مناظره داغ خرازی و زاکانی بر سر پرونده هسته‌ای

برنامه «نگاه یک» با حضور سیدمحمد صادق خرازی، سفیر سابق ایران در سازمان ملل و علیرضا زاکانی، نماینده تهران در مجلس شورای اسلامی هم اینک از شبکه اول سیما در حال پخش است که به بررسی آخرین تحولات پرونده هسته ای و مذاکرات ایران با کشورهای 1+5 می پردازد.

متن مناظره این دو چهره سیاسی به نقل از دیپلماسی ایرانی به این شرح است:

صادق خرازی: آمریکا ابعاد مختلفی دارد بعد رسانه ای یا سیستم سیاسی یا تصمیم گیر ایالات متحده. بر اساس آنچه سازمان امنیت ملی آمریکا که متشکل از 21 نهاد امنیتی آمریکاست، رسما اعلام کردند ایران به دنبال سلاح هسته ای نیست اما بخشی از کنگره که تحت تاثیر لابی صهیونیستی یا اعراب هستند، می گویند که هدف ایران دستیابی به سلاح های نامتعارف است. مقام معظم رهبری که واضع استراتژی کلان ایران است تاکید کرده اند که سلاح هسته ای جایگاهی در دکترین جمهوری اسلامی ندارد. وزارت خارجه آمریکا و شخص جان کری، وزیر خارجه معتقدند که ایران به دنبال سلاح هسته ای نیست اما فشارهایی در حال تحمیل است که امتیازاتی از ایران بگیرند.

زاکانی: اصل مساله ماجرای هسته ای یک پرونده سیاسی است و نه فنی و دلیل آن این است که سال 87 آژانس بعد از 7 ماه که چارچوبی در 6 سرفصل تنظیم کرده بود ایران توانست به آن ها پاسخ دهد و البرادعی آن پاسخ ها را قانع کننده دانست. اما 4 روز بعد شورای امنیت دومین قطعنامه خود را علیه ایران صادر کرد. پاسخ سوال جلیلی توسط سولانا این بود که پرونده شما سیاسی است. گفته بودند که این قطعنامه دوم را برای مجلس هشتم دادیم. همانطور که سفیر امریکا در امارات در 2009 اعلام کرد که مردم باید به دامن بخشی از جریان سیاسی پناه ببرند تا از دست فشارها خلاصی بیابند که اسم دو نفر را هم آورد. از خرداد 82 تا امروز همه برخوردها با ما سیاسی بوده است. سال 82-83 آقای دکتر روحانی سه دیدار کرد با طرف اروپایی، ما همه چیز را تعطیل کردیم اما شورای حکام 6 قطعنامه را علیه ایران صادر کرد.

خرازی: تفاوتی هست بین قطعنامه شورای امنیت و بیانیه شورای حکام است. بین 85 درصد قطعنامه ها قبل از 88 و 89 هست و اتفاقی است که در دولت نهم رخ داد که پرونده ایران را از تکنیکی به امنیتی تبدیل کرد.پرونده ایران یک پرونده حقوقی و سیاسی و امنیتی بوده است.

پرونده ایران یک پرونده حقوقی و سیاسی و امنیتی بوده است. در 4 سال دولت دهم بیشترین کاری که انجام گرفت بیشتر ارسال پیام بود. مذاکراتی صورت نمی گرفت. در 4 سال اول دولت قبل مذاکراتی صورت می گرفت و آقای لاریجانی مذاکره می کرد. در دوره 4 سال دوم دولت قبل بعد از آقای لاریجانی مذاکراتی انجام نشد. باور من این است که مذاکره نکردیم.آنچه امروز صورت می گیرد مذاکره است، چانه زنی می کند. پرونده هسته ای ایران در دولت قبل از پرونده سیاسی تبدیل به پرونده امنیتی شد که در حال تبدیل به پرونده نظامی بود بخاطر برخی شعارها.

زاکانی: در مرداد 84 یو سی اف بازگشایی شد و نطنز در مهر 84 بازگشایی شد که آن هم طبق الزام دولت به انجام غنی سازی بود. شورای حکام در 82 و 83 که همه چیز را تعطیل کردیم 6 قطعنامه علیه ایران صادر کرد. در مهر 84 شورای امنیت اولین قطعنامه خود را علیه ایران صادر کرد. قطعنامه اول دلیلش این بود که همه چیز تعطیل شده، چراغش روشن شد. در اولین سفر آقای احمدی نژاد به نیویورک که آقایان لاریجانی، متکی و جلیلی ایشان را همراهی می کردند، آقای فیشر وزیر خارجه آلمان گفت ما با اقای روحانی توافق کردیم باید همه چیز را نابود می کردید.

خرازی: سندی برای این حرف شما وجود دارد؟ در فرآیند اتمی زدایی از ایران استراتژی غرب گرفتن دانش هسته ای از ایران بود. استراتژی جمهوری اسلامی و در راس آن استراتژی مقام معظم رهبری حفظ این فناوری بود. اما باید بر اساس مستندات صحبت کنیم. قطعنامه شورای امنیت مربوط به سال 85 است که مربوط به 3 اتفاق بود: در روزهای آخر دولت آقای خاتمی به فرمان آقای دکتر روحانی تعلیق را تعلیق کردیم. دوم تحریک مواضع بود که غرب در مواجهه خود از موضع تکنیکی، حقوقی و سیاسی خود به موضع امنیتی رسید؛ مواضعی مثل هولوکاست و غیره. مردم در پرونده هسته ای دارند ایثار می کنند و همه هزینه ها را پذیرفتند.

زاکانی: بی دلیل نبود قبلا مورد شماتت قرار می گرفتیم، بخاطر دو چیز بود یکی اطلاعات غلط منافقین و دوم چراغ سبزی که از داخل کشور به آنها داده می شد. در نشست سعدآباد وزیر خارجه انگلیس اعتراض کرده بود که مجلس ششم در حال طرح سه فوریتی است برای عبور از داشته های هسته ای. این چیزی نبود که کسی کتمان کند. از مجلس دائما این صدا به گوش می رسید. تعجب می کنم آقای دکتر می فرمایند از اواخر دوره خاتمی این تعلیق را شکستیم. ما در بیانیه تهران در 28 مهر 82 رسما پذیرفتیم برنامه هسته ای را تعلیق کنیم و توسعه ندهیم. چه چیزی داشتیم که توسعه ندهیم؟ ما اولین غنی سازی 3.5 درصد را 15 خرداد 85 انجام دادیم. وقتی این دولت کار را شروع کرد این قطعنامه را دریافت کردیم. روند هسته ای با اظهارات آقای احمدی نژاد تفاوت دارد. آقای جلیلی 9 دور مذاکره انجام داده است، مهمترین مذاکرات ما در سال های 86 تا 92 است. تعجب کردم آقای دکتر فرمودند مذاکره ای صورت نگرفته است.

خرازی: در اواخر دولت دهم عمانی ها پیامی آوردند برای جمهوری اسلامی که آمریکایی ها مایل هستند همکاری بیشتری درباره مساله هسته ای داشته باشند. در شورای عالی امنیت ملی مصوب شد و گروهی موظف شدند با آمریکایی ها مذاکره کنند که در مسقط توسط آقای خاجی معاون وقت وزیر خارجه صورت گرفت. سیاست اوباما در تنافر با سیاست های دولت قبل امریکا بود. اوباما گرچه شعارهای عوام فریبی دارد اما توانسته فاصله دو سوی آتلانتیک را کم کند. من معتقدم ایران یک ابرقدرت منطقه ای است. عمود ژئوپلتیک تشیع و اسلام، ایران است. آقای کیسینجر در سخنان اخیر خود گفته ایران یک ابرقدرت منطقه ای است که باید مورد توجه ایالات متحده قرار بگیرد. مذاکرات ایران و ایالات متحده از دولت دهم شروع شده است. دولت یازدهم توانست آن را نقد کند.

زاکانی: ما از گسل اروپا و امریکا استفاده کردیم و پیش رفتیم. با ورود چین و روسیه ما زمان گرفتیم و برنامه هسته ای را توسعه دادیم. آقای جلیلی بیان کرد که آمریکایی ها چه چیزی به ما می دهند که می خواهند وارد مذاکرات شوند.ایران برای آمریکایی ها شرط گذاشت و اشتباه این بود که از فاصله کشورها استفاده نکنیم و خودمان را بند کنیم به یک کشور که دشمن ترین کشور است. سوم خرداد 91 آمریکایی ها برای اولین بار پیشنهاد معامله کردند، بستن فردو و خروج اورانیوم 20 درصد، ایران آن را نامتوازن خواند. در مسکو ایران یک پیشنهاد ارائه داد که یکی از بندهای آن هسته ای بود، در آلماتی، آمریکایی ها پیشنهادشان را تعدیل کردند که فردو به کارش ادامه دهد و تولید 20 درصد را کم کند. ایران پرسید ما به ازای آن چه می دهید گفت ما از محدودیت پتروشیمی و کشتیرانی شما را معاف می کنیم درحالیکه پتروشیمی و کشتیرانی ما مشکلی نداشت.

خرازی: مذاکرات استانبول یکی از بدترین نمونه های تاریخ مذاکرات هسته ای بود که رهبری تذکر دادند و جلوی این کار را گرفتند. یکی از اشتباهات استراتژیک دولت نهم و دهم تبدیل 3 کشور طرف مذاکره به 6 کشور بود که آمریکا همراه چین و روسیه وارد شد. از همان لحظه ای که دامنه گفتگوهای ایران و تروئیکای اروپایی تبدیل به ایران با 1+5 شود، به صلاح مذاکرات هسته ای ایران نبود. امریکا در آن مقطع موضع محوری نداشت. ما از چین و روسیه خدمتی در این قضیه ندیدیم. در ژنو آقای جلیلی با طرف آمریکایی دیدار کرد، روزنامه کیهان نوشت که آمریکایی ها کشان کشان صندلی خود را پیش جلیلی برد. در همان ژنو به آقای جلیلی تذکر داده شد که شما بیش از حد جلو رفتید. اینها قبل پیام ویژه عمان بود. در تمام ادوار مذاکره با آمریکایی ها، رهبری کف و سقف گذاشتند. معظم له می دانند که نمی شود به آمریکایی ها اعتماد کرد. رئیس دولت قبل در همان زمان موضع متفاوتی داشت که می خواست در چارچوب آن مسائل دیگری را حل و فصل کند.

خرازی: من با آقای دکتر ظریف 27 سال اشنایی دارم. ایشان را متدین و مخلص و وفادار می دانم و کسی می دانم که خلاف نظر رهبری یک گام بر نمی دارد. آقای دکتر ظریف در اولین دور مذاکرات با فرانسوی ها که کار را مشکل کردند، مذاکرات ژنو را عقب انداختند. امکان ندارد مذاکرات ایران و 1+5 فقط با یک کشور به نتیجه برسد.

زاکانی: پس حرف آقای روحانی که گفتند اینکه باید دم کدخدا را ببینیم حرف اشتباهی بود؟

خرازی: من چنین چیزی نشنیدم. خیلی از همفکران شما مثل آقای احمدی نژاد همین اعتقاد را دارند. کشور هزینه پرداز آقای احمدی نژاد بود. اولین غنی سازی در سال 83 انجام شد نه 85.

زاکانی: دقیقا 15 خرداد 85 بود. نگاه دقیق آقای دکتر خرازی این است که چین و روسیه با منافع خود وارد مذاکره می شوند.

خرازی: امریکایی‌ها از روبرو با شما می جنگند، چینی ها از پشت به شما خنجر می زنند.

زاکانی: آقای دکتر می فرمایند باید به آمریکا اعتماد کرد؟

خرازی: من چنین چیزی را نگفتم شما حرف در دهان من می گذارید.

زاکانی: ما باید از گسل بین کشورهای 1+5 بهره بگیریم. آقای دکتر می فرمایند این غلط است، من می گویم اینکه همه تخم مرغ ها را در یک سبد بگذاریم غلط است. آمریکا هم تغییر کرده است. دیگر یک ابرقدرت نیست. آمریکا اراده می کند در سوریه، ایران هم اراده می کند، اما اراده ایران موفق می شود. همه دنبال منافع خود هستند. چه کسی گفته بیانات اقای احمدی نژاد عین بیانات اصولگرایان است.

خرازی: امروز این را می گویید.

زاکانی: من از سال 84 این را می گفتم. نقادش ما بودیم.

خرازی: من هیچ موقع استدلالی که جناب دکتر کردند و نسبت دادند که باید با کدخدا مسائل را حل و فصل کرد را نداشتم. من در نظراتم چنین چیزی وجود نداشت. این وقایع در دولت اصولگرای آقای احمدی نژاد هم صورت گرفت. ای کاش مجلس همان موقع بیانیه می داد و این مسائل امروز، آن زمان با صدای بلند گفته می شود. توافق ژنو آغاز فصل جدیدی در مناسبات ایران با 5 کشور و غرب بود. غرب دنبال منافع خودش هست ما هم دنبال منافع خودمان هستیم. اگر امروز برخوردار از قدرت نبودیم غربی ها با ما مذاکره نمی کرد. مهمترین دستاورد توافق ژنو، بحران مخالفین ایران اعم از اعراب و اسرائیل بوده است. یکی از مدعیان مهم سیاست خارجی آمریکا در 5 دهه گذشته کیسنجر بوده که می گوید بیش از 3 هزار میلیارد دلار در خاورمیانه هزینه کردیم، برنده اش ایران است. این در بستر توانایی یک ملت صورت گرفته نه یک دولت. باید اهداف خودمان را در مواضع ملی خودمان جستجو کنیم.

زاکانی: بی بی سی مستندی درباره مذاکرات پاریس پخش کرد که طرف غربی به آقای ظریف گفت شما لیاقت داشتن یک سانتریفیوژ را هم ندارید. مسیر طی شده تا امروز حاصل جانفشانی و فداکاری است. ما تا بغداد پیشنهاد معامله نداشتیم، ما 195 کیلوگرم اورانیوم 20 درصد تولید کردیم. آنها ترسیده بودند. آنها قدرت را در این معنایش می فهمند چون خودشان جنایتکارند می فهمند یعنی چه. توافق ژنو محصول تمام زحماتی بود که سال قبل امضا شد. توافق ژنو مسیر جدیدی شروع کرد که خاصیت مختلفی داشت، از جمله پروژه ایران هراسی بود و تثبیت نظام چندقطبی بود. یا زمینه راستی آزمایی غرب خاصه آمریکا را فراهم کرد، ایجاد آرامش نسبی در داخل کشور را فراهم کرد، زمان خرید برای اجرای اقتصاد مقاومتی. منافع توافق ژنو برای آنها بسیار بالفعل بود. مدعی اند توانسته اند برنامه هسته ای ما را به انجماد برسانند. ما باید از این فرصت استفاده می کردیم که نکردیم.

خرازی: فرآیند مذاکرات هسته ای ما در ژنو نشان داد توانایی های جمهوری اسلامی بسیار بالاست که توانست موازنه قدرت جدیدی را پدید آورد. مذاکرات ما با 1+5 طولانی خواهد بود. برداشت ما این است که شاید سال ها طول بکشد تا تضمین این برای دو طرف بوجود آید. توافق ژنو یک توافق کلی است. 80 جای قرارداد موکول شده به مذاکره. بصورت قاطع نمی شود گفت طرفین غربی به تعهدات خود پایبند نبودند، بصورت نسبی است. در مذاکرات وین آمریکایی ها عقب نشینی کردند.  مهم این است که مذاکره کنندگان ما بتوانند در چارچوب هسته ای که مقام معظم رهبری ارائه کردند و مورد اجماع ملی است عمل کنند.

زاکانی: آمریکایی ها به تعهدات خود پایبند نبودند. متاسفانه توافق ژنو کلی است که جای بهانه را باز می گذارد، این هنر دیپلماتیک نیست که کلی نویسی کند و بهانه به دست دشمن بدهد. آمریکایی ها دائم وعده دادند و به وعده شان عمل نکردند و گفتند 30 سال بعد تحریم ها را برمی داریم. بعد آمدند پایین گفتند 9، 8 سال بعد تحریم ها را برمی داریم و  4500 دستگاه سانتریفیوژ را اجازه می دهیم. در دوره آقای لاریجانی و خاصه جلیلی سیاست ما گام به گام بود، نمی شود شما همه چیز ما را بگیرید بعد به وعده ما را دلخوش کنید. بنده منکر خصوصیات اقای ظریف نیستم، ولی ایشان را دارای اشکالاتی می بینم. زیاده روی هم کردند. مقام معظم رهبری تذکر دادند به آقای ظریف درباره مذاکراتی که در نیویورک با جان کری داشت. ما آرزومندیم توافق انجام شود اما توافق رعایت نشد، آقای ظریف گفتند باید تصمیم سیاسی گرفته شود. عده ای از هنرمندان بیانیه امضا کردند که هر توافقی هرچند بعد بهتر از توافق نکردن است. آقای مجید مجیدی گفت آقای ظریف به من گفت امضا کنید.

خرازی: آقای ظریف در گفتگو با بنده تکذیب کردند.

خرازی: باید واقع بین باشیم نه خوش بین باشیم نه بدبین. باید مسیرهایی را در مذاکره تعیین کنیم که تضمین عینی بگیریم. امروز غرب به جمهوری اسلامی نیاز دارد. ایران یک کشور عادی منطقه ای نیست، یک موقعیت ژئواستراتژیک، ژئوپلتیک و ژئواکونومیک داریم. توافقاتی به صورت ضمنی در مذاکرات صورت می گیرد، این توافق کلی است، توافق جامع نیست. هرگونه فرسایشی شدن مذاکرات به ضرر ماست که قدرت بازدارندگی ما را کاهش می دهد. تیم مذاکره کننده هسته ای ما قوی ترین تیم مذاکره کننده تاریخ هسته ای بوده است. این تعهدات و امتیازات باید کنار هم قرار بگیرد که در اینصورت می توان به یک توافق جامع رسید.

زاکانی: این 700 میلیون دلار که وارد کشور می شود سربسته بگویم که مشکلاتی دارد. در مجلس شرایط تلخی را در چند روزه درباره این موضوعات داشتیم. آنها دلخوش کردند که نابودی جمهوری اسلامی را ببینند. همین مشکلاتی که الان داریم اگر توافق هم نبود داشتیم. در حقوق بشر شلوغ کردند سر ما را که نمی خواهند سر ما خلوت شود.

خرازی: این ساده اندیشی است که ما خودمان را محصور اندیشه امریکایی ها کنیم که کدام توافق خوب است و کدام توافق بد است. خوب و بد این توافق را ما تشخیص می دهیم. آمریکایی ها قطعا رقبا و دشمنان منطقه ای ما را بر ایران رحجان می دهند. توافق ژنو که امضا شد، جان کری گفت هدف ما نابودی تکنولوژی هسته ای ایران است. انها به این هدف نرسیدند چون هوشمندی رهبری و مذاکره کنندگان بوده اند. آمریکایی ها در مناسبات داخلی خود دچار بحران هستند. بین حزب دموکرات و جمهوری خواه و حتی بین هم حزبی های اوباما در کنگره اختلاف وجود دارد. زبان دیپلماتیک با زبان عمل متفاوت است. آنها ناچارند مانور دهند ما هم مانور خودمان را می دهیم. آقای دکتر ظریف چند بار به نتیجه نرسید برگشت. دو بار تهدید کرد که با شما حرف ندارم، جای دیگر صحبت می کنیم. بنای ما احقاق حقوق ماست تا دستاوردهای هسته ای را حفظ کنیم.

زاکانی: بحث برد- برد خوش بینی است و واقع بینانه نیست. آمریکایی ها توافق خوب را نابودی فناوری هسته ای ایران می دانند. آنها نگاه میان مدت دارند. به هیچ وجه زیر بار این موضوع نخواهند رفت. در توافق با آنها چه چیزی به دست آوردیم؟ ما باید منافع ملی خودمان را مد نظر قرار دهیم که آنها را وادار خواهیم کرد تن به مصالحه دهند و وقتی این اتفاق می افتد که در درون به انسجام برسیم که با اقتصاد مقاومتی رخ خواهد داد. ولی آنها امروز ناامید نیستند. این مذاکرات برای ما قدرت نیافرید. آن چیزی که امنیت ما را تامین کرد قدرت منطقه ای ماست. ما آرزومندیم که این تیم هسته ای موفق شود تا در چارچوب تعیین شده عمل کند که ما از آن حمایت می کنیم. 190 هزار سو که مقام معظم رهبری تاکید فرمودند کف نیاز کشور ماست.

خرازی: اگر می خواهیم ملی فکر کنیم نباید مسائل ملی خودمان را به کف مباحثات داخلی را بکشیم، چون بیشترین بهره برداری را طرف های خارجی از این دعواهای داخلی می برند. باید از مذاکره کنندگان دفاع کنیم. اینکه بخواهیم دیگری را تخفیف دهیم، در موقعی که سربازان ما در جبهه مقابله با استکبار است، مطلوب نیست. یکی از مهمترین تکنیک های سیاسی، جنگ روانی است. این جنگ روانی آمریکایی ها به هیچ وجه درباره ایران مصداق پیدا نمی کند. در دوره اخیر رهبری تاکید کردند آمریکایی ها دشمن هستند، دوست هستد. دولت یازدهم توانسته موازنه قدرت را تغییر دهد. قدرت چانه زنی ما در منطقه قابل مقایسه با گذشته نیست. تا دو سال پیش صحبت از تحریم می کردند امروز صحبت از رفع تحریم های می کنند.

خرازی: دولت روحانی دولت مظلومی است.

زاکانی: ما علیه خودمان جنگ روانی می کنیم. قبل سفر نیویورک آقای رئیس جمهور گفتند خزانه ما خالی است و اقتصاد ورشکسته است. نباید وقتی جلوی دشمن می نشینیم این را بیان کنیم. یکی از اشکالات جدی ما به دوستان مذاکره کننده اینست که آنها چرا ما را تهدید می کنند اما ما آنها را تهدید نمی کنیم. امروز خوبست که آقای ظریف در داووس به مجلس اشاره کردند. در این مسیر توقع ما اینست که با عزت و منطق درست برخورد شود. باید عمل اوباما را دید. آمریکایی ها از ریشه کنی برنامه هسته ای ناامیدند و دنبال انجماد آن هستند.

خرازی: غربی ها تعریف موسعی از تحریم ها کردند. در هیچ کجای توافق ژنو نیامده تمام تحریم ها لغو شود. گفتند باید برای لغو تحریم ها تلاش شود. تحریم های شورای امنیت، کنگره و دولت آمریکا و اتحادیه اروپا وجود دارد که می شود در یک بسته کامل تعریف شود تا لغو شود. تحریم ابزاری برای مهار و کنترل ایران است. امروز بحث هسته ای است، فردا حقوق بشر، بعد از آن فلسطین و بعد مواد مخدر. هوشمندی نظام سیاسی ما اینست که گزک دست دشمنان ندهیم. حرف ما این بود که نباید به شورای امنیت می رفتیم. اینها سوءاستفاده می کنیم. حقوقدانان برجسته ما می گویند اگر به تحریم ها سیاسی نگاه نکنند، تحریم ها قابل لغو است.

زاکانی: آقای دکتر آرزوهایشان را بیان می کنند. مثلا اینکه تحریم ها قابل حل است و حل می شود. معتقد هستید که توافق خوب از نظر آنها نابودی برنامه هسته ای است و تحریم ها هم پس از توافق قابل حل است. اینجا تناقض وجود دارد. طبق استدلال آقای دکتر رفع تحریم ها به آرزو شبیه است. رفع تحریم در صورتی انجام خواهد شد که در داخل به انسجام و روی پای خود ایستادن که اقتصاد مقاومتی است بایستیم. نیک آهنگ کوثر نکته ای مطرح کرد که فردی که پدرش در داخل حاکمیت است به طرف غربی می گوید شما تحریم کنید.

خرازی: آیا اظهارات او می تواند مبنای شما برای کوبیدن یکی از بزرگان کشور شود؟

خرازی: من نه با جشن های زنجیره ای هسته ای دولت قبل موافقم نه با حرف های بی در و پیکر آن دولت و نه با برخی اظهارت خوش بینانه فعلی، بلکه باید همراهی کرد با مذاکره کنندگان این دولت. در شرایط فعلی تحریم های جدید عملی نمی شود. تصور نمی کنم دولت آمریکا چنین ریسکی را انجام شود. آمریکایی ها از  تمام ابزار خود برای ترساندن استفاده می کنند.

زاکانی: آمریکایی ها خوب بلدند بازی را بین دموکرات ها و جمهوریخواهان تقسیم کنند تا منافع خود را تامین کنند. ما هم در مجلس طرح هایی داریم. ما هم نقدهایی داریم و هم از تیم مذاکره کننده حمایت می کنیم.

خرازی: فرانسه امروز از آرمان های جمهوری پنجم فاصله پیدا می کند که مبتنی بر منویات ژنرال دوگل بود. امروز نئوکان ها در دستگاه سیاست خارجی فرانسه قدرت پیدا کرده اند. این روند در درازمدت ادامه پیدا نمی کند.

خرازی: ملاحظات من درباره مذاکرات طبق خط قرمزهایی است که مقام معظم رهبری تعیین فرمودند. پیش بینی من اینست که غرب چاره ای ندارد جز اینکه با جمهوری اسلامی قدرتمند کنار بیاید. با دولتی که شعار اعتدالی و عقلانی بدهد می تواند به موفقت برسد. به عملکرد سیاست خارجی دولت امیدوارم که می تواند به موفقیت برسد.

زاکانی: توصیه من به گروه مذاکره کننده این است که از همه ظرفیت های داخلی مثل مجلس و نخبگان جامعه استفاده کنند که برد و باختش به سرنوشت یک جناح سیاسی گره نخورد.