پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) : سوم اسفند سالروز پیام تاریخی امام خمینی(ره) در سال 67، خطاب به روحانیون، مراجع، مدرسین، ائمه جمعه و جماعات سراسر کشور مشهور به «منشور روحانیت» است. امام(ره) در این پیام نکات مهمی در عرصه‌های مختلف علمی، سیاسی و اجتماعی به روحانیون گوشزد می کنند که می تواند چراغ راه حوزه و روحانیت باشد.
آیت الله سیدهاشم حسینی بوشهری، رییس حوزه‌های علمیه سراسر کشور در گفت و گو با شفقنا دیدگاه خود درباره بخش هایی از این منشور را مطرح کرده است. متن این گفت و گو در ادامه آمده است:
در قسمتی از متن منشور روحانیت، امام خمینی(ره) فرموده اند روحانیون اصیل همراه و همگام با سرمایه داران نمی شوند و به کسب مقامات علمی و معنوی می پردازند. آسیب های همراهی روحانیون و سرمایه داران چیست که امام(ره) تاکید می کند روحانیت با پول پرستی یک جا جمع نمی شود؟روحانیت جایگاه معنوی و قدسی دارد و به خاطر همین جایگاه ها مورد احترام مردم هستند. مردم برای واقف شدن به مسایل دینی به علما مراجعه می کنند؛ در صورتی این موقعیت برای عالمان دین ماندگار است که درگیر مسایل دنیایی نشوند و اگر احیانا روزی عالمان دین به خاطر همراهی با سرمایه داران دچار خوی و خصلت دنیاگرایی شوند باید بدانند این خصلت انسان را از یک فضای دینی و معنوی جدا می کند و طبعا دیگر علما آن نقش الگویی که باید برای جامعه داشته باشند را از دست می دهند. اینکه امام(ره) روحانیت را به پرهیز از پول پرستی هشدار می دهند به خاطر این است که آن جایگاه معنوی و هدایت گری روحانیت باقی بماند و روحانیت دستخوش چنین مسایلی نشوند چرا که این امر نهایت پایگاه اجتماعی آنان را در میان مردم سست و بی اساس می کند.
شفقنا: در قسمت های مختلفی از متن این منشور امام(ره) به روحانی نماها اشاره می کنند. این افراد چه کسانی هستند و چه ویژگی هایی دارند؟ مردم چطور می توانند آنان را از روحانیون اصیل تشخیص دهند؟معنای روحانی نما که در کلام امام(ره) ذکر شده، این است که کسانی اگر بخواهند از ظواهر روحانیت در جهت منافع شخصی شان استفاده کنند و از لباس روحانیت بدون داشتن مایه های علمی، دینی و معنوی بهره ببرند و دست به هر اقدامی بزنند که شایسته این لباس، جایگاه و موقعیت نیست طبعا این افراد تنها خود را به عنوان یک روحانی به مردم جلوه داده اند و مثال یک روحانی اصیل نیستند. ضربه ای که روحانی نماها به اسلام، روحانیت و مسلمانان وارد می کنند بسیار بیشتر از ضربه سایرین است چرا که مردم به روحانیون اعتماد می کنند و براساس همین اعتماد ممکن است برای حل بسیاری از مسایل خود به آنان مراجعه کنند و چون این نوع روحانی نماها از شایستگی لازم برخوردار نیستند به جای هدایت، زمینه های ذلالت و گمراهی را در جامعه فراهم می کنند و در نهایت مردم را بدبین به دین، اسلام و روحانیت می کنند. روحانی نماها اینگونه تعریف می توانند داشته باشند که ظاهری به عنوان روحانی به خود گرفته اند، اما از ویژگی های حقیقی و واقعی روحانیت برخوردار نیستند.
شفقنا: امام(ره) فرموده اند، اختلاف سلیقه ها و برداشت ها و حتی ضعف مدیریت ها نباید وحدت میان طلاب را بر هم زند. شما به عنوان رییس حوزه های علمیه سراسر کشور اختلافات میان طلاب را ناشی از چه می دانید؟ اختلافات بر سر اصول است یا سلیقه؟ فکر نمی کنم در مسایل اصولی، اختلافی بین طلاب وجود داشته باشد. همه یک راه و حقیقت را دنبال می کنند. طبعا ممکن است سلایق، نگاه و دیدگاه افراد توام با اختلاف باشد، اما نه اختلاف در مبانی و اصول. طلاب هم مانند دیگر اقشار جامعه هستند و چنین اختلافاتی در آحاد جامعه وجود دارد منتها با این تفاوت که آشنایی روحانیون با مبانی دین، اعتقادات و باورها ریشه بنیادین اعتقادی دارد و در این جهات نمی لغزند و دچار مشکل نمی شوند. ممکن است تفاوت هایی در سلیقه طلاب وجود داشته باشد که این تفاوت امری طبیعی است.
شفقنا: چطور می توان وحدت میان روحانیون را به سطحی فراتر ارتقا داد به گونه ای که مردم جامعه نیز از این وحدت الگوبرداری کنند و این یکپارچگی فراگیر شود؟روحانیت در جامعه نقش پیشگام و هادی را بر عهده دارد و عملکرد آنان می تواند برای مردم الگو باشد از این رو هر چه دایره وحدت در بین روحانیت گسترده تر باشد به همان تناسب مردم که روحانیت را الگوی خود و پیشقراولان یک حرکت می دانند، تحت تاثیر هدایت، رفتار و گفتار روحانیون و فضای روحی، معنوی و اخلاقی قرار می گیرند و بر همین اساس برنامه هایشان را تنظیم می کنند.
شفقنا: فکر می کنید اگر امام امروز می خواستند منشور را صادر کنند به چه نکاتی اشاره می کردند و آسیب هایی که امروز مورد توجه روحانیت و حوزه است و باید از آن در امان باشد چه چیزهایی است؟معتقدم آنچه که امروز برای روحانیت بیش از هر زمان دیگر لازم است این است که به مصداق کلام امام صادق(ع) که فرمودند: "کونوا دعاهَ النّاس بغیر السنتکم" رفتار و گفتار آنان برای مردم ملاک عمل قرار گیرد. هر چه ما از نظر عمل و گفتار بتوانیم در چارچوب دین، احکام، قرآن و اسلام عمل کنیم به همان تناسب توان ما در هدایت جامعه بیشتر خواهد شد.
همچنین با توجه به اینکه نظام و اسلام براساس چارچوب های دینی شکل گرفته و روحانیت جزو پایه گذاران این نظام بودند لازم است این قشر در حفظ این نظام، خوش بین نگاه داشتن مردم و انجام اقداماتی که موجب امید دادن به مردم هست تلاش بسیار کنند. روحانیون نباید حرکت و اقدامی انجام دهند که مردم در رابطه با اعمال، رفتار و باورهای اعتقادی شان دچار تردید شوند.
نکته بعد اینکه امروز دنیا به روحانیت با دید دیگری نگاه می کند، دنیا انتظار دارد که روحانیت در همه عرصه ها و مسایلی دینی که برای افراد پیش می آید، پاسخگو باشد. به همین دلیل دانش اندوزی روحانیت برای پاسخگویی به شبهات و سوالات جامعه باید بیش از گذشته باشد تا بتواند اسلام را آن گونه که هست نه تنها به جامعه اسلامی بلکه به همه کسانی که در انتظار آشنایی با مسایل دینی و اعتقادی هستند، معرفی کند.