پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) : سروصدایشان زودتر از خودشان وارد کافی‌نت می‌شود؛ پنج پسر دبیرستانی 16،15ساله که تازه پشت لب‌هایشان سبز شده. ساعت سه‌بعدازظهر، مستقیم از راه مدرسه به شوق بازی و اینترنت و گپ‌وگفت دوستانه، عوض خانه، راهی کافی‌نتی در نزدیکی میدان انقلاب شده‌اند. «امیر»، مدیر کافی‌نت، همین‌طور که بهشان تذکر می‌دهد شلوغ نکنند و بی‌صدا بروند سر جایشان بنشینند، می‌گوید: «مشتری ثابت هستند. دو روز در هفته خانواده‌هایشان اجازه داده‌اند به اینجا بیایند. معمولا چهارشنبه‌ها و دوشنبه‌ها. دو تا کامپیوتر می‌گیرند و سه یا چهار ساعت هم می‌نشینند.»
پسرهای دبیرستانی توی خانه اینترنت ندارند و سه‌تای‌شان حتی کامپیوتر هم. به نظر می‌رسد «سروش» فرمانده گروه است. وقتی حرف می‌زند، همه ساکت هستند و چشم به دهانش دوخته‌اند. بعد از آنکه شاهین، میلاد، صالح و رضا را معرفی می‌کند، می‌گوید که خانه‌شان حوالی راه‌آهن است. خواهر و برادری ندارد و پدرش کارمند راه‌آهن و مادرش هم خانه‌دار است. «البته گاهی وقت‌ها گلسازی می‌کند. اما پولش برای خودش است. شما بنویس همان خانه‌دار.» گفت‌وگو با یک خبرنگار برایشان جذابیت دارد و حواسشان هست اطلاعات دقیق بدهند. «سروش» ادامه می‌دهد: «پدرم پارسال از اداره‌شان یک لپ‌تاپ قسطی خرید. کار خاصی نمی‌کنم. یکسری آهنگ تویش ریخته‌ام، با بازی.»
آنچه «سروش» را به اینترنت و دنیای مجازی متصل می‌کند، بازی و دانلود آهنگ و ویدیوهای بامزه و خنده‌دار و البته عکس‌های رنگارنگ است. به گفته خودش توی خانه‌شان اینترنت «درست و حسابی» ندارند، چون «برای ماهواره هم همین داستان را داشتیم. پدرم می‌گوید به درد نمی‌خورد؛ فساد دارد.» وقتی می‌بیند کلمه «فساد» مخاطبش را متعجب کرده است، تلاش می‌کند بیشتر توضیح دهد: «می‌گوید وقتت تلف می‌شود. می‌گوید قدیم‌ها مردم بچه‌هایشان را از دور بساط تریاک جمع می‌کردند حالا باید شما را از پشت این ماشین‌ها جمع کنند.» هنوز جمله‌اش تمام نشده که «صالح» خنده‌رو و لاغر می‌پرد میان حرف «سروش» و می‌گوید: «آقا الان هم تریاک هست. همین جعفرپور. هم خودش و هم پدرش می‌کشند. آقای مدیر هم می‌داند، حالا این بهتر است یا مثلا بازی مافیا؟»
یک یادآوری لازم است تا علمای جمع فراموش نکنند که بحث بر سر دسترسی به اینترنت از طریق دایل‌آپ است. باز سروش رشته کلام را به دست می‌گیرد: «هر از گاهی که حوصله‌ام سر می‌رود، کارت می‌خرم آن هم وقتی پدرم در خانه نیست و البته اگر مادرم پول بدهد. اما نمی‌صرفد. هم صفحه‌ها لود نمی‌شود و هم نمی‌شود آهنگی دانلود کرد. یعنی می‌شود اما مثلا شب تا صبح، وقتی هم که ساعت‌ها تلفن خانه اشغال باشد، نتیجه‌اش افزایش صفرهای قبض تلفن است که به‌دنبالش جیغ و دادهای مادر و خط‌ونشان کشیدن‌های پدر را به‌همراه دارد.»
«رضا» که از همه ساکت‌تر است با صدایی آهسته می‌گوید: «اگر موبایل داشته باشی، منت کسی را نمی‌کشی.» خودش موبایل دارد و اینترنتش هم به راه است. دوباره «سروش» صحبت می‌کند: «راست می‌گوید. اما باید یک گوشی باکلاس و مدل بالا هم داشته باشی.» بعد هم گوشی مدل بالای 800هزار تومانی‌اش را که خودش می‌گوید با گریه‌وزاری برایش خریده‌اند، از جیبش درمی‌آورد و دستی به سرورویش می‌کشد و می‌گوید: «این از همه بهتر است. فقط باز هم مشکل دارم. خطم اعتباری است و برای گرفتن پول باید کلی التماس کنم. اما اگر توی خانه اینترنت داشتیم، این همه مشکل هم نبود.»
«امیر» مدیر 26ساله کافی‌نت که فوق‌دیپلم کامپیوتر دارد، می‌گوید: «اینترنت دایل‌آپ دیگر منسوخ شده است. امکان ندارد کاربرهای حرفه‌ای اینترنت یک لحظه هم وقتشان را با دایل‌آپ هدر دهند. سرعت به‌شدت پایین و انتظارهای طولانی، برای لودشدن یک پیج برای هیچ‌کس قابل تحمل نیست.» به نظر او، آدم‌هایی که حاضر نیستند از اینترنت پرسرعت استفاده کنند، یا تنبل هستند یا اصولا در دسته‌ای قرار می‌گیرند که هیچ نیازی به اینترنت ندارند.
«اگر بخواهیم جنبه اقتصادی‌اش را هم در نظر بگیریم، اینترنت پرسرعت هزینه کمتری دارد. برای دایل‌آپ، علاوه بر اینکه باید پول یک کارت را بدهید، تلفن ساعت‌ها اشغال و هزینه تلفن هم مسلما بیشتر می‌شود.» مدیر جوان مشتریان زیادی دارد که یا حاضر نیستند یا شرایطش را ندارند که به سراغ اینترنت پرسرعت بروند. «البته قبول دارم که همین هزینه اینترنت پرسرعت هم برای بسیاری از آدم‌ها زیاد است.» اینطور آدم‌ها، پناه می‌آورند به کافی‌نت یا برای کارهای ضروری، دست به دامان دوست و آشنا می‌شوند.
«سمانه» مشتری دیگری است که معمولا برای انجام بعضی از کارهای دانشجویی‌اش به کافی‌نت می‌آید. او دانشجوی فوق‌لیسانس حقوق است. «بیشتر کارهایم را توی دانشگاه انجام می‌دهم. از اینترنت موبایلم هم استفاده می‌کنم. اما من مثل خیلی‌ها خوره اینترنت و فیس‌بوک نیستم. کار من با اینترنت بیشتر برای کارهای دانشگاه است. اهل روزنامه و اخبار و این حرف‌ها هم نیستم. یعنی وقت نمی‌کنم. توی خانه هم کم پیش می‌آید سراغ اینترنت بروم.»
این دانشجوی 28ساله اگر خیلی کارش مهم باشد، آن وقت مجبور است دست به دامان اینترنت دایل‌آپ یا اینترنت هوشمند شود. تنها تفاوت اینترنت هوشمند با دایل‌آپ این است که نیازی به شناسه کاربری و رمز عبور ندارد و فقط با یک شماره 10رقمی اتصال به اینترنت صورت می‌گیرد. اما در کیفیت تفاوتی با نوع دایل‌آپ ندارد.
«سمانه» و آدم‌هایی همچون او، جزو 9/23درصدی قرار می‌گیرند که همچنان از اینترنت دایل‌آپ استفاده می‌کنند. بر اساس آخرین گزارش مرکز مدیریت توسعه ملی اینترنت از ضریب نفوذ اینترنت در ایران، در حال حاضر 61/06درصد جمعیت کشور به اینترنت متصل می‌شوند. این آمار نشان می‌دهد که از میان مشترکان اینترنت 9/23درصد از طریق دایل‌آپ، 10/89درصد از طریق ADSL، 2/7درصد اینترنت وایمکس، 8/13درصد اینترنت فیبر و 30/11درصد هم به وسیله اینترنت موبایل یا همان GPRS به اینترنت متصل می‌شوند. به این ترتیب تا پایان سال 91، شمار کاربران اینترنت بر اساس این ارزیابی 45میلیون‌و884هزار و 144نفر و تعداد مشترکان هم 32میلیون‌و838هزار و 619نفر اعلام شده است. از این تعداد، مشترکان اینترنت موبایل GPRS با 22میلیون‌و629هزار کاربر بیشترین آمار اتصال به اینترنت را به خود اختصاص داده‌اند.
«مهیار» 32ساله زبان فرانسه تدریس می‌کند. از آن دسته آدم‌هایی است که با شنیدن اینترنت دایل‌آپ، انگار یاد گذشته‌ها و روزهای خوش می‌افتد. «وقتی می‌گویید اینترنت دایل‌آپ، یاد نوارهای کاست موسیقی و دستگاه‌های ویدیو می‌افتم. تصورش هم برایم سخت است که هنوز آدم‌هایی باشند که از این نوع وسایل استفاده می‌کنند. همین‌طور که الان باید برای خیلی از بچه‌ها و نوجوان‌ها توضیح دهیم نوار کاست چه بود و نوار ویدیو چی، فکر نمی‌کنم زیاد هم طول بکشد که اینترنت دایل‌آپ بشود جزو یادش بخیرها؛ آن سروصدای عجیب‌وغریب کانکت‌شدن و انتظار برای بالاآمدن صفحه و کارت‌هایی که می‌خریدیم. حتی یادم هست که برای جشن تولد یکی، دو تا از همین کارت‌ها هدیه گرفتم یا هدیه دادم.»
«سورنا ساکت» فوق‌لیسانس آی‌تی است و برخلاف «مهیار» اعتقاد دارد که نباید انتظار داشت اینترنت دایل‌آپ دیگر طرفداری نداشته باشد. «هنوز در بسیاری از مناطق ایران حتی نمی‌شود با همین اینترنت دایل‌آپ کار کرد، چه برسد به اینترنت پرسرعت. بعد هم این را در نظر داشته باشید که آدم‌های زیادی هستند که به هیچ‌وجه سروکاری با اینترنت ندارند یا نهایتا برای چک‌کردن ایمیل از اینترنت استفاده می‌کنند. در آمارها هم که می‌گویند فلان قدر کاربر اینترنت وجود دارد، درست نیست. مثل آمار بیکاری است که گفتند هرکس یک ساعت هم کار کند، شاغل به‌حساب می‌آید. بعضی‌ها توی بانک و محل کار و به هر حال به فراخور شغلشان، یک کارهایی هم با اینترنت دارند؛ بعد همین می‌شود جزو آمار. ولی آنچه معلوم است، اینترنت دایل‌آپ را اگر خودمان هم کنار نگذاریم، بالاخره با توسعه تکنولوژی مجبور به کنار گذاشتنش می‌شویم.»
منبع: روزنامه شرق