دیکتاتور واتیکان

سرویس بین الملل «انتخاب»؛ فارین پالسی در گزارشی تحت عنوان «دیکتاتور واتیکان» نوشت: شاید دیگر کسی در جهان نباشد که با شخصیت خوبی که پاپ فرانسیس از خود به نمایش می گذارد آشنا نباشد. اما شیوه مدیریت او بسیار متفاوت از آن تصویر بیرونی است که به دقت طراحی شده است. لذت عشق Amoris Laetitia (رساله ای در باب موعظه و تشویق به ازدواج و تشکیل خانواده) که بالاخره روز جمعه منتشر شد، روشن ترین نمونه آن است.

به گزارش سرویس بین الملل «انتخاب»، پرسونای "پاپ مردمی" همیشه نقابی بر آن خوی خود خواهانه ای بوده که برای رسیدن به هدف ها و کسب متحدان کارآیی بسیاری دارد. رابرت دریپر در نشنال جئوگرافیک در معرفی پاپ که پیشتر با نام خورخه ماریو برگوگلیو شناخته می شد، می نویسد:

[فرانسیس] از این آگاهی دارد که هر عمل و گفته اش به عنوان نشانه ای نمادین تجزیه و تحلیل می شود. این میزان احتیاط کاملا در انطباق با همان خورخه برگوگلیویی است که دوستان آرژانتینیش می شناسند، همان ها که ایده بی تزویر بودن او را به سخره می گیرند. آن ها او را مانند یک "شطرنج باز" توصیف می کنند، کسی که هر روزش "به دقت برنامه ریزی شده" و در آن "هر قدمی پیش از برداشتن بررسی شده است". برگوگلیو چندین سال پیش در مصاحبه به دو روزنامه نگار گفته بود به ندرت پیش می آید که به انگیزه هایش توجه کند، زیرا "اولین جوابی که به نظرش می آید معمولا نادرست است". 

رابرت میکنز، سردبیر گلوبال پلاس که مجله اینترنتی ویژه کاتولیک ها است، فرانسیس را "استاد فنون مبارزه" توصیف می کند که توانست "با انجام یک حرکت مردم و گروه های متعددی که با برنامه های او موافق نبودند را کنار بزند".

این اراده و انگیزه بی روح و محاسبه گر در تمام روندی که به انتشار "لذت عشق" انجامید، حاضر بود. به عمرم سندی از سوی پاپ را ندیده ام  که پس از اولین جلسه از شورای کلیسایی اسقف ها در اکتبر 2014، این چنین از سوی پیروان آن مورد انتظار و البته هراس باشد. اما ریشه این تصمیم به خیلی قبل تر بر می گردد. اجلاس کاردینال ها در سال 2014 زمانی بود که فرانسیس شخصا از کاردینال والتر کاسپر، اسقف بازنشسته روتنبرگ-اشتوتگارت، خواست سخنرانی کرده و نکات اصلی اجلاس را ایراد کند. کاسپر که پیش از محو شدن در گذار بازنشستگی از چهره های جنجالی الهیات مسیحی بود، روح تازه ای در حرفه کلیسایی خود یافت؛ پاپ نامتعارف جدید "الهیات آرام و متین" او را غرق ستایش کرد.

در قلب این الهیات درکی تازه از بخشش وجود داشت که نیاز به توبه را سلب می کرد. کاسپر در حالی که از دکترین پر قدمت کلیسا مبنی بر غیرقابل فسخ بودن ازدواج را تعریف می کرد، کشف راه های جدیدی برای واکنش به نیازهای عمیق افراد جدا شده ای که دوباره ازدواج کرده اند را پیشنهاد کرد و ایده دوره توبه و طلب بخشایش برای اجازه به ورود دوباره به آیین های هفت گانه کلیسایی را مطرح ساخت. این طرح که به "طرح کاسپر" معروف شد در کشور مادریش آلمان چیز تازه ای نبود. او پیشتر طرح خود را سال ها در این کشور تبلیغ و حتی عملی کرده بود. اما ایراد آن میان کاتولیک های ارتودکس موجب برانگیخته شدن انبوهی از اعتراضات شد. برای آن ها این به معنای اجازه کلیسا به خیانت است و باعث می شود افرادی که سال ها در گناه زندگی کرده اند بار دیگر در آیین عشای ربانی پذیرفته شوند – عملی که در گذشته به آن توهین به مقدسات می گفتند. 

کاسپر، با سندی از پاپ در دست به تبلیغ ایده اش ادامه داد و به تور جهانی برای تبلیغ کتابش رفت؛ بخشایش: جوهره انجیل و کلیدی برای زندگی مسیحی. فرانسیس که قبلا در دفتر پاپی خود کاسپر را " الهیات شناسی فوق العاده" خوانده بود، درباره این کتاب گفت که "خیلی برایش مفید بوده، خیلی". با افزایش فشار بر کاسپر از سوی حلقه های محافظه کار کلیسا، این کاردینال با تمسک به قدرت می گوید: من با پاپ موافقت کردم. دو بار با او حرف زدم. او راضی بود [از این طرح]. حالا آن ها دارند این بحث و جدل ها را درست می کنند. یک کاردینال باید به پاپ نزدیک باشد، کنارش باشد. کاردینال ها شرکای پاپ هستند.

بدون آنکه خبری از واتیکان در تصحیح این گفته برسد، شهادت کاسپر در چشم بسیاری از معتقدان مسیحی سندی بر حمایت فرانسیس از موضعش شد. و با افزایش فهرست اسقف های غیر ارتودکسی که از سوی پاپ به اجلاس اسقف ها دعوت می شدند، بر این گمانه ها افزوده می شد که پاپ در واقع در حال انجام غیر ممکن است: اجازه اعمال تغیرات در روش کاتولیک ها که می تواند نابود کننده همان دکترینی باشد که ادعا می کرد هیچ تغییری در خود نداشته است.

فرانسیس در کتاب موعظه های خودش خوانندگان را نصیحت می کند " به یاد داشته باشید این بصیرت پویا است؛ باید همیشه منتظر و آماده برای سطح های تازه ای از رشد و تصمیمات تازه ای باشیم که ایدآل های بالقوه را به فعلیت در آورند". مانند اکثر بیانیه هایی که از دفتر پاپ می آید، این یکی هم بیانیه ای است که هر چه بخواهید می توانید از آن برداشت کنید. دستورکار واقعی در اعماق پنهان شده است. 

ترجمه: محمد صفری