سومين حراج تهران شامگاه جمعه 9 مردادماه با فروش 90 اثر و با فروش كلي 13 ميليارد و 257 ميليون تومان در هتل پارسيان آزادي به كار خود خاتمه داد.
فروش غرورانگيز و استثنايي
عليرضا سميع آذر بعد از پايان سومين حراج تهران در جمع خبرنگاران حضور پيدا كرد و درباره انتظاري كه از فروش آثار اين دوره داشته، گفت: من انتظار فروش خوب را داشتم اما منصفانه بگويم، انتظارم كمتر از اين مقدار بود. من اميدوار بودم كه رقم فروش از 10 ميليارد تومان افزايش پيدا كند اما برآورد اوليه ما ميانگين فروش 5 تا 7 ميليون تومان بود و رسيدن به بيش از 2 برابر ميانگين اين برآورد بسيار غرورانگيز است. وي با اشاره به فروش آثار در حراج‌هاي بين‌المللي اروپا و آمريكا گفت: برآورد حراج‌ها در اروپا و آمريكا نهايتا بين كمينه و بيشينه است و موفق‌ترين حراج‌ها نيز شايد 10 تا 20 درصد بيش از برآوردشان رقم مي‌خورد. سميع آذر رسيدن به فروش بيش از 2برابر رقم برآورد را در سومين حراج تهران، استثنايي خواند و يادآور شد: اين نشان مي‌دهد كه در كشور ما خلاقيت و آفرينش هنرمندان واجد ارزش روزافزون است. مدير حراج تهران درباره احتمال تكرار روند افزايش تصاعدي فروش آثار در دوره‌هاي آتي افزود: 2 برابر شدن اين ارقام در دوره‌هاي آينده دشوار است چراكه هر بار اين روند افزايش به صورت تصاعدي اتفاق نمي‌افتد. وي تاكيد كرد: ما در دوره‌هاي اوليه برگزاري اين حراج و ماركت هنر هستيم و در دوره‌هاي اول مي‌توان چنين افزايشي را انتظار داشت. اما در دوره‌هاي آينده ارقام با شتاب مختصري افزايش پيدا مي‌كنند. سميع‌آذر شرايط كلي بازار مبادلات آثار هنري را نسبت به سالهاي قبل بسيار بهتر دانست و گفت: فضا و شرايط بهتري نسبت به سالهاي قبل به وجود آمده است كه اين فضاي بهتر و اميدوارانه‌تر ناشي از حمايت‌هاي بيشتر دولتي است. سرپرست سابق موزه هنرهاي معاصر تهران در بخش ديگري از سخنانش از حضور خريداران خارجي در اين دوره از حراج خبر داد و گفت: بايد بر حضور قابل توجه ايراني‌ها و غير ايراني‌ها از خارج از مرزها در اين حراج تاكيد كنم كه بخشي از آثار سومين حراج تهران را خريداري كردند. به طور مثال تابلو سهراب سپهري توسط فردي از كانادا خريداري شد كه اين نشان مي‌دهد هنر ايران به راحتي از مركز ايران به فراسوي كشور راه پيدا مي‌كند. اين مدرس و پژوهشگر هنري رقم كلي فروش آثار سومين دوره حراج تهران را از متوسط فروش آثار هنري ايران در حراج‌هاي بين المللي از جمله كريستيز بسيار بالاتر ذكر كرد و گفت: سومين حراج تهران بالغ بر 4 ميليارد دلار فروش داشت كه اين مبلغ بسيار بالاتر از ارقام فروش هنر ايران در كريستيز دوبي است.
شكستن ركورد بين المللي هنرمندان ايراني
سميع‌آذر با اشاره به منافع برگزاري حراج تهران گفت: با اين حراج، بازار مبادلات آثار هنري در داخل قدرت پيدا مي‌كند و اين پشتوانه خوبي براي هنر ايران است. مدير حراج تهران به مشكلات اقتصادي ايران در سالهاي گذشته اشاره و بيان كرد: در سالهاي گذشته با سقوط ارزش ريال در برابر دلار، هنر ايران خريداران خود را در سطح بين المللي از دست داد و آنها احساس كردند كه مي‌توانند اين آثار را در داخل ايران به نصف و كمتر از نصف قيمت خريداري كنند. اما اكنون با افزايش نسبي بهاي آثار هنري ايران، قيمت آثار تقريباً مساوي قيمت بين المللي آنها شده است و امشب شاهد بوديد كه هنرمندان ايراني توانستند حتي ركورد خود را در سطح بين المللي نيز بشكنند. وي ركورد سهراب سپهري را بالاترين ركورد سومين حراج تهران عنوان كرد و گفت: اين ركورد در واقع نوعي برد- ركورد براي سهراب سپهري محسوب مي‌شود كه اگر دقيقا نباشد نزديك به آن خواهد بود. سميع‌آذر درباره ثبت ركورد فروش آثار اين حراج هم توضيح داد: نتايج فروش آثار حراج تهران در مهمترين سايت‌هاي هنري دنيا به ثبت خواهد رسيد. علاوه بر سهراب سپهري كه ركورد بالاترين فروش آثار اين دوره را از آن خود كرد، رضا درخشاني نيز به ركوردي بالاتر از ركوردش در سطح بين المللي دست پيدا كرد و اين بسيار غرورانگيز است. مدير حراج تهران دليل فروش بالاي آثار را در اين دوره از حراج، شور وصف ناپذير افراد متمول و فرهيخته براي گردآوري مجموعه‌اي از آثار هنري عنوان كرد و گفت: فرصت‌هايي همچون حراج تهران مي‌تواند اين شور و شوق را سمت و سو بخشد و از نتايج آن به نفع هنر ايران و اقتصاد هنر ايران بهره بگيرد. سميع آذر درباره ميزان فروش آثار هنرمندان در اين حراج هم گفت: هنرمندان جوان ايراني آينده خوبي را پيش رو دارند ولي ركورد فروش همچنان در اختيار هنرمندان مدرنيست ايراني است و جايگاه آنها براي هنرمندان جوان و معاصر در حال حاضر غير قابل دستيابي است. اين مدير و كارشناس عرصه هنرهاي تجسمي درباره قيمت گذاري آثار اين حراج يادآور شد: سعي كرديم كه قيمت‌هاي جذابي را پيشنهاد كنيم و با پافشاري توانستيم صاحبان آثار را متقاعد كنيم كه آثارشان را به قيمت‌هاي جذاب و مناسب ارائه كنند تا نتايج خوبي را به همراه داشته باشد كه البته حاصل شد. وي تاكتيك مناسب براي قيمت گذاري آثار را از جمله دلايل موفقيت سومين حراج تهران دانست و گفت: اين قيمت‌ها در قياس با ساير حراج‌ها بسيار مناسب است و به همين دليل خريداران با خيال راحت در اين مزايده شركت كردند و نتيجه فروش آثار هم بيش از پيش بيني ما بود. سميع‌آذر درباره تفاوت حراجي با گالري توضيح داد: در گالري‌ها قيمت‌ها از بالا شروع مي‌شود و با تخفيف دادن پايين مي‌آيد اما در حراجي از پايين‌ترين قيمت شروع مي‌شود و در يك رقابت سالم به بالاترين قيمت‌ها مي‌رسد. وي افزود: ما مطمئن بوديم كه متقاضيان بسياري براي اين آثار وجود دارد و اگر قيمت‌ها مناسب باشد نتيجه خوبي در رقابت خريداران به وجود خواهد آمد.
حضور دولتي‌ها باعث دلگرمي بود
در ادامه اين نشست، رضا كيانيان مجري حراج تهران درباره ارزيابي‌اش از اين دوره حراج گفت: حراج تهران يك سير صعودي دارد كه بسيار غرورانگيز است. در اولين حراج ما فكر مي‌كرديم كه آيا مي‌شود حراج برگزار كرد. در دومين حراج دريافتيم كه اين اتفاق شدني است و در سومين حراج هم به ثبات رسيديم. مجري 3 دوره حراج تهران با تاكيد بر نقش حمايت‌هاي دولتي در اين موفقيت‌ها، گفت: حمايت‌هاي دولتي بسيار مهم است چراكه با يك چرخش قلم مي‌تواند همه چيز دچار مشكل شود. اما امشب با استقبال مديران دولتي، هم براي ما و هم براي خريداران آثار هنري نوعي پشت گرمي به دنبال داشت. همان طور كه خريداران سالهاي قبل تعدادشان كمتر بود و امسال تعداد آنها افزايش پيدا كرده و خريداران بيشتري وارد ماركت هنر شده اند. اين تعداد خريداران، خريد و فروش آثار هنري را از حالت انحصاري خارج كرده و عمومي‌تر كرده اند. اين بازيگر سينما ادامه داد: پولدارها علاقه‌مند به خريد آثار هنري شده اند و فرهنگ قديمي كه هميشه افراد متمول سوار بر تورم مي‌شدند تغيير كرده است. حالا با خريد آثار هنري، هم هنرمند دلگرم‌تر خواهد شد و بيشتر كار خواهد كرد و هم فضاي فرهنگي كشور لطيف‌تر و آرام‌تر خواهد شد. كيانيان با بيان اينكه از ديدن شور و شوق خريداران آثار هنري محظوظ مي‌شود، يادآور شد: بسياري از هنرمندان به فكر فروش رفتن آثارشان هستند و تصور مي‌كنند كه اين فروش رفتن يا نرفتن به من بستگي دارد كه البته خوشبختانه همه آثار با رقم‌هاي خوبي فروخته شد. اما امشب انرژي از سوي خريداران آثار هنري به هنرمندان تزريق شد كه آنها را به ادامه كارشان دلگرم مي‌كند.
حضور مستقل برخي هنرمندان
در ادامه اين نشست سميع‌آذر مدير حراج تهران در پاسخ به سوال خبرنگار مهر درباره شركت هنرمندان به طور مستقل در اين حراج توضيح داد: روش معمول همه حراج‌هاي دنيا اين است كه آثار هنري از سوي گالري‌دارها و مجموعه‌دارهای آثار هنري ارائه شود، اما در حراج تهران تعداد معدودي از استادان پيشكسوت به صورت مستقل آثارشان را در حراج شركت دادند. اما عمده هنرمندان از طريق گالري‌دارها و مجموعه‌دارها شركت كرده بودند. همه هنرمندان جوان نيز از طريق گالري‌ها به اين حراج معرفي شدند. وي يكي از شرايط خوب حراج تهران را كه باعث فروش 100 درصدي همه آثار در هر 3 دوره برگزاري آن شده، پشتيباني گالري دارهاي تهران عنوان كرد و گفت: حراج تهران به تنهايي براي معرفي هنرمند تلاش نمي‌كند بلكه با پشتيباني گالري‌دارها و در يك تلاش جمعي به معرفي هنرمندان كمك مي‌كند و در سايه اين تشريك مساعي است كه آثار هنرمندان به فروش مي‌رسد، به خصوص آثار هنرمندان جوان كه فروش آنها ريسك بالاتري دارد. سميع‌آذر با اشاره به فروش 100 درصدي همه آثار اين دوره از حراج تهران گفت: ما دوست داشتيم كه برخي از اين آثار فروخته نشود تا زندگي ساده‌تر شود و به رقم معقول‌تري برسيم اما به هر حال همه آثار حداقل 3 يا 4 خريدار داشتند و در نهايت فروخته شدند. سميع‌آذر درباره احتمال بين‌المللي شدن حراج تهران توضيح داد: آرزوي ما اين است كه اين حراج به شكل بين‌المللي برگزار شود و بتواند هنرمندان غير ايراني را نيز معرفي كند و خريداران غير ايراني را نيز جذب كند. اما اين امر متضمن حل مشكلات فني از قبيل سيستم بانكي و گمركي است. ما بايد سيستم بانكي متصل به سيستم بانكي جهاني را داشته باشيم و با ارز ثابت و مشخصي كه با ارزهاي دنيا برابري كند، بتوانيم فعاليت كنيم و همچنين بتوانيم به سهولت ورود و خروج آثار هنري و خريداران غير ايراني را با صدور ويزا تضمين كنيم. از سوي ديگر مشكل تحريم‌ها نيز مزيد بر علت است و بنابراين شرايط فني اين كار در حال حاضر مهيا نيست.
وي با اشاره به تقاضاي كشورهاي منطقه براي حضور در سومين حراج تهران گفت: بسياري از كشورهاي منطقه نظير كشورهاي آسياي ميانه، افغانستان، پاكستان، عراق و تاجيكستان از ما خواستند كه هنرمندان‌شان را در حراج تهران معرفي كنيم، ما نيز آرزو داريم كه اين اتفاق بيفتد. اما قبل از آن بايد شرايط حضور خريداران خارجي را با تسهيلات بانكي و گمركي فراهم كنيم تا اين شرايط براي بين المللي شدن مهيا شود. مدير حراج تهران درباره تفاوت برگزاري حراج آثار هنري در تهران و كيش يادآور شد: براي برگزاري حراج، تهران و كيش هيچ فرقي با هم ندارند چون شرايط بين المللي شدن را در حال حاضر ندارند. كيش فقط تسهيلاتي را براي صدور رواديد دارد، اما از سوي ديگر بيشتر خريداران در تهران هستند و قطع ارتباطات بين‌المللي، كيش را در شرايط بهتري از تهران قرار نمي‌دهد. ضمن اينكه حراج تهران تجربه‌اي است كه آغاز شده و تبديل شدن آن به بين المللي ساده‌تر از برگزاري حراج كريستيز در كيش است. سميع‌آذر افزود: حراج كريستيز بنگاه‌هاي خريد و فروش آثار هنري هستند كه با فرهنگ و هنر كار اقتصادي مي‌كنند و از فرصت در هر كشوري استفاده مي‌كنند. با اين شرط كه ما بايد خودمان ابتدا اين شرايط لازم را برايشان مهيا كنيم. مشاور هنري حراج كريستيز در ادامه يادآور شد: متوليان برگزاري حراج كريستيز پيش از آنكه در دوبي شعبه خود را داير كنند به تهران آمدند اما چون شرايط در تهران براي آنها مهيا نبود، دوبي را براي اين منظور مهياتر ديدند. به هر حال آرزوي آنها برگزاري حراج كريستيز در تهران است.
سپهري يك شخصيت به يادماندني
سميع‌آذر درباره ارزيابي خود از ركوردشكني آثار سهراب سپهري در 3 دوره حراج تهران تاكيد كرد: سهراب براي ما يك شخصيت ملي و براي ايرانيان يك نام بزرگ و چهره به ياد ماندني است. به همين دليل با فاصله بسيار زياد از ساير هنرمندان آثارش فروخته مي‌شود، اما در خارج از ايران او را تنها به عنوان يك نقاش مي‌شناسند. ديگر هنرمندان ايراني مي‌توانند فروش بهتري در سطح بين‌المللي داشته باشند. وي با تقدير از حضور مسجدجامعي و مسئولان وزارت ارشاد در سومين حراج تهران، بخشي از موفقيت اين دوره از حراج را حمايت‌هاي بي دريغ وزارت ارشاد عنوان كرد. در پايان اين نشست رضا كيانيان درباره فروش تابلوعكس خود در اين حراج به قيمت 60ميليون تومان گفت: تصور نمي‌كردم ركوردم شكسته شود و فكر مي‌كردم در همان حدود سال گذشته فروش داشته باشد. وي افزود: اميدوارم كه عكاسان ما به عكس‌هاي هنري بيشتر روي بياورند، چون اين شاخه از عكاسي كمتر در ايران كار شده است. كيانيان يادآور شد: آثار عكاسان جوان در اين حراج خوب فهميده شد و به خوبي به عنوان يك اثر هنري فروش رفت. اين انقلابي در اقتصاد عكس ايران به حساب مي‌آيد كه از عكاسان ديگر هم مي‌خواهم وارد اين شاخه هنري از عكاسي شوند.
منبع: شرق