پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) : معاون رییس جمهوری و رییس سازمان حفاظت محیط زیست گفت: اگرچه در مدت 84 روز گذشته که وارد سازمان محیط زیست شدم، اقدامات خوبی در زمینه آلودگی هوا صورت گرفته، اما واقعیت این است که در روند مقابله با آلودگی هوا 8 سال عقب هستیم.
داریوش مهرجویی کارگردان سینمای ایران، روز گذشته در مراسم درگذشت خواهر خود زنده یاد ژیلا مهرجویی از وضعیت هوا و کم کاری سازمان حفاظت محیط زیست در این زمینه انتقاد کرد.
به گزارش ایرنا، معصومه ابتکار معاون رییس جمهوری و رییس سازمان حفاظت محیط زیست ضمن ابراز تسلیت و همدری با خانواده مهرجویی با ارائه گزارش مکتوبی به رسانه ها، مهمترین اقدامات این سازمان برای مقابله با آلودگی هوای تهران در 84 روز دوران تصدی اش را برشمرد.
متن این گزارش به شرح ذیل است:
خدا را شاکرم شرایطی فراهم آمده که جامعه مدنی ایران به ویژه هنرمندان ما می توانند این چنین با شجاعت، مسوولان کشور را خطاب قرار داده و از آنها در حوزه مسوولیت هایشان بازخواست کنند. من نیز اگر چه ریشه های خود را در جامعه مدنی و فعالیت های مردم نهاد می دانم، اما به حکم مسوولیتی که بر عهده دارم، از شما برای بیان مشکلات تشکر کرده و بعد فرصت را مغتنم شمرده و به شرح مطالب زیر، پاسخگو هستم.
اگر چه در 84 روز گذشته و با ورود به سازمان پیگیری های متعددی صورت گرفته که در همین نامه قید خواهد شد، اما واقعیت این است که در روند مقابله با آلودگی هوا هشت سال عقب هستیم.سابقه اقدامات اجرایی در این زمینه به تشکیل کمیته اجرایی کاهش آلودگی هوا در سال 79 باز می گردد که دولت هفتم آن را به پشتوانه چندین مطالعه داخلی و بین المللی براساس هفت محور خودروهای نو، خودروهای مستعمل، حمل و نقل همگانی، سوخت، معاینه فنی خودروها، مدیریت ترافیک و آموزش و اطلاع رسانی آغاز کرد.
هفت شهر بزرگ کشور از جمله اهواز و اراک نیز به طور اختصاصی صاحب برنامه کاهش آلودگی هوا شدند تا طی دوره ای 10 تا 15 ساله کیفیت هوای این شهرها به سطح استانداردهای سازمان بهداشت جهانی برسد.
اهم اقدامات این کمیته با بیش از 100 جلسه تا سال 1384، تعیین استانداردهای آلایندگی خودروهای تولیدی و خودروهای در حال کار با همکاری وزارت صنایع و خودروسازان کشور در تمامی خطوط تولید و اعمال آنها، حذف پیکان، حذف کاربراتور و جایگزینی انژکتور و کاتالیست با کاهش 80% آلودگی، ایجاد مراکز معاینه فنی خودروها و اجباری کردن این اقدام به طور سالانه، تامین اعتبار و آغاز اجرای طرح از رده خارج کردن خودروهای فرسوده، حذف سرب از بنزین و پذیرش وزارت نفت برای در اختیار قرار دادن گازوییل با میزان گوگرد کمتر به شهرداری بود.
در اقدامی دیگر، اتوبوس گازسوز در کشور تولید شد و به ناوگان عمومی حمل و نقل شهرها پیوست. برای تداوم این امر، دولت عدم شماره گذاری اتوبوس های دیزلی را در شهرهای بزرگ به تصویب رساند و مقرر شد طی برنامه ای زمان بندی شده به تدریج فقط اتوبوس های گازسوز تردد کنند.
در زمینه حمل و نقل عمومی، توسعه قطار شهری مورد حمایت جدی دولت قرار گرفت، استاندارد موتورسیکلت ها نیز تدوین و عملیاتی شد و براساس آن نیمی از مراکز تولید موتورسیکلت های غیراستاندارد تعطیل شدند.
همچنین طرح مینی بوس گازسوز هم دنبال شد اما به دلیل کیفیت پایین مینی بوس های ساخت داخل نیازمند پیگیری بیشتر و جدی تر بود. محور فرهنگ سازی و جلب مشارکت مردم مورد توجه قرار داشت و برگزاری روز هوای پاک با همکاری رسانه ها و تشکل های غیردولتی یکی از نمادهای آن بود.
منحنی های وضعیت آلودگی هوای تهران پس از سال 79 نشانگر روند افزایشی آلودگی هوا تا سال 80 و سپس تثبیت و کاهش آن به طور تدریجی تا سال 85 (به رغم افزایش روزانه صدها خودرو به شهر تهران) بود. این نمودارها اما متاسفانه از سال 86 بیانگر افزایش مجدد روزهای ناسالم بودند و این ادعا قابل اثبات از طریق مراجعه به مستندات موجود است.
در سال 1383 طرح بازنگری برنامه جامع کاهش آلودگی هوا به منظور بررسی بازخورد اقدامات انجام شده، موفقیت ها و ناکامی ها تهیه شد، ولی قبل از آنکه به تصویب و مرحله اجرا برسد، کشور دچار تحولات سیاسی ناشی از انتخابات سال 84 شد. پس از آن جلسات کمیته اجرایی کاهش آلودگی هوا در کلان شهر تهران که مسوولیت هدایت و پیگیری این برنامه را داشت به دلایل نامعلومی متوقف شد.
هیچ یک از استانداردهای انواع خودرو در مراحل بعدی به اجرا در نیامد، مصوبه عدم شماره گذاری اتوبوس های دیزلی در دولت بعدی لغو شد، توسعه مترو که عامل مهمی در عدم استفاده از خودروهای شخصی و تک سرنشین است، طبق برنامه پیش نرفت و با موانع زیادی روبرو شد، موضوع رعایت استانداردها در تولید موتورسیکلت ها در پرده ابهام قرار گرفت، مشارکت رسانه ها و تشکل های غیردولتی به دلایل مختلف در امر فرهنگ سازی کاهش یافت و سایر مشکلاتی که مجال بیان آن نیست.
پس از آن، موضوع مقابله با آلودگی هوا را با ایجاد کمیته محیط زیست در دوره سوم شورای اسلامی شهر تهران از سال 86 دنبال کردم. مصوبات دوره سوم شورای شهر نیز گواه این پی گیری ها بوده؛ از جمله مصوبه پیگیری اقدامات اجرایی برای معاینه فنی خودروهای شهر تهران، ساماندهی فعالیت های اقتصادی- صنایع، مشاغل واصناف- شهر تهران، الزام شهرداری به اجرای نظام مدیریت محیط زیست، الزام شهرداری به توجیه فنی، اقتصادی و محیط زیستی کلیه طرح ها و پروژه های زیر بنایی ، توسعه ای، عمرانی برخی از این مصوبات است.
الزام شهرداری به تدوین گزارش وضعیت زیست محیطی شهر تهران (SOE)، الزام شهرداری به ساماندهی وضعیت فضای سبز شهر تهران، الزام شهرداری به پیگیری اقدامات اجرایی برای تاکسیرانی شهر تهران، الزام شهرداری به ساماندهی وضعیت اتوبوسرانی، الزام شهرداری به تدوین برنامه حفاظت از اقلیم شهر تهران، الزام شهرداری به تدوین برنامه بهداشت، ایمنی و محیط زیست در شهر تهران، پیشنهاد به دولت و مجلس شورای اسلامی درباره بهبود کیفیت هوای شهرهای کشور، پیشنهاد به دولت برای کنترل بنزن (از جمله آلاینده های خاص بخارات بنزین) در هوای شهر تهران و الزام به شهرداری و پیشنهاد به دستگاه های اجرایی ذی ربط جهت کاهش آلاینده های آلی فرار در هوای شهر تهران از دیگر مصوبات این دوره است.
همچنین پیشنهاد به دولت و مجلس شورای اسلامی در خصوص بازنگری و رویکرد نوین در برنامه کاهش آلودگی هوای تهران، الزام شهرداری به پایش و ممنوعیت واردات و مصرف محصولات آزبستی، پیشنهاد به مجلس شورای اسلامی و دولت جهت تامین بودجه مورد نیاز طرح کهاب به منظور کاهش آلودگی های محیط زیست ناشی از بخارهای بنزین در شهر تهران، پیشنهاد به دولت جهت الزام تولید کنندگان، وارد کنندگان و خریداران خودروهای داخلی و خارجی به اسقاط خودروی فرسوده، پیشنهاد به مجلس شورای اسلامی و دولت جهت تدوین برنامه جامع پایش و مقابله با پدیده گرد و غبار (ریزگردها) در شهر تهران، الزام شهرداری به چگونگی تعویض و جایگزینی مینی بوس های شهر تهران از دیگر موضوعات مصوب این دوره است.
این پیگیری ها تا آنجا ادامه یافت که منجر به رد صلاحیت اینجانب برای کاندیداتوری انتخابات دوره چهارم شورای اسلامی شهر تهران شد. زیرا به رغم توصیه های سکوت، به اقداماتی مانند عرضه بنزین بی کیفیت و بیماری زا اعتراض کردم و تمام توان خویش را در کمیته محیط زیست برای قطع عرضه آن انجام دادم. همچنین تلاش هایی که برای مقابله با واردات لاستیک های چینی اتومبیل ها حاوی آزبست شد و دهها تلاش و اعتراض دیگر...
اما اینک که بار دیگر قرعه به نام اینجانب برای مقابله با آلودگی ها افتاده، ضمن تاکید مجدد به وظیفه پاسخگویی اعلام می کنم که در این عرصه نیازمند یاری تک تک مردم به خصوص گروه های مرجع مانند هنرمندان هستم.
پس دست یاری به سوی شما دراز می کنم، زیرا به رغم آنکه گاه گفته می شود می توان آلودگی هوا را با راهکارهای ضربتی کاهش داد، اینجانب به صراحت و صادقانه می گویم راه حل معضل آلودگی هوا ارتقاء استانداردها و استمرار اجرای برنامه ها در یک بازه زمانی مشخص توسط تمام دستگاه ها مسوول از جمله وزرات نفت، نیرو، صنایع و معادن و بخش های خصوصی درگیر در امور تولیدی و اقتصادی کشور است.
معاون رییس جمهوری همچنین در گزارش خود مهمترین اقدامات این سازمان در 84 روز گذشته را برای مقابله با آلودگی هوا درمحورهای ذیل مطرح کرد:
- انتصاب معاون محیط زیست انسانی سازمان با درجه دکترای بهداشت محیط و سابقه مدیرکلی دفتر آلودگی هوای سازمان
-انتصاب مدیر کل محیط زیست استان تهران با سابقه طولانی دبیری کمیته اجرایی کاهش آلودگی هوا و مشاور شهردار تهران در امور محیط زیست و توسعه پایدار
-تشکیل کمیته ملی کاهش آلودگی هوا در سطح عالی و تشکیل مجدد کمیته های اجرائی کاهش آلودگی هوا در 5شهر آلوده (اهواز، اصفهان، اراک، کرج و تهران) بعد از 7 سال تعطیلی
- بازدید از کلان شهرهای آلوده کرج، اراک، اهواز و اصفهان و طرح موضوع در شورای اداری استان با حضور استاندار به منظور بررسی مشکلات و هماهنگی و یکپارچه سازی مدیریت اجرائی موضوع
- توجه ویژه به آلودگی هوای اهواز و تشکیل کمیته های اضطراری، شرکت در جلسات استانداری و نهادهای مسئول استان، برنامه ریزی جهت اندازه گیری باران های اسیدی در اهواز، اندازه گیری آلاینده های خطرناک HSE
- استفاده از سیستم های ماهواره ای جهت پایش آلاینده های هوای شهری و گرد و غبار و اختصاص بودجه مکفی جهت راه اندازی سیستم ها به منظور پایش آلاینده های هوا در کشور
- مکاتبات و رایزنی های متعدد با وزراء از جمله وزیر نفت برای رعایت استانداردهای محیط زیست در صنعت نفت
- اقدام برای اختصاص بودجه به دستگاههای مختلف برای رعایت ضوابط و استانداردهای محیط زیست در سال 93
- مشارکت در بازنگری قانون نحوه جلوگیری از آلودگی هوا در مجلس شورای اسلامی
- شرکت در جلسات کمیسیون های مختلف مجلس و هیئت رئیسهبه منظور پاسخگویی و هماهنگی فعالیت های کاهش آلودگی هوا
- تشکیل شورایعالی حفاظت محیط زیست به ریاست رییس جمهور و حضور وزرای ذی ربط بعد از 7 سال تعطیلی و اختصاص بخش عمده ای از اولین جلسه شورا به پدیده گرد و غبار و راه های کاهش و مقابله با آن
- اختصاص بودجه کلان به استان های متأثر از پدیده گرد و غبار (23 استان) شامل احیای تالاب ها، پالایش های پیشرفته خاک و مدیریت آب
- رایزنی و مذاکره با وزرای کشورهای ژاپن، عراق، قطر، سوریه و نمایندگان سطوح عالی سازمان ملل برای کمک به حل معضل گرد و غبار
- الحاق بندهایی برای کمک به کشورهای دچار پدیده ریزگرد در بیانیه نوزدهمین اجلاس کشورهای متعهد به کنوانسیون تغییرات آب و هوا و مذاکره دراین خصوص با مدیر اجرایی این کنوانسیون
- ایجاد ساختار ملی و منطقه ای مقابله با ریزگردها
ابتکار در پایان این گزارش بازهم فقدان عزیز از دست رفته در خانواده مهرجویی را تسلیت گفت و ابراز امیدواری کرد: صدای مهرجویی به گوش همه مسوولان رسیده باشد.