پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) : از ابتداي سال جاري تا کنون ميزان واردات گندم از ساير کشورها به ايران افزايش يافته است و بطور مثال واردات اين محصول استراتژيک از کشور آمريکا با رشد دوبرابري روبرو بوده است.
به گزارش روزنامه مردمسالاری با توجه به اهميت امنيت غذايي و بهويژه نقش تعيينكننده گندم در بسياري از مبادلات و مجادلات جهاني، خودكفايي در توليد اين محصول بهعنوان يكي از اولويتهاي اساسي بخش كشاورزي بسياري از كشورهاي جهان و ايران مطرح است. زمانيکه طرح خودکفايي گندم هشت سال پيش در دولت آقاي خاتمي استارت خورد،کارشناسان پيش بيني قطع واردات اين محصول کشاورزي به کشورمان را داشتند اما نه تنها اينطور نشد بلکه امروز شاهد رشد ميزان واردات گندم به کشور هم شده ايم.
كشور ما كه تا 50 سال پيش با توليد چهار ميليون تني گندم پاسخگوي نياز مصرف جامعه بود، از سال 38 به بعد به دليل كمبود توليد و افزايش مصرف سرانه، نيازمند واردات شد و اين وابستگي هر سال افزايش يافت و در برخي سالها مجبور بوديم بيش از يك ميليارد دلار براي واردات گندم هزينه كنيم. تا اينكه با سياست افزايش قيمت خريد تضميني، كشاورزان به افزايش كشت اين محصول و تداوم آن ترغيب شدند و از سال 83 پس از حدود 45 سال وابستگي به واردات گندم خارجي، به خودكفايي رسيديم و 26 آبانماه هر سال به عنوان روز ملي خودكفايي گندم در تقويم ايران ثبت شده است. اما در شرايطي كه كشورمان از هشت سال پيش جشن خودكفايي گندم را برپا كرده است و آمارهاي توليد از كفايت مصرف حكايت ميكنند، واردات گندم دو دليل ميتواند داشته باشد اول اينكه آمارهاي توليد نادرست بوده و هنوز به خودكفايي نرسيدهايم و دوم دستهاي پنهان عامل واردات اين محصول هستند. در چهار ماهه نخست سال جاري حجم واردات گندم به كشور به بيش از 2.3 ميليون تن رسيد. براساس تازهترين آمار گمرك ايران در مدت زمان يادشده بالغ بر 806.8 ميليون دلار گندم از 13 كشور جهان وارد ايران شد. اين ميزان واردات نسبت به مدت مشابه در سال قبل از نظر وزني 15 هزار واز نظر ارزشي 20 هزار درصد رشد نشان ميدهد. به معناي ديگر واردات گندم به كشور در چهار ماهه نخست امسال نسبت به سال قبل از نظر وزني 158 و از نظر ارزشي 201 برابر شده است. همچنين تنها در تير ماه امسال حدود 480 هزار تن گندم وارد كشور شد. بيشترين حجم واردات گندم به ايران در چهار ماهه نخست امسال مربوط به سوئيس با 604 هزار تن، روسيه با 334 هزار تن، آلمان با 303 هزار تن، هلند با 256 هزار تن و برزيل با 231 هزار تن بوده است. همچنين در اين مدت نزديك به 126 هزار تن گندم نيزاز آمريكا وارد ايران شد.
اين رقم نسبت به آمار واردات سه ماهه گندم از آمريكا رشد دو برابري را نشان ميدهد. آذربايجان، اتريش، ازبكستان، امارات، تركمنستان، سنگاپور و قزاقستان نيز از ديگر مبادي ورود گندم به كشور در چهار ماه سال 91 بودند. به گزارش ايسنا، واردات گسترده گندم به كشور طي سال جاري در حالي رخ داده كه چندي پيش جمعي از كشاورزان خوزستاني با امضاي نامهاي نسبت به پايين بودن قيمت خريد گندم اعتراض خود را اعلام كرده و خواستار تجديد نظر وزارت جهاد كشاورزي در اين قيمتگذاري شدند. خريد هر كيلو گندم 395 تومان تعيين شده بود كه پس از آن، اين مبلغ به ازاي هر كيلو 420 تومان تغيير كرد؛ اين درحالي است كه قيمت خريد گندم وارداتي بين 550 تا 600 تومان است.
پيشبيني ميشود امسال بين شش تا هفت ميليون تن گندم وارد كشور خواهد شد. به تازگي قيمت نان در استانهاي مختلف كشور به طور متوسط حدود 30 درصد افزايش يافت. اين افزايش قيمت به افزايش جهاني قيمت گندم نسبت داده شده است. از سوي ديگر كيفيت پايين نانهاي توليد داخل نيز با انتقادات زيادي از سوي مصرفكنندگان مواجه بوده كه وعده داده شده با ورود گندمهاي باكيفيت اين مشكل تا حدودي برطرف ميشود. در حالي كه معاون وزير جهاد كشاورزي اعلام كرده بود امسال حداقل 14 ميليون تن گندم از مزارع كشور برداشت ميشود كه كفاف مصرف و نياز داخل را ميدهد و نيازي به واردات نداريم اما در فصل بهار دو ميليون تن گندم به ارزش 802 ميليارد تومان وارد كشور شد و البته همچنان هم ادامه دارد.
در حالي كه سال گذشته هيچ گندم به كشور وارد نشد اما امسال ميزان واردات شدت گرفته به طوري كه فقط در خرداد ماه بيش از 714 هزار تن گندم وارد ايران شده كه 66 هزار تن از اين ميزان به ارزش 22.1 ميليون دلار از آمريكا بوده است. در مجموع در فصل بهار بيش از يك ميليون و 900 هزار تن گندم از كشورهاي سوئيس، آلمان، اتريش، ازبكستان، امارات، برزيل، سنگاپور، روسيه، قزاقستان و هلند وارد كشور شد و گفته ميشود كه بزودي يك ميليون تن گندم ديگر نيز از پاكستان وارد خواهد شد. اين در حالي است كه بر اساس پيشبينيهاي وزارت جهاد كشاورزي امسال حداقل 14 ميليون تن گندم برداشت ميشود كه كفاف مصرف و نياز داخل را ميدهد و به گفته مجيد خليلي خشنود ـ سرپرست امور توليدات گياهي وزارت كشاورزي ـ كاهش مصرف گندم خوراكي پيش بيني شده و طبق آماري 9.5 ميليون تن نياز گندم نان كشور است.
سال گذشته كه 13.5 ميليون تن گندم در كشور توليد شده بود به گفته خشنود مازاد مصرف خوراكي ايران بوده است و وارداتي هم نداشتهايم اما امسال پيشبينيها حاكي از واردات شش تا هفت ميليون تني گندم است. از سوي ديگر گندم وارداتي حدودا كيلويي 600 تومان است اما گندم داخلي با نرخ افزايش يافته نهايتا كيلويي 420 تومان از كشاورز خريداري ميشود و 180 تومان ارزانتر از گندم وارداتي است. شش ميليون و 600 هزار هكتار سطح گندمزارهاي كشور است كه چهار ميليون هكتار آن اراضي ديمي بوده و دو ميليون و 600 هزار هكتار از اراضي آن آبي است.