چرا دلواپس ها مذاکرات را نشانه رفته اند؟

 دور تازه مذاکرات هسته ای ایران و گروه 1+5 هفته آینده در وین برگزار می شود. این روزها تیم مذاکره کنندگان هسته ای کشورمان در ساختمان وزارت امور خارجه برای یکی از مهم ترین مراحل چانه زنی با نمایندگان 1+5 آماده می شود تا برای رفع دلواپسی های اکثریتی که روز 24 خرداد به دولت کنونی رای دادند، گام دیگری بردارند.
 

در ادامه سرمقاله «سیدعلی محقق» که با عنوان «چار دلواپس ها مذاکرات را نشانه رفته اند؟»

که روز سه شنبه در روزنامه ابتکار منتشر شد آمده است: دیپلمات های هسته ای کشور در حالی به انجام آخرین ویرایش ها بر روی طرح پیشنهادی برای برداشتن گام نهایی و سرنوشت ساز مذاکرات مشغولند که همزمان ائتلافی از منتقدان شناسنامه دار و بی شناسنامه دولت، آتش باری انتقاد و کارشکنی در حوزه های سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی علیه دولت را به طور موقت متوقف کرده و با گردآوری همه توان و تجمیع آتش تهیه ای گسترده، انتقاد تمام عیار از روند مذاکرات هسته ای را در دستور کار قرار داده است؛ چرا که ظاهرا آنها هم دلواپسی های خاص خود را دارند!

نگاهی به وقایع دور و نزدیک نشان می دهد که مخالفان تندرو طی هشت ماهه اخیر کمتر فرصت و بهانه ای را برای به چالش کشیدن برنامه های دولت از دست داده اند و از هر بهانه ای برای به چالش کشیدن دولت بهره برده اند.

آنها که از قضا اکثرشان همزمان کارشناس فرهنگی، اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و هسته ای هستند گاهی دلواپس سبد کالا شده اند و گاهی نگران سفره شام مهمانی همسر آقای رئیس جمهور بوده اند.

گاهی روحانی را فیلم کرده اند و گاهی به ترجمه غلط سخنان وندی شرمن آمریکایی برای زیر سوال بردن ظریف استناد کرده اند.

گاهی دست به دامن تاکسیرانان نجیب شهر شدند تا آنها را علیه مشاور روحانی بشورانند و گاه برای پیشبرد اهداف قدرت طلبانه خود، تمام قد خود را وقف تبلیغ برای جلوگیری از انصراف مردم از یارانه نقدی نمودند.

گاهی در ماجرای گروگانگیری سربازان کشور نعل وارونه زدند و گاه...

از قضا گروهی از این جماعت، عقبه، شناسنامه و وزن سیاسی مشخصی در سپهر سیاست کشور دارند و گروهی دیگر اصرار دارند با هویتی غیر از آنچه هستند در این سپهر حضور یابند.

یافتن هویت و شناسنامه گروه دوم اگرچه کار سختی نیست اما معمولا باید به همین که خود می گویند قناعت کنیم و با همین هویت ردپای آنان را از قم تا تهران را جستجو نماییم.

در هر حال نگاهی به عملکرد هشت- نه ماهه دولت روحانی نشان می دهد که دیپلماسی دولت یازدهم اصلی ترین نقطه قوت پاستور در دوران جدید بوده است و برنامه دولت برای بسامان کردن حوزه سیاست خارجی- به ویژه در بحث مذاکرات هسته ای- تاکنون مطابق برنامه پیش رفته است.

در مقابل در برخی از دیگر حوزه ها مانند سیاست داخلی، امور فرهنگی و مسائل اجتماعی همه چیز مطابق برنامه و یا انتظار افکار عمومی پیش نرفته است.

انگار که پیشبرد برنامه های اولیه آقای روحانی و تحقق مطالبات رای دهندگان در این حوزه ها دشوارتر از آن است که باید باشد.

درجاهایی کار به کندی پیش می رود و در جاهایی انگار اصلا قرار نیست اتفاق تازه ای بیفتد. در این بین بهبود اوضاع اقتصادی کشور یکی از اصلی ترین مطالبه های مردم از دولت روحانی بوده و مقایسه شرایط کنونی شاخص های مهم اقتصادی با تابستان گذشته نشان می دهد که طی هشت ماهه گذشته گشایش زیادی در امور به وجود آمده است و پس از دیپلماسی، پیشرفت اقتصادی کشور را می توان دومین نقطه قوت دولت یازدهم لقب داد.

اما در ادامه این مسیر برنامه های دولت برای سرو سامان دادن به میراث ناجور به جا مانده از دولت دهم و ماجرای هدفمندی یارانه ها کار را طی هفته های اخیر برای دولتمردان کشور سخت کرده است.

مردان اقتصادی روحانی ناگزیرند از یک سو تیغ جراحی را به یکی از حیاتی ترین شریان های اقتصادی کشور نزدیک کنند و از سوی دیگر هم مراقب علایم حیاتی این اقتصاد بیمار باشند و هم درد و دیگر عوارض مقطعی ناشی از این عمل را تسکین دهند.

بدیهی است که در چنین شرایطی باید شاهد تب و التهاب موضعی و کوتاه مدت در جاهایی از اقتصاد کشور باشیم.

از قضا یکی از موثرترین راهکارها برای کاهش این التهاب و بازگشت ثبات و آرامش در این حوزه، برداشتن یک گام مهم دیگر تا توافق جامع هسته ای و تداوم پیدا کردن توفیقات دولت در عرصه سیاست خارجی است.

بدیهی است در صورت موفقیت تیم مذاکره کننده در بحث تدوین پیش نویس توافق جامع هسته ای، نزدیک تر شدن دیدگاهها در وین و احتمالا نهایی شدن نگارش توافقنامه، جو روانی و فضای منفی ناشی از اجرای فاز دوم هدفمندسازی یارانه ها تا حد زیادی شکننده می شود و اقتصاد کشور با کاهش التهاب نرخ ارز، رفع بخشی از تورم کاذب و موضعی اخیر را شاهد خواهد بود. مخالفان تندروی دولت نیز دریافته اند راه قطعی موفقیت دولت در سایر عرصه ها و به خصوص عرصه اقتصادی از دیپلماسی هسته ای می گذرد و اگر با نهایی شدن توافق ایران با 1+5 به تدریج تحریم ها برداشته شود و روابط تهران با پایتخت های دور و نزدیک کشورهای جهان رو به گرمی بگذارد، دیگر نه در عرصه اقتصاد و نه در دیگر حوزه ها، فرصتی برای به کرسی نشاندن مخالف خوانی ها و همراه کردن بدنه اجتماعی جامعه با خود نخواهند یافت.

از سوی دیگر آنچه که طی یک دهه اخیر باعث جان گرفتن و فربه شدن این طیف شبه سیاسی در کشور شده نیز به نوعی ریشه در نوع نگاه دولت های نهم و دهم به پرونده هسته ای داشته است.

دولت گذشته با روی باز و آغوش گشاده هرآنچه که فشار و تحریم بین المللی بود را یکجا خرید و گروهی از منتقدان فعلی از قِبَل تحریم های ناشی از عملکرد دولت های نهم و دهم طی هفت هشت سال گذشته کار و بار اقتصادی گسترده ای از چین تا ماچین برهم زده اند. جمعی دیگر هم، همراهی و همپایی نظری و شعاری با سیاست های جریان حاکم طی هشت سال گذشته را به کسب و کاری بلند مدت برای خود بدل نموده بودند.

از این رو است که این دو گروه همه توان خود را معطوف به یافتن موضعی شکننده و پاشنه آشیلی در اصلی ترین نقطه قوت دولت یعنی دیپلماسی نموده اند تا شاید هم راه را بر توفیقات بعدی دولت سد کنند و هم بار دیگر کسب و کار از دست رفته خود را به مدد تحریم های خارجی و شعارها و بیانیه های داخلی رونق دهند.