آیا ایران میز مذاکره را ترک می کند؟/نیکلاس برنز: برای مذاکره با ایران، فقط می توانیم یک رئیس جمهور داشته باشیم، نه 250 رئیس جمهور

نیویورک تایمز نوشت: حامیان طرح برقراری تحریم های تازه علیه ایران در سنا آمریکا، آن را "سیاست تضمین دیپلماتیک" می خوانند که به رئیس جمهور این کشور در رسیدن به توافقی بهتر با ایران کمک می کند. کاخ سفید با انتقاد شدید آن را طرحی توافق سوز می داند که می تواند آمریکا را در مسیر جنگ قرار دهد.

به گزارش سرویس بین الملل تیک Tik.ir، سخن از طرح 52 صفحه ای سنا، یعنی "قانون ایران عاری از سلاح هسته ای" سال 2013 میلادی، است که موضوع بحث ها و گفتگوهای داغی شده است؛ به گونه ای که کاخ سفید، کنگره و شمار زیادی از لابی ها در مورد درستی تصویب تحریم های تازه بر ضد ایران، همزمان با پیگیری دیپلماسی، با یکدیگر اختلاف نظر دارند.

بدون شک، پاسخ این پرسش را که آیا تحریم ها موجب می شود تا ایران مذاکرات را ترک کند ، اساساً نمی توان در واشنگتن پیدا کرد. این تصمیم به ایرانیان بستگی دارد که در مورد تحریم ها با قاطعیت بسیار سخن گفته اند، اما دلایل زیادی برای رها نکردن مذاکرات دارند.

روز پنجشنبه، کاخ سفید زیر فشار [کنگره]، جزئیات فنی چگونگی اجرای توافق موقت با ایران را منتشر کرد. در این سند، مسائل تازه بسیار اندکی وجود داشت، اما موجب مطرح شدن پرسش هایی در موضوعاتی همچون حجم ذخیره اورانیوم غنی سازی شده با درصد پایین و ماهیت سانتریفوژهای تحقیقاتی ایران شد که احتمالاً بر تردید بدبین ها خواهد افزود.

بر اساس طرح برقراری تحریم های تازه بر ضد ایران، اوباما ناگزیر است هر 30 روز یک بار سنا را از پایبندی ایران به تعهداتش متقاعد کند تا برقراری تحریم های تازه به تعویق بیفتد. .

مقامات کاخ سفید بر سه شرط از این شرایط تأکید کردند: نخست، این که هر گونه توافقی "زیرساخت های هسته ای غیر قانونی" ایران را از بین ببرد؛ دوم، این که ایران «به طور مستقیم یا از طریق عوامل خود، از اقدامات بر ضد آمریکا حمایت نکند، آنها را از نظر مالی تأمین نکند، برای چنین اقداماتی برنامه ریزی نکند یا به هر شکل دیگری بر ضد آمریکا اقدام انجام ندهد.»؛ و سوم، این که ایران فقط اجازه داشته باشد موشک های بالستیک کوتاه برد آزمایش کند.

در برنامه اجرایی مشترکی که ماه نوامبر، بین ایران و آمریکا و هم پیمانانش امضا شد، توافقی نهایی پیش بینی شده است که امکان «برنامه غنی سازی» را برای ایران فراهم می کند «که به صورت دوجانبه تعریف و شاخص ها و محدوده های آن تعیین شده باشد؛» به دیگر سخن، ایران می تواند برای غنی سازی اورانیوم تا سطح مناسب برای سوخت راکتورهای هسته ای غیر نظامی، سانتریفوژهای لازم را در اختیار داشته باشد.

حامیان این طرح به این که طرح آنها ایران را از حق غنی سازی متوسط محروم می کند، توجه ندارند. آنها در مورد تأسیسات هسته ای که باید از بین روند، به صفت "غیرقانونی" اشاره می کنند و می گویند که زبان به کار رفته در مورد غنی سازی، به عمد با ابهام همراه است، تا هم جمهوری خواهانی را آرام کند که با دادن حق چرخیدن حتی یک سانتریفوژ به ایران مخالف اند و هم دمکرات هایی که از امضای طرحی که کل غنی سازی را غیر قانونی بداند، سر باز می زنند.

دیوید آلبرایت، کارشناس برنامه هسته ای ایران در مؤسسه "دانش و امنیت بین المللی"، که به جمهوری خواهان و دمکرات ها در تدوین فنی پیش نویس ها کمک می کرد، گفت: «هیچ سخنی از ممنوع یا مجاز بودن سانتریفوژها به میان نیامده است.»

به گفته او، این ابهام نشان دهنده این واقعیت است که قانون گذاران حامی این طرح «این کار را به شیوه ای انجام می دهند که مورد حمایت هر دو حزب باشد، اما آنها درباره چگونگی شکل نهایی با یکدیگر اختلاف دارند.»

اما آلبرایت گفت شرط مربوط به آزمایش موشک بالستیک می تواند مشکل ساز باشد. حامیان می گویند این شرظ صرفاً تکرار ممنوعیت چنین آزمایش هایی است که در قطعنامه های شورای امنیت سازمان ملل نیز آمده است، قطعنامه هایی که ایران باید در دور بعدی گفتگوها با آنها روبرو شود. آلبرایت می گوید برنامه موشکی ایران بخشی از توافق موقت نیست و مطرح کردن آن در حال حاضر، موضوع تحریک کننده ای را وارد مذاکراتی می کند که پیش از این نیز دشوار بوده اند.

این شرط که ایران در اقدامات بر ضد آمریکا شرکت نکند، بدیهی به نظر می رسد: آمریکا قرار نیست با کشوری توافق کند که به شهروندانش حمله می کند. اما زبان به کار رفته در بیان این شرط هم از نظر چارچوب زمانی، مبهم است.

حامیان می گویند این طرح به آقای اوباما آزادی عمل می دهد تا تحریم ها را، نه فقط برای شش ماه نخست مذاکرات، بلکه برای دو ماه بعد از آن نیز، به تعویق بیاندازد. مقامات دولت [آمریکا] می گویند برقراری تحریم های تازه علیه ایران از نظر حقوقی نیز اشکال ایجاد می کند ؛ [چرا که این کار] تخطی از توافق یا دست کم روح توافق، است.

مقامات کاخ سفید همچنین شرطی را پذیرفته اند که آمریکا را متعهد به حمایت از اسرائیل، و حتی چنانچه [اسرائیل] تصمیم بگیرد در "دفاع مشروع از خود" به تأسیسات هسته ای ایران حمله کند، مجبور به حمایت نظامی از آن کرده است. مدافعان این طرح می گویند این شرط الزام آور نیست و صرفاً بیان دوباره هم بستگی با اسرائیل است که سال گذشته سنا آن را تصویب کرد.

آلبرایت گفت معتقد است سنا و کاخ سفید هنوز هم می توانند بر سر نسخه نهایی طرحی مذاکره کنند که از نگرانی های دولت [آمریکا] بکاهد. اما کاخ سفید که فکر می کند حامیان این طرح عزم خود را برای جذب دمکرات ها به منظور گرفتن تأیید اکثریت لازم در کنگره برای وتو ناشدنی کردن این قانون، از دست داده اند، به این کار علاقه ای نشان نمی دهد.

برای دیپلمات ها نیز چنین است. نیکولاس برنز، از مسؤولان پیشین وزارت خارجه [آمریکا] که سیاست ایران را در دولت جرج دبلیو بوش زیر نظر داشت، گفت هر چند که این طرح نمی تواند مذاکرات را از بین ببرد، اما «ممکن است به ایران بهانه ای برای ترک میز مذاکره بدهد.»

برنز، که استاد دانشگاه هاروارد است، گفت: «این که سنا برای تغییر نتیجه گفتگوها در میانه مذاکره وارد کار شود و مداخله کند، اصلاً معقول نیست. ما برای مذاکره با ایران، فقط می توانیم یک رئیس جمهور داشته باشیم، نه 250 رئیس جمهور.