بهترین فیلم‌های جنگی تاریخ سینما

هیچ شکی در تقبیح نفس جنگ نیست، اما همین امر ناخوشایند برخی مواقع دستمایه کارگردانان خلاق سینما می‌شود تا برترین و درخشان‌ترین آثار سینمای جهان در ژانر جنگ بر پرده‌ سینماها نقش ببندند و خاطره آنها برای همیشه در اذهان سینمادوستان باقی بماند.

منتقدین بخش سینما در دو روزنامه گاردین و "آبزرور" در گزارشی اقدام به معرفی 10 اثر برتر تاریخ سینما در ژانر جنگ کرده‌اند که به عقیده آنها، به بهترین شکل ممکن این پدیده ناخوشایند را به تصویر کشیده‌اند.

در مکان دهم برترین آثار سینمای جنگی، فیلم اکشن - جاسوسی و جنگی «قلعه عقاب‌ها» محصول سال 1968 به کارگردانی «برایان هاتون» و بازی به یادماندنی «کلینت ایستوود» و «ریچارد برتون» قرار دارد. فیلم از روی کتابی به همین نام به قلم «آلیستر مک لین» ساخته شده که هم فیلم و هم کتاب به موفقیت تجاری قابل توجهی دست پیدا کردند.

داستان فیلم درباره اعزام یک تیم خبره کماندوهای انگلیسی و آمریکایی متفقین به اشلوس آدلر، قلعه نفوذناپذیر ژرمن‌ها در رشته کوه آلپ در جنوب باواریا برای نجات ژنرال آمریکایی و یکی از طراحان حمله نرماندی، «جرج کارنابی» است.

«رم، شهر بی‌دفاع» شاهکار سینمایی «روبرتو روسلینی» که فیلمنامه آن را با مشارکت «فدریکو فلینی»، کارگردن صاحب‌نام ایتالیایی نوشت در مکان نهم دیده می‌شود. در این درام جنگی بازیگرانی چون «آلدو فابریتزی»، «آنا مانیانی» و «مارچلو پالی یرو» ایفای نقش کرده‌اند. داستان فیلم در شهر رم، در طول اشغال نازی‌ها به سال ۱۹۴۴ اتفاق می‌افتد.

در این فیلم آلمان‌ها به دنبال دستگیری "جورجیو مانفردی"، از رهبران نهضت مقاومت هستند و برای دستگیری وی به آپارتمان او می‌روند، اما وی از مسیر پشت بام می‌گریزد و نزد دوستش فرانچسکو که یک روزنامه‌نگار است می‌رود. نازی‌ها برای دستگیری پارتیزان‌ها به محل می‌آیند و فرانچسکو را دستگیر می‌کنند و نامزدش را می‌کشند. مانفردی از مهلکه فرار می‌کند و با گروهی موفق به آزاد کردن زندانیان از جمله فرانچسکو می‌شود، اما سرانجام مانفردی دستگیر می‌شود و زیر شکنجه می‌میرد. این فیلم چندین جایزه از جشنواره‌های مختلف از جمله جایزه بزرگ جشنواره کن در سال 1946 را گرفت و همچنین نامزد دریافت جایزه اسکار نیز بوده‌ است.

فیلم «توهم بزرگ» محصول 1937 سینمای فرانسه به کارگردانی «ژان رنوار»، کارگردان مشهور اروپا در مکان بعدی این فهرست قرار داد. داستان این فیلم سیاه‌وسفید که بازیگرانی چون «اریک فون استروهایم»، «ژان گابن» و « پی‏‌یر فره‏نه» در آن مقابل دوربین رفته‌اند در سال‌های اوج جنگ جهانی اول روی می‌دهد که زندانیانی از کشورهای مختلف متفق در یک بازداشتگاه آلمانی به اسارت درآمده‌اند. مشکلات طبقاتی که در فیلم مطرح می‌شود همان توهم‌های بزرگی است که شخصیت‌ها از رویاهای‌شان برای زنده ماندن و ادامه دادن دارند. این فیلم از معدود آثاری است که با زبان غیرانگلیسی نامزد اسکار بهترین فیلم شد.

فیلم «شکارچی گوزن» که با نام «رولت روسی» نیز شناخته می‌شود، ساخته سال 1978 میلادی به کارگردانی «مایکل چیمینو» است که پنج جایزه اسکار از جمله اسکار بهترین فیلم و بهترین کارگردانی را کسب کرده است. این فیلم مکان هفتم برترین فیلم‌های جنگی جهان را در گزارش نشریه گاردین به خود اختصاص داده است. «رابرت دنیرو»، «جان کازال»، «کریستوفر واگن» و «مریل استریپ» بازیگران این فیلم هستند.

داستان فیلم درباره سه دوست است که از شهر کوچک کلرتون پنسیلوانیا عازم جنگ ویتنام می‌شوند. دو تن از آنها معلول می‌شوند و به وطن بازمی‌گردند، اما وقتی یکی از آنها برای یافتن دوست ناپدید شده خود دوباره به ویتنام می‌رود، او را در غالب یه بازیگر حرفه‌ای رولت روسی می‌یابد.

مکان ششم فهرست دهگانه برترین فیلم‌های جنگی تاریخ سینما در اختیار «سه پادشاه» به کارگردانی و فیلمنامه‌ای از «دیوید اوراسل» است. این فیلم با بازیگرانی چون «جورج کلونی»، «مارک والبرگ»، «آیس کیوب» و «نورا دان» محصول ۱۹۹۹ آمریکا است و داستان آن درباره دو نظامی آمریکایی است که بعد از شکست عراق و بیرون راندن این کشور از کویت، نقشه‌ای از محل شمش‌های طلا در کویت که ارتش عراق به تاراج برده و مخفی کرده است، پیدا می‌کنند. سرگرد "آرپی گیتس" نیز با آنها همراه می‌شود و محل شمش‌ها را در دهکده‌ای می‌یابند. آنها قصد دارند مردم روستا را نیز همراه خود ببرند که مورد هدف حمله شیمیایی ارتش عراق قرار می‌گیرند. شورشیان در برابر سهمی از طلا و همراهی کردن آنها تا مرز ایران، جان سربازان آمریکایی را نجات می‌دهند. این فیلم با هزینه تولید 75 میلیون دلار در گیشه به فروشی بالغ بر 107 میلیون دلار دست یافت.

فیلم جنگی «بیا و ببین» ساخته «الم کلیموف» یکی دیگر از موفق‌ترین فیلم‌های جنگی تاریخ سینما از نگاه گاردین محسوب می‌شود که در آن بازیگرانی چون «الکسی کرافچنکو»، «اولگا میرونووا»، «لیوبومیراس لوتسیا» ایفای نقش می‌کنند. داستان فیلم در بلاروس، نزدیک مرز لهستان سال 1943 روی می‌دهد که پسر نوجوانی به نام «فلوریا» تفنگی را از زیر خاک بیرون می‌آورد تا به پارتیزان‌هایی که به رهبری «کوساچ»، در جنگل مخفی شده‌اند، بپیوندد.

چهارمین فیلم برتر تاریخ سینما از نگاه منتقدین گاردین فیلم «ران» (هجوم) ساخته «آکی‌را کوروساوا»، فیلمساز سرشناس ژاپنی است. این فیلم با بازی «تاتسویا ناکادی» درباره رابطه یک پادشاه و سه فرزندش است که از آن به عنوان یکی برترین آثار جنگی جهان از حیث زیبایی بصری یاد می‌شود. نبردهای صامت در میانه فیلم آنقدر زیباست که هر بیننده‌ای را مسحور می‌کند. این فیلم برنده جوایز بسیاری از جمله اسکار بهترین کارگردانی و بهترین فیلم خارجی جوایز بافتا شد.

در رتبه سوم برترین فیلم‌های جنگی تاریخ سینما، «خط باریک سرخ» محصول 1998 ساخته کارگردان کم‌کار اما چیره‌دست سینما «ترنس مالیک» قرار دارد که تقریبا همزمان با فیلم «نجات سرباز رایان» استیون اسپیلبرگ به سینماها آمد، اما رویکردی کاملا متفاوت به جنگ دارد. این فیلم 180 دقیقه‌ای با نقش‌آفرینی «شون پن»، «یدری ین برودی»، «جیمز کاویزل»، «بن چاپلین»، «جرج کلونی»، «جان تراولتا» و «جان کوساک» هرگز بیننده را خسته نمی‌کند و بیانه‌ای کوبنده علیه جنگ با لحنی شاعرانه و ضدخشونت دارد. فیلم‌برداری پرتحرک و تجسم زیبای رنگ‌های طبیعت در تضاد با خشونت جنگ قرار می‌گیرد و صحنه‌های نبرد بسیار واقع‌گرا، هولناک و تأثیرگذار هستند.

این فیلم نامزد 7 جایزه اسکار شد و در جشنواره برلین شیر طلای بهترین فیلم را کسب کرد.

دومین فیلم برتر تاریخ سینما از نگاه گاردین، «راه‌های افتخار» ساخته «استنلی کوبریک»، کارگران صاحب‌نام سینمای جهان است. این فیلم محصول سال 1957 فرانسه است که نمایش آن بدلیل ترسیم چهره منفی از ارتش فرانسه، در این کشور ممنوع شد. در اسپانیا نیز بخاطر نگرش ضد نظامی‌اش از سوی ژنرال فرانکو ممنوع اعلام شد و در سال ۱۹۸۶ در حالیکه ۱۱ سال از مرگ فرانکو می‌گذشت اکران شد. در آلمان بخاطر حفظ روابط با فرانسه به مدت دو سال از نمایش فیلم جلوگیری به عمل آمد.

در این فیلم در زمان جنگ‌جهانی اول ارتش فرانسه در یک حمله غیرممکن سعی می‌کند تا کمی از خاک تصرف شده توسط دشمن را بازپس گیرد که شکست می‌خورد. بنابراین ارتش برای جلوگیری از انتقادها سه سرباز را به علت عقب‌نشینی در هنگام حمله و سرپیچی از دستورات به پای میز محاکمه می‌کشاند. در این فیلم که بر اساس رمانی به همین نام نوشته «همفری کوب» ساخته شده، «کرک داگلاس» در نقش اصلی ایفای نقش می‌کند.

«اینک آخرالزمان» ساخته «فرانسیس فورد کاپولا» در صدر برترین آثار جنگی سینمای جهان قرار گرفته است. این فیلم که برداشتی آزاد از رمان «قلب تاریکی»، نوشته «جوزف کونراد» است، برنده دو جایزه اسکار و نامزد پنج جایزه دیگر اسکار شد. داستان این فیلم که «مارلون براندو»، «مارتین شین» و «رابرت دووال» در آن ایفای نقش می‌کنند، در میانه جنگ ویتنام روی می‌دهد که ستوان ویلارد (مارتین شین) طبق فرمانی کاملا محرمانه از ستاد مشترک ارتش آمریکا به دنبال یافتن و کشتن سرهنگ کورتز (مارلون براندو) متمرد است که در جنگل‌های ویتنام پناه گرفته است.