکه میزان نیترات در آب برای کشورهای درحال توسعه 45 و کشورهای توسعه یافته 20 است اظهار کرد: میزان استاندارد برای نیترات آب زیر 10 است اما مینگین نیتراب آب در کشور ما 45 است حتی در مناطق شرقی تهران به 48 و 50 نیز می رسد.
حافظی با بیان اینکه بی تردید کسی به دنبال آسیب زدن به مردم نیست یادآور شد: انتظار ما این است که همه دستگاههای درگیر دست به دست هم دهند. ضمن اینکه باید معیارها و استانداردها به طور دقیق مشخص شوند.
وی به تجربه دستکاری اتوبوسهای اسکانیا توسط خریداران اشاره کرد و گفت: باید محصولات تولیدی بعد از ورود به بازار نیز نظارت شوند.
این نماینده مردم تهران در شورای شهر، هدف غایی را پیشگیری از وقوع حوادث مشابه دانست و افزود: پرونده مربوط به حادثه آزادگان تهران نیز باید مسیر کارشناسی خاص خود را طی کند. حادثه آزادگان، حادثه تاثرانگیزی بود که باید جلوی حوادث مشابه گرفته شود تا آسیب ها به حداقل ممکن برسد.
در ادامه مهندس اکبری مدیرعامل شرکت عقاب افشان، گفت: شرکت عقاب افشان در کنار پلیس، سازمان استاندارد و همه دستگاههای دیگر است و با حساسیت موضوع را پیگیری و آماده ارتقاء ایمنی محصولات خود هستیم تا کالایی ایمن تر و با کیفیت تر را ارایه دهیم.
وی با اشاره به حادثه واژگونی اتوبوس در آزادگان تهران، اظهار کرد: در این حادثه راننده سرعت غیرمجاز داشته و از این رو ما درخواست کردیم که" آی سی یو"خودرو را در اختیار ما قرار دهند تا سرعت اتوبوس در لحظه تصادف را مشخص کنیم اما متاسفانه در اختیار ما قرار ندادند و این در حالی است که شرکت عقاب افشان تنها شرکت داخلی است که این توانایی را دارد.ما درخواست کردیم این مهم در حضور نمایندگان پلیس، استاندارد، قوه قضاییه و... انجام شود اما متاسفانه همکاری نشد.ضمن اینکه در حوادث اخیر جوی برعلیه شرکت عقاب افشان بوجود آورده اند که ارتباطی به ما ندارد.
مهندس اکبری با بیان اینکه عوامل موثر در حادثه متعدد است،تصریح کرد: باید این عوامل موثر در حادثه شناسایی شود و قوه قضاییه بر مبنا و اساس آن رای دهد.
مدیرعامل شرکت عقاب افشان، با بیان اینکه ما آمادگی داریم همه دغدغه های پلیس را رفع کنیم افزود: عقاب افشان نه تنها به همه استانداردهای اجباری عمل کرده بلکه فراتر از آن برخی استانداردهای بین المللی، اختیاری و استانداردهایی که از سوی خود اسکانیا لحاظ شده را در تولیدات خود اعمال کرده است.