پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) : مناظره‌ها در آستانه انتخابات رياست‌جمهوري يكي از عناصر عمده فعاليت‌هاي
انتخاباتي به حساب مي‌آيند و اهميت آنها هم از اين جهت است كه تفاوت
ديدگاه‌هاي كانديداها روشن مي‌شود و هم اينكه رقابت به شكل شفاف‌تري در
آنها به نمايش گذاشته مي‌شود. البته با توجه به اينكه در فضاي انتخاباتي
كشور ما يك پديده نسبتا جديد است، اقبال مردم هم نسبت به آن زياد است و
مورد توجه بيشتر مردم نسبت به روش‌هاي ديگر تبليغاتي و انتخاباتي قرار
مي‌گيرد. در زمينه كاركرد صحيح اين روش اما بايد به نكاتي توجه كرد. ما در
پديده‌هاي مربوط به دموكراسي و مدرنيته و مجموعا روند توسعه بايد توجه
داشته باشيم كه در كشورمان برخي از اوقات شكل‌ها را و سازه‌ها را مي‌گيريم
اما آنها را از محتوا خالي مي‌كنيم. به اين معني كه در پديده‌هاي جديد و
ساختارهايي كه در دنياي امروز به عنوان نهادها و ساختارها و سازه‌هاي
حكومت‌داري استفاده مي‌كنيم، بعضا آن شكل را استفاده ولي استاندارد لازم را
در آن و ويژگي‌هاي مفهومي آن رعايت نمي‌كنيم. در بهره‌گيري از ابزارهاي
مدرن در جامعه سياسي ما به دو شرط از توفيق برخوردار خواهيم بود: اول اينكه
آنها را با حفظ ويژگي‌هاي ماهوي‌اش و در حد استاندارد استفاده كنيم، دوم
اينكه رعايت ارزش‌هاي اخلاقي و ديني را در آنها به فراموشي نسپاريم.
مناظره، مباحثه و مجادله ضمن اينكه در فرهنگ ديني ما از قدمت قابل توجهي
برخوردار است اما به عنوان يك روش انتخاباتي از جمله پديده‌هاي مدرن در
دنياي امروز است. در همين چارچوب نيز برگزاري مناظره‌هاي انتخاباتي در
انتخابات رياست‌جمهوري پيش رو بايد به استانداردهاي اين پديده نزديك باشد.
يك مناظره استاندارد بايد از ويژگي‌هايي برخوردار باشد:
1- در آن شفاف‌سازي صورت بگيرد و بيشتر از ارائه مجموعه‌يي از سخنان
احساسي، برنامه‌هاي هر كانديدا به شكل شفافي در آن عرضه شود و از طريق آن
مناظره، ديدگاه‌هاي كانديداهاي مختلف طرح شود. مرزبندي‌ها شفاف‌تر و
روشن‌تر شود، كه قدرت تصميم‌گيري مردم افزايش مي‌يابد.
2- بايد برنامه‌محور باشد. بيش از اينكه سخنان پراكنده‌يي باشد بايد
ديدگاه‌هاي شخص در حوزه سياست داخلي، سياست خارجي، اقتصادي، فرهنگي،
اجتماعي، نسل جوان، نگاهش به عدالت اجتماعي و موضوعات مختلف اساسي تبيين
شود.
3- باعث افزايش شناخت مردم شود ولو اينكه ابزاري است كه از طريق آنها
كانديداها راي‌دهندگان را تحت تاثير قرار مي‌دهند اما هدف اصلي از مناظره
ايجاد زمينه شناخت بيشتر مردم از كانديداها و برنامه‌هايشان است. در واقع
هدف اصلي مناظره مردم هستند و اين مناظره بيش از ميدان مانوري براي
كانديداها، ميدان شناختي براي مردم است.
4- رعايت اخلاق ديني و انساني هم شرط ديگر برگزاري مناظره‌هاست و برخورداري
از صداقت حائز اهميت است. اينكه هر كانديدا باورهاي واقعي‌اش از مسائل
مختلف را بيان كند و برنامه‌هاي واقعي و ديدگاه‌هاي اصلي‌اش را عرضه كند و
بيش از اينكه مناظره وسيله‌يي براي تاثير و تاثرات احساسي باشد، وسيله‌يي
براي ارائه صادقانه برنامه‌ها و باورها در حوزه‌هاي مختلف باشد،
برنامه‌هايي كه كانديداها به آن پايبند هستند.
5- در برگزاري و نتيجه بخش بودن مناظرات، مجري مناظرات هم سهم بسيار زيادي
مي‌تواند داشته باشد. مجري مناظره‌ها بايد ورود جدي به بحث‌ها داشته باشد
و ضمن رعايت بي‌طرفي بتواند در مديريت مناظره موفق عمل كند و بايد شخص
صاحب‌نظر و آشنا به برگزاري مناظره و قواعد مناظره باشد كه هم زمينه‌يي
براي مردم و كانديداها فراهم كند كه بهترين استفاده را از مناظره‌ها ببرند
و هم اينكه مناظره را در چارچوب استانداردها و ارزش‌ها پيش ببرد و اجازه
ندهد كه كانديدايي از قواعد و اصول مناظره خارج شود.
اگر ما با اينچنين مناظره حائز شرايطي روبه‌رو باشيم ابهام در برنامه‌هاي
كانديداها كمتر مي‌شود و مرزبندي‌ها روشن مي‌شوند و مردم قدرت شناخت
بيشتري پيدا مي‌كنند. نهايت اينكه همه اين روندها در صورت رعايت نشدن اصول
و قواعد نه تنها به رشد و ارتقاي فرهنگ سياسي ما كمك نمي‌كند بلكه آثار
زيانباري به همراه دارد.