کار را باید به کاردان سپرد

تردیدی نیست که باید هرکاری را به اهل آن سپرد . کسی که کار را بلد باشد وتوان انجام آن را داشته باشد . این یک اصل عقلایی است که در ادبیات علمی حوزوی از آن به «سیره عقلا در رجوع به خبره» یاد می شود . در این اصل عقلایی کسی تردید ندارد از این رو هرگز کسی برای ساختن خانه به پزشک مراجعه نمی کند و برای مداوای بیمارش نزد بنا نمی رود .

خبره بودن یعنی چه ؟ به تعبیر دیگر به چه کسی می گوییم خبره و کاردان است . کاردان و خبره بودن یعنی دانش ،  مهارت وتوان در انجام درست و دقیق کار .  در کاردانی سه رکن اصیل وجود دارد نخست دانش و آگاهی به آن کار که در صورت نبود آگاهی به کار انجام آن ناممکن می شود  . دو دیگر مهارت در انجام آن ، زیرا چه بسا فردی آگاهی به کاری داشته باشد اما در مقام اجرا نتواند دانسته های خویش را به درستی پیاده کند . وسدیگر توان و قدرت در مقام اجرا زیرا ممکن است کسی به کاری شناخت داشته باشد مهارت انجام آن را هم داشته باشد اما به خاطر شرایط خاصی نتواند آن را اجرا کند . به عنوان نمونه یک بنا نخست باید از دانش بنایی آگاهی داشته باشد ،  تجربه و مهارت بنایی را هم به دست بیاورد و در مرحله نهایی بتواند  مهارت خویش را بکار بگیرد .

شرط  اول و دوم در همه کارها یک سان است .اما شرط سوم با توجه به کارهای گوناگون تفاوت پیدا می کند . شاید یک مثال کوچک بتواند ما را در فهم موضوع کمک کند . در اکثر مشاغل دربسیاری از کشورها سن بازنشستگی اجباری وجود دارد . معمولا ده شصت عمر انسانی دوران بازنشستگی تلقی می شود با اندک اختلافی که قوانین محلی بر اساس مصالح کشور ها موجب آن می گردد . اما چند گروه از مشاغل وجود دارد که در اکثر کشورهای جهان برای این مشاغل بازنشستگی اجباری در نظر نمی گیرند . مشاغلی از قبیل سیاست مداری ، نویسندگی ، قضاوت ، استاد دانشگاهی و نظایر آن .

پرسشی که مطرح است این است که چه تفاوتی بین این مشاغل و دیگر مشاغل وجود دارد ؟ دقت در این مشاغل این نکته را روشن می کند که خصیصه غالب در این مشاغل غلبه اندیشه و مهارت بر فعالیت جسمی است . در کارهای دیگر توان جسمی شرط بنیادی برای انجام کار است اما در مشاغلی که بارسنگین آن بردوش تفکر ، اندیشه و مهارت قراردارد و توان جسمی در مرحله دوم است چیزی به عنوان بازنشستگی وجود ندارد .

در کشور ایران ما شاهد هستیم که مرجعیت دینی ، رهبری ، قضات به طور اعم که شامل مجلس خبرگان و نیز شورای نگهبان نیز می شود ، نویسندگان و محققان ، و اساتید دانشگاه ( البته قبل از دولت آقای احمدی نژاد که در آن این اصل و سیره عقلایی کنار گذاشته شد ) بازنشستگی اجباری ندارند . دلیل این موضوع چیزی جز این نیست که پاره ای از مشاغل که در آن ها تفکر و طراحی و مهارت اصل هست قابل بازنشستگی نیست .

توجه به این نکته از آن روی امروزه اهمیت بیشتری دارد که در کاندیداهای دوره یازدهم ریاست جمهوری تقابلی بین مهارت و سن از یک سو و عدم مهارت و جوانی از سوی دیگر بوجود آمده است . همه کاندیداها و نیز صاحب نظران اتفاق نظر دارند که آقای هاشمی رفسنجانی از نظر دانش ، مهارت و کاردانی برای مدیریت کشور بی رقیب هست .

 

حضور تمام عمر وی در صحنه سیاست از پیش از انقلاب تا کنون ، تجربه چندین ساله وی در مدیریت کشور ، گذراندن کشور از گردنه ها و دشواری هایی که تا کنون  به وجود آمده ، اعتماد بی بدیل مرحوم امام خمینی به وی ، حضور کم نظیر وی در قانون گذاری کشور از عضویت در مجلس خبرگان تدوین قانون اساسی ، ریاست مجلس شورای اسلامی به مدت قابل توجه ، ریاست مجمع تشخیص مصلحت ، ریاست مجلس خبرگان ، تدوین قانون چشم انداز بیست ساله و بسیاری از فعالیت های دیگر از وی سیاست مداری قدرت مند ، آگاه و بی نظیر ساخته است . هیچ کدام از کاندیداها ادعا ندارند که در دانش و مدیریت سیاسی به پای هاشمی می رسند .

 

هاشمی در ادبیات سیاسی کشور ها به عنوان مرد بحران ها نام دارد . این نام گتره ای به وی داده نشده است . گذراندن کشور از اوضاع ناگواری که جنگ هشت ساله بر ایران تحمیل کرده بود جز به همت و کاردانی هاشمی امکان پذیر نبود و به همین خاطر با آن که در آن زمان وجود هاشمی به عنوان رئیس مجلس شورای اسلامی ، این نهاد را تبدیل به نهاد تأثیر گذارکرده بود و هر علاقه مند به قدرت را می توانست شیفته بقا در آن بکند اما هاشمی به نهاد اجرایی پا گذاشت . نهادی که در شرایط آن روز هیچ امیدی برای تبدیل شدن به نهادی آبرومند در آن وجود نداشت و پا گذاشتن در آن نوعی خود کشی سیاسی تلقی می شد .

 

هاشمی در آن روز نترسید . این نترسیدن زاییده تهور بی اندیشه نبود زیرا هاشمی مرد اندیشه است بلکه زاییده اعتماد به نفس بالای هاشمی وقدرت مدیریت فوق العاده وی بود . هاشمی امروز نه تنها از هاشمی 24 سال پیش تواناتر است بلکه هاشمی امروز در اوج قدرت مندی است . دلدادگان به قدرت باید بدانند که شرایط امروز کشور بسیار دشوارتر از دوران بعد از جنگ است . وبا توجه به شناختی که مردم از خیل مدعیان کنونی دارند می دانند که جز هاشمی هیچ کدام از اینان توان برکشیدن کشور از این وضع اسفبار ندارد . هشت سال کشور در دست گرایشی بود که مدعی جوان گرایی مدیریتی بود و این وضع اسفبار دست پخت این هشت سال است . به نظر می رسد که این دست پخت تلخ و شور زجر آور درس عبرتی باشد که دیگر به بهانه های واهی و نابخردانه مدیریت کشور را به نا اهلان نسپاریم . دل به توصیه های مرحوم امام بدهیم که همواره هشدار می داد  مواظب باشیم انقلاب را به دست  نا اهلان نیفتد  و این سخن وی را آویزه گوش کنیم که تا هاشمی زنده است انقلاب زنده است . 

 

امروزه با این وضع اسفبار کشور نسل انقلابی از سوی نسل جدید که شرایط و علل دست یازیدن به انقلاب را ندیده اند با پرسش بسیار دشواری مواجه هستند . پرسش چرایی دست یازیدن به انقلاب . و این پرسشی است که مدیریت ناتوان کنونی خالق آن بود . خروج کشور از این وضع ناگوار است که پاسخ لازم را در اختیار نسل انقلاب می گذارد تا در برابر فرزندانشان سر بلند گردند . این درخواست خطاب به همه کاندیداهایی هست که خود می دانند مرد این میدان نیستند و تنها هاشمی است که این توان را دارد ، بیایید اندیشه ورزی کنید و با کنار رفتن از میدان رقابت با مرد توانمند مدیریت کشور به نسل انقلاب کمک کنید تا پاسخی برای فرزندانشان داشته باشند .

یا علی .
 مخلص همه خیرخواهان .