ناگفته‌ها از جایزه‌ی آسیاپاسفیک برای «گذشته»

محمد اطبایی با تاکید بر اینکه همچنان معتقد است که «گذشته» بهترین گزینه‌ی سینمای ایران برای معرفی به اسکار بوده، در عین حال ابراز امیدواری کرد: فیلم در سایر بخش‌ها از جمله بهترین کارگردانی، فیلمنامه و یا بازیگری نامزد اسکار شود.

این کارشناس بین‌المللی سینمای ایران در پاسخ به اینکه پس از اینکه فیلم «گذشته» اصغر فرهادی در فهرست اولیه 9 فیلم برگزیده نامزدی اسکار نبود، برخی که مخالف انتخاب این فیلم برای اسکار بودند، اظهار نظرهایی مطرح می‌کنند مبنی بر اینکه فیلم «گذشته» نماینده مناسبی برای معرفی به اسکار نبوده است، او در این زمینه گفت: باتوجه به مجموع دلایلی که در هنگام معرفی فیلم «گذشته» درباره‌ی آن بحث شد،همچنان معتقدم فیلم اصغر فرهادی،بهترین نماینده سینمای ایران برای معرفی به آکادمی اسکار بود.

او در عین حال با اشاره به فهرست 9 فیلمی آکادمی اسکار مطرح کرد: البته حذف فیلم «گذشته» از فهرست 9 فیلم اسکار خارجی آکادمی اسکار بسیار عجیب بود و تصور می‌کردیم شاید به دلایل ملی،اینگونه فکر می‌کنیم اما پس از چند روز و با شنیدن نظرات بسیاری از دوستان خارجی خود و نیز بازتاب‌های رسانه‌های بین‌المللی چون "هالیوودریپورتر" و "ورایتی" شاهد حس مشترک و واکنش‌های مشترکی نسبت به حذف فیلم «گذشته» و چند فیلم دیگر بوده که نشان داد این اتفاق موجب شگفتی همگان شده و البته موید اینکه پیش‌بینی اسکار خارجی به واقع کار دشواری است.

این کارشناس بین‌المللی سینمای ایران مقایسه‌ا‌ی در خصوص نحوه‌ی انتخاب‌ها توسط اعضای آکادمی در دو بخش فیلم‌های خارجی و بخش اصلی اسکار داشت و مطرح کرد: معتقدم اعضاء آکادمی اسکار در بخش فیلم‌های خارجی،در شرایط خاص‌تری فیلم‌های خارجی را می‌بینند، یعنی در شرایط زمانی و حتی مکانی محدودتری فیلم‌ها دیده می‌شوند و به عبارتی دیگر فضای رسانه‌ای و حرفه‌ای آمریکا کمتر برایشان تاثیر می‌گذارد که این خود هم نکاتی مثبت و نکاتی منفی به همراه دارد. به همین دلیل در بسیاری از سال‌ها می‌بینیم که شماری از فیلم‌های موفق آن سال در فهرست نامزدها دیده نشده و فیلم‌های کمتر شناخته شده در جمع نامزدها قرار می‌گیرند. تصور شخصی من این است که پراکندگی آرا در میان فیلم‌ها بسیار باشد و نامزدهای اسکار خارجی با اختلاف رای کمی نسبت به دیگر فیلم‌ها، در فهرست نهایی قرار می‌گیرند و به احتمال زیاد تا 20 فیلم اول انتخابی اعضای آکادمی دارای اختلاف رای کمی با هم بوده و به همین دلیل اعضای اجرایی اسکار، شش فیلم را براساس اعضای آکادمی اسکار خارجی و سه فیلم را براساس انتخاب خود تعیین کرده تا فیلم مطرحی نادیده گرفته نشود.

وی ادامه داد: اما این افراد هم به فیلم‌هایی مانند "گذشته"، "وجده"، "ایلو ایلو" و... بی اعتنا بودند! البته شگفتی دیگر این فهرست که با خوشحالی همراه است حضور فیلم ضد اسراییلی "عمر" از طرف کشور فلسطین است که شاید کمتر کسی تصور حضور این فیلم را در میان نامزدها داشت.

اطبایی همچنین مطرح کرد:پخش کننده یک فیلم نقش خیلی موثری در دیده شدن یک فیلم دارد و بی‌تردید شرکت سونی پیکچرز همه تلاشش را انجام داده تا فیلم «گذشته» در آمریکا دیده شود. البته معتقدم اکران فیلم«گذشته» اگر کمی زودتر در آمریکا شروع می‌شد، حداقل در بخش اسکار خارجی در شرایط بهتری قرار می‌گرفت. اما سونی پیکچرز مطابق فرمول‌های کلاسیک و جاافتاده به پخش دیرهنگام فیلم دست زد و دست به ریسکی نزد. کاش پخش‌کننده به این نکته توجه می‌کرد که فیلم «گذشته» با «جدایی» اثر قبلی کارگردان تفاوت‌هایی دارد و با ایجاد تاکتیک پخش شاید شرایط دیگری رقم می‌خورد.

این صاحب‌نظر پخش در عرصه‌ی بین‌الملل در پاسخ به اینکه آیا امیدوار است که فیلم «گذشته» که نامزد "گلدن گلوب" است،این جایزه را دریافت کند؟ پاسخ داد:من همچنان برای اسکار هم امیدوار هستم،با توجه به اکران عمومی فیلم«گذشته» در آمریکا امیدوارم فیلم در رشته‌های دیگری همچون کارگردانی، فیلمنامه و یا بازیگری بتواند نامزد شود.

وی همچنین ادامه داد: «گلدن‌گلوب» همواره به عنوان یک پیش‌درآمد برای جایزه اسکار است. الان جزء یک فیلم ایتالیایی نامزد مشترکی با اسکار در گلدن گلوب وجودندارد بنابراین نسبت به این بخش هم خوشبین هستم و فکر می‌کنم فیلم «گذشته» استحقاق دریافت گلدن گلوب را دارد.

محمد اطبایی در بخش دیگری از گفت‌وگویش با ایسنا درباره‌ی جایزه‌ی سینمای آسیا- پاسفیک و جشنواره‌ی فیلم دوبی اخیر هم به برخی حاشیه‌ها پاسخ داد.

او در سه سال ابتدایی جایزه‌ی سینمای آسیا- پاسفیک یکی از اعضاء هیات انتخاب این جایزه و یک سال به عنوان داور بخش «نتپک» حضور داشت ولی در دو سال اخیر از حضور در جمع هیات انتخاب انصراف داده اما سال آینده دوباره به عنوان یکی از اعضاء هیات انتخاب، حضور خواهد داشت.

اطبایی درباره دلایل غیبت‌اش در دو سال اخیر در جایزه‌ی آسیاپاسفیک، گفت: این جایزه وقت زیادی از من می‌گرفت و من مجبور بودم بیش از 200 فیلم را درطول سه ماه ببینم اما اخیرا سیستم جدیدی رادست‌اندرکاران این جایزه سامان‌دهی کرده‌اند که فیلم‌ها پیش از انتخاب توسط یک هیاتی غربال‌گری می‌شوند تا ما مجبور نشویم همه فیلم‌ها را ببینیم. بنابراین تعداد فیلم کمتری باید دیده و نامزدهای پنج گانه هر رشته انتخاب می‌شوند و این روند شرایط را راحت‌تر می‌کند.

او در پاسخ به اینکه امسال سینمای ایران در بخش‌های مختلفی جایزه‌ی سینمای آسیا- پاسفیک نامزد شد ولی چرا در هیچ کدام از بخش‌هایی نامزد شده، جایزه‌ای نگرفت؟ گفت:ما رقبای بسیارقوی و سرشناسی داشتیم، فیلم‌هایی که موفقیت‌های زیادی رابه‌دست‌آورده‌ بودند و جوایز مختلفی هم گرفته بودند. به همین دلیلی هنگام معرفی نامزدها به شهرام مکری کارگردان «ماهی وگربه» (فیلمی که نامزد شده بود) گوشزد کردم که رقابت سختی‌ است.

البته نگرانی من زمانی شکل گرفت که شیام بنگال، سینماگر سرشناس هندی به عنوان رئیس هیات داوران جایزه‌ی سینمای آسیا- پاسفیک مشخص شد. البته او فیلم‌ساز شاخص و قابل احترامی است اما دغدغه او صرفا سینمای اجتماعی و مضمون گراست که در نقطه مقابل سینمای فرم‌گرا و تجربی فیلمی مانند «ماهی وگربه» است.

اطبایی در عین حال مطرح کرد: البته باید در هر جشنواره‌ای به‌نظر هیات انتخاب و داوری احترام‌ گذاشت و نمی‌توان به عدم انتخاب فیلم خود در یک رویداد و یا عدم دریافت جایزه معترض بود. پس از اعلام جوایز سینمای‌ آسیاپاسفیک،درعین خوشحالی برای "حوض نقاشی"، از جایزه نگرفتن "گذشته" و "ماهی و گربه" ناراحت بودم، به خصوص آنکه فیلم هندی «ظرف غذا» دو جایزه بهترین فیلمنامه و جایزه ویژه هیات‌داوران را گرفت که امری بسیار غیرمتعارف بود، زیرا در غالب جشنواره‌ها مرسوم است که جایزه‌ها بین فیلم‌های بهتر تقسیم می‌شوند.

او ادامه داد که پس از بازگشت شهرام مکری به دوبی و شرح چند اتفاق، شرایط قدری ناخوشایندتر شد! قبل از مراسم اعطای جایزه دونفر اعضای هیات داوران به شهرام مکری می‌گویندکه فیلمت جایزه نگرفته است و ما متاسفیم چون فیلم‌ تو را دوست داشتیم اما آقای بنگال‌ رئیس هیات داوران در مقابل آرای ما ایستاد. پس از مراسم هم یکی دیگر از اعضای هیات‌داوران با شهرام مکری صحبت داشته و حرف‌های مشابهی می‌زند و بنابراین سه نفر از پنج نفر هیات داوران فیلم «ماهی وگربه»را دوست داشتند اما رئیس هیات‌داوران این اجازه را نمی‌دهد که به فیلم مورد علاقه خود جایزه‌ای بدهند!

وی همچنین گفت: البته من به کارگردان جوان فیلم«ماهی و گربه» گفته بودم که نباید توقع دریافت جایزه از هر رویدادی را داشت و حتی چنین عدم موفقیت‌هایی برای هر هنرمندی لازم‌ است!البته با دریافت جایزه ویژه‌ هیات‌داوران جشنواره‌ی فیلم دبی کام تلخ ما شیرین شد.

پخش‌کننده بین‌المللی فیلم «ماهی و گربه» با اشاره به جایزه‌ی ویژه هیات داوران جشنواره‌ی فیلم دوبی برای این فیلم توضیح داد: رئیس هیات داوران این جشنواره شکر کاپور،کارگردان بزرگ سینمای هند بود که فیلمهای بین‌المللی او مانند "حس و حساسیت" و «الیزابت» شهرت جهانی دارند. ایشان چند روز پیش از مراسم اختتامیه و در صحبتی خصوصی که بابنده داشت،گفت که با اینکه داور هستم اما نمی‌توانم احساسات خود را کنترل کنم و باید بگویم فیلمتان را دوست داشتم. ایشان در مراسم هم "ماهی و گربه" را فیلمی بدیع و شجاعانه توصیف کرد.

محمد اطبایی تصریح کرد:جایزه ویژه‌ هیات داوران جشنواره‌ی فیلم دوبی به فیلم «ماهی و گربه»تعلق گرفت،البته متاسفانه در خبررسانی‌های داخل کشور اعلام شد که این فیلم جایزه بهترین فیلم را گرفته است،درحالیکه جایزه بهترین فیلم به یک"ایلو ایلو" ازسنگاپور اهدا شد اما جایزه ویژه هیات‌داوران به ساخته شهرام مکری تعلق گرفت که جایزه نقدی 40 هزاردلاری آن به تهیه‌کننده «ماهی و گربه»اختصاص دارد.

انتهای پیام