پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) : دنیای نقل و انتقال اطلاعات از ابتدا تاکنون دستخوش تغیرات بسیاری شده است که در این بین کارت‌های هوشمند در اولویت هستند.
کارت‌های مغناطیسی کارت‌های
مغناطیسی یا Magnetic Stripe Cards یکی از قدیمی‌ترین ابزارهای پرداخت
الکترونیکی در دنیا به حساب می‌آیند و پیشینه آن‌ها در زمانی بسیار دور در
استفاده از نوارهای فلزی برای ضبط صدا باز ریشه دارد.
اندکی پس از
آن، ضبط مغناطیسی داده‌های دیجیتالی کامپیوتر روی نوار پلاستیکی حاوی
اکسید آهن در سال 1950 ابداع شد و کارت‌های مغناطیسی به شکل امروزی در 1960
توسط IBM ساخته شدند. در بخش پشتی یک کارت مغناطیسی نوار تیره‌ای حاوی
ذرات فلزی وجود دارد که با تغییر خاصیت مغناطیسی اطلاعات درون خود را
دستخوش تغییر می‌کند.
عرض این نوار تیره 5.9 میلیمتر است و نزدیک
به 6.5 میلیمتر از لبه پایینی کارت فاصله دارد. در این نوار تیره سه مسیر
(track) وجود داشته که هرکدام نزدیک به 8.2میلیمتر قطر دارند.
ضبط
اطلاعات در ترک اول و سوم با سرعتی 3 برابر ترک اول انجام می‌شود. از
انواع مختلف کارت‌های مغناطیسی باید به کارت‌های بانکی معمول، کارت‌های
هدیه، کارت‌های شناسایی مختلف و کلیدهای الکترونیکی هتل‌ها اشاره کرد.
اما
در کل کارت‌های مغناطیسی در مواردی که اطلاعات مهم را در خود ذخیره
نمی‌کنند. بزرگ‌ترین عامل منفی در رابطه با این دسته از کارت‌ها، حساسیت
آن‌ها به میدان‌های مغناطیسی همچون امواج تلفن‌همراه است.
کارت‌های هوشمند نسل
بعدی کارت‌های پرداخت الکترونیکی به‌طور کلی کارت‌های هوشمند یا Smart
Cards نامیده شده و نشان آن‌ها را در کارت‌های کلاسیک تلفن، کارت‌های سوخت و
گواهینامه‌های رانندگی جدید می‌توان یافت. این نوع از کارت‌ها برخلاف
کارت‌های مغناطیسی دارای چیپ‌ست الکترونیکی بوده و به سه دسته تماسی
(Contact)، بدون تماس (Contactless) و ترکیبی (Hybrid) تقسیم‌بندی می‌شوند.
کارت‌های هوشمند تماسی این
نوع از کارت‌ها که به نوعی پراستفاده‌ترین انواع کارت هوشمند به شمار
می‌روند، دارای یک چیپ‌ست طلایی مشابه سیم‌کارت‌های تلفن‌همراه در گوشه
کارت هستند که به‌رغم طراحی نسبتا متفاوت در کارت‌های مختلف عموما به چهار
بخش مجزا در هر سمت و هشت مدار الکترونیکی در هر دو طرف تقسیم می‌شوند.
غالبا
از شش بخش آن استفاده شده و دو کنتاکت پایین در هر دو سمت به‌عنوان
کنتاکت‌های کمکی و در کاربری‌های خاص مورد استفاده قرار می‌گیرند. اصطلاح
تماسی در این فرم از کارت‌ها به نیاز آن‌ها برای قرارگیری کامل در دستگاه
کارتخوان برای خوانده شدن اطلاعات اشاره دارد. به بیان دیگر، این فرم از
کارت‌ها فاقد باتری و انرژی داخلی بوده و به منبعی خارجی برای دسترسی به
اطلاعات آن‌ها نیاز است.
بزرگ‌ترین مشکل کارت‌های هوشمند تماسی به
جنس پلاستیکی آن‌ها وابسته است جایی‌که در بسیار از موارد احتمال شکستن
کارت به راحتی وجود دارد؛ در سوی دیگر امنیت نسبتا بالای اطلاعات حاضر در
این نوع از کارت‌ها از نکات مثبت این دسته به شمار می‌رود.
کارت‌های هوشمند بدون تماس دسته
دوم کارت‌های هوشمند برخلاف گروه اول نیازی به برقراری تماس با پایانه‌های
POS یا ATM نداشته و تنها نزدیکی آن‌ها به ترمینال کارتخوان به برقراری
ارتباط و تبادل داده منجر خواهند شد. از جمله نمونه‌های قابل اشاره در این
زمینه باید به چیپ‌ست‌های برخی از انواع گذرنامه‌ها و کارت بلیت‌های
اتوبوس و مترو اشاره کرد که چند سالی است در بعضی از شهرهای ایران نیز مورد
استفاده قرار می‌گیرد.
این دسته از کارت‌ها از چیپ‌ست بسیار
کوچک‌تری در مقایسه با کارت‌های تماسی برخوردار بوده و با این‌که در آن‌ها
برای خواندن اطلاعات نیاز به انرژی یک منبع خارجی است اما برخلاف دسته اول
انرژی این کارت‌ها به طریق کاملا متفاوتی از قرارگیری در دستگاه در
کارتخوان تامین می‌شود.
فاصله مورد نیاز برای تبادل اطلاعات در
این دسته از کارت‌ها حداکثر چهار سانتیمتر است. این نوع از کارت‌ها برخلاف
دو دسته قبلی غالبا در استفاده‌هایی با ارزش مالی کمتر و بدون نیاز به وارد
کردن Pin Code به‌کار گرفته شده و با این‌که امکان تنظیم رمز روی این
کارت‌ها نیز وجود دارد.
معمولا از این کارت‌ها برای موارد
ساده‌تری همچون پرداخت بلیت اتوبوس یا عوارض بزرگراه استفاده شده و همین
موضوع امکان دزدیده شدن و سوء‌استفاده از این کارت‌ها را افزایش می‌دهد.
دومین
مشکل این نوع از کارت‌ها همچون نمونه‌های پیشین یک‌طرفه بودن انتقال
اطلاعات در آن‌هاست به بیان دیگر سازوکاری برای تبادل دو طرفه داده‌ها بین
کارت و ترمینال وجود ندارد.
کارت‌های ترکیبی (hybrid) کارت‌های
ترکیبی نوع پیشرفته‌ای از کارت‌های هوشمند هستند که هر دو فناوری تماسی و
بدون تماس روی یک کارت در آن‌ها استفاده شده است، این نوع از کارت‌ها از
کاربرد بسیار محدودی نسبت به دو دسته قبلی برخوردار بوده و در مواردی که
یکی از دو فناوری فوق در دسترس نباشند به‌کار گرفته می‌شوند.
نوع
دیگری از کارت‌های هیبریدی از ترکیب دو فناوری کارت مغناطیسی و هوشمند
تماسی شکل می‌گیرد که این نوع، کاربرد بیشتری نسبت به هیبریدی‌های دسته اول
دارد.
فناوری NFC NFC
یا ارتباطات فاصله نزدیک (Near field communication) یک پروتکل ارتباطی با
انرژی اندک بین دو دستگاه است که طی آن آغازگر ارتباط یا Initiator با
استفاده از پدیده القای مغناطیسی اقدام به تولید یک میدان موج رادیویی
می‌کند که توسط دستگاه هدف مورد شناسایی و دسترسی قرار می‌گیرد.
این
فناوری در دو فرم اکتیو و پسیو قابل اجراست که دستگاه‌های اکتیو با منبع
انرژی داخلی امکان دریافت و ارسال اطلاعات را دارد اما دستگاه‌های پسیو به
انرژی دستگاه‌های اکتیو در انتقال فایل وابسته هستند و طبیعتا تنها امکان
ارسال اطلاعات از طریق آن‌ها وجود دارد.
این فناوری با جای‌گذاری
در تلفن‌ها هوشمند به‌جز مساله کیف پول الکترونیکی، برای نقل و انتقال فایل
در فواصل بسیار نزدیک نیز مورد استفاده قرار گرفته و به‌عنوان جای‌گزینی
برای بلوتوث با سرعت کمتر و با فاصله بسیار نزدیک مطرح شده است.