خشم عربستان از حسن روحانی

السفیر نوشت: ایرانی ها و عربستانی ها در بیش از یک جبهه عربی و به عبارتی در لبنان، سوریه، یمن، بحرین و عراق رو در روی یکدیگر قرار دارند. درگیری میان این دو علنی است و بر اوضاع کلی جهان عرب و اسلام تاثیر و پیامدهایی برجا می گذارد.

به گزارش «تیک» Tik.ir، پیش از بررسی آینده این رویارویی، منابع پیگیر این موضوع درباره تحولاتی که در آینده بر روابط تهران و ریاض تاثیرگذار است، کمی تامل می کنند:

یک: آغاز اجرای توافق مرحله ای ایران و جامعه بین المللی درباره پرونده هسته ای این کشور که در صورت نهایی شدن آن بازتاب های راهبردی بر منطقه و جهان خواهد داشت. ایرانی ها پیش از پایان دوره انتقالی 6 ماهه به نهایی شدن و موفقیت آن اشاره دارند.

دوم: تحولات سریع نظامی در سوریه که تازه ترین آن ها آزادسازی شهر یبرود مرکز قلمون است. این حادثه بلافاصله پس از شکست کنفرانس ژنو 2 و آشکار شدن نشانه های احتمال برگزاری ژنو 3 و آغاز مقدمات قانونی که به معنای نامزد شدن دوباره رئیس جمهور بشار اسد در انتخابات تابستان آینده است اتفاق افتاد.

سوم: ظهور متغییرهای مهم در تعدادی از کشورهای حامی مخالفان سوری مثل ترکیه، قطر و اردن و آغاز توجه کشورهای غربی به نقش گروهای اسلامی تندرو در سوریه، عراق و لبنان و تلقی کردن آنها به عنوان بزرگ ترین خطر در مرحله آینده. این کشورها از گروه های اسلامی تندرو در جنگ با رژیم اسد حمایت کرده بودند. همچنین باید تصمیم های اخیر عربستان درباره گروه های تندرو و جنگجویان این کشور در خارج از عربستان درست پیش از سفر باراک اوباما به عربستان را نیز مد نظر قرار داد.

چهارم: ادامه یافتن موج انفجارها و حملات انتحاری در لبنان که به کشته و زخمی شدن صدها تن و بروز ترس از افزایش خطرهای امنیتی در مراحل آینده انجامید. با وجود دستاوردهای امنیتی دستگاه های امنیتی و نظامی لبنان در زمینه کشف شبکه های عامل انفجارها، این حملات همچنان ادامه دارد. حزب الله برآورد کرده است پس از آزاد سازی یبرود که محل اصلی استقرار عاملان حملات انتحاری و پایگاهی برای آماده سازی خودروهای بمب گذاری شده بود، این گونه حملات در لبنان پنجاه درصد کاهش یابد.
پنجم: ادامه یافتن درگیری نیروهای دولتی عراق با نیروهای دولت اسلامی عراق و شام در استان الانبار با حمایت های آشکار بین المللی و منطقه ای

ششم: تنش مجدد در بحرین بین دولت و مخالفان و شکست تلاش ها برای نشستن پشت میز مذاکره و ظهور نشانه هایی از اقدامات خشونت آمیز که مخالفان مسالمت جو آن را محکوم کردند. این خشونت ها باعث شکل گیری علامت های سوال فراوان درباره اهداف عاملان آن شد.

هفتم: توافق برای صدور بیانیه چارچوب کاری کابینه لبنان به ریاست تمام سلام پس از آن که جریان المستقبل و به ویژه رئیس آن سعد الحریری با متنی موافقت کرد که حاوی بندی درباره مقاومت است. این امر منجر به تثبیت سه گانه ارتش، ملت و مقاومت با شیوه ای جدید شد.

بررسی این نکات نشان می دهد اردوگاه ایران و متحدان آن در منطقه از این حوادث سود بردند. این حقیقت باعث شد برخی نزدیکان دولت عربستان با دیدی به شدت منفی به نتایج ریاست جمهوری حسن روحانی نگاه کنند، زیرا این امر باعث شد محاصره عربی اسلامی و بین المللی تحمیل شده بر ایران در دوران احمدی نژاد فرو بریزد.

منابع ایرانی می گویند این تحولات سیاسی راهبردی و امنیتی که در ماه های اخیر ظهور پیدا کرد نتایج مهمی نه تنها در آینده جهان اسلام و عرب دارد، بلکه بر آینده جامعه بین المللی نیز تاثیر گذار است.

این منابع می افزایند: با وجود این که ایران دست خود را به سوی عربستان دراز کرد، اما تا به الان پاسخ مثبتی از سوی این کشور دریافت نکرده است و این مسئله باعث ادامه درگیری های دو کشور و افزایش حملات انتحاری و انفجارها در برخی کشورها به ویژه لبنان و عراق و دست نیافتن به راه حل برای بحران های مهم در سوریه مصر یمن لیبی و تونس شده است.

منابع ایرانی نتیجه می گیرند در مرحله آینده تا زمان متقاعد شدن رهبران عربستان به لزوم نشستن پشت میز مذاکره برای رسیدن به توافق و حل و فصل مشکلات با ایران، شاهد شدت یافتن درگیری های نظامی و میدانی خواهیم بود، مگر این که عربستانی ها دوباره تلاش کنند اوضاع میدانی را تغییر دهند، با آگاهی از این موضوع که کشورهای غربی با گزینه تنش زایی موافق نیستند. آنان می خواهند به منظور حل و فصل امور به گونه ای که از نامزد شدن دوباره اسد در انتخابات آینده جلوگیری شود بر رژیم سوریه فشار بیشتری بیاورند. لازم به ذکر است جامعه بین المللی بیش از پیش درباره دشوار بودن پیدا کردن جایگزین برای اسد متقاعد شده است.

منابع ایرانی ظهور متغییر های کلیدی زیر را پیش بینی می کنند:

یک: انتقال از مرحله توافق موقت به مرحله توافق فراگیر و نهایی میان ایران و قدرت های بزرگ

دوم: عادی سازی دوباره روابط ایران و عربستان و اقدام برای حل بحران های باقی مانده میان دو کشور
سوم: قانع شدن رهبران عربستان به ضرورت تسهیل رسیدن به راه حل سیاسی در بحران های موجود در تعدادی از کشورهای عربی و اسلامی مثل عراق، سوریه و بحرین

چهارم: نقش آفرینی دوباره مصر و الازهر شریف در دو سطح عربی و اسلامی برای مبارزه با تندروی و خشونت

پنجم: توافق اسلامی- اسلامی برای مقابله با خطر گروه های اسلامی تندرو و تکفیری ، زیرا خطر آنها شامل حال همه می شود و هیچ کشوری در این میان استثنا نیست.

این منابع ایرانی بر اهمیت تقویت گفتگو و برقراری تماس میان اجزای مختلف امت اسلامی به ویژه نیروها و جنبش های اسلامی و تقویت گفتگو میان اسلام و مسیحیت و حرکت به سمت حل و فصل بحران های منطقه تاکید دارند، زیرا به اعتقاد آنان تنها جایگزین گفتگو، جنگ و اقدامات خشونت آمیز و گسترش درگیری ها است.

نیازی به گفتن نیست که لبنان به ویژه پس از ورود حزب الله به خط جنگ میان سوریه و مشخصا پس از درگیری های قصیر یکی از میدان های درگیری میان ایران و عربستان است.

آیا تصرف یبرود به کاهش درگیری ها و یا افزایش شدت آن منجر می شود؟ باید منتظر بمانیم و ببینیم حزب الله با چه چالش های امنیتی به ویژه در مناطق حومه جنوبی بیروت و جنوب این کشور و بقاع مواجه خواهد شد.