گزارش نیویورک‌تایمز از اوضاع اقتصادي ایران

پس از گذشت بیش از ۶ ماه از روی کار آمدن دولت حسن روحانی، امیدها برای ترمیم سریع اقتصادی در میان مردم عادی، صاحبان بنگاه های اقتصادی و سرمایه گذاران در حال کمرنگ شدن است. در حالی که اقتصاد دانان می گویند، پول دولت در حال تمام شدن است.

به گزارش انتخاب به نقل از نیویورک تایمز، طبقه متوسط ایران که در طی سال های گذشته از وضعیت اقتصادی نامطلوب ناشی از مدیریت ناکارآمد و تاثیرات تحریم های بین المللی آسیب دیده بود، در تابستان سال گذشته به حسن روحانی، به عنوان رئیس جمهور جدید رای داد که وعده داده بود رشد اقتصادی را مجددا به اقتصاد ایران بازگرداند. اما پس از گذشت بیش از 6 ماه از روی کار آمدن دولت حسن روحانی، امیدها برای ترمیم سریع اقتصادی در میان مردم عادی، صاحبان بنگاه های اقتصادی و سرمایه گذاران در حال کمرنگ شدن است. در حالی که اقتصاد دانان می گویند، پول دولت در حال تمام شدن است.

هرچند دولت روحانی توانسته است ارزش پول ملی را تثبیت کند، افزایش نرخ تورم را متوقف سازد و به توافقی موقت با غرب بر سر برنامه هسته ای دست یابد، اما به نظر می رسد که دستیابی به وعده های روحانی در مورد رشد اقتصادی، بسیار دشوارتر از این اقدامات است. وی پس از راه یافتن به پاستور متوجه شد که منابع مالی دولت در وضعیت بسیار بدی قرار دارد. بنابراین با نبود دلارهای نفتی و کاهش درآمدهای مالیاتی، روحانی چاره دیگری جز برداشتن گام هایی در کوتاه مدت که تنها فشار را بر رای دهندگان افزایش می دهد، ندارد. با شروع سال نو، اکنون دولت اقدام به افزایش قیمت حامل های انرژی خواهد کرد. به گفته اقتصاددانان قیمت بنزین و برق در کنار سایر حامل ها نزدیک به 90 درصد افزایش خواهد یافت.

کمبود منابع همچنین دولت را ناگزیر ساخته است تا به فکر کاستن از بار مالی پرداخت ماهیانه یارانه به تمام اقشار جامعه بیافتد. در مقابل، دولت روحانی می تواند تنها وعده کاهش نرخ تورم به 25 درصد را در سال 93 به مردم بدهد. بیشتر مردم نگران اند که با کاهش یارانه ها در سال جدید، قیمت ها به شدت افزایش یابند. یک دستفروش که در کنار یکی از خیابان های تهران ظرف پلاستیکی می​فروشد می​گوید: «معمولا ما در کنار خیابان جنس نمی فروشیم. اما همه ما مجبوریم پول بیشتری دربیاوریم.»

بورس ایران که به دلیل امید ناشی از روی کار آمدن دولت جدید و انعقاد توافق ژنو، رشد خوبی را شاهد بود، با افت شاخص ها مواجه شده و 14 درصد نسبت به زمان اوج خود در ماه دسامبر کاهش یافته است. ارزش پول ملی پس از ماه ها ثبات، در طی ماه گذشته 4 درصد ارزش خود را در برابر دلار از دست داده و قیمت دلار آمریکا در بازار سیاه به بالای 30 هزار ریال رسیده است. به گفته منابع آگاه، برای اولین بار پس از انتخابات، دولت این ماه مجبور شد برای تقویت ارزش ریال در بازار آزاد دلار توزیع کند. سخنگوی دولت در تلاش برای کم اهمیت جلوه دادن کاهش ارزش ریال گفت، این کاهش در نتیجه افزایش فصلی تقاضا برای ارز به دلیل فرا رسیدن تعطیلات سال نو اتفاق افتاده است.

برخی دیگر می گویند، بازارها در حال از دست دادن اعتماد خود به توانایی دولت برای احیای اقتصاد هستند. یک کارشناس بورس اخیرا به یکی از رسانه های ایران گفته است: «مجددا شاهد این هستیم که سرمایه گذاران در حال خارج کردن پول خود از بازار بورس و حضور در بازار ارز و طلا هستند...دولت به هدر دادن پول و زمان ادامه می دهد. سرمایه گذران در حال از دست دادن امید خود هستند.»

سعید لیلاز، اقتصاد دان مشاور دولت روحانی گفت، نگران است که دولت روحانی، همانند دولت احمدی نژاد، ناگزیر به چاپ پول برای کاهش کسری بودجه خود شود و موجب افزایش تورم گردد.

آیت الله خامنه ای، رهبر عالی ایران نیز در سخنرانی روز سه شنبه خود در جمع مقامات کشوری این نگرانی ها را منعکس کرد و از دولت خواست تا به اقشار فقیر جامعه توجه کند و به دنبال تحقق عدالت اجتماعی باشد. آیت الله خامنه ای گفت: «نظام اسلامی رشد اقتصادی بدون عدالت اجتماعی را نمی پذیرد.»
یک تحلیلگر ایرانی که نخواست نامش فاش شود در این باره به نیویورک تایمز گفت، در طی دهه های گذشته دولت های مختلفی برای اصلاح اقتصاد ایران تلاش کرده اند، و همه آنها این کار را از نظر سیاسی اگر نگوییم غیر ممکن، اما دشوار یافته اند.

به گزارش تسنیم، دستفروش های دور میدان هفت تیر تهران می گویند کسی خرید نمی کند. یک زن 27 ساله به نام فاطمه می گوید: «من یک پرستار هستم. من ترجیح می دهم در بیمارستان کسب درآمد کنم، اما این پول کافی نیست.» سعید لیلاز گفت، تمام وعده های روحانی واقع بینانه بودند، اما «اقدامی واقعی» مورد نیاز است. «ما باید به طور کامل اقتصادمان را آزاد کنیم. راه دیگری وجود ندارد...ما باید سرمایه گذاران را به هر قیمتی جذب کنیم.»